The influence of economic factors on the selection of higher education in Cyprus: comparison of secondary general and technical education

Περιέχει βιβλιογραφικές παραπομπές. Αριθμός δεδηλωμένων πηγών στη βιβλιογραφία: 274 Διατριβή (Διδακτορική) -- Πανεπιστήμιο Κύπρου, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών Αγωγής, Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, 2014. Η βιβλιοθήκη διαθέτει αντίτυπο της διατριβής σε έντυπη μορφή. Η παρούσα διδακτορική διατριβή επιχειρεί να απαντήσει τα πιο κάτω ερευνητικά ερωτήματα: 1. Ποια η επίδραση οικονομικών παραγόντων στην απόφαση των τελειοφοίτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να επιλέξουν εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση [ισχύει η Θεωρία του Ανθρώπινου Κεφαλαίου (ΘΑΚ)]; 2. Διαφέρει η επίδραση των οικονομικών παραγόντων στην περίπτωση των τελειοφοίτων της Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης (ΜΓΕ) και της Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΜΤΕΕ); 3. Ποιοι άλλοι παράγοντες επηρεάζουν την απόφαση για εισδοχή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση; 4. Διαφέρουν τα αναμενόμενα εισοδήματα μεταξύ των τελειοφοίτων της ΜΓΕ και ΜΤΕΕ, με ή χωρίς ανώτερη εκπαίδευση; 5. Τα αναμενόμενα εισοδήματα των τελειόφοιτων μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης συμπίπτουν με τα πραγματικά εισοδήματα στην αγορά εργασίας; 6. Πώς αξιολογείται σήμερα η ΜΤΕΕ της Κύπρου, από τους εμπλεκόμενους όσον αφορά την επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων της; Η διατριβή αξιοποιεί πρωτογενή δεδομένα τα οποία εξασφαλίστηκαν από το σύνολο των τελειοφοίτων Μέσης Εκπαίδευσης (ΜΕ) της Κύπρου με τη χρήση ερωτηματολογίου. Με διαφορετικά μοντέλα λογιστικής παλινδρόμησης, μελετά την επίδραση των οικονομικών μεταβλητών (ρυθμός απόδοσης με τη χρήση της εκλεπτυσμένης και της σύντομης μεθόδου) αλλά και άλλων ερμηνευτικών μεταβλητών (ικανότητα, κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, φύλο, περιοχή διαμονής και μορφή εκπαίδευσης) στις εκπαιδευτικές προθέσεις του συνόλου των τελειοφοίτων αλλά και των τελειοφοίτων ΜΓΕ και ΜΤΕΕ ξεχωριστά. Σύμφωνα με τα ευρήματα, ο βαθμός επίδρασης των οικονομικών μεταβλητών στην απόφαση για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι σημαντικός, επιβεβαιώνοντας τη ΘΑΚ. Σημαντικός είναι και ο βαθμός επίδρασης των άλλων υπό διερεύνηση ερμηνευτικών μεταβλητών εκτός από την περιοχή διαμονής. Σημαντικές διαφοροποιήσεις εντοπίζονται επίσης στους αναμενόμενους ρυθμούς απόδοσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και στα εισοδήματα ζωής, τόσο μεταξύ τελειοφοίτων με ή χωρίς σπουδές όσο και μεταξύ τελειοφοίτων ΜΓΕ και ΜΤΕΕ. Οι τελειόφοιτοι ΜΕ, που προτίθενται να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προσδοκούν πολύ υψηλότερο ρυθμό απόδοσης σε σχέση με τους συμμαθητές τους που προτίθενται να ενταχθούν άμεσα στην αγορά εργασίας. Το εύρημα αυτό αποτελεί άλλο ένα παράγοντα ισχυροποίησης της ΘΑΚ στην παρούσα μελέτη. Όσον αφορά τις διαφοροποιήσεις μεταξύ τελειοφοίτων ΜΓΕ και ΜΤΕΕ, τα ευρήματα δείχνουν ότι οι τελειόφοιτοι ΜΤΕΕ, με ή χωρίς σπουδές, προσδοκούν πολύ χαμηλότερο ρυθμό απόδοσης από την τριτοβάθμια εκπαίδευση σε σχέση με τους συμμαθητές τους της ΜΓΕ. Τα αναμενόμενα εισοδήματα του κύκλου ζωής φαίνεται να καταλήγουν σε παρόμοια συμπεράσματα. Οι τελειόφοιτοι ΜΓΕ εκτιμούν το ρόλο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην αύξηση των μελλοντικών τους εισοδημάτων περισσότερο από τους τελειόφοιτους ΜΤΕΕ. Η παρούσα εργασία καταπιάνεται επίσης με τις απολαβές των απασχολουμένων στην αγορά εργασίας της Κύπρου αξιοποιώντας την Έρευνα Απολαβών του 2010 της Στατιστικής Υπηρεσίας της Κύπρου. Φαίνεται ότι οι απόφοιτοι ΜΕ ήταν γνώστες των τάσεων που αφορούσαν τις πραγματικές απολαβές των προηγούμενων χρόνων. Τέλος μέσα από ερωτήματα που έχουν τεθεί σε προσωπικές συνεντεύξεις προς εμπλεκόμενους με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, αξιολογείται η ΜΤΕΕ της Κύπρου όπου φαίνεται ο σημαντικός και πολύπλευρος ρόλος της, η θετική αντίληψη των συμμετεχόντων για τη σχέση κόστους και οφέλους ΜΤΕΕ και η αυξημένη δυνατότητα εργοδότησης των αποφοίτων της. Παράλληλα εντοπίζεται η ανάγκη για αναβαθμισμένη συνεργασία με τους εργοδότες και περαιτέρω σύνδεση με την αγορά εργασίας. Όσον αφορά τους περιορισμούς της μελέτης και τα θέματα που χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης, το πρώτο θέμα αφορά την αδυναμία της έρευνας να διερευνήσει τα πραγματικά εισοδήματα αποφοίτων ΜΓΕ και ΜΤΕΕ που προσφέρονται στην αγορά εργασίας. Ένας άλλος περιορισμός έγκειται στην αδυναμία μέτρησης επιπρόσθετου οφέλους από τη ΜΓΕ και τη ΜΤΕΕ εκτός από τα άμεσα οικονομικά ατομικά οφέλη. Επίσης, η έρευνα καταγράφει τις αντιλήψεις των μαθητών σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν μέσα από τα ευρήματα της παρούσας μελέτης έχουν αντίκτυπο σε θέματα εκπαιδευτικής επιλογής που αφορούν τη ζήτηση και την προσφορά της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι ατομικοί ρυθμοί απόδοσης προσφέρουν τη δυνατότητα, σε κάποιο βαθμό, πρόβλεψης των πραγματικών αναγκών όσον αφορά το επίπεδο αλλά και τη μορφή εκπαίδευσης (ΜΓΕ ή ΜΤΕΕ) αλλά και τη δυνατότητα παρέμβασης για αυξομείωση της ζήτησης σε συγκεκριμένα εκπαιδευτικά προγράμματα (δευτεροβάθμια και τριτοβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης) τα οποία οδηγούν σε τεχνικά και τεχνολογικά επαγγέλματα με αυξημένη προοπτική εργοδότησης και καλύτερα μελλοντικά εισοδήματα. This doctoral thesis attempts to answer the following research questions: 1. Which is the influence of economic factors on the decision of graduating pupils of secondary education to pursue further studies in higher education (is the Human Capital Theory valid)? 2. Does the influence of economic factors differ in the case of graduating pupils of Secondary General Education and graduating pupils of Secondary Technical and Vocational Education? 3. Which other factors influence the decision of graduating pupils of secondary education to pursue higher education? 4. Do the perceived rates of return differ between graduating pupils of Secondary General Education and graduating pupils of Secondary Technical and Vocational Education, with or without higher education? 5. Do the perceived rates of return of graduating pupils of secondary education coincide with the actual rates of return in the labor market? 6. At present, how is the provision of Secondary Technical and Vocational Education in Cyprus evaluated by stakeholders as far as the vocational rehabilitation of its graduates is concerned? The thesis utilizes primary data which were gathered from all graduating pupils of Secondary Education in Cyprus using a questionnaire. Using six different logistic regression models, it measures the effect of economic variables (rate of return using the elaborate and short-cut methods) and other explanatory variables (academic ability, socioeconomic status, gender, place of residence and type of education) on the educational intentions of all graduating pupils, but also of the pupils of Secondary General Education (SGE) and Secondary Technical and Vocational Education (STVE) separately. According to the findings, the degree of influence of economic variables on the decision of pupils to pursue higher education is significant, which provides support for the Theory of the Human Capital. The degree of influence of the other investigated explanatory variables is also significant, with the exception of the place of residence. Significant differences are also identified in the perceived rates of return to higher education and the expected life cycle earnings of graduating pupils with or without higher education, and also between graduating pupils of SGE and STVE. The graduating pupils of Secondary Education intending to follow higher education expect a much higher rate of return, compared to their peers who intend to enter the labor market directly. This finding strengthens the premise of Human Capital Theory that considers educational choices as investment decisions. Regarding the differences between graduating pupils of SGE and STVE, the findings show that STVE graduating pupils, with or without higher education, expect a much lower rate of return from higher education than their peers of SGE. The calculation of expected life cycle income seems to result in similar conclusions. The SGE graduating pupils appreciate the role of higher education in increasing their future income more than STVE graduating pupils. The present study also deals with the analysis of earnings of employees in the labor market in Cyprus. The analysis is based on the highest completed level of education, age and occupational group, utilizing the Structure of Earnings Survey, for the year 2010 (Statistical Service of Cyprus). It appears that graduates of Secondary Education were knowledgeable of trends related to actual earnings of previous years. Finally, through the questions raised in personal interviews with vocational education and training stakeholders such as Technical School Headmasters, Officers of the Directorate of STVE, the General Director of the Human Resource Development Authority of Cyprus and the Director of the Cyprus Productivity Centre, STVE in Cyprus is evaluated. The findings point to positive evaluation of its important and multifaceted role, the positive perception of the interviewees regarding the relation between cost and benefit in STVE and the employability of its graduates. Weaknesses and areas where improvements are needed are also identified, such as the strengthening of cooperation with employers and of link between STVE and the labour market. Regarding the limitations of this thesis, the first one is the weakness of the thesis to explore the actual earnings of SGE and STVE graduates in the labour market. Another weakness lies in the inability to measure the additional benefits gained from STVE, in addition to direct economic individual benefits. In addition, the thesis records the perceptions of pupils at a specific point of time. The conclusions that arise from the findings of the thesis have an impact on issues of educational choice which are related to the demand and supply of higher education. Individual rates of return offer the potential, up to a certain extent, of forecasting real needs regarding the level and type of education to be offered.