Personality characteristics, nature relatedness and environmental moral reasoning as predictors of pro-environmental behavior of secondary school students

Araştırmada ortaöğretim öğrencilerinin çevre yanlısı davranışlarının kişilik özellikleri, doğayla ilişki düzeyi ve çevresel ahlaki muhakeme ile arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini 290’ı kız ve 322’si erkek olmak üzere toplam 614 katılımcı oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak Çevre Davranış Ölçeği, Beş Faktör Kişilik Envanteri, Doğayla İlişki Ölçeği, Ekolojik İkilemler Formu ve Demografik Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırma kapsamında bağımsız gruplar için T testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon ve çoklu regresyon analizleri kullanılmıştır. Bu bağlamda IBM SPSS 26 programı ile Korelasyon analizi, çevre yanlısı davranışlar ile kişilik özellikleri, doğayla ilişki ve çevresel ahlaki muhakeme arasında anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Yapılan çoklu regresyon analizinin sonucuna göre dürüstlük kişilik faktörü, doğayla ilişkinin özbenlik alt boyutu ve insan merkezli çevresel ahlaki muhakemenin birlikte genel çevre yanlısı davranışı; deneyime açıklık kişilik faktörü, doğayla ilişkinin perspektif ve özbenlik boyutu ile insan merkezli ve çevre merkezli çevresel ahlaki muhakemenin birlikte çevresel bilgiyi davranışa dökmeyi; dışadönüklük ve deneyime açıklık kişilik faktörü, doğayla ilişkinin özbenlik boyutu ve insan merkezli karar vermenin birlikte çevre sorunları ile ilgili çevresini bilgilendirme davranışını ve dürüstlük kişilik faktörü ve doğayla ilişkinin deneyim ve perspektif boyutlarının birlikte geri dönüşümü desteklemeyi farklı düzeylerde yordadığı bulunmuştur. Analizler sonucunda elde edilen bulgular literatür çerçevesinde tartışılmıştır.
In the study, the relationship between the pro-environmental behaviors of secondary school students and their personality traits, the level of relatedness to nature and environmental moral reasoning were examined. The sample of the study consists of a total of 614 participants, of which 290 are girls and 322 are boys. Environmental Behavior Scale, Five Factor Personality Inventory, Relatedness to Nature Scale, Ecological Dilemmas Form and Demographic Information Form were used as data collection tools. Within the scope of the research, Pearson correlation and multiple regression analyzes were used by using IBM SPSS 26 program. Correlation analysis showed a significant relationship between pro-environmental behaviors and personality traits, relatedness to nature, and environmental moral reasoning. According to the results of the multiple regression analysis, conscientiousness, nature relatedness-self and anthropocentric environmental moral reasoning together predicted the general pro-environmental behavior; openness to experience, nature relatedness-perspective and nature relatedness-self, and anthropocentric and ecocentric environmental moral reasoning together predicted putting environmental knowledge into behavior; extraversion and openness to experience, nature relatedness-self and anthropocentric moral reasoning together predicted the behavior of informing the people about environmental problems, and conscientiousness, nature-relatedness-experience and nature-relatedness-perspective together predicted recycling at different levels. The findings obtained as a result of the analyzes were discussed within the framework of the literature.