Karabük-Safranbolu havzasının sedimenter analizi ve bölgedeki diğer çökel havzalarla ilişkileri

ÖZET KARABÜK - SAFRANBOLU HAVZASININ SEDİMENTER ANALİZİ VE BÖLGEDEKİ DİĞER ÇÖKEL HAVZALARLA İLİŞKİLERİ Karabük - Safranbolu Havzası üç farklı gurup çökel kayadan oluşmaktadır. Bunlar a) Üst Kretase (Maastrihtiyen) - Alt Eosen yaşlı Ovacık gurubu (Çingiller, Mıcık, Kışlaköy, ve Alkısrak formasyonlarından meydana gelmektedir), b) Alt-Orta Eosen yaşlı Bostanbükü gurubu (Safranbolu, Karabük ve Çerçen formasyonlarından oluşmaktadır) ile c) Orta Eosen yaşb Boyalısüfla gurubu'dur (Soğanlı, Akçapınar ve Yunuslar formayonlanndan meydana gelmektedir). Sedimenter analiz yöntemleri kullanarak yapılan çalışmalara göre Ovacık gurubu birimleri yelpaze deltası, çökmüş karbonat platformu, denizaltı yelpazesi, havza düzlüğü ve örgülü akarsu çökelleri olarak gelişmiştir. Bostanbükü gurubu çökelleri ramp ve sınırlandırılmış karbonat platformu, yamaç-yamaç eteği, denizaltı yelpazesi ve delta- akarsu ortamlarında oluşmuştur. Boyalısüfla gurubu birimleri ise korunaklı sığ deniz, gelgit arası - gelgit düzlüğü, lagün-sabka ve menderesli akarsu çökelleri olarak meydana gelmiştir. Karabük - Safranbolu Havzası, Pontid İç Okyanusu'nun kalıntılarından oluşan Arkotdağ Karmaşığı'nın Ulus Havzası üzerine geriye bindirmesi neticesinde `Geriye Bindirme Önü Havza` olarak gelişmiştir. Karabük- Safranbolu Havzası tabanında yeralan İstanbul - Zonguldak BirliğTne ait çökellerinden Fındıklı?, Kartal ve Yılanlı formasyonları ile Ulus Havzası çökellerinden Ulus formasyonu hidrokarbon oluşturma potansiyeline sahiptir. Üave olarak, Ulus ve Safranbolu-Karabük havzası çökelleri, rezervuar kaya (Bürnük formasyonu, Ahmetusta çakıltaşı ve Safranbolu formasyonu) ve örtü kaya (İnaltı, Ulus ve Karabük formasyonları) olanakları içerir. İnceleme alanı, Arkotdağ Karmaşığı'nın geriye bindirmesi neticesinde oluşmuş kıvrım ve bindirmelere bağlı çok sayıda kapan içermekte olup, oluşan petrol ve gazın bu kapanlarda birikme olasılığı bulunmaktadır. xrx SUMMARY SEDIMENTARY ANALYSIS OF KARABÜK - SAFRANBOLU BASIN AND IT'S RELATION WITH OTHER BASINS IN THE REGION. The Karabük-Safranbolu Basin consist of three different group sedimentary rocks; a) Upper Cretaceous (Maestrihtiyen) -Lower Eocene aged Ovacık group (Çingiller, Mıcık, Kışlaköy, Alkisrak formations) b) Lower- Middle Eocene aged Bostanbükü group (Safranbolu, Karabük and Çerçen formations) and c) Middle Eocene aged Boyahsufla group (Soğanlı, Akçapınar and Yunuslar formations). Sedimentary basin analysis studies shown that the Ovacık group formed in fan deltaic, drowned carbonate platform, submarine fan, basin plain and braided river deposits. Bostanbükü group occurred in ramp and rimmed type carbonate platform, slope- slope apron, submarine fan and deltaic-fluvial sediments. Boyahsufla group formed in shallow marine, inter tidal, tidal flat, lagoon-sabka, meandering river environments. The Karabük- Safranbolu Basin is developed as a `Backthrust Front Basin, Since Arkotdağ Melange represents Inner Pontide Ocean remnants backthrusted of on the Ulus basin. According to organic geochemical studies in the region, Istanbul-Zonguldak Unit (Fındıklı?, Kartal and Yılanlı formations) and Ulus Basin (Ulus formation) have hydrocarbon generation potential. In addition to, Ulus basin and Karabük -Safranbolu Basin contain reservoir rocks (Bürnük formation, Ahmetusta member and Safranbolu formation) and cap rocks (Ulus formation and Karabük formation). South of this region (between Safranbolu and Ovacık) consist of a lot of traps related to folds - thrusts occurred ofiolitic melange backthrusting. Therefore, this stuructural traps have a prospect for hydrocarbon exploration. XX 195