Diyarbakır ili köprüleri

İnsanoğlu var olduğundan bu yana çeşitli ihtiyaçlarının giderilmesi sebebi ile mimarlık tarihi adına önemli eserler vermiştir. Barınma ihtiyacı ile evler, savunma ihtiyacı için inşa edilen şehir surları ve kaleler ile şehir dokuları oluşturulmaya başlamıştır. Tüm bu gelişmeler, sosyal hayata dinamizm katmış ve artan ticari gelişmeler, ticaret yollarının oluşmasına sebebiyet vermiştir. Ticari yol ağları ulaşımı zorunlu kılmış ve topografyadan kaynaklanan ulaşım sorunlarının aşılması için köprüler inşa edilmiştir. İlkçağlarda ağaç dalları ve sarmaşıklar ile tabiatın zorlu koşulları olan su, çukur veya vadiler aşılmaya çalışılmış sonrasında inşa malzemesi olarak taşın kullanılması, gelişen mimarlık, mühendislik bilgisi masif ve çok daha dayanıklı köprüler inşa edilmesine olanak vermiştir.Güneydoğu'nun en önemli şehirlerinden biri olan Diyarbakır'ın, ele geçirilen arkeolojik kalıntılar ışığında dünyanın en eski yerleşim yerlerine ve çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapmış olması, şehrin ilkçağlardan bu yana önemini koruduğunu göstermektedir. Önemli bölgelerin birbirine bağlandığı ana yollar üzerinde bulunması Diyarbakır'a tarihi boyunca stratejik bir önem katmıştır. Bu nedenle önemli kültür ve ticaret merkezi konumunu her dönemde korumuştur. Stratejik önemi, ticaret yolları ve gelişmiş akarsu ağı çok sayıda köprü inşa edilmesini de beraberinde getirmiştir.Bu çalışmada Diyarbakır merkez ve ilçelerinde, farklı dönemlerde inşa edilmiş olan Diyarbakır Köprülerinin hangi döneme ait olduğu, mimari tanımları, inşa, malzeme ve teknik özellikleri, süsleme özellikleri, geçirdiği onarımlar, tarihsel süreç içerisindeki pozisyonların belirlenmesi ile farklı dönemlerde inşa edilen yapılardan hareketle, köprü mimarisinin gelişimi konusunda tespitlere varılması amaçlanmıştır.Anahtar Kelimeler:1. Diyarbakır2. Köprü3. Mimarlık Tarihi4. Ulaşım Mimarisi5. Ticari Yollar Since its existence, human being created important works in the name of architectural history so as to satisfy the needs. The city textures started to be created by houses with housing needs, the city walls and fortresses with defense needs. All these developments added dynamism and the increasing commercial developments gave rise to the formation of trade routes. Commercial road networks made transport mandatory and bridges were built to overcome the problems caused by topography. In antiquity, tree branches and ivy were used to overcome the difficult natural circumstances such as water, valley, pothole and later on with the usage of stone as building material, developed architecture, engineering information lead the construction of massive and more durable bridges.That Diyarbakır, one of the most important city in South East, hosted many civilizations and the oldest residental areas in the World in the light of archeological remains found shows that it protected its importance since ancient times. Being on the main roads connecting important regions, has acquired strategic importance throughout the history of Diyarbakır. Therefore, it maintained its important culture and commercial center position in each period. Its strategic importance, trade routes and advanced river network brought the construction of many bridges with themselves.In this study, it is aimed to make determinations on some topics such as which period the Diyarbakır Bridges which were constructed in different times belong to, their architectural descriptions, construction, material and technical features, ornamental characteristics, their repairment, their positions in historical process and the development of bridge construction in different eras.Key Words:1.Diyarbakır2.Bridge3.History of Architecture4.Transportation Architecture5.Commercial Roads 240