Prehipertansif hastalarda yaşam tarzı değişikliği ve hipertansiyonu durdurmaya yönelik diyetin (DASH) etkisinin belirlenmesi

Bu araştırma; prehipertansif hastalarda yaşam tarzı değişikliklerinin ve DASH beslenme planının kan basıncına olan etkisinin belirlenmesi amacı ile yürütülmüştür. Araştırma; Antalya' da bir Devlet Hastanesi İç Hastalıkları Polikliniğine başvuran 20-64 yaş arası prehipertansiyon (1 haftalık kan basıncı izlemi sonucunda sistolik kan basıncı değerleri 120-139 mm Hg ve diastolik kan basıncı değerleri 80-89 mm Hg olan) tanısı almış, gönüllü olarak çalışmaya katılmayı kabul eden 32 birey (24 kadın, 8 erkek) üzerinde yürütülmüştür. Böbrek hastalığı olan, gebe ve emziklilik döneminde olan, kanser tanısı almış, vitamin/mineral desteği alan, haftada 150 dk'dan daha fazla fiziksel aktivite yapan bireyler çalışmaya alınmamıştır. Katılımcılar randomize olarak 3 gruba ayrılmıştır. 1. gruba (n=10) sadece sözel olarak yaşam tarzı değişiklik önerilerine ilişkin eğitim verilmiştir, 2. gruba (n=10) DASH diyeti verilmiştir, 3. gruba (n=12) ise DASH diyeti ile birlikte yaşam tarzı değişiklikleri önerilmiştir ve tüm katılımcılar 2 ay süresince takip edilmiştir. Araştırmaya katılan tüm bireylerin kan basıncı ölçümleri 1. ay ve 2. ay sonunda tekrarlanmıştır. Biyokimyasal bulgulardan açlık kan glikozu, düşük dansiteli lipoprotein (LDL) kolesterol, yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) kolesterol, trigliserit (TG), kan üre azotu (BUN), kreatinin, alanin amintransferz (ALT), aspartat amintransferaz (AST), alkalen fosfataz (ALP), sodyum, potasyum, kalsiyum ve hematolojik değerler ise araştırmanın başlangıcında ve 2. ay sonunda alınmıştır. Çalışmada hastalara; kişisel özellikleri, yaşam tarzı alışkanlıkları ve hastalıklarına ilişkin bilgileri saptamak amacıyla anket formu uygulanmıştır. 24 saatlik besin tüketim formu araştırmanın başlangıcında, 1. ay sonunda ve 2. ay sonunda toplam 3 kez 3 günlük (2 günü hafta içi, 1 günü hafta sonu olarak) alınmıştır. Hastaların antropometrik ölçümleri alınmış, vücut bileşimleri ve fiziksel aktivite düzeyleri bulunmuştur. Çalışmada; hastaların yaş ortalaması 39.4±9.40 yıl olarak belirlenmiştir. Hastaların % 40.6'sında kalp damar hastalıkları, % 84.3' ünün ailesinde hipertansiyon görüldüğü belirlenmiştir. Hastaların % 28.2'sinin sigara içtiği; % 62.5'inin ise alkol tükettiği saptanmıştır. Araştırmaya katılan hastaların başlangıçtaki Beden Kütle İndeksi (BKİ) medyan değerlerinin 29.05(26.2-32.05) kg/m2, yağ oranı medyan değerinin ise % 35.35(29.9-40.35) olduğu belirlenmiştir. DASH diyeti önerilen grupta yer alan kadın katılımcıların 1.ay ve 2.aydaki sistolik kan basıncı (SKB) ölçümlerinin başlangıçtaki ölçümlere göre anlamlı düzeyde azaldığı belirlenmiştir. Aynı şekilde bu gruptaki kadın katılımcıların 2.aydaki diastolik kan basıncı (DKB) değerlerinin başlangıca göre anlamlı düzeyde azaldığı gözlenmiştir (p