M.E.B. 2002 okulöncesi eğitim programının uygulanmasına ilişkin görüşlerin incelenmesi

Bu çalışmanın amacı; M.E.B. tarafından 2002 yılında uygulamaya konulan 2002 M.E.B. Okulöncesi Eğitim Programının uygulanması hakkında anasınıfı öğretmenleri, yöneticileri, öğrenci velileri ve programı geliştiren uzmanların görüşlerini incelemektir. Araştırmada mevcut durumu saptamaya yönelik betimsel yöntem kullanılarak, niteliksel ve niceliksel çalışmalar bir arada yürütülmüştür. Bu araştırmanın evrenini, Ankara il merkezinde 2003-2004 öğretim yılında anasınıfında bulunan ilköğretim okullarındaki okulöncesi öğretmenleri, yöneticileri ve anasınıfı öğrencilerinin velileri ile uzmanlar oluşturmaktadır. Örneklem, Ankara ili sekiz ilçe merkezinden random yoluyla seçilen 180 anasınıfı öğretmeni, 60 anasınıfı yöneticisi ve 200 öğrenci velisi ile MEB 2002 Okulöncesi Eğitim Programını oluşturan üç komisyon uzmanını kapsamaktadır. Araştırmada kullanılmak üzere araştırmacı tarafından geliştirilen veri toplama araçları; araştırmacının uzman kanılarına dayalı olarak hazırlayıp, güvenirlik çalışmalarını yaptığı, anasınıfı öğretmenleri, yöneticileri ve velileri için geliştirdiği bilgi formları, anket formları, anasınıfı öğretmenleri ve uzmanların görüşlerinin alındığı görüşme formları, 2003- 2004 öğretim yılında anasınıflarında staj yapan H.Ü. Okulöncesi Öğretmenliği 4. sınıf grencilerinin anasınıfı staj dosyaları ve öğrenci çalışmalarından oluşmaktadır. Elde edilen verilerin yüzde ve frekans dağılımları hesaplanmıştır. Anasınıfı öğretmeni ve yöneticilerinin okulöncesi eğitim programı ve programın aile katılımı boyutu hakkındaki görüşleri ; mesleki kıdemleri ve eğitim durumları ile çaprazlanarak çapraz dağılım tabloları oluşturulmuştur. Araştırma süreci içinde gerçekleştirilen öğretmen ve uzman görüşmelerinden elde edilen verilere içerik analizi uygulanmıştır. Anasınıfında yapılan gözlemler sırasındaki kamera çekimleri, üç öğretmen tarafından izlenerek araştırmacının hazırladığı sorulara verdikleri cevaplar doğrultusunda analiz edilmiştir. Okulöncesi öğretmenliği 4. sınıf öğrencilerinin anasınıfı staj dosyaları ve program kapsamında anasınıfı öğrencilerinin yapmış oldukları çalışmalar incelenerek programın çocuklar üzerindeki yansımaları tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar şu şekilde özetlenebilir: Öğretmenlerin çoğunluğu programdan yararlanabildiğim belirtmişlerdir. Programdan yararlanamadıklarını belirtenlerin yararlanamama nedenlerinin başında, yönetimle ilgili sorunların, ikinci sırada çalışmaIll şartlarına ait sorunların, üçüncü sırada ise öğretmenlik meslek becerilerine yönelik sorunların geldiği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin çoğunluğu programda yapılabilecek düzenlemeler hakkında; programın tanıtımı ile ilgili hizmet-içi eğitim seminerlerinin ülke genelinde yaygınlaştırılması, detaylı bir kılavuz kaynak kitabının hazırlanması, kitaptaki günlük -yıllık plan ve eğitim durumları örneklerin sayısının artırılmasını istedikleri tespit edilmiştir. Öğretmenler davranış ifadelerini hedef ifadelerine göre daha az yeterli bulduklarını belirtmişlerdir. Buna göre programdaki davranış ifadelerinin yeniden gözden geçirilmesi gerekliliği tespit edilmiştir. Anasınıfı öğretmenleri; programdaki hedeflerin tamamının çocuklara kazandırabileceğini, günlük plandaki konuları seçerken, yaş grubunun gelişim özelliklerine ve çocukların ilgi-ihtiyaçlarına uygunluğuna dikkat ettiklerini belirtmişlerdir. Öğretmenlerin çoğunluğu, programda konuların belirtilmesinin gerekli olmadığını düşünürken, programda yer alan eğitim durumu, günlük plan örnekleri ile seçilen konu ve materyalleri, genelde açıklık - anlaşılırlık, uygulanabilirlik ve yol göstericilik açısından yeterli bulduklarını belirtmişlerdir. Ayrıca öğretmenlerin çoğunluğu programda yıllık plan örneklerinin olması gerektiğini, kaynak materyal olarak sırasıyla hazırlanmış program örneklerini, etkinlik uygulama kitaplarını ve ünite dergilerini kullandıklarını, en çok kullandıkları etkinlik türlerini sırasıyla Türkçe Dil Etkinlikleri, Oyun, Müzik Etkinlikleri, Sanat Çalışmaları, Okuma Yazmaya Hazırlık Etkinlikleri olarak belirtmişlerdir. Öğretmenler eğitim programının değerlendirmesinde ilk sırada etkinlikleri değerlendirdiklerini, çocukların değerlendirilmesinde çocuğun gelişim dosyasını incelediklerini, ardından gözlem yaparak genelde üç ay ya da ayda bir gözlem formu doldurduklarını ve yazılı kayıtlar tuttuklarını belirtmişlerdir. Bütün yöneticiler anasınıfı öğretmenleri ile yılda 3-4 kez toplandıklarını ve görüş alışverişinde bulunduklarını belirtmişlerdir. Programın uygulanmasında karşılaşılan sorunların başında: ailelerin okulöncesi eğitim konusunda ilgisiz olması, anasınıfının fiziki koşullarının yetersiz olması, açık hava oyun alanlarının araç-gereç çeşidi bakımından yetersiz olması ve müfettişlerin okulöncesi eğitim alanından yetişmemiş olması nedeniyle anasınıfı öğretmenleriyle iletişimde sorunlar yaşadıklarını belirtmişlerdir. Yöneticilerin tamamı; çocukların sosyal etkinliklere gitmeleri için gerekli organizasyonu yapma ve çevre gezilerinin düzenlenmesi konularında öğretmenlerle işbirliği içinde çalıştıklarını, alandaki gelişme ve yeniliklerle ilgili öğretmenleri zamanında haberdar ettiklerini ifade etmişlerdir. Velilerin çoğunluğu veli toplantılarını yeterli bulduklarını belirtirken, istendiğinde her zaman eğitim programına katılmaya hazır olduklarını ve yöneticilerle işbirliği içinde olduklarını ifade etmişlerdir. The aim of this study is to analyze the views of pre-school teachers, principals, and parents about the 2002 Curriculum and its Implementetion for Pre-school Education of the Ministry of National Education (MONE) put into practice in 2002 by MONE, and of the experts developing this curriculum. Qualitative and quantitative studies were carried out as a body by using a descriptive method oriented to the determination of existing situation. The basis of this study constitutes the pre school teachers, pre-school principals, parents and the experts in schools of primary education in the educational year of 2003-2004. Sampling includes 180 pre-school teachers, 60 pre-school principals, 200 parents and the three experts prepared the 2002 Curriculum and its implementetion for Pre-school Education of MONE. The data collection tools developed by the researcher as to be untied in this study consist of the information forms of which the researcher prepared them by depending on the opinions of experts, performed their reliability works, and developed them for pre-school teachers, principals and parents; the questionnaires; and the internship files about the pre-school of the 4th class students of the Pre-school Treachers' Training Department of Hacettepe University; and the students' studies. The distribution of percentage and frequency of data obtained were calculated. The crosswise distribution tables were created by crossing the views of pre-school teachers and principals about the pre-school curriculum and the sizes of family contribution of curriculum with their professional seniority and educational levels. The analysis of content was applied to the data obtained from interviews with teachers and experts in the course of period of study. The camera shots realized during the observation in pre-school classes were analyzed in line with the responses to the questions prepared by the researcher given by three teachers watching these films. The reflections of curriculum onto children were determined by examining the internship files about pre-school of the 4th class students, and their studies. The results obtained may be summarized as follows: Most of teachers specified that they could benefit from curriculum. It was determined that the problems relating with management, the problems concerning working conditions, and the problems oriented to professional skills of teaching were the reasons of those who specified that they could not benefit from curriculumcame the first, second and the third, respectively. About the arrangements to be able to make on curriculum, it was also determined that the majority of teachers desired that the in-service training seminars relating to the promotion of curriculum should be extended throughout the country, a curriculum book in detail should be prepared, and the number of samples for daily- annually plans and the educational situations in that book should be increased. Teachers made clear that they found behavioural expressions were less sufficient than objective ones. In this respect, it was determined the necessity that behavioural expressions in curriculum should be re-examined. The pre-school teachers explained that all of the objectives in curriculum might be able to be acquired to students, and that they pay attention to the progressive characteristics of age group, and the suitability to the interests and needs of children in selection of themes in daily curriculum. Most of teachers stated that they found curriculum sufficient from the educational situation, the daily curriculum samples, the theme and the material selected, the clearness-understandability, applicability, and the guidance standpoint of view where they considered that specifying the themes in curriculum is unnecessary. In addition, most of teachers explained that curriculum should include the samples of annual plan, and that they, as the source materials, utilize the curriculum samples prepared, the application books and the unit periodicals respectively, and that the kinds of activities they mostly utilize are the Language Activities in Turkish, Games, Musical Activities, Artistic Studies, Preparatory Works for Literacy, respectively. They also indicated that they evaluate activities first, examine the progression files in evaluation of children and then fill in observation forms monthly or quarterly and keep the written records. All principals stated that they gather 3 or 4 times in a year and deal with the ideas with the pre school teachers. They explained that they experience the problems in communication with pre school teachers due to the main problems confronted in the application of curriculum, are the families which are not interested in pre-school education, the insufficiency of physical conditions of pre-school classes and outdoor game fields as well as tools and equipments, and the inspectors not having been trained on pre-school education field. All primepals indicated that they work in co-ordination with teachers on making organisation necessary for participation in activities of children, and arrangement of vicinity tours, and expressed that they provide teachers with in-time information on the developments and innovation on the field. The majority of parents stated that they are ready to participate in curriculum, and that they are in co ordination with the principals whilst they found meetings with parents. 351