Rıfat Ilgaz'ın çocuk kitaplarında karşıt söylem bağlamında eleştirel okuma etkinlik önerileri

Bu araştırmada Rıfat Ilgaz'ın örneklem alınan çocuk kitaplarındaki karşıt söylem ögeleri belirlenmiştir. Ayrıca bu kitaplar aracılığıyla 7. sınıf öğrencilerine yönelik eleştirel okuma etkinlikleri hazırlanmıştır. Hazırlanan eleştirel okuma etkinlikleri, 2013-2014 eğitim öğretim yılında Mersin Erdemli Karayakup Ortaokulunda okuyan 7. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Eleştirel okuma etkinlikleri uygulandıktan sonra, odak grup görüşmesi tekniğiyle öğrencilerin etkinliklerin işlevselliği ve verimliliğine ilişkin görüşleri belirlenmiştir. Öğrenci görüşlerinden yola çıkılarak eleştirel okuma etkinlikleri değerlendirilmiştir. Eleştirel okuma, Türkçe eğitiminde son yıllarda üstünde önemle durulan bir okuma yöntemidir. Ancak gerçekleştirilen alan yazını taramasında somut, işe dönük eleştirel okuma etkinliklerine rastlanmamıştır. Türkçe eğitiminde eleştirel okumaya yönelik böyle bir gereksinim açığa çıkmaktadır. Çalışmada bu yönüyle kuramsal bağlamda bir boşluğa dikkat çekilmekte, somut eleştirel okuma etkinlikleri tartışmaya sunulmaktadır. Çalışma; kuramsal anlamda araştırmacılara yeni araştırma ufukları açması, uygulamada ise Türkçe öğretmenlerinin yararlanabileceği ve geliştirebileceği somut eleştirel okuma etkinlikleri sunması bakımından önem taşımaktadır.Anahtar Kelimeler: Rıfat Ilgaz, Karşıt Söylem, Eleştirel Söylem Çözümlemesi, Çocuk Edebiyatı, Okuma Eğitimi, Eleştirel Okuma. In this study, samples, taken from Rifat Ilgaz's counter-discourse elements, have been identified in children's books. In addition, through this book, critical reading activities are prepared for the 7th grade students. Prepared critical reading activities were administered to 7th grade students at Mersin Erdemli Karayakup Secondary School in 2013-2014 academic year. After the application, students' opinions regarding the functionality and efficiency of the activities are determined with the focus group interview technique. Student opinions are evaluated on the basis of the critical reading activities.Critical reading is a very caring method in Turkish education in recent years. However, concrete critical reading activities has not been found in literature. Turkish education is in such a need for critical reading. In this aspect of the study, attention is drawn to a gap in the theoretical context. In addition, discussions are presented in concrete critical reading activities. The study is creating new research opportunities in theoretical context for researchers. In practice, Turkish teachers are offered concrete critical reading activities which they can take advantage of and may develop. This study is important in this aspect.Keywords: Rifat Ilgaz, Counter-Discourse, Critical Discourse Analysis, Children's Literature, Reading Education, Critical Reading. 234