Trabzon'da Türk Devri hamamları

1461 yılında, Fatih Sultan Mehmet tarafından fethinin ardından hızlı bir şekilde imar faaliyetlerine girişilen Trabzon kent merkezinde, pek çok yapı ile beraber önemli sayıda hamam da inşa edilmiştir. Trabzon İl Merkezindeki hamamlara ilişkin arşiv kayıtlarında ve yayınlarda yirmi tarihi hamam yapısından söz edilir. Bunlardan bazıları, fetih öncesine ait olmakla birlikte şehrin Türkleşmesinin ardından onarılarak kullanılmaya devam edilen İçkale Saray Hamamı, Çifte Hamam ve daha çok Hacı Kasım Hamamı olarak tanınan Fatih Hamamı ile günümüze ulaşmayan Kule Hamamı olarak bilinen yapılardır. Fetihten sonraki dönemde şehirde 12 hamamın inşa edildiği bilinmektedir. Bunlardan günümüze ulaşanlar; İmaret, Tophane, İskender Paşa, Sekiz Direkli, Alaca, Hacı Arif, Meydan ve Askeriye Hamamlarıdır. Tekfur Sarayı (İçkale Saray hamamı olabilir), Tekfur Çayırı, Kahyaoğlu, Çukur, Çömlekçi, Kral Kızı ve Gâvur hamamları günümüze ulaşmamıştır. Bu çalışmamızda; Trabzon İl Merkezindeki hamamlardan bugün mevcut olanlar ve olmayanlar olmak üzere; arşiv kayıtlarında adı geçen tüm hamamlar, tarihsel süreç içerisinde derlenerek, yok olmaya yüz tutmuş hamam kültürüne bir nebze de olsa dikkat çekerek, mimarlık ve sanat tarihi yanı sıra, kent kültürü ve sosyal tarih açısından değerlendirilmeye çalışılmıştır. In 1461, following the conquest by Sultan Mehmet The Conqueror, a significant number of baths were built in the city center of Trabzon, along with many other buildings. Twenty historical Turkish bath structures are mentioned in archival records and publications related to the baths in Trabzon city center. Some of these, although belonging to the pre-conquest of the city continued to be used after the Turkification of the Palace bath, double Bath and more known as Haci November Bath Fatih Bath and Tower Bath, which do not reach the present structures known as. It is known that 12 baths were built in the city in the period after the conquest. Those who have reached the present day are Imaret, Tophane, Iskender Pasha, eight-masted, Alaca, Hacı Arif, Meydan and the military baths. Tekfur Palace (can be the Palace bath of Ichkale), Tekfur Meadow, Kahyaoğlu, Çukur, Çökur, Çökçi, King's daughter and Gavur baths have not reached the present day. In this study, those present today and those who are not from the baths in the city center of Trabzon; all the baths mentioned in the archival records were compiled in the historical process and tried to be evaluated in terms of urban culture and social history as well as architecture and art history by drawing some attention to the bath culture that had been destroyed. 214