Osmanlı Devleti'nin düzenlediği ve katıldığı uluslararası sergiler (1851-1900)

Osmanlı Devleti'nin Tanzimat dönemindeki sanayileşme çabasıyla uluslararası sergilere katılımı arasında paralel bir ilişki vardır. Bu tezin hazırlanmadaki amacımız ise Osmanlı Devleti'nin Tanzimat dönemindeki sanayileşme politikasının hangi düzeye geldiğini uluslarası sergilerdeki katılılımıyla incelemeyektir. Osmanlı Devleti için uluslararası sergiler; sanayileşme ve teknolojik gelişmenin dinamik ve değişken yapısını sürekli olarak takip etmenin en iyi yolu olmuştur. Uluslararası sergilerin ilk kez düzenlendiği 1851 Londra Evrensel sexrgisinden itibaren Osmanlı Devleti neredeyse bütün uluslararası sergilere katılarak XIX. Yüzyılda da uluslararası arenada siyasi ve ekonomik olarak güçlü bir aktör olduğunu göstermeye çalışmıştır. Şüphesiz ki bu çabanın altında uluslararası fuarların çıkış noktası olan sanayileşmeyi Osmanlı coğrafyasında da yaygınlaştırmak yatmaktaydı. Dolayısıyla uluslararası sergiler hem Osmanlı yöneticilerinin ekonomi hakkındaki düşüncelerinin oluşumunda hem de Osmanlı tüccarının yeni ekonomi anlayışlarını keşfetmesine büyük katkı sağlamıştır. Bu tezin giriş bölümünde Osmanlı Devleti ve Batıdaki esnaf ve mesleki örgütlenmelerine değinilmiştir. Tezin birinci bölümünde Sanayi devrimi, Osmanlı'nın Tanzimat Dönemindeki sanayileşme hamleleri, Dersaadet Ticaret Odası'nın kurulması ve İstanbuldaki yabancı devletlerin ticaret odalarına değinilmiştir. İkinci bölümde ise XIX. Yüzyılda Osmanlı Devleti'nin düzenlediği ve katıldığı uluslararası sergiler ele alınmıştır. Bu çalışmada genel olarak Başbakanlık Osmanlı arşiv belgeleri, süreli yayınlar, kitaplar, makaleler ve bazı tezlerden yararlanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Sergi, Fuar, Sanayi İnkılâbı, Dersaadet Ticaret Odası, Tanzimat, Şikago There is parallelismbetween Ottoman Empire's industrialization thrust and participation in the international exhibitions in the Tanzimat era. The aim of this thesis is to examine the level of industrialization policy of the Ottoman Empire with its participation in the international exhibitions. International exhibitions were the best way for Ottoman Empire to continuously follow the dynamic and changing structure of industrialization and technological development. Since the 1851 Great Exhibition in London, where international exhibitions were held for the first time, the Ottoman Empire participated in almost all international exhibitions and tried to show that the Ottoman Empire was a political and economically strong actor in the international arena in the XIXth century. Undoubtedly, the underlying cause of this attempt was to spread the industrialization, which was the starting point of the exhibitions, in the Ottoman territories too. Therefore, international exhibitions contributed both to the formation of the thoughts of the Ottoman rulers on the economy and to the discovery of the new economic understanding of the Ottoman merchants. In the introduction of this thesis, the trades and vocational organizations in the Ottoman Empire and the West were mentioned. In the first part of the thesis, the industrial revolution, the Ottoman industrialization thrust in the Tanzimat era, the establishment of the Dersaadet Chamber of Commerce and chambers of commerce of foreign states in Istanbul were mentioned. In the second part, the international exhibitions organized and participated by the Ottoman Empire in the 19th century were discussed. In this study, generally the Ottoman archives of the Prime Ministry, periodicals, books, articles and some theses were used.Keywords: Exhibition, Fair, Industrial Revolution, Dersaadet Chamber of Commerce, Tanzimat, Chicago 128