Tiyatro yönetmeni Işıl Kasapoğlu'nun reji anlayışı üzerine inceleme

Tiyatro sanatında yönetmen ya da rejisör, tiyatro metnini olduğu gibi ya da yorumlayarak sahneye koyan kişidir. Yönetmen oyun metnini sahneye koyarken sanatın diğer dallarından da yaralanmaktadır. Birçok sanat dalını içinde barındıran tiyatronun, benzersizliği ve özgürlüğü buradan gelmektedir. Tiyatro yönetmeni sahneye bir oyun koyacaksa sanatın diğer dallarına belli oranda hakim olmak durumundadır. Bilgi ve en önemlisi tecrübenin ön planda olduğu bir meslek olan rejisörlük, birçok alanda hakimiyet istemektedir. Yönetmenin tiyatronun asal öğelerinden olan metin çalışması, oyunculuk teknikleri ve yöntemleri, saç-makyaj tasarımı, dekor-müzik-ışık tasarımı gibi konularda da yeterince bilgi sahibi olması gerekmektedir. Tiyatro yönetmeni çoğu zaman metni okurken ve analiz ederken hayalinde canlanan görüntüyü sahneye aktarmak ister. Bazen de prova esnasında o hayali görüntü oluşur. Dramaturji çalışmasıyla birlikte bu hayal edilen görüntü metnin gerçekliğine oturtulur ve sahneleme başlar. Bu hayalin gerçeğe dönüş sürecindeki başarı yönetmenin bilgi, birikim ve tecrübesiyle de doğru orantılıdır. Bu çalışmada Türk Tiyatrosu'nda profesyonel olarak yaklaşık 33 senedir rejisörlük yapan Işıl Kasapoğlu'nun oyunlarındaki reji eğilimleri, bu özelliklere göre değerlendirilmiştir. Işıl Kasapoğlu'nun bir tiyatro metnini okurken ya da prova esnasında hayal ettiği görüntüyü sahneye aktarma süreci açıklanmaya çalışılmıştır. Bir anlatı aracı olan tiyatroda Kasapoğlu'nun metni anlatım biçimleri, yöntemleri, teknikleri analiz edilmiş ve reji eğilimleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Kasapoğlu'nun oyun sahnelerken oluşturduğu yabancılaştırma etmenleri, yöresel motifler, yerlileştirme çalışmaları, güncellemeler anlatılmıştır. Bu çalışma sonucunda ortaya çıkan analiz, yönetmeliği meslek edinen veya yönetmenliğe gönül verenlere, tiyatronun teknik alanlarıyla ilgili Işıl Kasapoğlu hakkında bilgi sahibi olmak isteyenlere, kendisiyle çalışma fırsatı bulamayan oyuncu ve tiyatro insanlarına, daha da önemlisi Türk Tiyatrosu'na kendini adamış bir tiyatro insanını tanımak isteyenlere ışık tutacak ve yol gösterecektir.Anahtar Kelimeler: Tiyatro Yönetmenliği, Rejisörlük, Tiyatro Sanatı, Oyunculuk, Türk Tiyatrosu, Tiyatroda Yabancılaştırma, Rejisörlükte Plastik Öğelerin Kullanımı Director or Stage Manager in Theatre art is the one that presents the play text on the stage either in its original version or with his/her own interpretation. The stage manager benefits from different branches of art presenting the play text on the stage . The uniqueness and independence of Theatre is due to having inside various twigs of art. The Stage manager when presenting a play on the stage needs to have his best understanding of all these areas of art in an appropriate level. The profession of Stage Management where good theoretical knowledge and the most important – experience is the must demands from its executor great command and control. The manager has to have good understanding of prime items of theatre that are text work, acting technics and methods , hair and make up design, decoration-music –light effects projection etc. The stage manager generally seeks for transfering into a stage his/her vision that perks in his imagination when reading and analysing a play text. Sometimes this fantasy and illusion comes up during rehersals of the play. Together with dramaturgy work the outcome of this imagination and illusion will be absorbed into text and staging will start. The success of transformation of the dream into real life is directly proportional to the knowledge and experience of the Stage Manager. Directorate of the plays of Işıl Kasapoğlu who has professionally been Stage Manager in Turkish Theatre for about 33 years is assessed by these criteria. In this studyi the process of how Işıl Kasapoğlu tranferred the play text and the imagination inspired by the rehearsals on to the stage is explained. The way Kasapoğlu presensts the text, her techniques and ways of directing the pla are analyzed as based on the context of narration in theatre. Kasapoglu's exotic factors, local motifs, localisation works, upgrades and updates that are generated staging the play is disclosed. This study will enlighten and lead those who are stage manager by profession or interested in managing the stage by heart, those who want to acquire knowledge about technical issues regarding Işıl Kasapoğlu, those who didn't find the chance to work with her, and most impornatantly, those who want to know about a theatre artist devoted herself to Turkish Theatre.Key Words: Theatre Regulations, Directing/ Stage Management, Theatre Art, Acting, Turkish Theatre, Exotic Factors in Theatre, Use of Plastic Components in Stage Management 115