Sitral ve sitronellal taşıyan uçucu yağları tedavide ve endüstride değerlendirme olanakları ve Melissa officinalis L. subsp. inodora uçucu yağı üzerinde araştırmalar

96 ÖZET Sitral ve sitronellal içeren uçucu yağlar özellikle, çeşitli amaçlarla örneğin; Vitamin A ve Vitamin E sentez başlangıç maddesi olan iyononlarm elde edilişinde kullanılan sitral ve sitronellal üretimi için hammadde kaynağı olarak kullanılmak tadır. Bu çalışmada, parfümeri, kozmetik ve gıda endüstrisinin temel maddelerinden olan ve önemli terapötik etkilere sahip sitral ve sitronellal içeren uçucu yağları, değerlendirme olanakları tartışıldı. Anadolu'da doğal olarak yetişen M. officinalis L.subsp. inodora, uzun yıllardan beri halk arasında kullanılmaktadır. Günümüze dek üzerinde çalışma yapılmamış olan M. officinalis L. subsp. inodora' dan elde edilen limon kokulu uçucu yağ kolon kromatografisi, gaz-sıvı kromatografisi ve gaz kromatografisi- kütle spektroskopisi yöntemleri ile analiz edildi. Bitkinin yaprak ve çiçekli dal uçları %0.099 uçucu yağ içermektedir ve bu yağın ana bileşenleri; 3-kübeben (%15.41), B-karyofillen (%14-24), elemen tip seskiterpentkalkol (ci5H26^' %7.39), a-kadinol (%7.19), sitral a (geranial %6.62), sitral b (neral, %5,82) ve kadinol izomeri (%3.96)'dır. 97 SUMMARY POSSIBILITIES OF EVALUATION OF CITRAL and CITRONELLAL CONTAINING VOLATILE OILS IN INDUSTRY and THERAPY and INVESTIGATIONS ON THE VOLATILE OIL OF M. OFFICINALIS L.SUBSP.INODORA Citral and citronellal containing volatile oils are employed in particular as a raw material for the production of citral and citronellal that are used for several purposes i.a. for the manufacture of ionones as the starting materials of vitamin A and vitamin E. In this study possibilities of evaluation of citral and citronellal which are ones of basic substances in the industry (perfumery, cosmetics and food ind.) and have im portant therapeutic effects, containing volatile oils have been discussed. M. officinalis L.subsp.inodora which grows naturally in Anatolia has been used in folk medicine for many years. The volatile oil with a lemon-like odour from M. officinalis L.subsp.inodora that hasn't been studied until now, has been analyzed by LSC, GLC and GC-MS methods. The leaves and flowering tops of this plant contain 0.099% volatile oils and the main components of the oil are 3-cubebene (15.41%), 3-caryophyllene (l4.24%), an elemene-type sesquiterpene alcohol (C15H260' 7.39%), a-cadinol(7.19%) citral a (geranial, 6.62%), citral b (neral, 5.82%) and cadinol isomer (3.96%). 109