Tip 1 diyabet damgalama değerlendirme ölçeği'nin Türkçe geçerlilik ve güvenirliği

Amaç: Tip 1 Diyabet Damgalama Değerlendirme Ölçeği (Tip 1- DDDÖ)'nin Türkçe geçerlilik ve güvenirliğini yapmaktır.Yöntem: Metodolojik tipte tasarlanan çalışma, Temmuz 2018 – Mayıs 2019 tarihleri arasında bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji, Dâhiliye-1 ve Dâhiliye-2 Polikliniklerine başvuran Tip 1 diyabet tanısı olan 147 birey ile yürütülmüştür. Örneklem dışında olan Tip 1 diyabet tanısı olan 10 birey ile pilot çalışma, örnekleme dâhil olan 30 birey ile 2-4 hafta sonra tekrar test uygulaması yapılmıştır. Veriler Tanıtıcı Bilgi Formu ve Tip 1 Diyabet Damgalama Değerlendirme Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22 ve Mplus Version 7.4 kullanılmıştır. Ölçeğin geçerlilik değerlendirmesinde; dil geçerliliği (grup-geri çeviri yöntemi), kapsam geçerliliği (Polit&Beck tekniği), yapı geçerliliği (faktör analizi ve bilinen grup karşılaştırması), yüzey geçerliliği ve görünüm geçerliliği (pilot çalışma); güvenirlik değerlendirmesinde; değişmezlik (test-tekrar test güvenirliği) ve iç tutarlılık (Cronbach Alpha Güvenirlik katsayısı ve madde toplam korelasyonu) analizleri yapılmıştır. Bulgular: Tip 1-DDDÖ'nin geçerlilik ve güvenirliğinde; kapsam geçerlilik değerlendirmesinde ölçek maddelerinin %94,7'sinin madde kapsam geçerlilik indekslerinin (M-KGİ) değerlerinin 0,80 ve üzerinde, yapı geçerlilik değerlendirmesinde ölçeğin bilinen grupları ayırabildiği, ölçeğin faktörlenebilir (KMO= 0,86) olduğu, doğrulayıcı faktör analizine göre ölçeğin Türkçe Formunun da üç faktörlü yapıyı doğruladığı ve faktör yüklerinin 0,34 ile 0,87 arasında ve uyum indeks kriterlerine (CFI=0.90, TLI=0.89, RMSEA=0.069, SRMR=0,065, Chi-square/df= 1.706) göre uygun düzeyde olduğu belirlenmiştir., Ölçeğin test -tekrar test güvenirliği değerlendirmesinde toplam ve alt ölçek puanlarının r değerlerinin 0,82 üzerinde, iç tutarlılık değerlendirmesinde ölçek bütünü ve alt boyutları için Cronbach Alpha güvenirlik katsayıları'nın sırasıyla 0.89, 0.81, 0.80, 0.81 olduğu bulunmuştur. Sonuç: Yapılan analizler sonucunda, Tip 1-DDDÖ'nin dil geçerliliği, görünüm geçerliliği, yüzey geçerliliği, kapsam/içerik geçerliliği, yapı geçerliliği, test-tekrar test güvenilirliği, Cronbach alfa iç tutarlılığı olduğu belirlenmiştir. Bu bulgulara göre, Tip 1-DDDÖ'nin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliğe sahip olduğu, Türkiye'de Tip 1 diyabet tanısına sahip bireylerin yaşadıkları ve hissettikleri damgalamayı değerlendirmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.Anahtar kelimeler: Tip 1 diyabet, Damgalama, Ayrımcılık, Güvenilirlilik, Geçerlilik Aim: The aim of this study was to determine the Turkish validity and reliability of the Type 1 Diabetes Stigma Assessment Scale (Tip 1- DDDÖ).Method: The study which was designed in a methodological type, was conducted in July 2018 - May 2019 with 147 people diagnosed with Type 1 diabetes at a Training and Research Hospital Endocrinology and Internal Medicine 1-2 Polyclinics. Pilot study was conducted with 10 individuals with a diagnosis of Type 1 diabetes outside the sample and 30 individual included in the sampling were re-tested after 2-4 weeks. The data were collected using the Descriptive Information Form and Type 1 Diabetes Stigma Assessment Scale. SPSS 22 and Mplus Version 7.4 were used for data analysis. To determine the validity assessment of the scale; language validity (group-back translation method), content validity (Polit&Beck technique), structural validity (factor analysis and known group comparison), face validity and appearance validity (pilot study); to determine the reliability assessment of the scale stability (test-retest reliability) and internal consistency (Cronbach Alpha reliability coefficient and item-total correlation) analyzes were performed.Findings: In the validity and reliability of Tip 1- DDDO; İn the content validity assessment, 94.7% of the scale items were found to have an item validity index (I- CVI) 0.80 and above, in the construct validity assessment, the scale can factorable (KMO = 0.86) and it was determined that the scale was able to separate known groups, according to the confirmatory factor analysis, the Turkish version of the scale also confirmed the three-factor structure and the factor loadings were between 0.34 and 0.87, and the goodness of fit indices criteria according to the appropriate level (CFI = 0.90, TLI = 0.89, RMSEA = 0.069, SRMR = 0.065, Chi-square / df = 1.706). In the test-retest reliability evaluation of the scale, total and subscale scores were found to be 0.82 above r values, in the internal consistency assessment, the Cronbach's alpha reliability coefficients for the whole scale and its sub-dimensions were found respectively to be 0.89, 0.81, 0.80, 0.81.Conclusion: As a result of the analyzes, it was determined that Tip 1- DDDÖ had language validity, face validity, content validity, structural validity, test-retest reliability and Cronbach alpha internal consistency. According to these findings, Type 1-DDSS was found to have validity and reliability in Turkish. It has been indicated to be valid and reliability measuring tool to be can used in assessing the stigmatization experienced and felt by individuals with type 1 diabetes in Turkey.Key Words: Type 1 diabetes, Stigma, Discrimination, Reliability, Validity. 120