KOBİlerin ihracat davranışları: Konya otomotiv yan sanayi sektöründeki KOBİler üzerine bir araştırma

Küreselleşme ile artan rekabetçi zorluklar, yerel pazarlarda rekabetin daha çok artmasına ve iç pazarın daralmasına neden olmaktadır. İç piyasanın daralması ve talebin yeterli olmaması sonucunda, ekonomide önemli bir yere sahip olan KOBİ'ler, faaliyetlerini sürdürebilmek ve stratejik hedeflerine ulaşabilmek için faaliyetlerini uluslararası alana taşımaktadırlar. Uluslararasılaşmaya karar veren KOBİ'ler, çoğunlukla daha az risk taşıması nedeniyle ihracatı tercih etmektedirler. Bu tercih, işletmelerin bir kısmı için bir zorunluluk, diğer bir kısmı için ise önemli bir büyüme fırsatı olarak görülmektedir. Bu noktada, KOBİ'leri ihracata yönlendiren proaktif ve reaktif güdülerin, ihracat davranışlarındaki belirleyici rolü ön plana çıkmaktadır.Bu çalışmanın amacı; KOBİ'lerin ihracat faaliyetlerine başlamalarında ve sürdürmelerinde etkili olan faktörlerden hareketle, bu faktörlerin ihracat davranışları üzerindeki etkisini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda oluşturulan araştırma sorusu ve hipotezler, Konya otomotiv yan sanayi sektöründe ihracat faaliyetinde bulunan 88 KOBİ yöneticisinden elde edilen verilerle iki aşamalı kümeleme (two-step cluster) analizi, bağımsız örneklem t-testi, mann-whitney u testi ve varyans analiz ile test edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, örneklemdeki işletmelerin çoğunluğunun proaktif güdülerden etkilenerek aktif ihracat davranışı gösterdiği ortaya konulmuştur.Anahtar Kelimeler: İhracat davranışı, proaktif güdüler, reaktif güdüler, otomotiv yan sanayi Increasing competitive challenges with globalization cause competition in the local markets to increase further and the domestic market to shrink. As a result of the shrinking domestic market and the insufficient demand, SMEs, which have an important place in the economy, carry their activities to the international field in order to maintain their activities and achieve their strategic goals. SMEs that decide to be international prefer to export mostly because of less risk. This preference is seen as a necessity for some of the enterprises, and as an important growth opportunity for another part. At this point, the determinative role of proactive and reactive motives that lead SMEs to export comes into prominence.Based on the factors that are effective in the initiation and maintenance of export activities of SMEs, the aim of this study is to investigate the effects of these factors on export behavior. The research question and hypotheses that were formed in line with this purpose were tested with two-step cluster analysis, independent sample t-test, mann-whitney u test and variance analysis using the data obtained from 88 SMEs managers operating in Konya automotive supply industry sector. As a result of the analyzes, it was revealed that the majority of the enterprises in the sample displayed active export behavior by being affected by proactive motives.Keywords: Export behavior, proactive motivation, reactive motivation, automotive supply industry 134