Böbrek Nakli Sonrası Kemik Mineral Yoğunluğundaki Değişiklikler

Amaç: Bu çalışmanın amacı böbrek nakil sonrası dönemde lomber ve femoral kemik mineral yoğunluğundaki (KMY) değişiklikleri değerlendirmektir.Gereç ve Yöntemler: Bu retrospektif çalışmaya, Ocak 2016 ve Temmuz 2019 tarihleri arasında böbrek nakli yapılan ardışık 69 erişkin (>18 yaş) hasta dahil edildi. Hastaların demografik özellikleri ve laboratuvar bulguları (serum düzeltilmiş kalsiyumu, fosfor, alkalen fosfataz, kreatinin, eGFR, i-parathormon ve 25(OH) D vitamin düzeyi) ile ilgili veriler kaydedildi. KMY, dual enerji X-ray absorbsiyometri (DEXA) ile değerlendirildi.Bulgular: DEXA sonuçlarına göre, lomber ve femoral T skorları sırasıyla -1,1±1,3 ve -1,1±1,1 idi. Lomber değerlendirmede 12 (%17,4) hastada osteoporoz ve 24 (%34,8) hastada osteopeni saptandı. Femoral değerlendirmede 7 (%10,1) hastada osteoporoz ve 29 (%42,0) hastada osteopeni saptandı. İlk yıl, 1-2 yıl ve >2 yıl takip verilerine göre, sırasıyla lomber bölgede hastaların %4,3, %5,8 ve %7,2’sinde, femurda hastaların %2,9, %2,9 ve %4,3’ünde osteoporoz saptandı. Lomber bölge (p=0,197) ve femurda (p=0,971) KMY kaybı tespit edilen hastalar ile KMY ölçümü normal olan hastalar arasında kümülatif steroid dozu açısından anlamlı bir fark yoktu. Ayrıca hastaların almış olduğu indüksiyon tedavisi ile lomber bölge (p=0,671) ve femurda (p=0,126) gelişen KMY kaybı arasında anlamlı bir ilişki görülmedi.Sonuç: Sonuç olarak, nakil hastalarında 25(OH) D vitamini eksikliği oldukça yaygındır ve özellikle nakilden sonraki ilk yıl lomber bölgede belirgin olmak üzere KMY kaybı görülmektedir.