اولین گزارش از جداسازی و شناسایی عامل پوسیدگی ریشه و پژمردگی فوزاریومی گیاه سیر از مزارع شهرستان ساری

گیاه سیر یکی از سبزی‌های پرمصرف بوده که هر ساله خسارت بالای بیمارگر‌های خاکزاد در این گیاه دیده می­شود. در بهار سال 1397، طی بازدید از مزارع حومه شهرستان ساری، علایم پژمردگی و خشکیدگی گیاهان سیر مشاهده و از بوته­های بیمار نمونه­ برداری شد. پس از جداسازی روی محیط کشت آب-آگار و خالص‌سازی روی محیط سیب زمینی-دکستروز-آگار، قارچ­ها به محیط میخک-آگار جهت تولید ماکروکنیدیوم انتقال و شاخص­های ریخت‌شناسی با کلیدهای شناسایی معتبر بررسی گردید. DNA قارچ به روش CTAB استخراج و با آغازگر‌های ITS4، ITS5، EFGR و EF1-983F تکثیر و توالی‌یابی شد. اثبات بیماری­زایی در گیاه سیر رقم طارم با اثر دو میزان 30 و 60 گرم مایه تلقیح قارچ بیمارگر (اسپان گندم) در یک کیلوگرم خاک ارزیابی گردید. ویژگی­های ریخت شناسی شامل پرگنه ارغوانی، رشد پنبه­ای، ماکروکنیدیوم­های چهار تا شش سلولی و کلامیدسپورهای زنجیری مشابه قارچ Fusarium oxysporum بود. توالی ژنوم در ناحیه ITS با تشابه 100 درصد و در ناحیه TEF با تشابه 99-98 درصد به قارچ F. oxysporum با رس شمار MK790682.1 و کد جدایه 7391 در بانک ژن (NCBI) ثبت گردید. با میزان g/kg30 مایه تلقیح در مقایسه با شاهد سالم پس از 45 روز علائم پژمردگی، زردی و در نهایت خشکیدگی گیاه مشابه شرایط مزرعه ظاهر گردید. در میزان g/kg60 مایه تلقیح نیز پس از 30 روز حبه‌ها رشدی نداشتند و قبل از جوانه‌زنی حبه کاملا پوسیده گردید. بنابر داده‌های حاصل، عامل بیمارگر F. oxysporum 7391، احتمالا یکی از عوامل مهم پژمردگی و پوسیدگی فوزاریومی گیاه سیر در مزارع حومه شهرستان ساری می‌باشد.