Arap Şiirinde Hayvanlar İçin Yazılmış Mers̱iyeler

Bu makale hayvanların ölümü üzerine söylenmiş, mers̱iye niteliğindeki Arapça şiirleri ele almaktadır. Mers̱iye Arap şiirinin en eski konularından biridir. Ölenin kaybından duyulan derin üzüntünün terennüm edildiği ve onun iyi hasletlerinin methedildiği, genellikle samimi bir üslupla yazılan bu tür şiirler sadece insanlarla sınırlı kalmamış; yaşanılan şehirlere, dostluk ve ünsiyet kurulan hayvanlara kadar uzanmıştır. Hayvanlar için söylenen ilk mers̱iye örneklerine Cāhiliye Dönemi’nde rastlanmakla birlikte Abbāsīler Dönemi bu konuda yazılmış şiirlerin hem nitelik hem de nicelik olarak zenginleştiği bir dönem olarak temeyyüz etmiştir. Bu bağlamda Cāhiliye Dönemi, Osmanlı Dönemi ve Modern Dönem’e ait birer, Abbāsīler Dönemi’ne ait üç kaside olmak üzere temsil gücü yüksek toplam 6 şiirin muhteva incelemesi yapılmıştır. Bu çerçevede karşılaştırmalı yöntemle hayvanlar için yazılmış mers̱iyelerle insanlar için yazılan mers̱iyelerin benzer ve farklı yönleri belirlenmeye çalışılmıştır. Dönemsel farklılıkların hayvan mers̱iyelerine ne şekilde yansıdığının tespiti de bu çalışmanın amaçları arasında zikredilebilir.