مناشیء ظهور فقرۀ «لَا یَأْبَ الشُّهَدَاءُ إِذَا مَا دُعُوا» در آیه شریفه دین

ظهور فقرهٔ «لَا یَأْبَ الشُّهَدَاءُ إِذَا مَا دُعُوا» در آیهٔ ٔدِین، از دو جهتِ حکم و متعلق حکم، محل اختلاف فقها و مفسران قرار گرفته است؛ ازنظرِ ماهیتِ حکم، برخی آن را مولوی و برخی ارشادی دانسته‌اند و متعلق آن را برخی ادای شهادت و برخی تحمل شهادت و برخی اعم از هر دو دانسته‌اند. اختلاف ذکرشده، درحالی‌که هریک از آرا مشخصاً به ظهور فقرهٔ مذکور مستند شده، این پرسش را بر می‌انگیزد که منشأ برداشت‌های مغایر چیست. رفع ابهام از چگونگی استناد آرای مذکور به ظهور فقرهٔ محل بحث ازآن‌رو ضروری است که به‌تبع آن، ابهام از جوانب ظهور آیه برچیده می‌شود و برداشت‌ مناسب صورت می‌پذیرد. بدین‌منظور، در پژوهش حاضر بر مبنای قواعد استظهار و با تکیه بر روش اجتهادی، مناشیء استظهار هریک از این آرا تحلیل و تبیین شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که فقرهٔ محل بحث از حیث حکم، ظاهر در ارشاد و از حیث متعلق، ظاهر در تحمل است.