Nie ma wody na pustyni – realizacja programów polityki zdrowotnej przez jednostki samorządu terytorialnego szczebla powiatowego w Polsce

Jednostki samorządu terytorialnego stopnia powiatowego zobowiązane są do tworzenia i realizacji programów polityki zdrowotnej, co wynika z wyznaczonych im zadań w ochronie zdrowia. W artykule poddano weryfikacji, w jakim stopniu powiaty/miasta na prawach powiatu wywiązują się z tych zadań poprzez realizację programów polityki zdrowotnej oraz czy istnieje związek między realizacją takich programów a zamożnością powiatu, wskaźnikami opisującymi stan zdrowia populacji oraz posiadaniem przez powiat własnych podmiotów leczniczych. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że na terenie jednostek, które realizują programy zdrowotne (choroby cywilizacyjne, nowotwory), występują niższe wskaźniki zgonów. Jednocześnie zaledwie 38% powiatów i 70% miast na prawach powiatu faktycznie realizowało takie programy. Za główne powody tak niskiego odsetka powiatów tworzących wyżej wymienione programy należy uznać niewystarczające wsparcie strukturalne (prawo), instytucjonalne (jednostki mogące pomóc w tworzeniu takich programów) oraz problemy z kadrą i braki w know‑how pracowników JST. Do poprawy sytuacji mogłyby przyczynić się: powstanie centralnego rejestru programów, lepsze rozwiązania legislacyjne, modyfikacja lub budowanie innych modeli polityki zdrowotnej (stawiających na profilaktykę i promocję zdrowia) oraz wsparcie edukacyjne dla samorządów.