Şi‘a Tefsir Geleneğinin ‘Ulûmü’l-Kur’ân’a Bakışı: Tabâtabâî Örneği

İslam’ın doğuşundan günümüze kadar müfessirler, Kur’ân’ın daha iyi anlaşılması için çaba sarf etmişlerdir. Bu gayretin nedeni İslâm’ın temel kaynağının Kur’ân olmasıdır. Bu faaliyetlerden biri de ‘ulûmü’l-Kur’ân konularıdır. ‘Ulûmü’l-Kur’ân, Kur’ân’ın anlaşılması çerçevesinde oluşan ilim dalları olarak kabul edilmektedir. Farklı fırkalara mensup olan her müfessir ‘ulûmü’l-Kur’ân’ı, kendi itikat, rivayet ve düşüncelerine göre yorumlama yöntemini benimsemiş ve bir sonuca varmaya çalışmıştır. Bu müfessirlerden biri de Şi’a ekolünde oldukça önemli bir payeye sahip olan Muhammed Hüseyin Tabâtabâî’dir. Şi‘a/İmâmiyye koluna mensup olan Tabâtabâî, çağdaş müfessirlerdendir. Dönemin İran bilimsel ve kültürel birikimiyle yetişmesi, filozof olarak kabul edilmesi ve tefsir metodundaki farklı yaklaşımları, kendisini ön plana çıkarmaktadır. Bundan dolayı ‘ulûmü’l-Kur’ân konularına nasıl yaklaştığını gün yüzüne çıkarmak önem arz etmektedir. Makalenin temel amacı; Tabâtabâî’nin tespit edilen bazı ‘ulûmü’l-Kur’ân konularını nasıl değerlendirdiğini açığa çıkarmak, mensup olduğu mezheple mutabık veya muhalif yaklaşım tarzını Kur’ân ilimlerine yansıtıp yansıtmadığını tespit etmektir.