DROIT COMMUN, LANGUE COMMUNE: UN RETOUR SUR L'INTERPRÉTATION JUDICIAIRE DU DROIT LINGUISTIQUE AU QUÉBEC À LA LUMIÈRE DU DROIT COMMUN

Le droit commun (jus commune) est la toile de fond intellectuelle sur laquelle toute normativité juridique se construit au sein d'une société et dont tout droit, même constitutionnel, ne peut faire l'économie au moment de son interprétation. Le droit commun emportant une série de valeurs structurantes, il convient de s'interroger sur l'interprétation à donner au droit linguistique d'une société minorisée, pour laquelle la préservation linguistique est un enjeu littéralement existentiel au sein d'un cadre constitutionnel fédéral plus grand, à la lumière de son droit commun. L'auteur avance que la Cour suprême du Canada n'aurait peut-être pas adéquatement tenu compte de cette donnée importante au Québec au moment d'invalider les pans de la Charte de la langue française traitant de la langue officielle de la législation et de la justice au Québec dans le cadre de l'affaire Blaikie en 1979, par laquelle elle imposait à la province francophone enclavée un bilinguisme législatif et judiciaire obligatoire, et qu'il conviendrait de réévaluer la justesse en droit de cette décision.
The jus commune (droit commun) is the intellectual canvas upon which any rule of law is built upon within a given society, that must be integrated in any interpretation or construction process in any field of law, even constitutionnal law. As the jus commune bears a series of structural values, one ponders as to the correct construction of linguistic law to be held in that regard within a minority society entrenched inside a greater federal superstructure, where linguistic preservation is a collective existential matter. The author submits that the Supreme Court of Canada may have neglected to consider this important factor in Quebec when striking down large sections of the Charter of the French Language pertaining to the official language of law and judicial decisions in the 1979 Blaikie case, in which it imposed official constitutional bilingualism in matters of legislation and judicial decisions to the enclaved French-speaking province. Perhaps the appropriateness of this decision should be revisited.
Do ius commune (droit commun) odwołują się reguły prawa i interpretacje prawne dotyczące wszystkich gałęzi prawa, nawet prawa konstytucyjnego. W związku z tym warto zastanowić się, jak w tym kontekście interpretować prawo językowe w odniesieniu do mniejszości żyjącej w większej, federalnej strukturze państwowej, dla której ochrona własnego języka to żywotny problem. Autor twierdzi, że Sąd Najwyższy Kanady mógł zaniedbać te kwestie w Quebecu, unieważniając duże fragmenty Karty języka francuskiego dotyczące oficjalnego języka ustawodawstwa i sądownictwa w sprawie Blaikie z 1979 roku, w której narzucił francuskojęzycznej enklawie konstytucyjną dwujęzyczność w sprawach legislacji i sądownictwa. Być może słuszność tej decyzji powina być poddana ponownej ocenie.