Instrumenten voor maatschappelijke betrokkenheid : Everzicht en analyse van vier cases

This technical report describes a study of the ways in which government authorities promote social engagement in support of public objectives. The research focused on how government policy instruments promote social engagement in support of public objectives. A long list of instruments was drawn up and four cases studies on the use of such instruments were carried out and analysed. The instruments are Green Deals, the Dutch National Fund for Green Investments (Groenfonds), the ‘Acceleration Agenda for the Do- Democracy’ (Versnellingsagenda Doe-democratie) and the ‘Social Participation Code’ (Code Maatschappelijke Participatie). Each of these can be seen as a different ‘flavour’ of the promotion of social engagement and of practices to learn from. The conclusions are that: 1) mobilising social engagement is not restricted to nature policy; 2) each instrument is part of a wider approach and has its own contexts and specific focus on social engagement, which can also shift over time; 3) the instruments investigated create an interface between national government and society; 4) as a result, social capital accumulates between parties and this can be used to give practical shape to social engagement; and 5) it is plausible that this actually takes place. Social engagement in support of public objectives is not yet standard practice, but is part of an emerging approach by a networking and responsive government in which society and government participate in each other’s initiatives. For government authorities it is important to develop the capacity to do this and to take a systematic and learning-based approach in which attention is given to performance and legitimacy.
In dit technical report wordt verslag gedaan van een onderzoek naar de manieren waarop overheden maatschappelijke betrokkenheid bij publieke doelen bevorderen. Het onderzoek focust op hoe instrumenten van overheden maatschappelijke betrokkenheid bij publieke doelen bevorderen. Er is een groslijst van instrumenten opgesteld en vier cases van instrumenten zijn uitgewerkt en geanalyseerd: Green Deals, Groenfonds, Versnellingsagenda Doe-democratie en de Code Maatschappelijke Participatie. Deze vormen verschillende ‘smaken’ in het bevorderen van maatschappelijke betrokkenheid en in bronnen om van te leren. Conclusies zijn dat 1) het sturen op maatschappelijke betrokkenheid zich niet beperkt tot het natuurbeleid, 2) elk instrument eigen achtergronden, inbedding in een bredere aanpak en een eigen focus op maatschappelijke betrokkenheid heeft die zich ook gaandeweg ontwikkelt, 3) dat de onderzochte instrumenten zorgen voor een interface tussen de rijksoverheid en de maatschappij, 4) dat hierdoor sociaal kapitaal wordt opgebouwd tussen partijen waarmee maatschappelijke betrokkenheid vormgegeven kan worden, en dat 5) het ook aannemelijk is dat dit daadwerkelijk plaatsvindt. Maatschappelijke betrokkenheid bij publieke doelen is nog geen gemeengoed, maar passen bij een in opkomst zijnde aanpak van een netwerkende en responsieve overheid waarbij maatschappij en overheid in elkaars initiatieven participeren. Voor overheden is het belangrijk om de capaciteiten te ontwikkelen om dit te kunnen, om een systematische en op leren gerichte aanpak toe te passen waarin ook aandacht wordt besteed aan prestaties en legitimiteit.