Search

The aim of the paper is to show the importance of metaphors in foreign language teaching. Metaphors, however, are not treated as purely linguistic phenomena but rather as conceptual processes (conceptual metaphor) affecting our reception and organization of the reality, and thus determining human behaviour. Metaphors which influence our understanding of language, communication, and the very process of language learning are to be discussed. The author will also mention those metaphors that hinder the learning process and those that can be used by teachers to improve their relations with students and motivate them to learn. The present work is based on the methodology elaborated within cognitive linguistics and it aims at adapting some of its theoretical solutions for the language teaching. Niniejsze opracowanie ma na celu ukazanie, jak ważne są metafory w procesie nauczania języków obcych. Nie chodzi tu jednak o metaforę jako o zjawisko czysto językowe, ale o proces konceptualny (metafora pojęciowa) wpływający na nasz odbiór i organizację rzeczywistości i tym samym kształtujący nasze zachowania. Omówione zostaną metafory, za pomocą których postrzegamy język i komunikację językową oraz sam proces nauki języka. Ukazane zostaną metafory utrudniające naukę języka oraz takie, które pomagają nauczycielowi w budowaniu poprawnych relacje z uczniami. Praca ta odwołuje się do metodologii wypracowanych w ramach językoznawstwa kognitywnego i ma na celu, przynajmniej częściowe, przeniesienie tychże rozwiązań teoretycznych na grunt metodyki nauczania języków.

This text attempts to present the impact of the pandemic, or more precisely, the repeatedly introduced restrictions against the COVID-19 pandemic, on the functioning of the Pedagogical Provincial Library in Łódź, Branch in Pabianice in the past school year 2020/2021 W niniejszym tekście podjęto próbę przedstawienia wpływu pandemii, a ściślej, wprowadzanych wielokrotnie obostrzeń, na funkcjonowanie pabianickiej filii PBW w Łodzi w minionym roku szkolnym 2020/2021

This article is devoted to Maximilian Habsburg’s stay in Krzepice castle in 1587/1588. It discusses the number of forces with which the king-elect arrived in Krzepice and the conditions he found there. It shows foreign contacts which Maximilian Habsburg established from Krzepice. It also highlights the issue of the king-elect’s envoys and guests arriving in Krzepice from December 1587 to January 1588. The article ends with a description of Maximilian Habsburg’s march from Krzepice to Wieluń on January 1588.In addition to diplomatic and military matters, the article discusses the support in the Republic of Poland for Maximilian Habsburg’s candidacy for the Polish throne in 1587. It notes the sympathy towards the Habsburg in the Grand Duchy of Lithuania and in Greater Poland in the Crown. It also raises the issue of the support Maximilian expected from nearby Silesia, and to what extent his expectations were fulfilled. In particular, an important role was played by Wrocław, the most significant of the Silesian cities, from which an important trade route led to Krzepice, connecting that city with Kraków, the capital of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Artykuł poświęcony jest pobytowi Maksymiliana Habsburga na zamku w Krzepicach na przełomie lat 1587/1588. Omawia liczebność sił, z którymi król elekt przybył do Krzepic, oraz warunki, jakie tutaj zastał. Ukazuje kontakty zagraniczne, nawiązywane z Krzepic przez Maksymiliana Habsburga. Opracowanie naświetla także zagadnienia związane z obecnością poselstw i gości, przybywających do króla elekta do Krzepic od grudnia 1587 do stycznia 1588 r. Zakończenie artykułu stanowi opis wymarszu Maksymiliana Habsburga z Krzepic do Wielunia w połowie stycznia 1588 r.Poza sprawami dyplomatycznymi i wojskowymi artykuł porusza też kwestię poparcia, jakim w Rzeczypospolitej cieszyła się kandydatura Maksymiliana Habsburga na tron polski w 1587 r. Zwraca uwagę na sympatię względem Habsburga na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego i w Wielkopolsce. Porusza też zagadnienie wsparcia, jakiego Maksymilian spodziewał się z pobliskiego Śląska, oraz kwestię, na ile jego oczekiwania zostały spełnione. Istotną rolę odgrywał tutaj Wrocław, najważniejsze spośród miast śląskich, z którego do Krzepic wiódł znany szlak handlowy, łączący to miasto z Krakowem jako stolicą Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

The regional council of Sieradz voivodship, which was held in Szadek, was usually a quiet gathering, but on 13 December 1622 Szadek was a scene of violent incidents. The starost of Piotrków arrived in Szadek with his suite of 300 men a day before the regional council and they occupied the inns which had customarily served other participants of the council. Fighting began, in which four men lost their lives. The author has made an attempt to reconstruct the tragic events in Szadek on the basis of documents preserved in Riksarkivet in Stockholm (correspondence and other documents), as well as other sources kept in the Chief Archive of Old Documents. Główny sejmik województwa sieradzkiego, który odbywał się w Szadku, uchodził za spokojny i wolny od zakłóceń. Niemniej 13 grudnia 1622 r. Szadek stał się miejscem krwawych wydarzeń. Podobno w przeddzień sejmu przybył do Szadku starosta piotrkowski Olbracht Starołęski w asyście ok. 300 mężczyzn, zajmując ze swoją świtą karczmy, które zwyczajowo służyły za nocleg innym uczestnikom sejmu. Następnego dnia wybuchł konflikt o wspomniane karczmy między częścią szlachty a starostą. Próby udobruchania obu stron podjęli się synowie i siostrzeńcy wojewody sieradzkiego Stanisława Bykowskiego. Strzały nieoczekiwanie oddane przez zwolenników Starołęskiego odebrały życie dwóm członkom rodziny Bykowskich. Rozeźlona szlachta szturmowała kwaterę starosty, zabijając dwóch jego ludzi. Starołęskiego uratowała interwencja posła królewskiego i marszałka sejmiku, przy czym wojewoda sieradzki zachował neutralne stanowisko. Krwawy incydent był konfliktem między zwolennikami króla, spowodowanym bardzo niefortunnym zbiegiem okoliczności.Autor artykułu podjął próbę odtworzenia przebiegu krwawego zajścia w Szadku na podstawie materiałów przechowywanych w sztokholmskim Riksarkivet (korespondencji oraz dokumentów dotyczących podpisanego w 1623 pojednania), a także innych źródeł zgromadzonych w Archiwum Głównym Akt Dawnych.

Publikację wydano w ramach dofinansowania zadania publicznego ze środków Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii zgodnie z zawartą Umową nr III/27/P/ 63003/2810/21/DT pomiędzy ww. ministerstwem a Fundacją Symbioza

Książka jest zbiorem socjologicznych esejów, w których zaprezentowano dwa sposoby postrzegania miast – ewolucję materialnej przestrzeni od pierwszych osad do współczesnych metropolii oraz zmiany w przestrzeni społecznej, stanowiącej pole aktywności wielu pokoleń ludzi. Połączenie tych perspektyw pozwala na pełniejszy opis czynników kształtujących w przeszłości i wciąż rozwijających miasta. Rozważania autora dotyczą sposobów analizowania miast, ich historii od najstarszych osad do współczesnych metropolii, odmian urbanizacji, głównych cech nowoczesnych miast, społeczności i ich współczesnych form, odzwierciedlenia miast w społecznej świadomości oraz ich dynamiki i ducha. W publikacji pojawiają się nawiązania do historii budowy miast i demografii, antropologii kulturowej czy teorii ekonomicznych. Jako główną perspektywę przyjęto socjologiczny punkt widzenia miast, od wieków odciskających piętno na mentalności ludzi, modyfikujących ich style życia i dyktujących różne formy działalności. Zakłada ona, że nie budynki, ale ludzie, ich życie społeczne oraz kultura są najważniejszymi aspektami funkcjonowania miast. Monografia jest rezultatem studiów polskiej i obcej, niemal wyłącznie anglojęzycznej, literatury przedmiotu, a także wieloletniego doświadczenia uniwersyteckiej dydaktyki socjologii miasta. Autor jest przekonany, że niemal wszystkie przypisywane miastom destrukcyjne zjawiska mogą być naprawione lub usunięte pod warunkiem wdrożenia odpowiednich strategii odnowy. Książka może zainteresować studentów i wykładowców kierunków związanych z tematyką miast oraz praktyków zajmujących się na co dzień rozwiązywaniem miejskich problemów.

The purpose of the article is to present the history of the “wandering church” in Mętków, which shows on a microscale the strength of colloquial religiosity and religious culture in one of the small local communities in Poland. The biography of Pope John Paul II entered the history of this church, which is why it has the status of a church-relic for the faithful people, which is another interesting interpretative context.

In the paper management of Main Library of the Warsaw University of Technology collection during last decade has been discussed. It was discussed matter of collection (in classic and digital version), their development, dependence and autonomy. It was discussed dilemmas about creating library collections. The issue was raised about books collection for academic society, especially for foreign student. The matter was raised about cooperation between the Library and Academy in order to improve quality of education. W artykule omówiono zarządzanie księgozbiorem Biblioteki Głównej Politechniki Warszawskiej w kontekście zmian, które zaszły w nim na przestrzeni ostatnich 10 lat. Omówiono księgozbiór tradycyjny (w wersji papierowej) oraz zasoby elektroniczne, ich rozwój oraz wzajemne przenikanie się, zależności i autonomię. Przedstawiono problemy dotyczące kształtowania zasobów Biblioteki. Poruszono kwestie księgozbioru dydaktycznego, w tym dla studentów zagranicznych. Podjęto temat współpracy Biblioteki z Uczelnią w pracach nad polepszeniem jakości kształcenia.

W artykule zaprezentowano mało znaną w geragogice i gerontologii klinicznej formę wspomagania i aktywności seniorów, jaką jest terapeutyczne oddziaływanie środowiska naturalnego (ekoterapia). Przedstawiono wykorzystanie ekoterapii w indukcji neurogenezy w fazie starości, w kształtowaniu poczucia koherencji, wspomaganiu seniorów w sytuacjach kryzysowych, a także określono jej znaczenie dla życia rodzinnego seniorów i wzmacniania więzi międzypokoleniowych. Ekoterapia kryje w sobie ogromny potencjał i możliwości wielowymiarowego wykorzystania we wspomaganiu osób starszych. Powinna stanowić istotny elementdziałalności uniwersytetów trzeciego wieku, klubów seniora oraz innych placówek zajmujących się aktywizacją i rehabilitacją seniorów. The article presents a form of supporting and stimulation to activity of the seniors, little-known in geragogy and clinical gerontology, which is therapeutical influence of natural environment (ecotherapy). The use of ecotherapy in the induction of neurogenesis in the phase of old age is presented, as well as its use in creating the feeling of coherence, in supporting the seniors in critical situation, and also the meaning of ecotherapy for family life and strengthening family connections are emphasized. Here is an enormous potential in ecotherapy which can be used in many aspects of supporting the old. Ecotherapy should be very important factor in the functioning of the Universities of the Third Age or other institutions engaged in supporting and stimulation to activity of the seniors.

Pedanius Dioscurides of Anazarbos, a physician working for the Roman army living in the first century AD, secured his place in history of medicine as the author of two works, namely De materia medica, and Euporista vel de simplicibus medicinis. Among the substances referred to by the doctor of Anazarbos we find numerous animal-based products, including milk (gála; γάλα), whey (órros; ὄρρος), cheese (týros; τύρος) and butter(boútyron; βούτυρον). Dioscurides’ treatises belong to the group of the oldest surviving examples of highly developed medical theory of milk. The subject in question was considered to be important as regards therapy, and therefore interesting to both doctors and the wider public keen on acquiring knowledge (such was the intended readership of Pliny). As for the theory, it was sufficiently developed to be seen as a separate branch of dietetics and pharmacology. The data discussed in the present study indicate that this medical doctrine had developed before the first century AD, prior to being formulated in the form observable in De materia medica and in Euporista vel de simplicibus medicinis. The similarities between the accounts of Dioscurides on the one hand and Celsus and Pliny on the other suggest that all these doctors made use of established and widely adopted standards. The surviving evidence confirms that the doctrine on milk was not modified after the first century AD. Galen, writing in the second century, did not introduce any major changes with regard to its theory. Dioscurides’s treatises and other medical texts which contained discussions on the doctrine concerning milk can not only be useful as sources for history of medicine sensu stricto, but also for the study of ancient and early Byzantine economy, particularly as regards the breeding of milk animals. In addition to that, by discussing the technology of production of individual substances, the texts in question illustrate the popular methods used in contemporary cuisine. Moreover, they shed light on the patterns of consumption of various foodstuffs, and in consequence impart information on the contemporary society. Thus, the works of the doctor of Anazarbos can rightly seem to provide excellent reference material, in particular for the study of the daily life of most social classes, and as such they should be seen as a vital historical source, useful not only for historians of medicine. Poniższy tekst dotyczy przede wszystkim zastosowania mleka i uzyskiwanych z niego produktów, tj. serwatki, sera i masła, w medycynie okresu wczesnego Cesarstwa Rzymskiego ukazanej przez pryzmat dwóch greckich dzieł (obu prawdopodobnie) autorstwa Dioskuridesa znanych pod łacińskimi tytułami De materia medica i Euporista vel de simplicibus medicinis. Ważną jego część stanowią jednak również analizy tych fragmentów obu wymienionych traktatów, które mają charakter pozamedyczny i dotyczą kwestii związanych z technologią spożywczą, kwantyfikacją rodzajów mleka czy metodami hodowli zwierząt mlecznych. Obok zatem informacji dotyczących terapeutycznych właściwości opisywanych produktów i szeregu przykładów ich praktycznych zastosowań w lecznictwie uprawianym przez Dioskuridesa, czy szerzej: medyków w początkach naszej ery, omawiamy m.in. znajdujące się u tego autora zalecenia dotyczące technologii gotowania mleka, uwagi dotyczące wpływu paszy na jakość udojonego płynu czy metody produkcji stosowane w ówczesnym serowarstwie. Zaczerpnięte z Dioskuridesowej spuścizny dane (zamieszczone przezeń niejako na marginesie jego głównego wywodu dotyczącego sztuki medycznej) uzupełnione wiadomościami pochodzącymi z traktatów innych autorów tej epoki, jak Celsus, Pliniusz Starszy i Galen, dają także asumpt do snucia opartych na takim materiale źródłowym i podpartych ustaleniami współczesnej nauki rozważań na temat popularności poszczególnych produktów mlecznych w społeczeństwie grecko-rzymskim okresu wczesnego Cesarstwa czy przyczyn stojących za kształtowaniem się śródziemnomorskiej tradycji kulinarnej (jak np. różnice w konsumpcji nabiału między Grekami i Rzymianami a tzw. barbarzyńcami i ich powody). Na podstawie przeprowadzonych badań wnioskować można, że wszyscy znani autorzy z I w. n.e. i późniejszych stuleci (w tym Dioskurides), zajmujący się omówioną w artykule tematyką, byli reprezentantami tej samej, już wówczas ukształtowanej, tradycji, której twórców nie znamy. Stąd duża zbieżność poglądów postaci takich jak Celsus czy Galen, a później Orybazjusz i kolejni bizantyńscy lekarze na temat właściwości nabiału i jego możliwych zastosowań terapeutycznych. Uogólniając, zarówno mleko, jak i wytwarzane z niego produkty były w medycynie stosowane zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie w różnych formach (jako lekarstwa proste i złożone) i przy różnych dolegliwościach, takich jak dyzenteria, dna moczanowa, choroby o charakterze stomatologicznym, oftalmologicznym, otorynolaryngologicznym, urologicznym i innym.

Publikacja zawiera wyniki badań klimatologicznych, mających na celu ocenę roli działalności niżów, wędrujących znad Morza Śródziemnego na północ wzdłuż tzw. szlaku Vb i przynoszących często gwałtowne opady, wezbrania rzek i powodzie w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym w Polsce. Przedstawiono w niej ponad 50-letnią historię występowania niżów śródziemnomorskich. Wyróżniono najczęściej obserwowane szlaki ich wędrówki oraz określono wielkość opadów pochodzenia śródziemnomorskiego w Polsce. Zidentyfikowano także formy cyrkulacji atmosferycznej, sprzyjające aktywności niżów śródziemnomorskich. Książka jest pierwszym w literaturze polskiej monograficznym opracowaniem niżów śródziemnomorskich. Może być wykorzystana przez klimatologów i hydrologów, w tym także przez synoptyków w prognozowaniu ekstremalnych warunków hydrometeorologicznych w Polsce.

The article is an analysis of a three-volume autobiography of a New Zealand writer, Janet Frame (1924–2004). A literary description of life of a writer not well-known in Poland is taken as an example of an extraordinary triumph of literature. Thanks to Frame’s talent it becomes possible to transform the social stigma that is connected with schizophrenia into her individual mark of artistic independence. However, Frame’s trilogy is now read also as an example of a broader problem: mutual relations between social norms and human creativity. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

The purpose of the article is to describe the problem of the systemic aging of a society. Demografic forcasts indicate that the proces is progressive and irreversible. One of the most important aspects of the aging of society and its impact is the state of health of seiors. Physical activity is crucial in keeping ones active and slowing the proces of aging. The investigation outlines the levels of physical ativity and rectearion among seniors in Łódź Voivodeship. Opracowanie porusza bardzo istotną problematykę, a mianowicie zjawisko systematycznego starzenia się społeczeństw. Prognozy demograficzne wskazują, że jest to proces postępujący i nieodwracalny. Jednym z najbardziej istotnych problemów pomyślnego starzenia się jest odpowiedni poziom stanu zdrowia seniorów. Ważnym czynnikiem zachowania sprawności fizycznej i psychicznej, a także sposobem na opóźnienie procesów starzenia się jest odpowiednia aktywność ruchowa. Opracowanie przybliża uczestnictwo w rekreacji i aktywność ruchową populacji seniorów w województwie łódzkim.

Przedmiotem rozprawy jest filozofia polityczna Johna Rawlsa (1921–2002), słynnego dwudziestowiecznego filozofa, który po dziś dzień inspiruje badaczy na całym świecie. Autor publikacji docieka, jakiego rodzaju koncepcję prawa można zrekonstruować zarówno z wczesnej, jak i późnej doktryny Rawlsa. W centrum rozważań znajduje się problem instytucji pluralistycznego społeczeństwa demokratycznego, co czyni niniejszą pozycję ważną dla filozofów polityki czy prawa, a także dla praktyków – prawników i polityków. Powstałe we wrześniu 2007 roku Centrum Myśli Polityczno-Prawnej im. Alexisa de Tocqueville’a jest programową jednostką badawczą, która stanowi integralną część Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Centrum odwołuje się do ideowego i intelektualnego dziedzictwa autora „O demokracji w Ameryce”. Dziedzictwo to łączy dominujące dziś tradycje – konserwatywną i liberalną – z chrześcijańską wizją zachodniej tożsamości i republikańskim etosem obywatelskiej partycypacji. Wyprowadza refleksję polityczną, ustrojową i prawną z analizy konkretnych stosunków społecznych, unika natomiast konstruowania wszelkich apriorycznych, abstrakcyjnych, racjonalistycznych modeli życia publicznego. Postrzega podstawowe wartości współczesności, takie jak wolność, równość, demokracja, rządy prawa, sprawność i skuteczność władzy państwowej, społeczeństwo obywatelskie czy samorządność, jako dalekie od wzajemnej harmonii. Pozostawia zatem miejsce dla aksjologicznego sceptycyzmu, inspiruje ruch idei i nakazuje poznawczy obiektywizm. W swej działalności Centrum uznaje to dziedzictwo za ważne zarówno dla postaw obywatelskich, jak i wysiłków badawczych. The jurisprudential project pursued in this book is a study of ideas formulated by one of the most eminent philosophers of the twentieth century – john Rawls (1921–2002). during his lifetime, from the 1970s on, you could hardly imagine a book on practical philosophy or politics without passages addressing the notions of the original position, reflective equilibrium, the difference principle, an overlapping consensus, and public reason. But also today we constantly observe Rawls’s considerable influence over political philosophy, not only in american academia (where we find plenty of his direct disciples) but also elsewhere, far beyond english-speaking world. His thought has been a negative or positive source of inspiration not only for liberals, but also for thinkers of nearly the entire politico-philosophical spectrum. one of the biggest reasons for that is the fact that in his opus magnum, “A Theory of Justice”, he gave a new lively impulse to normative reflection on the social world by rediscovering the tradition of social contract. constructing the idea of original position and developing the conception of justice as fairness, Rawls did even more – he created a new paradigm in political philosophy, and we may speak about ‘Rawlsianism’, just as we talk about ‘Kantianism’ or ‘Marxism’. But “A Theory of Justice” is not the whole story. In his subsequent books and papers from the 1980s on, Rawls introduced new ideas of Kantian constructivism, political liberalism with its central idea of public reason, and many more. In the late works Rawls modified the original project but – as the last book “Justice as Fairness: A Restatement” shows us – he never abandoned its central ideas. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

Artykuł powstał w związku z międzynarodową konferencją naukową "Twierdze osiemnastowiecznej Europy. Rzeczpospolita Obojga Narodów i kraje ościenne", która odbyła się w dn. 24-25 kwietnia 2015 r. w Częstochowie. "The fortresses in Krzepice and Danków in the light of the latest research". The two castles in Krzepice and Danków are located not far from each other, upon the Liswarta River, on the boarder of Lesser Poland, Greater Poland and Silesia. Both fortresses were built in places dating from mediaeval times, the places whose history was strongly influenced by their location near the border. In the 17th century, when the castles flourished, they were strengthened with bastion fortifications. Despite many similarities, the fortresses differ with regards to their ownership issues. The one in Krzepice belonged to the monarch and was the headquarters of the county office, while the other one in Danków was someone’s private property. That aspect influenced significantly both the original layout of the fortresses and the pace and character of changes which influenced their structure over the years. Yet, their final plight was similar, typical to many fortresses at the end of the Polish-Lithuanian Commonwealth. After their abrupt development about the middle of the 17th century, at the beginning of the next century they faced the period of stagnation, followed by gradual destruction. In 2014, the castles in Krzepice and Danków were subject to an initial archeological and historical examination which makes the history of the fortresses more familiar and helps us verify previous scientific findings Radosław Herman

Inwestowanie w dobra i usługi związane z kształceniem mogą przynieść wymierne efekty społeczne. W artykule skupiono się na analizie cech determinujących wydatki na rozwój intelektualny członków rodziny w wiejskich gospodarstwach domowych oraz dokonano porównania poziomu wydatków na kształcenie w zależności od miejsca lokalizacji, tj. uwzględniono gospodarstwa domowe zlokalizowane w największych miastach oraz gospodarstwa domowe zlokalizowane na wsiach. Wydaje się, że mimo licznych przeobrażeń polskiej wsi nadal utrzymują się znaczne różnice w modelach konsumpcji, także w odniesieniu do wydatków na kształcenie, między gospodarstwami domowymi z miast i ze wsi. The article focuses on the analysis of the characteristics that determine spending on education in rural households, and compared the level of expenditure on education depending on where location. Includes households located in the largest cities and villages. Despite the many transformations of the Polish countryside there are still significant differences in spending on education between households of the cities and the countryside.

Praca przedstawia propozycję wykorzystania zbiorów rozmytych do oceny stopnia osiągnięcia przez studentów zakładanych efektów kształcenia. Proponowane rozwiązania testowano na wynikach osiągniętych przez studentów w ramach modułu kształcenia Matematyka na kierunku Ekonomia w Filii Politechniki Warszawskiej w Płocku. Porównywano metodę klasyczną oceny studenta z metodą wykorzystującą zbiory rozmyte. Druga metoda okazała się korzystniejsza dla studentów. This work presents using of fuzzy logic for analysis of achievement by a student the assumed effects education. It was researched on the base of results achieved by the students as part of subject mathematics in Płock Branch of Warsaw University of Technology. Finally, we have shown that fuzzy logic is a better method of students grading. Publikacja dofinansowana przez Dziekana Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ

Artykuł wpłynął do redakcji 05.07.2015; po recenzjach zaakceptowany 30.04.2016. The purpose of this article is to describe the forms of spending leisure time by elderly people as well as the problems associated with the topic. The investigation focuses on such aspects as active and passive forms of spending free time, the prefered way seniors spend their free time, and places ouside home they choose to spend their free time. Particular atention was paid to their physical and cultural activity. The article also described the consequenses of the process of the aging of socjety at the individual, social, and econimic levels. The study was performed among seniors living in Łódź voivodeship. Celem opracowania jest przedstawienie problematyki czasu wolnego ludzi starszych. W badaniach uwzględniono takie zagadnienia, jak bierne i aktywne formy czasu wolnego, preferowany przez ludzi starszych sposób spędzania czasu wolnego, miejsce spędzania czasu wolnego poza domem. Szczególną uwagę zwrócono na aktywność ruchową ludzi starszych, a także aktywność kulturalną. W tekście przedstawiono również zagadnienie czasu wolnego, a także problematykę starości i starzenia się. Ukazano również konsekwencje sukcesywnego starzenia się społeczeństw na płaszczyźnie jednostkowej, społecznej i ekonomicznej. Badania prowadzono wśród seniorów mieszkających w województwie łódzkim w Polsce.

W artykule przedstawiono zmiany jakie zaszły w spółdzielniach mleczarskich w małych miastach po wstąpieniu Polski do UE. Przeanalizowano liczbę spółdzielni mleczarskich w małych miastach, spożycie niektórych artykułów mleczarskich, przychody netto ze sprzedaży produktów. Zwrócono także uwagę na proces konsolidacji, ofertę produktową spółdzielni mleczarskich oraz modernizację spółdzielni. Z analizy danych wynika, że spółdzielnie mleczarskie w małych miastach stanowią ponad 39% spółdzielni zrzeszonych w KZSM ZW2. Niektóre z tych spółdzielni należą do krajowej czołówki, np. „Mlekovita” w Wysokim Mazowieckim, OSM Ryki, OSM Sierpc czy OSM Krasnystaw. Największy wzrost przychodów netto ze sprzedaży produktów odnotowała spółdzielnia mleczarska „Mlekovita” o ponad 268% w 2010 roku w stosunku do roku 2004. Stwierdzono pozytywne zmiany w spółdzielczości mleczarskiej w małych miastach po wstąpieniu Polski do UE. The article presents changes that have taken place in dairy cooperatives in small towns after Poland’s accession to the EU. It analyzes a number of dairy cooperatives in small towns, consumption of selected dairy products, net revenues from sales of products. It also draws attention to the process of consolidation, product range of dairy cooperatives as well as modernization of cooperatives. The analysis of the data shows that dairy cooperatives in small towns constitute over 39% of cooperatives united in KZSM – National Association of Dairy Cooperatives. Some of these cooperatives are among the best in the country, for example: „Mlekovita” in Wysokie Mazowieckie, OSM Ryki, OSM Sierpc, or OSM Krasnystaw. Dairy cooperative „Mlekovita” has registered the highest increase in net revenues from sales of products, over 268% in 2010 in comparison to 2004. Positive changes have been noted in dairy cooperatives in small towns after Poland’s accession to the EU. Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę na lata 2010–2013 jako projekt badawczy Nr NN112204539

Synchronous and diachronic research approaches regarding components of naming toponymy (toponyms, microtoponyms, urbanonyms, oronyms, hydronyms) allow you to reveal the dynamics of diverse name-forming phenomena at local, regional and interregional language communities of pure or mixed ethnic character. The cumulative methodological approach to study of properties of names in this category must include the following research perspectives: categorical-subjective (from the point of view of theoretical onomastics), cultural-cognitive (from the point of view of cultural onomastics), confrontative (from the point of view of comparative onomastics), and communicative-pragmatic (from the point of view of socioonomastics and pragmatic onomastics). Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

The paper’s aim is to present the statistical analysis of the results of both initial and final testing the students who attended compensatory classes in mathematics. The classes have been carried out as a part Warsaw University of Technology Development Programme which is cofinanced by the European Social Funds. The statistical material concerns the results gained in the affiliate Branch of Warsaw University of Technology in Płock. In the paper there have been presented basic statistical parameters describing empirical distribution of number of points achieved by students at both tests. Also the latest data from winter semester 2012–2013 have been used as compared with the results presented at the International Didactic Conference in Kraków in 2012.

Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

Autor niniejsze opracowanie poświęcił nowym przestrzeniom publicznym w mieście poprzemysłowym w oparciu o Łódź. Przedstawiona analiza ma charakter studium przypadku. Jej przedmiotem jest Łódź Art Center (dalej ŁAC), czyli nowo powstała instytucja kultury, w gestii której znajduje się przestrzeń dużego obiektu pofabrycznego w centrum miasta. Celem pracy jest wykazanie, że obiekt, w którym prowadzona jest działalność ŁAC ma charakter nowej miejskiej przestrzeni publicznej przeznaczonej na potrzeby kultury, zaś problematyka pracy wpisuje się w szerszy nurt badań związanych z procesami zachodzącymi w polskich miastach po 1989 roku. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00. Wydano z pomoc finansów Komitetu Nauk Geograficznych PAN i Urzędu Miasta Łodzi.

This article presents the key elements of the material and non-material her-itage created by Łódź Jews. Those heritage elements play an extremely important part in shaping the contemporaneity of Łódź and the entire region. They are part of the cultural heritage of the city and its inhabitants. At every step in Łódź, we meet the houses, factories, palaces, hospitals, memorials and museum collec-tions relating to the Łódź Jews. This opportunity to familiarize with the history of the Jewish people once lived in Łódź is very important for local residents and tourists. The presentation of Jewish culture, is also used to fight negative stereo-types and the phenomena of xenophobia and anti-Semitism in Łódź and the region.

After World War II an important position in Polish protective and educational system was taken by institutions conducted by Catholic church and convents. Especially important were orphanages, nurseries, day nurseries, kindergartens, special institutions and dispensaries, mother and child information centers. After the election to Sejm in 1947 the government gradually started to limit religious education in all three types of schools, close down Catholic schools and protective and educational institutions. The aim of such activities was to prevent the Catholic church in Poland from educating children and youth. Every year the number of protective and educational institutions conducted by orders and convents decreased. The representatives of most important social groups tried to defend the institutions which were being closed down. Unfortunately, the activities did not have any positive effect. Ewa Jurczyk-Romanowska

Autorka podjęła temat zdrowia i higieny młodzieży szkolnej w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX w., w kontekście rozwoju czasopiśmiennictwa medycznego i higienicznego. Prasa tego rodzaju w znakomity sposób uzupełniała wiedzę lekarzy i pedagogów w zakresie profilaktyki i leczenia młodego pokolenia, a przede wszystkim tworzyła cenny zbiór doświadczeń, który pomógł w wypracowaniu podstaw programu opieki nad zdrowiem i higieną dzieci i młodzieży w odrodzonej Polsce. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

One of the key components of The Blue-Green Network in Łódź are valuable natural areas like the relicts of the natural wildlife (called “Green Treasures of Łódź”) which parts have been preserved in Łódź in spite of two hundred years, very intense urbanization processes. The result of years of geobotanical research in the city was establishing 23 areas of nature protection and proposing of 12 additional natural areas which need to be protected (8 areas of landscape protection and 4 ecological sites). Existing and proposed areas of nature protection, including river valleys, build the wildlife system of Łódź. Predominantly the important role in this concept play the Łódź’s river valleys with their vegetation potential. The Sokolowka River Valley which is located in the Northern-West part of Łódź was the exemplary research field for geobotanical and sozological valorization of the natural habitat of the Blue-Green Network. Within the Sokolowka valley there are retained fragments of precious nature ecosystems. Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 dofinansowane zostało ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę.

The paper deals with syntactic contrasts between Polish words conventionally treated as pronominal forms: case, postpropositionalness, strong vs. weak position, number, and gender. According to the general premises of an overall grammatical description of contemporary Polish the first four are here treated as inflexional, and the last one as lexical. Zadanie pt. Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę