Search

Yeni Türk Edebiyatı sahasında hazırlanan lisansüstü tezler bütüncül bir bakışlaincelendiği zaman araştırmacıların ağırlıklı olarak hayatı, kişiliği ve eserlerişeklinde adlandırılan monografik çalışmalara yöneldiği görülür. Edebî kişiliğinbiyografik varlığının doğru tarihlendirmelerle ve mekânlarla ortaya konmasınınyanı sıra onun fiziksel ve kişisel özellikleriyle tanıtılması; sanattaki kudretinindeğerlendirilmesi ve eserlerinin edebî değerinin tartışılması kuşkusuz bu çalışmalarınsahaya yaptığı bilimsel katkılardır.

When examined in terms of description, visualization and transition between senses, it is seen that the works of Refik Halit are quite rich and effective. Studies examining his works in terms of form and content mainly focus on topics such as narrative techniques, social change, space and human relations, family, women's education. On the other hand, how the senses are conveyed and how the transition between the senses is provided in the works is missed. Both the author's political attitudes and the subject covered in the work have undoubtedly been influential in the historical, political and social analysis of the novel Yezidin Kızı. However, without losing sight of the author's political stance and the main orientation of the work, it should be noted that Yezidin Kızı is a remarkable text with its descriptions that will activate almost every sense of the reader, as well as showing the author's ability to observe, expressive and literary power. In Yezidin Kızı, Refik Halit intensely uses expressions that stimulate the reader's senses of touch, sight, smell, taste and hearing, and with his strong and effective descriptions, he ensures that many senses are perceived interchangeably in the imagination of the reader. In the novel, the sense of smell is very low compared to the others; it is striking that the transfer to the sense of touch is more. This article, whose field of study is Refik Halit's novel Yezidin Kızı, aims to reveal the nature of the descriptions that the author uses intensely in order to visualize what the author tells in the mind of the reader, how he appeals to the senses while making these descriptions, and how he provides the transition between the senses through examples., Betimleme, canlandırma ve duyular arası geçiş bakımından incelendiğinde Refik Halit’in eserlerinin oldukça zengin ve etkili oldukları görülür. Onun eserlerini biçim ve içerik açısından inceleyen çalışmalar ağırlıklı olarak anlatım teknikleri, sosyal değişim, mekân ve insan ilişkisi, aile, kadın eğitimi gibi konular üzerinde yoğunlaşır. Buna mukabil eserlerde duyuların nasıl aktarıldığı ve duyular arası geçişin nasıl sağlandığı ise gözden kaçırılır. Gerek yazarın politik tavırları gerekse eserde işlenen konu, Yezidin Kızı adlı romanın daha ziyade tarihsel, siyasal ve toplumsal açıdan incelenmesinde kuşkusuz pay sahibi olmuştur. Fakat yazarın politik duruşu ve eserin ana yönelimi gözden kaçırılmadan ifade etmek gerekir ki Yezidin Kızı, yazarın gözlem kabiliyetini, ifade gücünü, sanat kudretini göstermesinin yanı sıra okurun hemen her duyusunu harekete geçirecek tarzdaki tasvirleriyle de dikkat çekici bir metindir. Yezidin Kızı’nda Refik Halit, okurun dokunma, görme, koklama, tatma ve işitme duyularını uyaracak ifadeleri yoğun bir biçimde kullanır, güçlü ve etkili tasvirleriyle okurun imgeleminde pek çok duyunun birbirinin yerine geçerek algılanmasını sağlar. Romanda koklama duyusunun diğerlerine nazaran çok az; dokunma duyusuna aktarımın ise daha fazla olduğu göze çarpar. İnceleme alanı Refik Halit’in Yezidin Kızı adlı romanı olan bu makale, romanda yazarın anlattıklarını okurun zihninde canlandırabilmesi için yoğun bir şekilde kullandığı tasvirlerin mahiyetini, bu tasvirleri yaparken duyulara nasıl hitap ettiğini ve duyular arası geçişi nasıl sağladığını örnekler üzerinden ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Ibnulemin Mahmut Kemal Inal’s autobiography Kendime Dair (About Myself), contains information about his birth, family, education, working life, literary personality, and works. Ibnulemin’s autobiography covers the period of the major wars that determined the fate of the Turkish state, the constitutional monarchy, the War of Independence, and the Republican Period. His remarkable text reflects the subjective world and emotional state of the author alongside the political, social, and cultural characteristics of the time. From an individual perspective, Kendime Dair contains information on the author’s self-definition, his emotional states, and pivotal events that represent breaking points in his life. Meanwhile, from a socio-cultural and ideological perspective, it comments on the censorship exercised over the press, the bureaucratic structures of the time, and the issue of “Unionism.” Through textual analysis, this article seeks to investigate Kendime Dair from both individuals and social, cultural, and ideological perspectives. Particular attention is given to the author's autobiographical memory, inner world, mood, position in his social and intellectual environment, and career., Edebiyat hayatında biyografi türüne yoğunlaşan ve bu türde kaleme aldığı eserlerle edebiyat tarihinde kendine yer bulan İbnülemin Mahmut Kemal İnal doğumu, ailesi, öğrenimi, çalışma hayatı, edebî kişiliği ve eserlerine dair bilgileri ihtiva eden bir otobiyografi kaleme almıştır: Kendime Dair. Seksen altı yıllık ömründe Osmanlı Devleti’nin son zamanlarını, devletin kaderini belirleyen büyük ve bir o kadar mühim savaşları, Meşrutiyet, Millî Mücadele ve Cumhuriyet dönemlerini tecrübe eden İbnülemin’in otobiyografisi, yazarın öznel dünyasının ve duygu durumlarının yanı sıra dönemin siyasi, toplumsal ve kültürel özelliklerini yansıtması bakımından da dikkate değer bir metindir. İbnülemin, otobiyografisine doğumu ve aile büyüklerinin takdimiyle başlar; öğrenim ve çalışma hayatına dair bilgileri tarihlendirme konusundaki hassasiyetiyle kaydeder. Bireysel açıdan Kendime Dair, yazarın kendisini nasıl tanımladığına, duygu durumlarına ve hayatında birer kırılma noktası olma özelliği taşıyan hadiselere; sosyokültürel ve ideolojik açıdan ise matbuat üzerinde uygulanan sansüre, dönemin bürokratik yapısına ve ‘İttihatçılık’ meselesine dair bilgiler barındırır. İbnülemin’in kaleme aldığı Kendime Dair başlıklı otobiyografisini bireysel, toplumsal, kültürel ve ideolojik açıdan incelemeyi amaçlayan bu makalede metin tahlili yöntemi kullanılmış; yazarın otobiyografik belleğine, iç dünyasına, duygu durumuna, mensup olduğu sosyal ve entelektüel çevredeki konumuna ve iş yaşamına odaklanılmıştır.

DergiPark: 702468 trakyasobed As the 'last representative' of the tezkire tradition, which existed from the 15th century to the 20th century, Ibnulemin Mahmut Kemal Inal drafted a collection of biographies and examples of poets, grand viziers, calligraphers and musicians. Undoubtedly, it is these works that make him visible in the history of literature. However, his writings, which were published in periodicals of the period and not yet transferred to new letters, are also remarkable texts, such as tezkires and monographs. Although these writings have not been written with a theoretical method, they are important in that they reflect the views of a person who is busy with biography intensely in his long writing life. In his articles titled “Meşâhir-i Osmaniyye”, “Eser-Müessir”, “Âsâr-ı Muhallede” and “Meşâhir-i Meçhûle” published in magazines named, Resimli Gazete ve Türk Tarih Encümeni Mecmuası Ibnulemin expresses his views on the concepts of ‘biography’ and ‘literary work.’ Ibnulemin, who draws attention to the importance and necessity of biography works, which he sees as a document of reverence against predecessors, expresses the difficulties of writing biographies. He also states that, regardless of the fame of the literary figure, the most important thing to consider is work. In this article, based on Ibnulemin's articles published in periodicals, his views on the concepts of biography and work will be examined. XV. yüzyıldan XX. yüzyıla kadar varlığını sürdüren tezkire geleneğinin ‘son temsilcisi’ olarak İbnülemin Mahmut Kemal İnal, şairlerin, sadrazamların, hattatların ve musikişinasların biyografilerini ve eserlerinden örnekleri ihtiva eden tezkireler kaleme almıştır. Onu edebiyat tarihinde görünür kılan da kuşkusuz bu eserleridir. Ancak dönemin süreli yayınlarında çıkan ve henüz yeni harflere aktarılmamış yazıları da tıpkı tezkireleri ve monografileri gibi dikkate değer metinlerdir. Bu yazılar, her ne kadar kuramsal/nazari bir metotla kaleme alınmamış olsalar da uzun süren yazı hayatında yoğun bir biçimde biyografiyle meşgul olan bir şahsiyetin görüşlerini yansıtmaları bakımından önem arz etmektedir. Resimli Gazete ve Türk Tarih Encümeni Mecmuası adlı süreli yayınlarda çıkan “Meşâhir-i Osmaniyye”, “Eser-Müessir”, “Âsâr-ı Muhallede” ve “Meşâhir-i Meçhûle” yazılarında İbnülemin, ‘biyografi’ ve ‘eser’ kavramlarına dair görüşlerini dile getirir. Eslafa gösterilen hürmetin bir vesikası olarak gördüğü biyografi çalışmalarının önemine ve gerekliliğine dikkat çeken İbnülemin, biyografi yazmanın zorluklarını ifade eder. Ayrıca edebî şahsiyetin şöhretine bakılmaksızın asıl dikkate alınması gereken şeyin eser olduğuna vurgu yapar. Bu makalede İbnülemin’in süreli yayınlarda çıkan yazılarına dayalı olarak onun biyografi ve eser kavramlarına ilişkin görüşleri incelenecektir.

Turkish literature in the Balkans was formed when the Turks stepped into this geography in the 14th century; a literary tradition was created by giving almost all kinds of works over time. One of the important representatives of Turkish literature in the Balkans, especially in Bulgaria, is Mehmet Behçet Perim, who is known for his identity as a poet, writer and journalist. Balkan Çiçekleri (Balkan Flowers) is the first novel of the author, published in 1938, who gave many kinds of works such as poetry, story, play, and column. The theme of the work, which has similarities with the first examples of the Turkish novel in terms of structure and theme, and especially carries traces from Namık Kemal, is love. However, this theme was handled with the idea of strengthening the love of homeland and national awareness.In this study, text analysis method is used with biographical method, and the biography of the author is presented with its main lines. In addition to the content features of the novel named Balkan Çiçekleri, it has been also examined in terms of structure elements such as person, time, place, language and wording., Balkanlarda Türk edebiyatı, Türklerin XIV. yüzyılda bu coğrafyaya adım atmalarıyla birlikte teşekkül etmiş; zaman içerisinde de hemen her türde eserler verilerek bir edebî gelenek oluşturulmuştur. Genelde Balkanlarda, özelde ise Bulgaristan’daki Türk edebiyatının önemli temsilcilerinden biri şair, yazar ve gazeteci kimliğiyle tanınan Mehmet Behçet Perim’dir. Balkan Çiçekleri ise şiir, hikâye, piyes, fıkra gibi pek çok türde eser veren yazarın 1938’de yayımlanan ilk romanıdır. Yapı ve izlek açısından ilk dönem Türk romanlarıyla benzerlik gösteren ve özellikle Namık Kemal’den izler taşıyan eserin teması aşktır. Ancak bu tema, vatan sevgisi ve millî bilinci güçlendirme düşüncesiyle yoğrularak işlenmiştir. Biyografik yöntemle metin çözümleme yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, yazarın biyografisi ana çizgileriyle sunulmuş; Balkan Çiçekleri adlı roman içerik özelliklerinin yanı sıra şahıs, zaman, mekân, dil ve üslup gibi yapı unsurları bakımından incelenmiştir.

Özİstanbul’da yorgancılıkla iştigal eden Mustafa Safvet Efendi, kaleme aldığı “Seydi” kasidesiyle Lebib Efendi’nin dikkatini çekmiş ve dostluğunu kazanmıştır. O dönem Tophane Ruznamçeciliği görevinde bulunan Lebib Efendi’nin yardımı ve himayesiyle memuriyet hayatına başlayan Mustafa Safvet Efendi’nin devletle olan münasebeti emekli olana dek sürmüştür. Ancak belirtmek gerekir ki Mustafa Safvet Efendi’nin tezkirelerde kendisine yer bulmasını sağlayan yönü kuşkusuz edebî kişiliğidir. Mustafa Safvet Efendi’nin edebî kişiliğini ve şairlik kudretini gösteren şiirlerinden biri de “Beranje” başlıklı manzumedir. Tenkit ve hiciv unsurlarının öne çıktığı bu manzumede şair, Pierre Jean de Béranger adlı Fransız şaire vefatının ardından gösterilen hürmete dikkat çeker ve Osmanlı şairlerinin içinde bulunduğu durumu gözler önüne serer. Biyografik yöntemle metin tahlili yönteminin kullanıldığı bu çalışmada Mustafa Safvet Efendi’nin hayatı dikkatlere sunulmuş; onun “Beranje” manzumesi, yazılış sebebi de göz önünde bulundurularak biçim ve içerik bakımından incelenmiştir.

Türk edebiyatında XV. yüzyıldan itibaren görülmeye başlanan tezkireler, şairlerin biyografilerini ve eserlerinden örnekleri ihtiva eden edebî metinlerdir. Ayrıca köklü bir geçmişe sahip olan tezkire geleneği ve bu gelenek çerçevesinde kaleme alınan eserler, dönemin sanat, edebiyat ve edebî tenkit anlayışını yansıtmaları bakımından da önem arz etmektedir. İbnülemin Mahmut Kemal İnal ise bu edebî türün ve bu tür etrafında teşekkül eden geleneğin son temsilcisi olarak kabul edilebilir. Son Asır Türk Şairleri adlı eseri merkeze alarak İbnülemin'in biyografi yazma tarzını, edebî kişilik ve eser karşısındaki tavrını, dili ve üslubunu inceleyen bu çalışma Giriş, Sonuç, Kaynakça ve Ekler dışında üç bölümden oluşmaktadır. Giriş'te İbnülemin'e ve onun eserlerine dair bizden önceki çalışmalar ana hatlarıyla tanıtılmıştır. Birinci Bölüm'de yazarın hususi hayatının yanı sıra öğrenim ve çalışma hayatı anlatılmış, eserleri incelenmiştir. İkinci Bölüm'de kuramsal bir çerçeve oluşturmak maksadıyla birer kavram olarak tezkire ve edebiyat tarihi üzerinde durulmuştur. Üçüncü Bölüm'de ise Son Asır Türk Şairleri adlı eser, yapı ve içerik bakımından tahlil edilmiş; eserin tezkire geleneğindeki yeri ve önemine dikkat çekilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular Sonuç'ta sıralanmış; yararlanılan kaynaklar ise Kaynakça'da gösterilmiştir.Anahtar Kelimeler: Türk Edebiyatı, Tezkire, İbnülemin, Biyografi, Tahlil Tezkires (collections of biographies), which began to be seen from the XVth century onwards in Turkish Literature, are literary texts containing biographies of poets and examples from their works. Also, the tezkire tradition, which has a long history, and the works written within the framework of this tradition are important in that they reflect the understanding of art, literature and literary criticism of the period. İbnülemin Mahmut Kemal İnal can be regarded as the last representative of this literary genre and the tradition that has formed around this genre.This study, which examines Ibnülem's biography style, his literary personality, his language and his style and his attitude towards his work through his work Son Asır Türk Şairleri, consists of three chapters except Introduction, Conclusion, References and Appendix. In the Introduction, previous studies on Ibnülemin and his works are outlined. In the First Chapter, the author's private life as well as his education and working life are explained and his works are examined. In the Second Chapter, the concept of tezkire and literary history are emphasized in order to form a theoretical framework. In the Third Chapter, the work Son Asır Türk Şairleri is analyzed in terms of structure and content; its importance and its place in the tezkire tradition are emphasized. The findings obtained from the study are listed in the Conclusion; the sources used are shown in the References.Key Words: Turkish Literature, Tezkire, İbnülemin, Biography, Analysis 233

ÖZETBu çalışma, esas olarak Sabahat Emir?in hikâyelerini merkeze almaktadır. Çalışma ?Giriş?, ?Sonuç? ve ?Kaynakça? dışında üç bölümden oluşmaktadır. ?Giriş?te Emir hakkında bizden önceki çalışmalar tanıtılmıştır. ?Birinci Bölüm?de yazarın hayatı, öğrenim, çalışma ve edebiyat hayatı, eserleri, hikâyeye dair görüşleri anlatılmıştır. ?İkinci Bölüm?de hikâyeler biçim açısından; ?Üçüncü Bölüm?de tematik açıdan incelenmiş ve Emir?in dil ve üslûbu üzerinde durulmuştur. ?Sonuç?ta çalışma boyunca elde edilen bulgular yazılmıştır. ?Kaynakça?da ise çalışma boyunca yararlanılan kaynaklar gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler: Türk edebiyatı, hikâye, Sabahat Emir, tahlil ABSTRACTThis study is primarily based on the stories of Sabahat Emir. The study consists three parts other than ?Introduction?, ?Conclusion? and ?References?. In the Introduction, former studies about Emir are introduced. In the ?First Part?, author?s life, education, work and literary life, works, ideas about stories are described. In the ?Second Part?, stories are examined in terms of form, in the ?Third Part? they are thematically analyzed and Emir?s language and style are emphasized. In the ?Conclusion? findings during the study are written. In the ?References? the sources used for the study are shown.Keywords: Turkish literature, story, Sabahat Emir, analysis 175

Yüksek Lisans Tezi Bu çalışma, esas olarak Sabahat Emir?in hikâyelerini merkeze almaktadır. Çalışma “Giriş”, “Sonuç” ve “Kaynakça” dışında üç bölümden oluşmaktadır. “Giriş”te Emir hakkında bizden önceki çalışmalar tanıtılmıştır. “Birinci Bölüm”de yazarın hayatı, öğrenim, çalışma ve edebiyat hayatı, eserleri, hikâyeye dair görüşleri anlatılmıştır. “İkinci Bölüm”de hikâyeler biçim açısından; “Üçüncü Bölüm”de tematik açıdan incelenmiş ve Emir?in dil ve üslûbu üzerinde durulmuştur. “Sonuç”ta çalışma boyunca elde edilen bulgular yazılmıştır. “Kaynakça”da ise çalışma boyunca yararlanılan kaynaklar gösterilmiştir. Abstract This study is primarily based on the stories of Sabahat Emir. The study consists three parts other than “Introduction”, “Conclusion” and “References”. In the “Introduction”, former studies about Emir are introduced. In the “First Part”, author?s life, education, work and literary life, works, ideas about stories are described. In the “Second Part”, stories are examined in terms of form, in the “Third Part” they are thematically analyzed and Emir?s language and style are emphasized. In the “Conclusion” findings during the study are written. In the “References” the sources used for the study are shown.