Search

Osnovni cilj ovog završnog rada je proizvodnja rekombinantnog Ara h 8 u E. coli ekspresionom sistemu i prečišćavanje hromatografskim metodama. Dalji fokus ovog rada je imunološka karakterizacija prečišćenog rekombinantnog Ara h 8 imunoblotom, u cilju ispitivanja ukrštene reaktivnosti sa glavnim alergenom polena breze, Bet v 1.

Početni korak u iniciranju alergijskog odgovora na proteine hrane je preuzimanje i obrada alergena od strane makrofaga i dendritskih ćelija. Cilj ovog rada je in vitro ispitivanje efikasnosti humanih naivnih THP-1 makrofaga u preuzimanju ovog alergena. Humani THP-1 monociti diferencirani su in vitro u makrofage korišćenjem PMA, i tretirani alergenom kikirikija Ara h 1. Ovaj alergen prethodno je izolovan i prečišćen iz sirovog kikirikija kombinacijom frakcionisanja amonijum sulfatom i afinitetne hromatografije. Imunološka reaktivnost Ara h 1 proverena je Western blot-om inkubiranjem sa serumima pacijenata alergičnih na kikiriki. Prečišćeni Ara h 1 je obeležen FITC-om za potrebe ćelijskog tretmana. Efikasnost preuzimanja Ara h 1 praćena je pomoću FACS analize, praćenjem fluorescencije FITC-a.

U razvoju alergija na hranu značajnu ulogu imaju antigen-prikazujuće ćelije, među njima i makrofagi, koje obrađuju alergene hrane, predstavljaju ih naivnim T ćelijama i time utiču na razvoj imunog odgovora. Cilj ovog rada je bio da se: 1) uspešno izoluje i prečisti Ara h 1 iz termički obrađenog (pečenog) kikirikija, 2) da se potvrdi njegova IgE reaktivnost, 3) da se ispita proces vezivanja/preuzimanja Ara h 1, jednog od glavnih alergena kikirikija, od strane makrofaga, u in vitro uslovima i to 4) da li početna koncentracija i vreme tretmana utiču na efikasnost preuzimanja.

Porast svetske populacije i savremen način života donose sa sobom i novine na području ishrane u delovima sveta gde ranije određene vrste hrane nisu bile zastupljene. Primer ovoga je primećena zastupljenost korišćenja morskih plodova i insekata u ishrani. U ranijem periodu su morski plodovi bili zastupljeni ishrani prevashodno u zemljama Mediterana, južne, istočne, severne Azije, severne Evrope i Severne Amerike, dok se danas mogu naći na prehrambenom tržištu u gotovo bilo kom delu sveta. Morski plodovi kao što su kozice, škampi, dagnje pored visoke nutritivne vrednosti, što je pozitivan efekat korišćenja ovih proizvoda u ishrani mogu imati i negativan efekat, a to je prisustvo proteina koji su identifikovani kao alergeni, npr. tropomiozin. Zastupljenost insekata u ljudskoj ishrani je najviše zabeležena u Kini, Japanu i drugim azijskim zemljama u ranijem periodu, ali u sadašnjosti ovaj način ishrane se polako proširio i na druge zemlje sveta. Iako su znatno manje zastupljeni u ishrani od morskih plodova, što zbog manje istraženosti i ne tako primamaljivog izgleda, insekti kao npr. cvrčci se trenutno najčešće koriste u sprašenom obliku kao začini. Međitim, insekti takođe sadrže proteine koji su identifikovani kao alergeni; npr. tropomiozin koji može izazvati alergije na ovu vrstu hrane. Tropomiozin iz insekata i morskih plodova je pokazao ukrštenu reaktivnost sa tropomiozinom i drugim proteinima grinja koji su jedni od glavnih izazivača alergijske astme. U ovom završnom radu optimizovana je ekstrakcija ukupnih proteina iz komercijalno kupljenog brašna cvrčka. Koncentracija i proteinski profil ekstrakata je analiziran standardnim biohemijskim metodama, a potom okarakterisan i imunohemijski u reakciji sa specifičnim antitelima ili serumima pacijenata alergičnih na grinje ili morske plodove. Preliminarni rezultati ove studije ukazuju da kvalitet kompletnih proteinskih ekstrakata insekata zavisi od ekstrakcionih uslova. Kompletni proteinski ekstrakt, sa sadržajem protein

U XXI veku uobičajeni obrazac ponašanja ljudi uključuje provođenje u proseku 20h dnevno u zatvorenom prostoru i shodno tome malo vremena na otvorenom. Ovaj obrazac ima za posledicu mnoge hroniče bolesti ali i poseban značaj za alergijske bolesti. Povećane temperature mogu povećati populaciju grinja ili bubašvaba, i nameštaj će postati rezervoar akumuliranih alergena unutar kuće. Dok su alergije ranije bile redak zdravstveni poremećaj, danas epidemiološka istraživanja pokazuju da oko 25% ukupne svetske populacije boluje od neke alergijske bolesti. Uprkos razvoju farmakoterapije broj obolelih se svake godine povećava, i ima tendenciju daljeg rasta u svim starosnim kategorijama. U Evropi, prema podacima EAACI (The European Academy of Allergy and Clinical Immunology), više od 150 miliona građana pati od hroničnih alergijskih bolesti.. Procenjuje se da će do 2025. godine više od 50% stanovnika Evrope patiti od alergijskih bolesti. U Institutu za virusologiju, vakcine i serume “Torlak” u Beogradu se proizvode alergenski ekstrakti koji se koriste za in vivo dijagnostiku i alergensku imunoterapiju (AIT). Prema dostupnim podacima grinje su jedan od najučestalijih inhalatornih alergena u Srbiji. Cilj ovog master rada je bio da se ispita uticaj različitih ekstrakcionih procedura na kvalitet ekstrakta kao i da se odredi sadržaj ključnih – major alergena. Korišćena su 3 različita puferska rastvora određenih koncentracija za ekstrakciju glavnih (major) alergena Dermatophagoides pt. na različitim temperaturama, a zatim je imunohemijskim metodama poređena njihova efikasnost. Dobijeni rezultati pokazuju da je ekstrakcija 0,15 M fosfatnim puferom na temperaturi 2-8°C najefikasnija za dobijanje većih količina Der p1 i Der p2 alergena.

Respiratorna alergijska bolest predstavlja značajan zdravstveni problem. Najčešća je hronična bolest kako kod odraslih tako i kod dece. Kliničke manifestacije alergijske bolesti uključuju astmu, rinitis, konjuktivitis, anafilaksu, ekcem i urtikartiju. Prema statistikama Svetske zdravstvene organizacije (SZO), milioni ljudi u svetu boluju od rinitisa i procenjuje se da 235 miliona ljudi ima astmu. Evropska akademija za alergiju i kliničku imunologiju predviđa da će u narednih nekoliko decenija više od polovine evropske populacije će imati neku vrstu alergije. Alergen specifična imunoterapija se bavi osnovom alergijske bolesti. Utiče na imunološke mehanizme i rezultira indukcijom imunološke tolerancije. Indukovana tolerancija podrazumeva modifikaciju bolesti, čiji su efekti trajno smanjenje simptoma nakon završetka lečanja i sprečavanje progresije bolesti.

Zapisi o postojanju alergije datiraju još od vremena drevne Grčke i rimskog carstva, no, ipak, moderno doba proučavanja alergija se beleži 1800-ih godina, opisivanjem polenske groznice 1819. godine., koja je i dalje najzastupljenija vrsta alergija i danas. Kasnije, 1869. godine se pojavljuje prvi kožni test na alergije. Ovaj test je podrazumevao ubacivanje male količine polena u posekotinu na ruci i posmatranje reakcija. Termin „alergija“ prvi put uvodi bečki pedijatar Clemens von Pirquet 1906. koji je uočio da i kod imuniteta i reakcija preosetljivosti antigen izaziva „izmenjenu reaktivnosti“. Vremenom je reč alergija promenila značenje i sada se koristi kao sinonim za reakcije preosetljivosti posredovane imunoglobulinom E (IgE) (1,2). Danas alergija, ili atopija, podrazumeva stvaranje specifičnih IgE antitela prilikom kontakta sa alergenom, koje je praćeno otpuštanjem medijatora, a potom i pojavom simptoma. Koncept imunoterapije je uveden 1914. i predstavljao je isto što i danas, a to je poboljšavanje imunog sistema administriranjem malih doza hipoalergenih formi alergena kako bi se potencijalno postigla dezensibilizacija na određeni alergen, a kasnije i tolerancija. Kasnije, 1930. su proizvedeni antihistaminici, lekovi za suzbijanje simptoma alergijskih reakcija. 1948. je uvedeno korišćenje kortikosteroida kod astme i alergijskih reakcija.

Zapisi o postojanju alergije datiraju još od vremena drevne Grčke i rimskog carstva, no, ipak, moderno doba proučavanja alergija se beleži 1800-ih godina, opisivanjem polenske groznice 1819. godine., koja je i dalje najzastupljenija vrsta alergija i danas. Kasnije, 1869. godine se pojavljuje prvi kožni test na alergije. Ovaj test je podrazumevao ubacivanje male količine polena u posekotinu na ruci i posmatranje reakcija. Termin „alergija“ prvi put uvodi bečki pedijatar Clemens von Pirquet 1906. koji je uočio da i kod imuniteta i reakcija preosetljivosti antigen izaziva „izmenjenu reaktivnosti“. Vremenom je reč alergija promenila značenje i sada se koristi kao sinonim za reakcije preosetljivosti posredovane imunoglobulinom E (IgE) (1,2). Danas alergija, ili atopija, podrazumeva stvaranje specifičnih IgE antitela prilikom kontakta sa alergenom, koje je praćeno otpuštanjem medijatora, a potom i pojavom simptoma. Koncept imunoterapije je uveden 1914. i predstavljao je isto što i danas, a to je poboljšavanje imunog sistema administriranjem malih doza hipoalergenih formi alergena kako bi se potencijalno postigla dezensibilizacija na određeni alergen, a kasnije i tolerancija. Kasnije, 1930. su proizvedeni antihistaminici, lekovi za suzbijanje simptoma alergijskih reakcija. 1948. je uvedeno korišćenje kortikosteroida kod astme i alergijskih reakcija.

Respiratorna alergijska bolest predstavlja značajan zdravstveni problem. Najčešća je hronična bolest kako kod odraslih tako i kod dece. Kliničke manifestacije alergijske bolesti uključuju astmu, rinitis, konjuktivitis, anafilaksu, ekcem i urtikartiju. Prema statistikama Svetske zdravstvene organizacije (SZO), milioni ljudi u svetu boluju od rinitisa i procenjuje se da 235 miliona ljudi ima astmu. Evropska akademija za alergiju i kliničku imunologiju predviđa da će u narednih nekoliko decenija više od polovine evropske populacije će imati neku vrstu alergije. Alergen specifična imunoterapija se bavi osnovom alergijske bolesti. Utiče na imunološke mehanizme i rezultira indukcijom imunološke tolerancije. Indukovana tolerancija podrazumeva modifikaciju bolesti, čiji su efekti trajno smanjenje simptoma nakon završetka lečanja i sprečavanje progresije bolesti.

Tehnologija rekombinantne DNK obuhvata promenu genetskog materijala radi dobijanja željenih karakteristika u živim organizmima ili željenih proizvoda. Putem vektora u organizam domaćina uvodi se DNK fragment sa željenom sekvencom. Korišćenjem restrikcionih endonukleaza specifičnih za željenu DNK sekvencu dobijamo odgovarajući fragment koji se dejstvom DNK ligaze fiksira u vektor. Vektor se uvodi u ćelije domaćina procesom transformacije, a dobijena kultura se uzgaja radi dobijanja više kopija inkorporiranog fragmenta DNK. Na kraju se biraju klonovi koji sadrže željeni fragment DNK, uzgajaju se, a zatim se izoluju rekombinantni proteini.

Tehnologija rekombinantne DNK obuhvata promenu genetskog materijala radi dobijanja željenih karakteristika u živim organizmima ili željenih proizvoda. Putem vektora u organizam domaćina uvodi se DNK fragment sa željenom sekvencom. Korišćenjem restrikcionih endonukleaza specifičnih za željenu DNK sekvencu dobijamo odgovarajući fragment koji se dejstvom DNK ligaze fiksira u vektor. Vektor se uvodi u ćelije domaćina procesom transformacije, a dobijena kultura se uzgaja radi dobijanja više kopija inkorporiranog fragmenta DNK. Na kraju se biraju klonovi koji sadrže željeni fragment DNK, uzgajaju se, a zatim se izoluju rekombinantni proteini.

S obzirom da prirodni ekstrakti koji se koriste u dijagnostici, s jedne strane, mogu imati smanjenu osetljivost usled varijacije u količini aktivnih alergenih komponentni, a s druge strane predstavljaju kompleksu smešu alergenih i nealergenih komponenti, cilj ovog rada je proizvodnja rekombinantnog TLP-a u različitim sojevima bakterije E. coli u dovoljnim količinama kako bi se omogućilo bolje prečišćavanje proteina, a samim tim i lakša detekcija alergija na kivi. Strategija rada je bila uvođenje 6His ili MBP (engl. Maltose-Binding Protein) taga kako bi se rekombinantni protein uspešno prečistio nakon ekspresije u različitim sojevima E. coli.

S obzirom da prirodni ekstrakti koji se koriste u dijagnostici, s jedne strane, mogu imati smanjenu osetljivost usled varijacije u količini aktivnih alergenih komponentni, a s druge strane predstavljaju kompleksu smešu alergenih i nealergenih komponenti, cilj ovog rada je proizvodnja rekombinantnog TLP-a u različitim sojevima bakterije E. coli u dovoljnim količinama kako bi se omogućilo bolje prečišćavanje proteina, a samim tim i lakša detekcija alergija na kivi. Strategija rada je bila uvođenje 6His ili MBP (engl. Maltose-Binding Protein) taga kako bi se rekombinantni protein uspešno prečistio nakon ekspresije u različitim sojevima E. coli.

Alergija na hranu prema definiciji Nacionalnog Instituta za Alergije i Infektivne Bolesti (NIAID) predstavlja štetan zdravstveni uticaj prouzrokovan specifičnim imunim odgovorom koji nastaje prilikom izlaganja određenoj hrani. Rasprostranjenost alergija na hranu je u konstantnom porastu tokom poslednjih nekoliko decenija i dostiže čak do 10% populacije, sa najvećim brojem slučajeva u industrijski razvijenim zemljama. Intaktna intestinalna barijera, koja je selektivno permeabilna, krucijalna je kako za pravilan proces varenja i apsorpciju hrane, tako i za oralnu toleranciju na antigene hrane koje svakodnevno unosimo u organizam. Povećana permeabilnost i poremećaj u funkciji intestinalne barijere povezane su sa razvojem mnogih bolesti, među kojima je i alergija na hranu. U cilju boljeg razumevanja procesa nastanka alergije, bitno je detaljno proučiti ulogu epitelnih ćelija, sa kojima alergen prvo dolazi u kontakt, i proceniti ulogu disfunkcije epitelne barijere u razvoju alergijskih reakcija.

S obzirom da prirodni ekstrakti koji se koriste u dijagnostici, s jedne strane, mogu imati smanjenu osetljivost usled varijacije u količini aktivnih alergenih komponentni, a s druge strane predstavljaju kompleksu smešu alergenih i nealergenih komponenti, cilj ovog rada je proizvodnja rekombinantnog TLP-a u različitim sojevima bakterije E. coli u dovoljnim količinama kako bi se omogućilo bolje prečišćavanje proteina, a samim tim i lakša detekcija alergija na kivi. Strategija rada je bila uvođenje 6His ili MBP (engl. Maltose-Binding Protein) taga kako bi se rekombinantni protein uspešno prečistio nakon ekspresije u različitim sojevima E. coli.

Alergija na hranu prema definiciji Nacionalnog Instituta za Alergije i Infektivne Bolesti (NIAID) predstavlja štetan zdravstveni uticaj prouzrokovan specifičnim imunim odgovorom koji nastaje prilikom izlaganja određenoj hrani. Rasprostranjenost alergija na hranu je u konstantnom porastu tokom poslednjih nekoliko decenija i dostiže čak do 10% populacije, sa najvećim brojem slučajeva u industrijski razvijenim zemljama. Intaktna intestinalna barijera, koja je selektivno permeabilna, krucijalna je kako za pravilan proces varenja i apsorpciju hrane, tako i za oralnu toleranciju na antigene hrane koje svakodnevno unosimo u organizam. Povećana permeabilnost i poremećaj u funkciji intestinalne barijere povezane su sa razvojem mnogih bolesti, među kojima je i alergija na hranu. U cilju boljeg razumevanja procesa nastanka alergije, bitno je detaljno proučiti ulogu epitelnih ćelija, sa kojima alergen prvo dolazi u kontakt, i proceniti ulogu disfunkcije epitelne barijere u razvoju alergijskih reakcija.

Banana je voće koje se veoma često koristi u ishrani širom sveta. Predstavlja jednu od prvih čvrstih namirnica koje se uvode u ishranu kod novorođenčadi, kao i jednu od uobičajnih namirnica u ishrani hospitalizovanih pacijenata. Prijatnog je ukusa i lake svarljivosti, i bogata je nutrijentima. Ipak, pored svih dobrih strana korišćenja banane u ishrani, ona može biti uzročnik netolerancije i alergijske reakcije. Alergijska reakcija na bananu je u većini slučajeva praćena pojavom blagih lokalnih simptoma, međutim u retkim slučajevima dolazi i do anafilaktičke reakcije. Dijagnostički reagensi koji se rutinski primenjuju u kliničkoj dijagnostici za alergiju na bananu su se u praksi pokazali kao nepouzdani. Kao pokazatelj važnosti upotrebe pouzdanih dijagnostičkih reagenasa opisani su slučajevi anafilaktičke reakcije nakon konzumiranja banane, gde je pokazano da komercijalno dostupni reagensi nisu dovoljno osetljivi da ukažu na prisustvo specifičnih IgE antitela, odnosno da postoji razvijena alergija na bananu. U cilju unapređenja dijagostičkih reagenasa za alergiju na bananu u ovom radu je optimizovan postupak za prečišćavanje tri važna alergena iz banana, označena kao Mus a 2, Mus a 4 i Mus a 5. Dobijeni pojedinačni dijagnostički reagensi za alergiju na bananu su omogućili detekciju specifičnog IgE-a kod alergičnih osoba i pokazali su se pouzdanijim u odnosu na komercijanli alergenski ekstrakt. U literaturi, kao i u rezultatima naših istraživanja, je pokazano da osim do sada registrovanih alergena iz banane (WHO/IUIS baza podataka) postoji još IgE reaktivnih proteina banane koji bi mogli da se koriste radi unapređenja dijagnostifikovanja alergije na ovaj alergeni izvor. Upotrebom kombinatornih biblioteka peptidnih liganada (CPLL) razvijen je 2D imunoblot proteina iz ekstrakta banane. Detektovani su IgE reaktivni proteini banane, među kojima su i neki koji do sada nisu registrovani kao alergeni. Identifikacija proteina sa 2D mape je urađena tehnikom određivanja “protein

Banana je voće koje se veoma često koristi u ishrani širom sveta. Predstavljajednu od prvih čvrstih namirnica koje se uvode u ishranu kod novorođenčadi, kao ijednu od uobičajnih namirnica u ishrani hospitalizovanih pacijenata. Prijatnog je ukusa ilake svarljivosti, i bogata je nutrijentima. Ipak, pored svih dobrih strana korišćenjabanane u ishrani, ona može biti uzročnik netolerancije i alergijske reakcije.Alergijska reakcija na bananu je u većini slučajeva praćena pojavom blagihlokalnih simptoma, međutim u retkim slučajevima dolazi i do anafilaktičke reakcije.Dijagnostički reagensi koji se rutinski primenjuju u kliničkoj dijagnostici zaalergiju na bananu su se u praksi pokazali kao nepouzdani. Kao pokazatelj važnostiupotrebe pouzdanih dijagnostičkih reagenasa opisani su slučajevi anafilaktičke reakcijenakon konzumiranja banane, gde je pokazano da komercijalno dostupni reagensi nisudovoljno osetljivi da ukažu na prisustvo specifičnih IgE antitela, odnosno da postojirazvijena alergija na bananu. U cilju unapređenja dijagostičkih reagenasa za alergiju nabananu u ovom radu je optimizovan postupak za prečišćavanje tri važna alergena izbanana, označena kao Mus a 2, Mus a 4 i Mus a 5. Dobijeni pojedinačni dijagnostičkireagensi za alergiju na bananu su omogućili detekciju specifičnog IgE-a kod alergičnihosoba i pokazali su se pouzdanijim u odnosu na komercijanli alergenski ekstrakt.U literaturi, kao i u rezultatima naših istraživanja, je pokazano da osim do sadaregistrovanih alergena iz banane (WHO/IUIS baza podataka) postoji još IgE reaktivnihproteina banane koji bi mogli da se koriste radi unapređenja dijagnostifikovanja alergijena ovaj alergeni izvor. Upotrebom kombinatornih biblioteka peptidnih liganada (CPLL)razvijen je 2D imunoblot proteina iz ekstrakta banane. Detektovani su IgE reaktivniproteini banane, među kojima su i neki koji do sada nisu registrovani kao alergeni.Identifikacija proteina sa 2D mape je urađena tehnikom određivanja “proteinskog otiskaprsta" (PMF)

Canine atopic dermatitis (CAD) is one of the most common skin diseases of dogs. It is estimated that 10-15% of the dogs are showing clinical symptoms of this disease. Canine atopic dermatitis is defi ned as genetically predisposed infl ammatory and pruritic allergic skin disease with characteristic clinical symptoms. It is related to the production of IgE antibodies, mostly directed against external allergens. Allergens that can cause canine atopic dermatitis are quite numerous and depend on the geographical characteristics of research location. Th e aim of the study is to determine the most common allergens that can cause canine atopic dermatitis. Th e research was conducted according to medical records of 100 dogs during a period from the beginning of 2008 to the end of 2012 from the Department for skin diseases of small animals of the Clinic of equine, small animal, poultry and wild animal diseases at the Faculty of Veterinary Medicine, University of Belgrade. According to the clinical documentation, all of the tested dogs had clinically manifested symptoms of CAD. In order to confi rm the diagnosis and detect the causative allergens, intradermal testing has been done. Th is testing has been performed with a standard set of 24 allergens specifi c to the geographical area of the research, produced in the Institute of Virology, Vaccines and Sera “Torlak”. According to the results, the highest percentage of positive responses was established for the following allergens: house dust mites (Dermatophagoides sp.) 67%, ragweed (Ambrosia artemisiifolia) 61%, household dust 60%, cocks foot (Dactylis sp.) 59%, mix of weed pollen 57%., Atopični dermatitis pasa (ADP) je jedno od najčešćih oboljenja pasa. Procenjuje se da 10 do 15% pasa ispoljava kliničke simptome bolesti. Atopični dermatitis pasa se defi niše kao genetički predisponirajuće oboljenje koje prati infl amatorni tok i alergijski svrab. Oboljenje nastaje zbog produkcije IgE antitela usmerenih na alergene iz spoljne sredine. Postoje mnogobrojni alergeni koji uzorkuju atopični dermatitis kod pasa zavisno od geografskih karakteristika lokacija koje se istražuju. Cilj studije je bio da se utvrdi koji su najčešći alergeni koji uzorkuju atopični dermatitis. Istraživanje je urađeno prema medicinskim protkolima za 100 pasa u period od početka 2008 do kraja 2012 godine iz ambulante za oboljenja kože Departmana za bolesti kopitara mesojeda, živine i divljači, na Faklutetu veterinarske medicine, Univerziteta u Beogradu. Prema kliničkoj dokumentaciji, svi testirani psi su imali kliničke manifestacije koje upoućuju na ADP. Kako bi potvrdili dijagnozu i detektovali uzročne alergene, potrebno je da se uradi intradermalni test. Navedeni test je urađen sa standardnim setom od 24 poznata alergena koji su specifi čni za geografsku oblast istraživanja, a proizvedeni su u Institutu za virusologiju, vakcine i serume “Torlak”. Na osnovu dobijenih rezultata ustvrđeno je da je najčešći procenat pozitivnih odgovora dobijen kod sledećih alergena: grinja iz kućne prašine (Dermatophagoides sp.) 67%, ambrozije (Ambrosia artemisiifolia) 61%, kućne prašine 60%, mačije trave (Dactylis sp.) 59%, mešavine polena 57%.

Riba predstavlja znatan deo ishrane ljudi u svetu. Pre svega, riba je značajan izvor proteina (15-24%) visoke biološke vrednosti, bogata je mineralima, vitaminima, a posebno esencijalnim masnim kiselinama za koje je dokazano da pogoduju u prevenciji mnogobrojnih oboljenja. Zbog velikog značaja polinezasićenih masnih kiselina n-3 klase, u Evropi su date i preporuke o optimalnom dnevnom unosu. Međutim, pored hranljivih svojstava koje ima, riba može biti i izvor različitih bioloških i hemijskih opasnosti. Od bioloških opasnosti posebno su značajni paraziti (Trematodae, Nematodae, Cestodae), bakterije (Salmonella spp, E. coli, Vibrio parahemolyticus, Vibrio vulnificus, Listeria monocytogenes, Clostridium botulinum, Staphyloccocus aureus), virusi (Norwalk virus, Entero virusi, Hepatitis A, Rotavirus) i biotoksini. Najznačajnije hemijske opasnosti su policiklična aromatična jedinjenja, histamin i teški metali (živa, olovo, kadmijum, arsen, gvožđe). Alergije usled konzumiranja pojedinih vrsta namirnica su u porastu poslednjih godina. Veliki pokret oko pravilnog načina ishrane je doveo do toga da ljudi sve češće konzumiraju ribu, proizvode od ribe kao i različite plodove mora. Pored različitih opasnosti koje mogu poticati iz ribe, posebni značaj poslednjih godina se daje ribi kao potencijalnom alergenu. Naime, veliki broj alergija koje se javljaju u svetu pripisuju se alergenima koji potiču iz mesa ribe, pre svega proteinima mesa ribe. Učestalost alergija koje se povezuju za unosom mesa ribe varira u Evropskim zemljama (Norveška 1,5%; 2,3% Turska, 2,3% Grčka; Švedska 1.2-3.2 %). Kao najznačajniji proteinski alergen iz mesa ribe navodi se parvalbumin (ß tip), koji je izolovan kod velikog broja vrsta. Smatra se da su šaran i bakalar najčešći izvori parvalbumina koji se dovodi u vezu sa različitim vidovima alergijskih reakcija. Potencijalni alergeni su takođe kolagen i želatin koji su izolovani iz kože i pojedinih organa riba. Takođe, značajan alergen iz plodova voda je i trop

Canine atopic dermatitis (CAD) is one of the most common skin diseases of dogs. It is estimated that 10-15% of the dogs are showing clinical symptoms of this disease. Canine atopic dermatitis is defi ned as genetically predisposed infl ammatory and pruritic allergic skin disease with characteristic clinical symptoms. It is related to the production of IgE antibodies, mostly directed against external allergens. Allergens that can cause canine atopic dermatitis are quite numerous and depend on the geographical characteristics of research location. Th e aim of the study is to determine the most common allergens that can cause canine atopic dermatitis. Th e research was conducted according to medical records of 100 dogs during a period from the beginning of 2008 to the end of 2012 from the Department for skin diseases of small animals of the Clinic of equine, small animal, poultry and wild animal diseases at the Faculty of Veterinary Medicine, University of Belgrade. According to the clinical documentation, all of the tested dogs had clinically manifested symptoms of CAD. In order to confi rm the diagnosis and detect the causative allergens, intradermal testing has been done. Th is testing has been performed with a standard set of 24 allergens specifi c to the geographical area of the research, produced in the Institute of Virology, Vaccines and Sera “Torlak”. According to the results, the highest percentage of positive responses was established for the following allergens: house dust mites (Dermatophagoides sp.) 67%, ragweed (Ambrosia artemisiifolia) 61%, household dust 60%, cocks foot (Dactylis sp.) 59%, mix of weed pollen 57%., Atopični dermatitis pasa (ADP) je jedno od najčešćih oboljenja pasa. Procenjuje se da 10 do 15% pasa ispoljava kliničke simptome bolesti. Atopični dermatitis pasa se defi niše kao genetički predisponirajuće oboljenje koje prati infl amatorni tok i alergijski svrab. Oboljenje nastaje zbog produkcije IgE antitela usmerenih na alergene iz spoljne sredine. Postoje mnogobrojni alergeni koji uzorkuju atopični dermatitis kod pasa zavisno od geografskih karakteristika lokacija koje se istražuju. Cilj studije je bio da se utvrdi koji su najčešći alergeni koji uzorkuju atopični dermatitis. Istraživanje je urađeno prema medicinskim protkolima za 100 pasa u period od početka 2008 do kraja 2012 godine iz ambulante za oboljenja kože Departmana za bolesti kopitara mesojeda, živine i divljači, na Faklutetu veterinarske medicine, Univerziteta u Beogradu. Prema kliničkoj dokumentaciji, svi testirani psi su imali kliničke manifestacije koje upoućuju na ADP. Kako bi potvrdili dijagnozu i detektovali uzročne alergene, potrebno je da se uradi intradermalni test. Navedeni test je urađen sa standardnim setom od 24 poznata alergena koji su specifi čni za geografsku oblast istraživanja, a proizvedeni su u Institutu za virusologiju, vakcine i serume “Torlak”. Na osnovu dobijenih rezultata ustvrđeno je da je najčešći procenat pozitivnih odgovora dobijen kod sledećih alergena: grinja iz kućne prašine (Dermatophagoides sp.) 67%, ambrozije (Ambrosia artemisiifolia) 61%, kućne prašine 60%, mačije trave (Dactylis sp.) 59%, mešavine polena 57%.

Riba predstavlja znatan deo ishrane ljudi u svetu. Pre svega, riba je značajan izvor proteina (15-24%) visoke biološke vrednosti, bogata je mineralima, vitaminima, a posebno esencijalnim masnim kiselinama za koje je dokazano da pogoduju u prevenciji mnogobrojnih oboljenja. Zbog velikog značaja polinezasićenih masnih kiselina n-3 klase, u Evropi su date i preporuke o optimalnom dnevnom unosu. Međutim, pored hranljivih svojstava koje ima, riba može biti i izvor različitih bioloških i hemijskih opasnosti. Od bioloških opasnosti posebno su značajni paraziti (Trematodae, Nematodae, Cestodae), bakterije (Salmonella spp, E. coli, Vibrio parahemolyticus, Vibrio vulnificus, Listeria monocytogenes, Clostridium botulinum, Staphyloccocus aureus), virusi (Norwalk virus, Entero virusi, Hepatitis A, Rotavirus) i biotoksini. Najznačajnije hemijske opasnosti su policiklična aromatična jedinjenja, histamin i teški metali (živa, olovo, kadmijum, arsen, gvožđe). Alergije usled konzumiranja pojedinih vrsta namirnica su u porastu poslednjih godina. Veliki pokret oko pravilnog načina ishrane je doveo do toga da ljudi sve češće konzumiraju ribu, proizvode od ribe kao i različite plodove mora. Pored različitih opasnosti koje mogu poticati iz ribe, posebni značaj poslednjih godina se daje ribi kao potencijalnom alergenu. Naime, veliki broj alergija koje se javljaju u svetu pripisuju se alergenima koji potiču iz mesa ribe, pre svega proteinima mesa ribe. Učestalost alergija koje se povezuju za unosom mesa ribe varira u Evropskim zemljama (Norveška 1,5%; 2,3% Turska, 2,3% Grčka; Švedska 1.2-3.2 %). Kao najznačajniji proteinski alergen iz mesa ribe navodi se parvalbumin (ß tip), koji je izolovan kod velikog broja vrsta. Smatra se da su šaran i bakalar najčešći izvori parvalbumina koji se dovodi u vezu sa različitim vidovima alergijskih reakcija. Potencijalni alergeni su takođe kolagen i želatin koji su izolovani iz kože i pojedinih organa riba. Takođe, značajan alergen iz plodova voda je i trop

Adverse reactions to food which occur only in susceptible individuals may result from true physical hypersensitivity to components of foods or from psychological factors. Non-allergic food hypersensitivity may be due to a metabolic defect in the affected individual, while in food allergy immune mechanism is involved. Food allergy can be further subdivided into IgE-mediated food allergy and non-IgE-mediated food allergy, depending on the underlying allergic mechanism. Most cases of confirmed food allergy involve the production of IgE antibodies and a network of interactions between various cell types and chemical mediators. This type of allergic reaction is known as an IgE-mediated allergy (or a type I hypersensitivity reaction), and it produces immediate symptoms. The most severe form of IgE-mediated allergy is systematic answer known as anaphylaxis that can be fatal in the absence of adequate medical help. Other less severe allergy manifestations are symptoms like swelling, itching, redness and heat in the mouth, gut, skin or respiratory tract. Hypersensitivity to food requires special dietary treatment, but total exclusion of some foods from the diet can be very difficult, because of the wide distribution of some foodstuffs in the diet or their presence as impurities in other foods. It is very important that producers have good systems of control, traceability and labeling of possible presence of food allergens in order to help people with food allergies to conduct their restrictive diets that are in most cases their lifelong treatment., Reakcije na hranu koje se manifestuju samo kod malog broja osetljivih osoba mogu da se podele na reakcije psihološke intolerancije (averzija i sl.) i na reakcije prave fiziološke preosetljivosti na određene namirnice ili sastojke hrane. Reakcije preosetljivosti dalje se klasifikuju na nealergijske reakcije preosetljivosti, koje mogu da budu posledica nepoznatih mehanizama ili metaboličkih abnormalnosti, i alergije na hranu koje su injicirane imunološkim mehanizmima. Najveći broj potvrđenih alergija na hranu uključuje produkciju IgE antitela i lanac interakcija između određenih tipova ćelija i hemijskih medijatora. Ova vrsta alergijskih reakcija označava se kao IgE-posredovana alergija ili reakcija preosetljivosti tipa I. Simptomi se javljaju vrlo brzo nakon unošenja određene namirnice, a najopasniji, ali na sreću vrlo redak, jeste sistemski odgovor (anafilaksa) koji može da ima fatalni ishod ukoliko se u kratkom roku ne pruži odgovarajuća medicinska pomoć. Simptomi alergije na hranu mogu da budu gastrointestinalni (otok usana i grla, mučnina, povraćanje, abdominalni bolovi, dijareja i dr.), respiratorni (bronhospazam, astma, rinitis) i dermatološki (svrab, eritem, urtikaria, ekcem, konjunktivitis). Preosetljivost na hranu zahteva poseban dijetalni tretman. Restriktivne dijete mogu biti relativno lake za sprovođenje ukoliko se radi o alergenima koji nisu prisutni u velikom broju namirnica npr. preosetljivost na kikiriki ili susam. Međutim, neke od njih, kao što je dijeta bez glutena veoma su teško sprovodljive zbog velikog broja namirnica koje mogu da sadrže gluten žitarica, bilo kao sastojak ili kao onečišćenje. Zbog toga je važno da proizvođači namirnica imaju dobre sisteme kontrole i sledljivosti i da pravilno označe moguće prisustvo potencijalnih alergena kako bi pomogli preosetljivim osobama u striktnom sprovođenju restriktivnih dijeta, koje su često i njihov doživotni tretman.