Search

AMAÇ :İntravitreal ranibizumab tedavisi ile tedavi edilen yaş tip yaşa bağlı makula dejenerasyonu hastalarında bir yıllık takip döneminde retinal katmanlarda oluşan değişiklikleri segmentasyon analizi ile tespit etmek.GEREÇ VE YÖNTEM : Daha önce herhangi bir tedavi almamış yaş tip yaşa bağlı makula dejenerasyonu tanılı 37 hastanın katıldığı prospektif girişimsel bir çalışma planlandı. Tedavi protokolü olarak hastalara üç ay aylık ve sonrasında gerektiği zaman intravitreal ranibizumab enjeksiyonu yapılan PRN tedavi rejimi uygulandı. Hastalar ortalama 13 ay takip edildi. Hastaların tedavi öncesi en iyi düzeltilmiş görme keskinliği (EİDGK),fundus fluoresein anjiografileri, optik koherens tomografileri (OKT) çekildi. Santral 1mm'lik alan ve 1-3 mm'lik alanda retinal segmentasyon programı aracılığıyla retinal segmentlerin analizi yapıldı. Olguların her ay OKT 'leri çekildi ve EİDGK' leri değerlendirildi. Başlangıç değerleriyle 3.ay, 6.ay ve 12. Ay değerleri istatiksel olarak karşılaştırıldı.BULGULAR : Yaş tip yaşa bağlı makula dejenerasyonu bulunan hastalardan 33 tanesiçalışmayı tamamladı. Hastalara yapılan ortalama enjeksiyon sayısı 9,8 idi. Ortalama tedavi öncesi en iyi düzeltilmiş görme keskinliği logMAR 0.60±0,28 ve harf olarak ise 47,3±22,05 harfken, 3.ayda logMAR 0.45±0,30 ve harf olarak ise 59±22,45 harf, 6.ayda logMAR 0.41±0,33 ve harf olarak ise 60,1±19,90 harf, 12.ayda logMAR 0.40±0,23 harf olarak ise 60,7±19,80 harf idi. Başlangıca göre görmede 3.ay, 6.ay ve 12. ayda anlamlı düzeyde artış oldu (p:0,001, p:0,001, p:0,001). Santral maküla kalınlığı başlangıçta 390,25±149,6-μm iken, 3. Ayda 365,62±168,1-μm, 6.Ayda 366,66±160,3-μm ve 12. Ayda 312,74±118,4-μm idi. Retinal segmentasyon analizinde santral 1 mm' lik alanda ve parafoveal 1-3 mm' lik alanda tedavi ve takip süresi boyunca başlangıç değerlerine göre RNFL analizlerinde istatiksel olarak anlamlı değişiklik saptanmadı.Başlangıca göre santral 1 mm' lik alanda ve parafoveal 1-3 mm' lik alanda tedavi ve takip süresi boyunca başlangıç değerlerine göre 12.ayda GCL (santral 1 mm' lik alan 23,93±13,73-μm' dan 19,50±9,50-μm' a, parafoveal 1-3 mm' lik alan ise 44,48±12,58-μm'dan 39,60±10,60-μm' a geriledi) analizlerinde istatiksel olarak anlamlı azalma saptandı (p:0,001 ve p:0,005). Başlangıca göre santral 1 mm' lik alanda ve parafoveal 1-3 mm' lik alanda tedavi ve takip süresi boyunca başlangıç değerlerine göre 12. ayda IPL (santral 1 mm' lik alan 28,90±14,36'-μm'dan 22,35±6,23-μm'a, parafoveal 1-3 mm' lik alan ise 39,34±8,53'-μm' dan 35,58±7,93-μm'a geriledi) anlalizlerinde istatiksel olarak anlamlı azalma saptandı (p:0,001 ve p:0,004).Başlangıca göre santral 1 mm' lik alanda ve parafoveal 1-3 mm' lik alanda tedavi ve takip süresi boyunca başlangıç değerlerine göre 6.ayda INL (santral 1 mm' lik alan 24,80±15,33-μm' dan 27,60±12,59-μm' a) analizlerinde istatiksel olarak anlamlı azalma saptandı (p:0,013).Santral 1 mm' lik alanda ve parafoveal 1-3 mm' lik alanda tedavi ve takip süresi boyunca başlangıç değerlerine göre OPL ve ONL analizlerinde istatiksel olarak değişiklik saptanmadı. Başlangıca göre santral 1 mm' lik alanda ve parafoveal 1-3 mm' lik alanda tedavi ve takip süresi boyunca başlangıç değerlerine göre 3.ayda RPE (santral 1 mm' lik alan 39,12±22,33-μm' dan 29,70±22,05-μm'a, parafoveal 1-3 mm' lik alan ise 31,27±13,11-μm' dan 24,40±9,99-μm' a geriledi) analizlerinde istatiksel olarak anlamlı azalma saptandı (p˂0,001 ve p:0,001).Başlangıca göre santral 1 mm' lik alanda ve parafoveal 1-3 mm' lik alanda tedavi ve takip süresi boyunca başlangıç değerlerine göre 12.ayda IRL (ILM' den ELM'ye kadar santral 1 mm' lik alan 222,93±93,09-μm' dan 180±53-μm'a, parafoveal 1-3 mm' lik alan ise 255,06±42,74-μm' dan 240,25±40,37-μm' a geriledi) katmanlarında istatistiksel olarak anlamlı azalma saptandı (sırasıyla p: 0.001, p: 0.003). Başlangıca göre santral 1 mm' lik alanda ve parafoveal 1-3 mm' lik alanda tedavi ve takip süresi boyunca başlangıç değerlerine göre 3. ayda ORL ( ELM' den BM' a kadar santral 1 mm' lik alan 128,32±26,92-μm' dan 115,54±43,98-μm'a, parafoveal 1-3 mm' lik alan ise 103,81±16,73-μm' dan 96,38±16,22-μm' a geriledi) tabakalarında istatistiksel olarak anlamlı azalma saptandı (p˂0,014 p:0,011).SONUÇ: Yaş tip yaşa bağlı makula dejenerasyonu tedavisinde kullanılan intravitreal ranibizumab tedavisi ile anatomik düzelme meydana gelmektedir. Bu düzelme iç katmanlarda özellikle GCL, IPL dolayısıyla IRL tabakası, dış katmanlarda ise RPE dolayısıyla ORL tabakası kalınlıklarında azalma sonucu meydana gelmektedir. Objective: To evaluate the changes in the retinal layers by segmentation analysis in patients with wet age-related macular degeneration (AMD) that underwent anti-VEGF treatment for 1-year follow-up period.Material and Methods: Thirty-seven eyes of 37 patients with wet-AMD naive to the treatment were included in this prospective interventional study. The patients were treated with standard of care. Treatment protocol was initial 3 monthly loading injections and then PRN regimen (as needed). Mean follow-up was 13 months. Baseline best-corrected visual acuity (BCVA), fundus fluorescein angiography (FFA) and optical coherence tomography (OCT) was obtained. Segmentation of each retinal layer in central 1 mm and 1-3 mm area was calculated by segmentation software.Patients underwent OCT and BCVA evaluation at each visit. Data at months 3, 6 and 12 were compared to baseline values. Results: Total 33 patients out of 37 patients with wet type age related macular degeneration completed the study.The mean number of injections was 9.8. The mean logMAR BCVA was 0.60±0.28 (47.3±22.05 letters) at baseline, 0.45±0,30 (59.0±22.5 letter) at month 3, 0.41±0,33 (60,1±19,90 letter) at month 6 and 0.40±0,23 (60,7±19,80 letter) at month 12. There was significant increase in BCVA at month 3, 6 and 12 (p:0.001, p:0.001, p:0.001) compared to the baseline BCVA. Central macular thickness at baseline, month 3, 6 and 12 was 390.25±149.6-μm, 365.62±168.1-μm, 366.66±160.36–μm, and 312,74±118,4-μm respectively.No significant change in RNFL was observed in central 1 mm area and parafoveal 1-3 mm area.A statistically significant thinning in GCL at month 12 when compared to baseline (23.93±13.73-μm to 19.50±9.50-μm in 1 mm area and 44.5±12.6–μm to 39.6 ± 10.6-μm in parafoveal 1-3 mm area) was observed (p:0.001 and p:0.005). A statistically significant thinning in IPL at month 12 when compared to baseline (28.90 ± 14.36–μm to 22.35 ± 6.23 –μm in 1 mm area and 39.34 ± 8,53 –μm to 35.58 ± 7.93 in parafoveal 1-3 mm area ) was observed (p : 0.001 and p: 0.004). A statistically significant thinning in INL at month 6 when compared to baseline (34.80 ± 15,33–μm to 27.60 ± 12.59 –μm in 1 mm area) was observed (p = 0.013).No significant change in OPL and ONL was observed in central 1 mm area and parafoveal 1-3 mm area. A statistically significant thinning in RPE at month 3 when compared to baseline (39.12 ± 22.33 -μm to 29.70 ± 22.05 -μm in 1 mm area and 31.27 ± 13.11 -μm to 24.40 ± 9.99-μm in parafoveal 1-3 mm area) was observed (p ˂0,001 and p = 0.001). A statistically significant thinning in IRL at month 12 when compared to baseline (222.93 ± 93.09 -μm to 180 ± 53 -μm in 1 mm area and 255.06 ± 42.74 –μm to 240.25±40.37 -μm in parafoveal 1-3 mm area from ILM to ELM ) was observed (p: 0.001, p: 0.003). A statistically significant thinning in ORL at month 3 when compared to baseline (128.32 ± 26.92 -μm to 115.54 ± 43.98 -μm in 1 mm area and 103.81 ± 16.73 -μm to 96.38 ± 16.22 -μm in parafoveal 1-3 mm area from ELM to BM) was observed (p: 0.011 p: 0,014).Conclusion: An anatomical improvement has been observed with intravitreal ranibizumab therapy in patients with wet-AMD. These improvements seem to be occurring due to thinning in both the inner layers (GCL, IPL) and outer layers (RPE). 105

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu md. 27'de sözleşme özgürlüğüne ilişkin yer alan kamu düzenine aykırılık sınırı, ekonomik kamu düzeni kavramının koruyucu özelliğini yansıtmaktadır. Sözleşmenin iç ekonomik dengesinin bozulması ve toplumsal genel menfaatin ihlal edilmesi halinde ekonomik kamu düzenine aykırılık oluşmaktadır. Sözleşmede toplumun genel menfaatinin dikkate alınması, ahlaka aykırılık ile kamu düzenine aykırılığı ayıran en önemli noktadır. Kamu düzeni kurallarının somutlaştırılması bakımından hakim için zayıf tarafın korunması ilkesi ve sözleşmede taraflar arasındaki yapısal eşitsizlik hali yol göstericidir. Sözleşme adaleti, hakkaniyet ilkesi ve toplumsal ekonomik barışı sağlama amacı ve ölçülülük ilkesi kamu düzeni kavramının sözleşme hukukunda uygulanmasında dikkate alınmalıdır. Hakimin kamu düzenine aykırılığı tespit edebilmesi için tarafların ekonomik ve sosyal durumunu araştırma ödevini yerine getirmesi gereklidir. Bundan dolayı zayıf tarafın a priori belirlenmesi, kamu düzenine aykırılık konusunda isabetli olmayacaktır. Zayıf tarafın sözleşmede yapısal bir eşitsizlik hali nedeniyle korunması ihtiyacı, sözleşmenin mevcut bir piyasa aksaklığı etkisiyle yapılması ile doğmaktadır. Ancak kamu düzenine aykırılığın tespitinde zayıf tarafın başta ekonomik olmak üzere temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edilmesi dikkate alınmalıdır. The contrariety to public order that is about the freedom of contract in the Article 27 of Turkish Obligation Code (No. 6098) reflects the notion of economic public order's protective nature. In case of instability of economic balance of contract and the breach of social general benefit, the contrariety to economic public order arises. Considering social general benefit in contract is the most important arbiter on separation of the contrariety to good morals and the contrariety to public order. The principle of protection of weak party and structural disparity between parties are indicators for jugdes on the subject of embody the rules of public policy. Applying the rules of public policy in contract law requires consideration of conctractual justice, the principle of equity, object of social economic peace and the principle of proportionality. Judges have the duty to research the parites' economic and social situation on the subject of establishment of the contrariety to public policy in contract. Hereby it is not suitable that defending the a priori detection of weak parties on the subject of the contrariety to public policy. The need of protection of weak party in situation of structural disparity should be arisen due to the existing market failure's effect on making the contract. Yet when the establishment of contrairty to public order is in the question, the subject that should be evaluated is the breach of fundamental rights and freedoms, espiecally economic ones, of the weak party. 350

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu md. 27'de sözleşme özgürlüğüne ilişkin yer alan kamu düzenine aykırılık sınırı, ekonomik kamu düzeni kavramının koruyucu özelliğini yansıtmaktadır. Sözleşmenin iç ekonomik dengesinin bozulması ve toplumsal genel menfaatin ihlal edilmesi halinde ekonomik kamu düzenine aykırılık oluşmaktadır. Sözleşmede toplumun genel menfaatinin dikkate alınması, ahlaka aykırılık ile kamu düzenine aykırılığı ayıran en önemli noktadır. Kamu düzeni kurallarının somutlaştırılması bakımından hakim için zayıf tarafın korunması ilkesi ve sözleşmede taraflar arasındaki yapısal eşitsizlik hali yol göstericidir. Sözleşme adaleti, hakkaniyet ilkesi ve toplumsal ekonomik barışı sağlama amacı ve ölçülülük ilkesi kamu düzeni kavramının sözleşme hukukunda uygulanmasında dikkate alınmalıdır. Hakimin kamu düzenine aykırılığı tespit edebilmesi için tarafların ekonomik ve sosyal durumunu araştırma ödevini yerine getirmesi gereklidir. Bundan dolayı zayıf tarafın a priori belirlenmesi, kamu düzenine aykırılık konusunda isabetli olmayacaktır. Zayıf tarafın sözleşmede yapısal bir eşitsizlik hali nedeniyle korunması ihtiyacı, sözleşmenin mevcut bir piyasa aksaklığı etkisiyle yapılması ile doğmaktadır. Ancak kamu düzenine aykırılığın tespitinde zayıf tarafın başta ekonomik olmak üzere temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edilmesi dikkate alınmalıdır.

Gelişen teknolojiyle beraber kişisel verilerin güvenliği daha önemli hale gelmiştir. Teknolojik gelişmeler kişisel veriler üzerindeki hâkimiyeti zedelemektedir. Özellikle bu durum hassas kişisel verin olan sağlık verileri için olunca durumun ciddiyeti artmaktadır. Çalışmamız üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm ağırlıklı olarak kişisel veri konusuna ayrılmıştır. İkinci bölümde, kişisel verilerle bütünlüğü koparılmadan mahremiyet hakkı boyutu incelenmiştir. Üçüncü bölüm ise kişisel verilerin mahremiyetinin ihlalinde başvurulacak idari başvuru yolları ve yargı yolları genel hatları ile işlenmiştir.Çalışmamız öncelikli olarak kişisel veri ve bağlantılı terimleri, korumanın kapsamını daha iyi belirlemek adına kavramsal açıdan irdelenmiştir. Akabinde doğrudan veya dolaylı olarak ilgili olduğu haklarla bağı değerlendirilmiştir. Hangi hallerde işlemenin mümkün olduğu kısaca ifade edilmiştir. İkinci bölümde, özellikle sağlığımız ve tedavi sürecinde gündelik hayatta karşılaşılan mahremiyet ihlalleri hukuki ve etik değerlerle birlikte incelenmiştir. Üçüncü bölümde ihlaller karşısında başvuru usulleri, konunun geniş olması hasebiyle sadece ilgili hususlar genel olarak belirtilmiştir.Anahtar Kelimeler: Kişisel veriler, hassas (özel nitelikli) veriler, kişisel verilerin işlenmesi, kişisel sağlık verileri, özel hayat, mahremiyet, etik. In relation to technological advancements, matters concerning the protection of personnel data have become more pressing. These technological developments are outraging our control over personal data. Specifically, this situation gets rather severe in more sensitive types of personal data that of concerning an individual's health matters.This study consists of three main sections. The first section is mainly dedicated to the subject of personal-private data. In the second section ¬–without gripping ties from personal data –, the aspects concerning right of privacy is examined. And the third (final) section is reserved for the administrative and judicial means to seek action against possible cases of personal data breaching in general terms.In order to specify the terms related to personal data, and to determine the extent of personal data protection more comprehensively, this study is primarily examined in a conceptual basis. Subsequently, the aspects of personal data protection and its direct or indirect connection to specific rights are evaluated. Moreover, the terms and conditions that personal data breaching become possible is explained. In the second section, specifically the day-to-day privacy infringements that people face both during state of health and treatment processes are examined in relation to ethical and legal values. In the third section, application procedures to seek action in cases of such infringements are specified concerning only related aspects due to the immensity of the subject.Key words: personal data, sensitive content data, processing personal data, personal health data, private life, privacy, ethics. 200

Verinin değerinin gün geçtikte artması ve veri işleme faaliyetlerinin ciddi bir şekilde yaygınlaşmasıyla birlikte kişilerin gizlilik hakkına yönelik ihlaller de doğru orantılı olarak artmaktadır. Bu nedenle kişisel verilerin korunması hakkı, uluslararası ve ulusal düzenlemeler ile güvence altına alınmıştır. Kural olarak kişisel verilerin işlenmesi yasak olup 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nda kişisel verilerin işlenme şartları sayma yoluyla düzenlenmiştir. Çalışmamızda genel itibariyle 6698 sayılı Kanun ve Avrupa Birliği Veri Koruma Tüzüğü karşılaştırma olarak incelenerek kişisel verilerin işlenmesi bağlamında hukuka uygunluk sebepleri ve açık rıza kavramı ortaya konulmuştur.Çalışmanın birinci bölümünde, Kişisel Verilerin Korunması Hukukunun Genel Esasları başlığı altında uluslararası ve ulusal düzenlemeler, temel kavramlar, genel ilkeler ve kişisel verilerin korunması hakkının hukuki niteliği; ikinci bölümde, kişisel verilerin ve özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde hukuka uygunluk sebepleri, açık rıza kavramı ve hukuki niteliği; üçüncü bölümde ise açık rızanın geçerlilik şartları, açık rıza ehliyeti, açık rızanın şekli, süresi, ispat yükü, açık rızayı geri alma hakkı ve diğer unsurları tartışmalı hususlarla birlikte incelenmiştir. Today, the world is witnessing the parallel flow between the rise of the power of data and profiling in data processing, and the incremental violation of the right of privacy. International and national regulations aim to prevent the personal data from misuse for various intentions of the processors. The processing of personal data is forbidden as a rule and conditions for processing of personal data is regulated numerus clausus through the The Turkish Law on the Protection of Personal Data no. 6698. This study focuses on the lawfulness of processing and the explicit consent which have been analyzed within the comparison of the Law no. 6698 and European Union General Data Protection Regulation.The first part of this thesis will examine the international and national regulations, basic concepts, general principles and the legal perspective of right to protection of personal data based on the General Principles of The Law on the Protection of Personal Data. The second part will focus on the lawful grounds of the processing of personal and sensitive personal data, the explanation of explicit consent and its legal structure. The third part analyses the conditions of the validity, the legal capacity to consent, the form and the duration of explicit consent beside the burden of proof, the withdrawal of consent and its other components alongside controversial issues over the notion of explicit consent. 171

Amerikan hukukunda tehlikeli faaliyetlerden doğan sorumluluk belirli şartların varlığı halinde uygulanmaktadır. Sorumluluğun uygulanabilmesi için faaliyetin tüm taraflarca gösterilecek makul özene rağmen öngörülebilen yüksek bir zarar riski yaratması ve yürütülen faaliyetin yaygın bir faaliyet olmaması gerekmektedir. Ancak Amerikan mahkemeleri, kusur esasının Amerikan hukukundaki baskın etkisi sebebiyle tehlikeli faaliyetlerden doğan kusursuz sorumluluğu dar uygulamakta, uygulanma şartlarını katı biçimde yorumlamaktadır. Bu açıdan özellikle makul özen şartı sorumluluğu önemli biçimde etkilemektedir. Mahkemeler tarafından verilen kararlar büyük ölçüde makul özenle yüksek riskin önlenebileceği yönündedir. Bununla birlikte bir faaliyetin tehlikeli kabul edilebilmesi için yaygın olmamasının gerekmesi de birçok faaliyeti sorumluluk dışında bırakmaktadır. Sorumluluğa karşı zarar veren, zarar görenin davranışına, üçüncü kişinin kusuruna ve mücbir sebebe ilişkin savunmalar ileri sürebilir. Türk hukukunda da TBK m. 71 tehlike sorumluluğuna ilişkin genel bir kural öngörmüştür. Genel kuralda faaliyetin tehlikeliliğine ilişkin şartlar Amerikan hukuku ile benzerlik gösterse de tamamen aynı değildir. Türk hukukundaki tehlikelilik belirlemesinin de genel bir işletme sorumluluğu yaratılmaması adına dar biçimde yorumlanması gerekir. Ancak yine de yapılan dar yorum Amerikan hukukundaki kadar zarar görenin aleyhine olacak şekilde sert olmamalıdır. In American Tort Law, strict liability applies only if the activity creates a foreseeable and highly significant risk of physical harm even when reasonable care is exercised by all actors and is not one of common usage. However, due to the dominance of negligence in American Tort Law, courts tend to narrowly apply strict liability for abnormally dangerous activities. Reasonable care is the most important factor whereby court decisions tend to be in the direction of preventability of high risks by reasonable care. The `not a matter of common usage` factor limits the application of strict liability to a large extent as well. Act of the injured party, act of a third party, or act of God may be a defense.In Turkish Law of Obligations Art. 71 there is one general rule in which the terms related to riskiness of an act are similar to those of American Tort Law. In Turkish Law, highly significant risk should also be interpreted narrowly to avoid creating a general enterprise liability. In addition, however, the interpretation of the provision should be more in favor of the injured party than in American Tort Law. 318

Bu çalışmanın amacı tüketici mahkemelerinin görev alanının ve yargı yetkisinin belirlenmesidir. Bu bağlamda ilk olarak tüketicinin korunması düşüncesi genel olarak incelenmiştir. Ardından uyuşmazlık çözüm mercileri olarak tüketici mahkemeleri ve tüketici hakem heyetleri hakkında bilgi verilmiştir. Sonrasında tüketici mahkemelerinin görev alanı incelenmiştir. Tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğan uyuşmazlıklar tüketici mahkemelerinin görev alanını oluşturduğundan özellikle tüketici işlemi ve tüketiciye yönelik uygulama kavramları üzerinde durulmuştur. Tüketici mahkemelerinin görevi ile ilgili tartışmalı konulara ayrıca yer verilmiştir. Son olarak tüketici mahkemelerinin tüketici hakem heyetleri ve ihtiyari tahkim ile ilişkisi yargı yetkisi bağlamında değerlendirilmiştir. The aim of this study is to define the Jurisdiction and Judicial authority of the consumer courts. In this context, first of all concept of consumer protection has been generally examined. Then information has been provided about the consumer courts and the consumer arbitration boards as dispute settlement authorities. Thereafter, jurisdiction of the consumer courts have been examined. As the jurisdiction of the consumer courts comprises of disputes arising from consumer transactions and consumer oriented practices, these two notions have been analyzed with a spesific emphasis. Controversial issues related to the jurisdiction of consumer courts has been also included throughout the study. Finally, relation between the consumer courts and the consumer arbitration boards and arbitration has been evaluated in the context of judiciary power of consumer courts. 225

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun m. 50 düzenlemesi ve kaynağını bu hükümden alan Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Hizmeti Sözleşmeleri Yönetmeliği, devre tatil sözleşmelerinde tüketicinin korunmasının temelini oluşturmaktadır. Devre tatil sözleşmelerinin birden çok dönemi içerecek şekilde ve zaman zaman ön ödemeli olarak kurulması, birden çok edim barındırması ve tüketiciye benzer hizmetlerin çok çeşitli hukuki temeller çerçevesinde sunuluyor olması, devre tatil sözleşmelerinde tüketicinin korunmasının özel olarak düzenlenmesini gerekli kılmıştır. Bu tez çalışmasında öncelikle uygulamada karşılaşılan çeşitli devre tatil modelleri tanıtılarak, daha sonra Türk tüketicinin korunması mevzuatı çerçevesinde devre tatil sözleşmelerinin tanımı yapılacak, unsurları ve tarafları tespit edilecektir. Bu çerçevede, devre tatil sözleşmelerinin kurulmasından önce, kurulması esnasında ve kurulmasından sonraki aşamalar dikkate alınarak tüketicinin faydalanabileceği korumalar incelenecektir. Art. 50 of the Consumer Protection Act numbered 6502 and the Regulation on Timeshare and Long-Term Holiday Products Contracts form the basis for the protection of consumers in timeshare contracts under Turkish law. Since timeshare contracts cover several periods of occupation, offer multiple holiday services to consumers, may be established in various legal frames and also in relation to accommodations under construction, the enactment of specific regulations concerning the protection of consumers in respect of timeshare contracts became necessary.This thesis aims, firstly, to introduce several timeshare models that can be encountered in practice. Then, timeshare contracts will be defined in accordance with the Turkish consumer protection legislation, its essential elements and parties will be examined. Within this framework and taking into consideration different stages of timeshare contracts, consumer protection mechanisms foreseen under the relevant Turkish legislation will be studied and evaluated. 231

Çalışmanın konusunu `Tüketici Hukuku Alanında Erken İfa` oluşturmakta olup, konu özellikle tüketici hukuku kapsamında karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda, birinci bölümde ifa zamanı kavramı Türk Borçlar Hukuku kapsamında `erken ifa`nın anlaşılabilmesine yetecek şekilde incelenmiştir. İkinci bölümde, erken ifa konusu önce genel düzenleme olan Türk Borçlar Hukuku mevzuatı bakımından incelenmiş ve bunu yaparken de erken ifaya Türk Borçlar Kanunu kapsamında izin verilip verilmediği, borçlunun borcunu erken ifa edebilmesinin şartları ve yine bunun sonuçları ele alınmıştır. Ardından üçüncü bölümde, özel düzenleme olan Türk Tüketici Hukuku mevzuatında erken ifa bakımından özellik gösteren tüketici sözleşmeleri, taksitle satımlar ve konut finansman sözleşmeleri seçilmiştir. Her iki bölümde de erken ifa konusunda yabancı hukuk sistemleri ve yeknesak hukuk metinleriyle karşılaştırma yapılmış, eleştirel bir bakış açısıyla öğretide tartışmalı olan ve ayrıca uygulamada problem yaratan noktalara değinilmiştir.Anahtar Kelimeler: erken ifa, borçlar hukukunda erken ifa, tüketici hukukundaerken ifa, tüketici sözleşmelerinde erken ifa, taksitle satışlarda erken ifa, konutfinansman sözleşmelerinde erken ifa, erken ödeme indirimi, erken ödeme cezası. The subject of this dissertation is early payment in consumer law and it's discussed especially within the context of consumer law. Concordantly, in the first part, time of performance covered in the Turkish Code of Obligations (No. 6098) is generally described. In the second part, early performance is examined in terms of the General regulations of the the Turkish Code of Obligations. Also, whether early payment is enabled in under the rules of the Turkish Code of Obligations, the conditions and results of early payment are discussed. In the third part, consumer credits, hire-purchases and housing financing agreements which have characteristic features features for Turkish Consumer Law legislation. In the dissertation, foreign national law systems and uniform law legislations are compared and issues which are disputable in doctrine and which are practically problematic are dealed within a critical approach.Keywords: early performance, early performance in consumer law, earlyperformance in consumer credit agreements, early performance in mortgageagreements, early payment discount, early payment penalty 159

Üreticinin ayıplı ürününden dolayızarar görenin ölümü, bedensel zarara uğraması ve ayıplı ürün haricindeki diğer malvarlığında meydana gelen zararlarının etkin şekilde tazmin edilmesi amacıyla Avrupa Birliği'nin 25 Temmuz 1985 tarihli ve 85/374 sayılı Üye Devletlerin Ayıplı Üründen Doğan Sorumluluğa ilişkin Kanun, İkincil Düzenleme ve İdari Hükümlerinin Uyumlaştırılması hakkında Konsey Yönergesi'nde üreticinin kusursuz sorumluluğu kabul edilmiştir. Türk hukukunda daAvrupa Birliği düzenlemelerinden esinlenilerek, Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu Taslağı altında üreticinin kusurundan bağımsız sorumluluğu düzenlenmeye çalışılmıştır. Diğer yandan, modern teknoloji ile yapılan üretim sürecinde, üreticiler ile üründen zarar gören kişiler arasında âdil bir risk paylaşımının gerekli olması nedeniyle üreticiye çeşitli sorumluluktan kurtuluş sebeplerini ispat etmesi hâlinde sorumluluktan kurtulma imkânı tanınmıştır.Çalışmamızın konusunu, üreticinin ispat etmesi hâlinde tazminat sorumluluğundan kurtulmasına imkân veren sorumluluktan kurtuluş sebepleri (üreticinin savunmaları) oluşturur. 85/374 sayılı Konsey Yönergesi kapsamında üretici,emredici normlara uyulması sebebiyle ayıbın meydana geldiğini;ürünün üretici tarafından piyasaya sürülmemiş olduğunu; ürünün üretici tarafından ne satım veya ekonomik amaçlı herhangi bir dağıtım amacıyla üretilmiş ne de ticari faaliyeti çerçevesinde üretilmiş ya da dağıtılmış olduğunu;tüm hal ve şartlar göz önünde bulundurulduğunda, zarara sebep olan ayıbın, ürün piyasaya sürüldüğünde mevcut olmadığını; bilimsel ve teknik bilginin ürünün piyasaya sürüldüğü zamandaki durumunun, ayıbın varlığının tespit edilmesine imkan vermediğini (gelişim riski savunması) veya ara parça üreticisinin sorumluluğu bakımından, ayıbın nihai ürünün tasarımından veya nihai ürün üreticisinin verdiği talimatlardan kaynaklandığınıispatlaması hâlinde sorumluluktan kurtulur. Çalışmamız kapsamında, sayılan kurtuluş sebeplerinden her birinin 85/374 sayılı Konsey Yönergesi'ndeve Türk hukukunda düzenlenme şekli ve unsurları karşılaştırmalı olarak incelenecektir. The Council Directive 85/374/EEC of 25 July 1985 on the approximation of the laws, regulations and administrative provisions of the Member States concerning liability for defective products adopts strict liability of producers for defective products in order to ensure effective compensation of the injured persons for their death, personal injury and damage to property other than the defective product itself. In Turkish law, the Draft Law on Product Safety and Technical Regulations attempts to regulate the strict liability of the producerwith the influence of the European Union legislation. On the other hand, in order to ensure the fair apportionment of risks between the producer and injured persons necessary in modern technological production, the producer has been allowed to escape liability if he furnishes proof as to the existence of certain exonerating circumstances.The subject matter of our work is the exonerating circumstances, which allow the producer to escape liability if he is able to furnish proof thereto (producer's defenses). Under the Council Directive 85/374, the producer can escape liability if he proves that the defect is due to compliance of the product with mandatory regulations;that he did not put the product into circulation; that, having regard to the circumstances, it is probable that the defect which caused the damage did not exist at the time when the product was put into circulation by him; that the product was neither manufactured by him for sale or any form of distribution for economic purpose nor manufactured or distributed by him in the course of his business; that the state of scientific and technical knowledge at the time when he put the product into circulation was not such as to enable the existence of the defect to be discovered (the development risk defense); or in the case of a manufacturer of a component, that the defect is attributable to the design of the product in which the component has been fitted or to the instructions given by the manufacturer of the product. Each one of the aforesaid exonerating circumstances and their elements will be examinedfrom a comparative perspective under the Council Directive 85/374 and Turkish law. 186