Search

Çalışmamızda Ohlson’un O-Skoru Yöntemi ile hesaplanan finansal stresin, defter değerinin ve kazançların değer ilişkisine etkileri Borsa İstanbul’a 2009-2018 arasında kote olan firmalara ilişkin bir örneklem ile analiz edilmektedir. Fiyat Modelinin modifiye edilmiş versiyonu kullanılarak elde edilen sonuçlar, finansal stres arttıkça kazançların değerleme etkinliğinin azaldığını ve finansal stresin defter değerinin değerleme etkinliği üzerinde herhangi bir etkisinin bulunmadığını göstermektedir. Diğer bir deyişle finansal stres kazançların değer ilişkisini negatif yönde etkilemekte iken defter değerinin değer ilişkisini değiştirmemektedir. Kazançlara ilişkin sonuç, finansal stres arttıkça gelir tablosunun değerlemedeki etkinliğinin azalması beklentisini doğrular mahiyettedir. Defter değerine ilişkin sonuç ise defter değerinin tasfiye değeri olarak değerlemede kullanılmadığına işaret etmekte ve defter değerinin kaynakların net değerini ölçemediği şeklinde yorumlanmaktadır. Our study analyses the impact of financial stress measured by Ohlson’s O-Score on the value relevance of earnings and book value of equity by employing a sample of listed firms on Borsa Istanbul between 2009 and 2018. Outcomes obtained by using a modified Price Model reveal that the valuation effectiveness of earnings decreases while that of book value of equity remains unchanged as financial stress decreases. In other words, the value relevance of earnings is moderated or negatively influenced as financial stress decreases and the value relevance of book value of equity is independent of financial stress. The former confirms the expectation of the decreased role of the income statement in valuation as financial stress decreases. The latter indicates that book value of equity does not serve a proxy for liquidation and it is interpreted as the inability of book value of equity to measure the net value of resources.

Yatırım faaliyetlerinden kaynaklı nakit akışları (YFKNA), firmaların gelecek dönemlerdeki ana faaliyetlerinden nakit sağlayabilme gücü açısından önemli bir göstergedir. Bir firmanın bugünkü değeri gelecekteki nakit akımlarına bağlı olarak değişmektedir. Bu bağlamda, YFKNA’daki artışın firmanın piyasa değerini olumlu yönde etkilemesi beklenmelidir. Çalışmamızda, 2009-2018 döneminde Borsa İstanbul’da pay senetleri işlem gören 287 firmanın verileri kullanılarak YFKNA’nın firmaların piyasa değeri üzerindeki etkisi Fiyat Modeli’nin modifiye edilmiş versiyonu ile araştırılmaktadır. YFKNA’nın firma değeri üzerindeki etkisinin pozitif yönde ve istatistiki olarak anlamlı olduğunu ortaya koyan analiz sonuçlarımız, YFKNA’nın hisse senedi fiyatlarınca yansıtıldığını ve piyasaya faydalı bilgiler sunduğunu göstermektedir. Investing Cash Flows (CFI) are indicators of the future performance and cash generation power from core operating activities of a firm. Since future cash flows are one of the major determinants of the current firm value, an increase in CFI should be expected to positively affect the current firm value. In this study, based on a sample of 287 listed firms on Borsa Istanbul between 2009 and 2018, the association between CFI figures and market value of equity is analysed by employing a modified version of the Price Model. Regression outcomes document evidence for the positive value relevance of CFI, which should be read as follows: CFI figures provide useful information for valuation as they are reflected in share prices.

The accounting treatment of R&D investments has been an open and contentious discussion as certain accounting regimes eliminate capitalizing and require immediate expensing while capitalization of R&D investments satisfying all necessary criteria is mandatory in IAS 38. By analysing a sample of listed firms on Borsa Istanbul over 2009-2018, we shed light on the impact of capitalized R&D investments on i) market values, and ii) the value relevance of book value of equity and earnings. We define the former (latter) as the direct (indirect) value relevance. By revealing a significantly positive association between capitalized R&D investments and market values, we conclude that capitalized R&D investments are directly value relevant. Furthermore, the value relevance of earnings (book value of equity) increases (remains unchanged) as capitalized R&D investments increase. These outcomes are consistent with our expectations and the outcome for earnings provides evidence for the indirect value relevance of capitalized R&D investments. ARGE yatırımlarının muhasebeleştirilmesi, bazı muhasebe standartlarınca aktifleştirmenin elimine edilmesi ve IAS 38’de gerekli koşulların sağlanması durumunda aktifleştirmenin zorunlu tutulmasından ötürü tartışılagelen bir konudur. Bu çalışmada, Borsa İstanbul’a 2009-2018 yılları arasında kote olan firmalara ilişkin bir veri seti analiz edilerek aktifleştirilen ARGE yatırımlarının hem piyasa değeri üzerindeki hem de kazançlar ile defter değerinin değer ilişkileri üzerindeki etkileri incelenmektedir. Bahsi geçen ilk etki ve ikinci etki dolaylı ve doğrudan değer ilişkisi olarak adlandırılmaktadır. İstatistiki olarak anlamlı bir şekilde pozitif olarak raporlanan aktifleştirilen ARGE yatırımları ile piyasa değeri arasındaki ilişki, bu yatırımların doğrudan değer ilişkisinin bulunduğunu göstermektedir. Ayrıca, aktifleştirilen ARGE yatırımları arttıkça kazançların değer ilişkisinin arttığı, fakat defter değerinin değer ilişkisinin değişmediği de bu çalşmada ortaya konulmaktadır. Bu sonuçlar beklentilerimizle örtüşmektedir ve kazançlar için raporlanan bulgular aktifleştirilen ARGE harcamalarının dolaylı değer ilişkisine kanıt teşkil etmektedir.

Teknolojik dönüşümler sonucu ortaya çıkan yeni düzen, maddi olmayan duran varlıklar (MODV) odaklı ekonomik sisteme geçişi beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada, hem MODV’un hem de şerefiye ile şerefiye harici MODV’un değer ilişkisi incelenmektedir. Aynı zamanda analizler, Hayn (1995) tarafından altı çizilen zararların karlardan daha fazla bilgi taşıdığı gerçeğinden hareketle genişletilerek, bu değer ilişkisinin zarar eden firmalar ile kar eden firmalar arasında farklılaşıp farklılaşmadığı irdelenmektedir. Borsa İstanbul’da 2009-2018 yılları arasında listelenen firmalara ilişkin veriler, Fiyat Modeli’nin modifiye edilmiş versiyonu kullanılarak sabit etkiler modeli ile analiz edilmekte ve şu sonuçlar ortaya konmaktadır. Birincisi, MODV’un, şerefiyenin ve şerefiye harici MODV’un değer ilişkisi bulunmaktadır. Diğer bir deyişle, bu kalemlerin piyasa değeri üzerindeki etkileri istatistiki olarak anlamlı bir şekilde pozitiftir. İkincisi, hem MODV’ın hem de şerefiye ile şerefiye harici MODV’un değer ilişkileri, zarar eden şirketler ile kar eden şirketler arasında istatistiki olarak anlamlı bir şekilde farklı değildir. Diğer bir deyişle, bu kalemlerin piyasa değerine etkileri, şirketin kar ya da zarar etmesinden bağımsızdır. Yapılan muhtelif sağlamlık testleri de bu sonuçları teyit etmektedir. The new system that occurred as a result of technological transformation brings the shift to an intangible-oriented economic system. In this study, the value relevance of intangibles as well as goodwill and intangibles except goodwill is analysed. At the same time, as losses convey more information than profits (Hayn, 1995), analyses are extended by considering profit and loss firms in order to analyse whether the value relevance of the variables of interest differs between profit and loss firms. A sample of Turkish listed firms between 2009 and 2018 are analysed by using a modified version of Price Model and by employing the fixed effects method. The following outcomes are reported. First, intangibles, as well as goodwill and intangibles except for goodwill, are all value relevant. In other words, impacts of these variables on market values are positive at conventional significance levels. Second, neither intangibles nor goodwill and intangibles except goodwill differ between profit and loss firms. In other words, impacts of these variables on market values are independent of whether a firm records profit or loss. We further perform a battery of robustness analyses and our outcomes remain the same.

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki imalat sanayii işletmeleri için maddi olmayan duran varlık yatırımlarından biri olan Ar-Ge harcamalarının değer ilişkisini araştırmaktır. 2014-2018 yılları arasında aralıksız kar etmiş olan ve BIST’te işlem gören 45 adet işletmenin bu beş yıllık süreçteki verileri ile, Ohlson (1995) değerleme modelini temel alan doğrusal bir panel regresyon modeli tahmin edilmiştir. 2014-2018 dönemine ilişkin iki, dört ve altı ay gecikmeli fiyatlar için kurulan modellerin her birinden elde edilen bulgular göstermektedir ki; Ar-Ge harcaması bilgisi piyasa tarafından pozitif değerlenmiştir. Panelde Ar-Ge harcaması bilgisinin fiyat üzerindeki etkisi 31 Aralık tarihinden sonra ilk iki ay içinde bir noktada ortaya çıkmış; ve Şubat, Nisan, Haziran ayları son günleri arasında, etkinin en fazla olduğu nokta Nisan ayı son günü fiyatı olmuştur. Kurulan modellerde kontrol değişkeni olarak yer alan işletme büyüklüğü değişkeninin katsayısının pozitif olması, işletmeler büyüdükçe büyüklüğün işletmenin piyasa değeri faydasını arttığını göstermektedir., The aim of this study is to investigate value relevance of R&D spending -as one of the intangible assets investments- for manufacturing enterprises in Turkey. A linear panel regression model based on the Ohlson (1995) valuation model has been estimated with the data of 45 enterprises that have made continuous profits between 2014-2018 and traded on the stock exchange in this five-year period. Findings from each of the models established for two, four and six-month lag prices as dependent variables, for the period 2014-2018 show that; R&D spending information has been positively valued by the market. The effect of R&D spending information on the price appeared at some point in the first two months after December 31; and between February, April and the last days of June, the point of greatest impact was the price at the last day of April. The fact that the coefficient of the firm size, which is the control variable in the established models, is positive indicates that as the businesses grows the value increasing effect of the firm size increases.

Bu literatür taramasında Web of Science veri tabanında yer alan ve kapsamlı gelirin değer ilişkisini analiz eden 25 sayısal makale incelenerek ve bu makalelere ilişkin genel özellikler, modeller, değişkenler, değişken varyans ve dışlanmış değişken yanlılığı sorununa yönelik kullanılan yöntemler irdelenmektedir. Kapsamlı gelirin değer ilişkisi perspektifinden analizi konusunun akademik literatürdeki yerinin özellikle 2015 ve sonrasında daha belirgin bir hale geldiği anlaşılmaktadır. Ayrıca, yalnızca bir makalenin birden fazla ülkeye ait veri setini kullanarak bulgular sunması, literatürün bu alandaki boşluğuna ve potansiyeline işaret etmektedir. Bu literatür taraması çalışması, analiz konusu makalelerin ağırlıklı olarak Getiri Modeli perspektifinden konuya yaklaştığını, piyasa verisine ilişkin ölçüm fiyatı olarak finansal yıl sonu kapanış fiyatını kullandığını ve değişken varyans ile dışlanmış değişken yanlılığı sorunlarına yönelik çekinceler sunmadığını ortaya koyarak gelecek araştırmalar için ışık tutmaktadır In this literature review study, 25 quantitative articles studying the value relevance of comprehensive income are analysed by considering their general traits, models and variables employed, and methods to deal with heteroscedasticity and endogeneity. The number of studies analysing the value relevance of comprehensive income becomes very apparent beginning from 2015. Furthermore, since there is only one article presenting outcomes by employing a dataset belonging to several countries, there is a huge gap andpotential of the literature on studies presenting international evidence. This literature review study also reports that the literature extensively i) employs the Return Model, ii) measures the market price at the end of the fiscal year end, and iii) does not point out concerns regarding heteroscedasticity and endogeneity. This study aims to shed light on the current picture of the literature for the future research.

This study examines the association between accounting performance measures and stock returns with the corporate life cycle theory. Corporate life cycle stages which are derived from the product life cycle are the results from changes in the strategic activities of the firms. We use Anthony and Ramesh (1992) value relevance model to test whether the stock market responses to three accounting measures (sales growth, capital expenditures, and earnings) are the functions of life cycle concept. We choose 153 nonfinancial firms that operate on Borsa Istanbul for the years between 2006 and 2014 for the analyses. According to the results, three accounting performance measures that are unexpected sales growth, unexpected capital expenditures, and unexpected earnings are most (least) highly valued in growth (decline) stage. In addition, while technology and communication industries at the growth stage, metal industry, cement and glass products industry are at the decline stage Bu çalışma, muhasebe performansı ölçümleri ile hisse senedi getirileri arasındaki ilişkiyi kurumsal yaşam döngüsü teorisi ile birlikte incelemektedir. Ürün yaşam eğrisinden türetilen kurumsal yaşam eğrisi evreleri, firmaların stratejik faaliyetlerinde meydana gelen değişimlerin sonucudur. Üç muhasebe ölçümüne (satış büyüme hızı, sermaye harcamaları ve kazançlar) hisse senedi piyasasalarının tepkisinin yaşam eğrisi kavramının bir fonksiyonu olup olmadığını test etmek amacıyla Anthony and Ramesh (1992) değer ilişkisi modeli kullanılmıştır. Analizler için 2006 ve 2014 yılları arasında Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren 153 finansal olmayan işletme seçilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, üç muhasebe performans ölçümü olan beklenmeyen satış büyüme hızı, sermaye harcamaları ve kazançlar büyüme (düşüş) evresinde en yüksek (düşük) değer ilişkisine sahiptir. Buna ek olarak, teknoloji ve ulaştırma sektörleri büyüme evresinde yer alırken, metal sanayi, çimento ve cam ürünleri sektörleri düşüş evresinde yer almaktadır.

Finansal raporlama kalitesi çok boyutlu bir kavram olduğu için literatürde farklı bakış açılarıyla tanımlanmış ve farklı ölçütlerle değerlendirilmiştir. Bu çalışmada finansal raporlama kalitesini etkileyen faktörler ve ölçüm yaklaşımlarına ilişkin bir çerçeve oluşturulmuştur. Finansal raporlama kalitesi, finansal raporları hazırlayan kişiden, işin doğasından kaynaklanan özelliklerden ve raporlama sürecinde çevrenin özelliklerinden etkilenebilir. Dolayısıyla bu çalışmada finansal raporlama kalitesini etkileyen faktörler kişi, görev ve çevre boyutunda sınıflandırılmıştır. Bir işletmenin yüksek kaliteli finansal raporlara sahip olması işletme ve yatırımcılar arasındaki bilgi asimetrisini azaltarak yatırım verimliliğinin artmasını ve sermaye maliyetinin düşmesini sağlar. Bu faydaları sağlayabilmek için raporların kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi önemlidir. Bu nedenle araştırmamızda 2009-2017 yılları arasında BİST İmalat Sektöründe yer alan işletmelerin finansal raporlama kalitesini etkileyen faktörler kişi ve çevre boyutunda belirlenerek finansal raporların kalitesi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Finansal raporlama kalitesinin ölçümünde kazanç kalitesi esaslı yaklaşımlardan iki farklı yöntem kullanılmıştır. Bu yöntemlerden ilki finansal raporlama kalitesinin "tarafsızlık ve hatasızlık" boyutuna odaklanan kazanç yönetimidir. Kazanç yönetimi bağlamında Larker-Richardson Modeli aracılığıyla değerlendirilen raporların kalitesine etki eden kişi ve çevre faktörleri; yönetim kurulu büyüklüğü, yönetim kurulunda yer alan bağımsız üyelerin oranı, denetim komitesinde yer alan bağımsız üyelerin oranı, halka açıklık oranı, kaldıraç oranı ve işletme büyüklüğüdür. Raporların kalitesinin değerlendirilmesinde kullanılan diğer yöntem ise finansal raporlama kalitesinin "tahmin edici ve doğrulayıcı","tarafsızlık ve hatasızlık" ve "tamlık" boyutuna odaklanan değer ilişkisidir. Türk Ticaret Kanunu'nun değişmesi ve işletmenin kurumsal yönetim endeksinde yer alması değer ilişkisi bağlamında Ohlson Modeli aracılığıyla ölçülen algılanan finansal raporlama kalitesinde farklılık yaratmaktadır.

Değer ilişkisi kavramı işletmelerin piyasa değerlerini muhasebe göstergeleriyle açıklamaya çalışan ve son yıllarda sıklıkla kullanılan bir teoridir. İşletmelerin hisse senedi fiyatlarını ve hisse senedi getirilerini etkileyen faktörlerin tespit edilmesi birçok çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, hisse senedi bilgilerini farklı bir perspektiften değerlendirmek için farklı firma yaşam eğrisi evrelerinde kazançların ve nakit akış temelli bilgilerin göreceli değer ilişkisini incelemektir. Çalışmada 2006 – 2014 yılları için Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren 153 finansal olmayan işletme, Myers (1977) ve Black (1998a,b) modelleri kullanılarak incelenmiştir. Kurulan regresyon modellerinde R2 değerleri ve katsayıların işaretleri karşılaştırılarak hipotezler test edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, kazançlar tüm firma yaşam eğrisi evrelerinde daha yüksek değer ilişkisine sahipken nakit akış bilgileri içerisinde ise en açıklayıcı bileşen yatırım faaliyetlerinden nakit akışlarıdır. Value relevance concept is a widely studied theory to explain market values of firms through accounting indications in recent years. Determining the factors affecting stock prices and stock returns of companies is the subject of many studies. The purpose of this study is to examine the relative value relevance of earnings and cash flow based information in different firm life cycle stages to assess the stock information from a different perspective. 153 non-financial firms operating on Borsa Istanbul for the years of 2006 – 2014 are investigated through using Myers (1977) ve Black (1998a,b) models. Hypotheses are tested through comparing the R2 values and signs of coefficients in the regression models. According to the study results, while earnings are more value relevant in all firm life cycle stages, the most explanatory cash flow measure is the cash flow from operations in cash flow information.

In this study, firm life cycle theory derivated from life cycle concept in marketing and economics literature examined. Firm life cycle is a theory of companies due to their own internal and external factors which revealed that takes place in stages and is used frequently in recent years. In the study, 153 non – financial firms that operate in Istanbul Stock Exchange between the years 2006 – 2014 and 1353 firm – year observation is used. Anthony and Ramesh (1992) and Yonpae and Chen (2006) studies are based as firm life cycle classification methods in order to conduct the analysis. Firstly, how various financial indicators of companies change in different life cycle stages and what pattern they exhibit are examined in detail. Afterwards, Anthony and Ramesh (1992) model is used for assessing value relevance between stock returns and unexpected positive capital expenditure and sales growth in different life cycle stages. According to the results of the study, it is found that stock market response to two accounting performance measures, capital expenditure and sales growth is a function of firm life cycle stages. In addition, how industries influenced with the firm life cycle stages is also among the research topics. KABUL VE ONAY .......................................................................................................... i BİLDİRİM ....................................................................................................................... ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI................................. iii ETİK BEYAN ................................................................................................................. iv ADAMA ........................................................................................................................... v TEŞEKKÜR ................................................................................................................... vi ÖZET .............................................................................................................................. vii ABSTRACT .................................................................................................................. viii İÇİNDEKİLER .............................................................................................................. ix TABLOLAR ................................................................................................................. xiv ŞEKİLLER ................................................................................................................... xvi GİRİŞ ............................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM: YAŞAM EĞRİSİ KAVRAMI ............................................................... 6 1.1 ÜRÜN YAŞAM EĞRİSİ KAVRAMI ............................................................. 6 1.1.1 Ürün yaşam eğrisi evreleri .......................................................................... 7 1.1.1.1 Giriş evresi ........................................................................................... 8 1.1.1.2 Büyüme evresi ................................................................................... 10 1.1.1.3 Olgunluk evresi .................................................................................. 11 1.1.1.4 Düşüş evresi ....................................................................................... 12 1.1.2 Ürün yaşam eğrisinde özellikli durumlar .................................................. 14 1.1.3 Ürün yaşam eğrisinde evrelerin tespiti ...................................................... 14 1.1.4 Ürün yaşam eğrisine yönelik temel eleştiriler ........................................... 15 x 1.2 ULUSLARARASI ÜRÜN YAŞAM EĞRİSİ ............................................... 15 1.2.1 Uluslararası ürün yaşam eğrisinin aşamaları............................................. 16 1.3 TEKNOLOJİ YAŞAM EĞRİSİ .................................................................... 17 1.4 FİRMA YAŞAM EĞRİSİ .............................................................................. 19 1.4.1 Başlangıç evresi ........................................................................................ 19 1.4.2 Büyüme evresi ........................................................................................... 21 1.4.3 Olgunluk evresi ......................................................................................... 23 1.4.4 Düşüş evresi .............................................................................................. 24 1.5 FİRMA YAŞAM EĞRİSİ SINIFLANDIRMA YÖNTEMLERİ ............... 26 1.5.1 Anthony ve Ramesh (1992) sınıflandırma yöntemi .................................. 26 1.5.2 Yonpae ve Chen (2006) sınıflandırma yöntemi ........................................ 30 1.5.3 Anthony ve Ramesh benzeri diğer sınıflandırma yöntemleri ................... 31 1.5.3.1 Aharony ve diğerleri (2006) sınıflandırması ..................................... 31 1.5.3.2 Liu (2006) sınıflandırması ................................................................. 33 1.5.3.3 Jaafar ve Halim (2016) sınıflandırması ............................................. 35 1.5.3.4 Ivashkovskaya ve diğerleri (2013) sınıflandırması ............................ 38 1.5.3.5 Won ve Ryu (2015) sınıflandırması................................................... 39 1.5.4 Dickinson sınıflandırma yöntemi .............................................................. 40 1.5.5 De Angelo ve diğerleri (2006) sınıflandırma yöntemi .............................. 45 1.5.6 Sınıflandırma modelleri tablosu ................................................................ 47 2. BÖLÜM: FİRMA YAŞAM EĞRİSİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR ................. 50 2.1 TANIMLAYICI ÇALIŞMALAR ................................................................. 50 2.2 DEĞER İLİŞKİSİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR ........................................ 53 2.3 TAHAKKUKLARLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR .......................................... 60 xi 2.4 KÂR KALİTESİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR .......................................... 63 2.5 FİRMA PERFORMANSI İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR ........................... 68 2.6 TEMETTÜ POLİTİKALARI İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR ..................... 73 2.7 RİSK İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR .............................................................. 77 2.8 DİĞER ALANLARLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR ........................................ 80 2.8.1 Sermaye yapısı ile ilgili çalışmalar ........................................................... 80 2.8.2 Hisse senedi ihracıyla ilgili çalışmalar ...................................................... 83 2.8.3 Maddi olmayan duran varlıklarla ilgili çalışmalar .................................... 87 2.9 LİTERATÜR TABLOSU .............................................................................. 89 3. BÖLÜM: ARAŞTIRMA TASARIMI ................................................................. 93 3.1 ARAŞTIRMANIN AMACI VE ÖNEMİ ..................................................... 93 3.2 ÖRNEKLEM SEÇİMİ ................................................................................... 94 3.3 FİRMA YAŞAM EĞRİSİ İLE TEMEL MUHASEBE KALEMLERİNİN ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ ........................................................ 95 3.3.1 Kârlılık göstergelerine yönelik bulgular ................................................... 95 3.3.2 Firma büyüklüğü göstergelerine yönelik bulgular .................................... 98 3.3.3 Likidite göstergelerine yönelik bulgular ................................................. 100 3.3.4 Nakit akış bileşenlerine yönelik bulgular ................................................ 102 3.3.5 Diğer muhasebe göstergelerine yönelik bulgular .................................... 105 3.4 FİRMA YAŞAM EĞRİSİ VE DEĞER İLİŞKİSİ UYGULAMASI ........ 111 3.4.1 Araştırmanın hipotezleri.......................................................................... 111 3.4.2 Araştırmada kullanılan model ve değişkenler ......................................... 113 3.4.3 Tanımlayıcı istatistiki bilgiler ................................................................. 117 3.4.4 Çok kriterli sınıflandırma yöntemi sonuçları .......................................... 118 xii 3.4.4.1 Anthony ve Ramesh (1992) sınıflandırma sonuçları ....................... 118 3.4.4.2 Yonpae ve Chen (2006) sınıflandırma sonuçları ............................. 122 3.4.5 Tek kriterli sınıflandırma yöntemi sonuçları........................................... 124 3.4.5.1 Satışlardaki büyüme kriteri sınıflandırma sonuçları ........................ 124 3.4.5.2 Sermaye harcamalarındaki büyüme kriteri sınıflandırma sonuçları 126 3.4.5.3 Temettü dağıtım oranı kriteri sınıflandırma sonuçları ..................... 128 3.4.5.4 Firma yaşı kriteri sınıflandırma sonuçları ........................................ 130 3.5 SEKTÖRLERİN FİRMA YAŞAM EĞRİSİ AÇISINDAN İNCELENMESİ 134 3.6 SONUÇ, DEĞERLENDİRME VE ÖNERİLER ....................................... 136 3.6.1 Genel değerlendirme ............................................................................... 136 3.6.2 Çalışmanın kısıtları ve öneriler ............................................................... 140 KAYNAKÇA ............................................................................................................... 142 EKLER ......................................................................................................................... 153 EK 1. ÖRNEKLEM ŞİRKET LİSTESİ ............................................................... 153 EK 2. GENEL SEKTÖR ANALİZİ ...................................................................... 157 EK 3. GENEL ŞİRKET ANALİZİ ........................................................................ 159 EK 4. ANTHONY VE RAMESH SINIFLANDIRMA YÖNTEMİ BÜYÜME SEKTÖRLERİ ........................................................................................................ 168 EK 5. YONPAE VE CHEN SINIFLANDIRMA BÜYÜME YÖNTEMİ SEKTÖRLERİ ........................................................................................................ 169 EK 6. ANTHONY VE RAMESH SINIFLANDIRMA YÖNTEMİ DÜŞÜŞ SEKTÖRLERİ ........................................................................................................ 171 EK 7. YONPAE VE CHEN SINIFLANDIRMA YÖNTEMİ DÜŞÜŞ SEKTÖRLERİ ........................................................................................................ 173 xiii EK 8. KÜMÜLATİF GETİRİ ANALİZ SONUÇLARI ...................................... 175 Ek 8.1 Anthony ve ramesh (1992) yöntemi çok kriterli sınıflandırma sonuçları .. 175 Ek 8.2 Yonpae ve Chen (2006) yöntemi çok kriterli sınıflandırma sonuçları ...... 176 Ek 8.3 Firma yaşı bireysel kriteri (Borsaya kote tarihi) ........................................ 177 Ek 8.4 Firma yaşı bireysel kriteri (Kuruluş tarihi) ................................................ 178 Ek 8.5 Temettü dağıtım oranı bireysel kriteri ....................................................... 179 Ek 8.6 Sermaye harcamalarındaki değişim bireysel kriteri .................................. 180 Ek 8.7 Satışlardaki büyüme bireysel kriteri .......................................................... 181 EK 9. TEZ ÇALIŞMASI ORJİNALLİK RAPORU ............................................ 183 EK 10. TEZ ÇALIŞMASI ETİK KURUL İZİN MUAFİYET FORMU ........... 184 Bu çalışmada, pazarlama ve iktisat literatüründeki yaşam eğrisi kavramından türetilen firma yaşam eğrisi teorisi incelenmiştir. Firma yaşam eğrisi, işletmelerin kendilerine özgü içsel ve dışsal faktörlerine bağlı olarak, hangi evrede yer aldıklarını ortaya koyan ve son yıllarda sıklıkla kullanılan bir teoridir. Araştırmada, 2006 – 2014 yılları arasında Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren 153 finansal olmayan firma ve 1353 firma – yıl gözlemi kullanılmıştır. Analizlerin gerçekleştirilmesinde firma yaşam eğrisi sınıflandırma yöntemleri olarak Anthony ve Ramesh (1992) ve Yonpae ve Chen (2006) çalışmaları esas alınmıştır. İlk olarak farklı yaşam eğrisi evrelerinde, işletmelerin çeşitli finansal göstergelerinin nasıl değişiklik gösterdiği ve ne gibi bir örüntü sergilediği ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Daha sonrasında hisse senedi getirileri ile beklenmeyen pozitif sermaye harcamaları ve satış büyüme hızı arasındaki değer ilişkisinin değerlendirilebilmesi için Anthony ve Ramesh (1992) modeli kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre iki muhasebe performans değişkeni olan sermaye harcamaları ve satış büyüme hızına hisse senedi piyasalarının tepkisinin firma yaşam eğrisi evrelerinin bir fonksiyonu olduğu tespit edilmiştir. Buna ek olarak, sektörlerin firma yaşam eğrisi evrelerinden nasıl etkilendiği de araştırma konuları arasında yer almaktadır.

Finansal tablolarda maddi olmayan duran varlıkların işletmelerin mevcut ve gelecekteki piyasa değerini yansıtmada yetersiz kalması, yatırımcılara işletmenin finansal durumunun tarafsız (doğru ve adil) bir şekilde sunulamamasına neden olmaktadır. Bu kapsamda, çalışmada finansal raporlamada güvenilirliğin ve başta şerefiye ve maddi olmayan duran varlıklar olmak üzere finansal tablolardaki değer ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Muhasebe değişkenlerinin özsermayenin piyasa değeri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla Feltham ve Ohlson Modeli’nden (1995) hareket edilmiş ve yatay kesit ve zaman serilerini birlikte ele alabilen panel data yöntemi uygulanmıştır. Sonuçlar, şerefiye ve maddi olmayan duran varlık kalemlerinin finansal raporlamada güvenilirliğinin eksikliğine işaret ederken, artık faaliyet karının (abnormal operating earnings) piyasa değerinin esas belirleyicisi olduğunu göstermektedir. Failure in reflecting the impact of intangibles on financial statements on the current and future market value of the company leads an investor that financial statements are insufficient to present an unbiased (true and fair) view of the firm's financial position. In that context the aim of this study is to examine financial reporting reliability of goodwill and intangibles and value relevance of financial reports. To observe the effects of accounting variables on market value of equity Feltham and Ohlson Model (1995) is employed and panel data method is applied which handles both cross sections and time series. Results indicate that the abnormal operating earnings is the main market value driver whereas the coefficients of goodwill and intangibles imply that there is lack of reliability in financial reporting.