Search

Bir çok stereoskopik ekran 3B algısını gözlük, kask gibi yardımcı araçlarla sağlamaktadır. Yeni bir stereoskopik ekran teknolojisi olarak, autostereoskopik ekranlar 3B görüntüyü yardımcı aparatsız sunmaktadırlar.Autostereoskopik ekranlarla derinlik ve uzaklık tahmini ile ilgili daha once yapılmış olan çalışmalar, kullanıcıların 3B ekranlarda daha iyi performans sergileyemediğini; bununla beraber 3B ekranların kendine bağlayıcılığının daha da fazla olduğunu ortaya koymuştur.Bu çalışmada üç boyutlu şekil açılarının algısı, 2B, 3B ve gerçek ortamın karşılaştırması yapılarak araştırılmıştır. Çalışma kapsamında autostereoskopik 3B ekran kullanılarak bir deney yapılmıştır. Deneye kırk kişi katılmıştır. Katılımcılardan, iki faklı bakış açısından gösterilen nesnelerin tepe açılarını tahmin etmeleri ve nesnenin profilini çizmeleri istenmiştir. Kullanıcıların, autostereoscopic ekranlarda konilere üstten bakarak 2B ekranlara gore daha iyi tahmin yaptıkları saptanmıştır. Bu da ekrandaki üç boyut algısının daha iyi olduğunu göstermiştir.Sonuçlar göstermektedir ki, katılımcılar geleneksel 2B ekranlara karşın autostereoskopik 3B ekranlarda daha isabetli açı tahmini yapmaktadırlar. Genel olarak katılımcıların çizdikleri nesne profillerindeki ölçülen açılar tahminlerine oranla az da olsa büyüktür. Ayrıca, katılımcılar autostereoskopik 3B ekranlarda 35, 65 ve 90 derece açıları daha büyük, 115 derecelik açıyı daha küçük tahmin etmektedirler. Stereoscopic displays provide 3D vision usually with the help of additional equipment such as shutter glasses and head gears. As a new stereoscopic display technology, autostereoscopic 3D Displays provide 3D vision without additional equipment.Previous studies of depth and distance estimation with autostereoscopic displays indicate the users do not exhibit better performance in 3D. Yet, they claim 3D displays provide higher immersiveness.In this study, perception of the angle of a 3D shape is investigated by comparing 2D, 3D and Real perception cases. An experiment is conducted using an autostereoscopic 3D display. Forty people have participated in the experiment. They were asked to estimate the vertex angle and draw the projections of the object from two different viewpoints. It is found that users can better estimate the angles on a cone when viewed from the top on an autostereoscopic display. This may contribute positively to 3D understanding of the scene.Results revealed that participants make more accurate angle estimation in autostereoscopic 3D displays than in traditional 2D displays. In general, the participants? angle drawings were slightly higher than their angle estimations. Moreover, the participants overestimated 35, 65 and 90 degree angles and underestimated 115 degree angle in autostereoscopic 3D display. 96

Ticaret, insan hayatında uzun süredir var olan alanlardan biridir. Geçmişten günümüze iletişim ve teknoloji alanlarında yaşanan gelişmeler, ticaret için de farklı zeminler oluşmasını sağlamıştır. Sosyal medya platformları ile ticaret faaliyetlerinin kesiştiği noktada ortaya çıkan sosyal ticaret alanı için günümüzün gelişmekte olan yeni ticaret ortamlarından biri konumundadır. Bu çalışmada, bankacılık sektörü çalışanlarının sosyal ticaret üzerine ilgileri demografik özellikler üzerinden karşılaştırılarak incelenmektedir. Kullanıcılardan veri toplama aşamasında anket yöntemi tercih edilmiştir. Pilot çalışmada 81 banka personeli çalışmaya katılmıştır. Pilot çalışmanın ardından bankacılık sektörü çalışanlarına yönelik olarak 402 katılımcı anket formundaki ifadeleri yanıtlamıştır. Toplanan yanıtlar üzerinde faktör analizi yapılmış ve genel ilgi dışında beş farklı ilgi başlığı belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda beş farklı ilgiye göre katılımcıların demografik özellikleri arasındaki farklılıklar incelenmiştir. Çalışma sonucunda; genç, eğitim ve gelir durumu düşük seviyede olan katılımcıların sosyal ticaret ilgilerinin diğer demografik özelliklerdeki katılımcılara göre daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca cinsiyet özelliği açısından yapılan karşılaştırmalarda kadın katılımcıların sosyal ticaret faaliyetlerine daha fazla ilgi gösterdikleri belirlenmiştir. Trade is one of the long-standing fields in human life. Developments in the fields of communication and technology from the past to the present have created different grounds for trade. Social commerce is one of the developing new trade environments of today that emerges at the intersection of social media platforms and commercial activities. In this study, the interests of the banking sector employees on social trade are examined by comparing based on demographic characteristics. Survey method was preferred for data collection from participants. In the pilot study, 81 bank staffs participated in the study. Following the pilot study, Following the pilot study, 402 participants answered the questions in the questionnaire developed for banking sector employees. Factor analysis was performed on the responses and five different interest topics were identified in addition to general interest. As a result of the analyzes, the differences between the demographic characteristics of the participants were examined according to the five different interests. As a result of this study, it was concluded that the social commerce interests of young, low education and low income participants were higher than those of other demographic characteristics. Furthermore, it was also concluded that female participants have more interest to social commerce activities in terms of gender characteristics. 180

Bu çalışmanın amacı uzaktan eğitim ortamlarından faydalanan az gören görme engelliler için web sayfası eklentisi sistemi geliştirilmek ve değerlendirmektir. Çalışma web sayfası eklentisinin geliştirilmesi ve web sayfası eklentisinin uygulanması kısımlarından oluşmaktadır. Web sayfası eklentisinin geliştirilmesi sürecinde örnek web sayfalarında yer alan eklentiler, alan yazın taraması ve Web Erişilebilirlik Kılavuzu (WCAG 2.0) yönergeleri dikkate alınarak alanında uzman kişiler ile görüşme gerçekleştirilmiştir. Web sayfası eklentisinin tasarımı yapılmıştır. HTML, CSS ve Javascript programlama dilleri kullanılarak web sayfası eklentisinin yazılımı gerçekleşmiştir. AChecker web erişilebilirliği değerlendirme aracı kullanılarak geliştirilen eklentinin erişilebilir olduğunun raporu alınmıştır. Web sayfası eklentisinin uygulanmasında nitel araştırma yöntemlerinden vaka çalışması, bütüncül çoklu durum deseni kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinde ölçüt örneklem tekniği kullanılmıştır. Veriler İstanbul Şubesi Altı Nokta Körler Derneği ve İSMEK Engelliler Birimi tarafından düzenlenen görme engelliler için bilgisayar kursuna katılan, görme engelleri birbirlerinden farklı 9 katılımcıdan toplanmıştır. Yapılandırılmış gözlem ve yapılandırılmış görüşme formaları veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Veriler içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Uygulamaya katılan katılımcıların görüşleri temalara ve alt temalara ayrılıp kodlama işlemi yapılarak gerçekleşmiştir. Alan yazın incelendiğinde görme engelli kullanıcılar kendi bireysel özelliklerine göre web sayfalarını ayarlayarak kullanabildikleri görülmektedir. Bu çalışmada elde edilen sonuçların alanyazın ile örtüştüğü görülmektedir. Geliştirilen web sayfası eklentisi, görme engelli katılımcılar tarafından faydalı ve kullanışlı bulunmuştur. Ayrıca hazırlanan bütün web sayfalarında bu eklentisinin olması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Web Erişilebilirliği, WCAG Standartları, Uzaktan Eğitim, Görme Engelliler, Web Arayüz Tasarımı, Web Eklentisi The aim of this study is to develop and evaluate a web page plugin system for visually impaired people who benefit from distance education environment. The study consists of the development and the implementation of the web page plugin. During the development of the web plug-in, interviews with experts in the field were conducted by taking into account literature review, the sample web pages and Web Accessibility Guidelines (WCAG 2.0). Accordingly, web page plug-in was designed and developed using HTML, CSS and JavaScript programming languages. Accessibility of the plug-in was approved by using AChecker web accessibility assessment tool. In the evaluation phase of the web page extension, case study, which is one of the qualitative research methods, was carried out by using multiple case-holistic design. Criterion sampling technique was used to determine the study group. Data were collected from 9 participants having different level of visual disabling who participated in the computer course for visually impaired organized by Istanbul Branch of Six Point Society for the Blind and ISMEK Disabled Unit. Structured observation and structured interview forms were used as data collection instrument. The data were evaluated and interpreted by content analysis method. The opinions of the participants who participated in the study were divided into themes and sub-themes, and coding process was conducted. In the literature, it is seen that visually impaired users can use the web pages according to their individual characteristics. The results obtained in this study also keep with the previous studies. Moreover, the developed web page plug-in was found useful and usable by visually impaired participants. It was also concluded that this plug-in should be available on all web pages prepared.Keywords: Web Accessibility, WCAG Standards, Distance Education, Visually Impaired, Web Interface Design, Web Plug-in 149

Verinin önemi arttıkça verinin toplanması, işlenmesi, raporlanması gibi süreçlerinde görev alan mesleklerinde önemi artmaktadır. Bu meslekler organizasyonlarda yakın zamanda yer almaya başladıkları için kurum içerisindeki hiyerarşileri henüz netlik kazanmamış ve alanyazında tartışılan bir konu haline gelmiştir. Bu çalışmada veri bilim ekibinde yer alan veri bilimcisi, veri analisti, veri mimarı, veri mühendisi ve istatistikçi meslek gruplarının yönetim bilişim sistemleri perspektifinden organizasyonlardaki potansiyel konumları araştırılmaktadır. Çalışmada yönetim bilişim sistemleri bölümünde eğitim gören lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri ile yönetim bilişim sistemlerinde eğitim veren öğretim üyeleri olmak üzere 60 kişi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bunlara ek olarak 10 firma yöneticisi ile aynı yöntem ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler nitel veri analizi yöntemlerinden içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiş ve temalar belirlenmiştir. Bazı katılımcıların temalara ilişkin görüşlerine ayrıca yer verilmiştir.Çalışma sonucunda, veri bilimcisinin stratejik seviyede; veri analisti, veri mühendisi, veri mimarı ve istatistikçinin bilgi seviyesinde çalışmaları gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Veri Bilim Ekibi, Nitel Veri Analizi, Konumlandırma, Veri Çalışanları, Veri Bilimi As the importance of data increases, the importance of the professions involved in the processes of data collection, processing, and reporting also increases. Since these professions have started to take place in the organizations in the near future, their position has not been determined yet and it has become an issue discussed in the literature. In this study, potential position of the data science team including data scientist, data analyst, data architect, data engineer and statistician in organizations from the perspective of management information systems is investigated..In the study, semi-structured interviews were conducted with 60 participants who are undergraduate, graduate and doctorate students studying in the management information systems department and faculty members in management information systems. In addition, interviews were conducted with the managers of 10 companies with the same method. Content analysis, a qualitative data analysis method, were used to analyze the interviews, then themes were determined. Some participants' ideas about the themes were also included.As a result of the study, it was concluded that data analyst, data engineer, data architect and statistician should work at knowledge level. It was also concluded that the data scientist should be positioned at the strategic level.Keywords: Data Science Team, Qualitative Data Analysis, Staffing, Data Workers, Data Science 122

Günümüz dünyasında, birçok alanda kullanıcıların çalışmalarını kolaylaştıran ve karar verme süreçlerine katkıda bulunan bilgi sistemleri, iş sağlığı ve güvenliği alanındaki kontrol kayıtları, eğitimler ve çevre ölçümlerinde de kullanılmaktadır. Bununla birlikte, insan-bilgisayar etkileşimi alanında kullanılan kullanılabilirlik test yöntemlerinin iş sağlığı ve güvenliği (İSG) çalışmalarına uygulanması konusunda literatürde bir boşluk olduğu görülmektedir. Bu çalışmada göz izleme cihazlarının iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin etkinliğinin tespitinde uygulanabilirliğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu bağlamda iki farklı kurumda görev yapmakta olan ve çalışmanın örneklemini oluşturan 26 kişi çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışmada göz izleme cihazı takmış olan katılımcılardan çıkışa yönelmeleri istenmiştir. Bu görevi gerçekleştirirken katılımcılardan yangın varmış gibi davranmaları beklenmektedir. Her bir katılımcının yangın ekipmanları (alarm butonu, yangın hortumu, yangın söndürme tüpü) ve uyarı levhalarına karşı odaklanma sayıları ve odaklanma süreleri incelenmiştir. Çalışma 3 farklı deney yapılarak gerçekleştirilmiştir. İlk iki deneyde katılımcıların çalıştıkları kurumlarda verilen görevi yerine getirmeleri istenmiştir. Üçüncü deneyde ise katılımcıların alışık olmadıkları bir kurumda aynı görevi gerçekleştirmeleri istenmiştir. Elde edilen sonuçların desteklenmesi amacı ile yarı yapılandırılmış form yardımı ile 12 İSG uzmanının görüşlerine başvurulmuştur. Sonuç olarak risk analizlerinin tek başına yeterli olmadığı ve risk analizi sonucunda alınması gereken önlemlerin tespitinde bilişim sistemleriyle yapılacak olan daha kapsamlı analizlere olan ihtiyaç ortaya koyulmuştur. Çalışmada önerilen yöntemin diğer acil durum ve afet bağlamında da değerlendirilebileceği önerilmiştir. In today's world, information systems, which facilitate the work of users in many field and contribute to the decision making processes, are also used in control records, trainings and environment measurements in the field of occupational health and safety. However, it seems to be a gap in the literature regarding the application of usability testing methods used in the field of human-computer interaction to occupational health and safety studies (OHS). In this study, it is aimed to demonstrate the applicability of eye tracking devices in determining the effectiveness of occupational health and safety measures.In this context, 26 people working in two different institutions and forming the sample of the study were included in the study. Participants who were wearing eye tracking devices were asked to go to the exit. The participants are expected to behave as if there is fire when task is being carried out. The number of focuses and focus times for each participant towards fire equipment (panic button, fire hose, fire extinguisher) and caution signs were examined. The study composed of three different experiments. For the first two experiments, participants who are working in their own institution were asked to complete the task. In the third experiment, participants were asked to perform the same task in an institution they were not accustomed to. In order to support the results, 12 occupational health and safety specialists were asked their opinions via a semi-structured form. In conclusion, these findings imply that the risk analysis is not enough alone and more comprehensive analysis with information systems is required to determine the precautions to be taken as a result of the risk analysis. It is suggested that the method proposed in the study can also be employed in the context of other emergencies and disasters. 75

İnternetin kullanılmaya başlandığı ilk yıllarda kullanıcılar interneti sadece bilgi ve enformasyon sorgulama ve araştırma için kullanıyorlardı. Fakat günümüzde kullanıcıların günlük ihtiyaçlarını sanal dünyada giderebilmelerine imkân veren çok çeşitli internet hizmetleri bulunmaktadır. Bu noktadaki en önemli yük e-ticaret sayfalarına düşmektedir. Bu çalışmada, e-ticaret kavramı ve Türkiye'de aktif halde hizmet sunan e-ticaret sitelerinin kullanılabilirliğinin iyileştirilmesi konusu ele alınmıştır. E-ticaret sitelerinin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi için gerçekleştirilen bu nicel çalışmada veriler anket yolu ile toplanmıştır. Araştırmanın örneklemi amaçsal örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümünde İnsan Bilgisayar Etkileşimi (İBE) dersini daha önce başarı ile tamamlamış 88 kişi araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Katılımcıların Türkiye'de en çok kullanılan farklı alanlardaki üç e-ticaret sitesini incelemesinden elde edilen enformasyon ve veriler ışığında E-Ticaret Sitelerinin Kullanılabilirlik Düzeyini Belirleme Anketi geliştirilmiştir. Genel bir değerlendirme yapıldığında kullanıcılara kişiselleştirme sağlanmasının e-ticaret web sayfalarının kullanılabilirlik düzeyleri üzerinde büyük önem taşıdığı sonucuna varılabilir. In the early years that the Internet has been started to use, users had used it for knowledge and information querying and searching. Today, however, there are wide variety of internet services that enable users to handle most of the daily issues via cyber world. In this point, e-commerce web sites are widely used. In this study, it is addressed the issue of e-commerce concept and enhancement of usability of e-commerce websites that operating actively in Turkey. In this quantitative study that focused on the evaluating of e-commerce websites, data is gathered via questionnaire. Purposive / purposeful sampling was used to determine the sample of the study. Atatürk University Faculty of Economics and Administrative Sciences Department of Management Information Systems constitutes the sample of 88 people who successfully completed the Human Computer Interaction (HCI) course. As a result, e-commerce usability level survey have been developed basis on the data obtained from the evaluation of the most commonly visited three e-commerce websites operating in different sectors in Turkey. With the overall evaluation of the results it can be concluded that providing personalization have great importance role on e-commerce websites usability. 93

Veri tabanı sistemleri günümüzde artan bilginin doğru kullanılması, analiz edilebilmesi ve erişilebilir olmasında önemli bir role sahiptir. Veri tabanlarının internet üzerinden erişilebilir olması ve yapılan işlemlerin kayıt altına alınabilmesi işletmelerin bilgiyi daha kolay ve hızlı kullanabilmesine imkan sağlar.Organizasyonlar, veri yönetimini etkin şekilde gerçekleştirebilmek için bilgi teknolojilerini kullanmalıdır. Bu çalışmada, Atatürk Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi için web tabanlı veri tabanı geliştirilmiş ve Atatürk Üniversitesi Öğrenci Bilgi Sistemi ile veri tabanı açısından kıyaslanması yapılmıştır. Bu sistemde Atatürk Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi'nin iş süreçlerine uygun dinamik sayfalar ve veri tabanı tasarımı mevcuttur. Database systems are of great importance in true using of more information, in accession to the information and in analysing of it in our present day. The databse system enable accesibility over internet and recording of the operation made, and the using of klowledge by enterprises.The operations should use information Technologies in order for data management to realize effectively. In this study, we improved web based – database for Atatürk University Continuous Education Centre, and compared with Atatürk University Student Information System as regard as Database. In this system, There are dynamic pages and database suitable with work- process of Atatürk University Continuous Centre. 138