Search

Gastric cancer represents a major health burden worldwide.The cause of gastric cancer is multifactorial, although infection with Helicobacter pylori is considered to be the primary cause. The early stages of gastric cancer are usually asymptomatic or associated with nonspecific symptoms, such as dyspepsia. Advanced stages and ulcerated tumors may be associated with signs of upper digestive bleeding and hemorrhagic shock. Upper gastrointestinal endoscopy is the first preferred diagnostic procedure. The only chance for cure of gastric cancer is surgical removal of the tumor and the adjacent lymph nodes. Case report: 67 year old male presented with melena and haematemesis. On examination pale, covered with cold sweat, adynamic, hypotensive TA = 60/30 mmHg in hemorrhagic shock. After initial stabilization esophagogastroduodenoscopy was performed and showed irregular and longitudinal ulceration with elevated and subminated edges, necrotic bottom of the lesion with a fixed coagulum. Gastric cancer was suspected and the patient was transferred to Digestive Surgery where a total gastrectomy was performed. The pathohistological finding is in addition to gastric adenocarcinoma.Conclusion: Epidemiologic studies suggest that eating more fresh fruit and vegetables, eating less salted food and eradicating Helicobacter pylori can decrease the risk of gastric adenocarcinoma. The best way for prevention is to carry out an effective screening program in high-risk groups and in high-incidence areas, so that early discovery, early diagnosis and early treatment can be achieved.

Transient tachypnea of the newborn is a mild breathing problem. It affects babies during the first hours of life. Tachypnea means fast breathing rate, and usually affects term newborns, more likely those delivered by Csection. The problem usually goes away without treatment in 3 days or less. Only a small number of all newborn babies get this breathing problem. Your baby's healthcare provider may use a chest X-ray to help diagnose the problem. On X-ray, the lungs look streaked and overinflated. The symptoms of this breathing problem may be similar to other more serious respiratory problems. These include lung infection (pneumonia) or premature lungs (respiratory distress syndrome). Often transient tachypnea of the newborn is diagnosed when symptoms go away in the first few hours to days of life. The Aim of this study was to evaluate and describe the frequency and course of perinatal and postnatal factors in neonates experiencing transient tachypnea during the first hours of life and to determine risk factors for complications of this condition. Methods: This was prospective opservational study during the period of six months in 2019, at the University Clinic for Gynecology and Obstetrics in Skopje. In the evaluation process were included newborn children born later than 34 gestational weeks, admitted to the Neonatal Department. The correlation between gestational age and need of oxygen support was determined, and the overall outcome of those newborns presented. If necessary, X-ray of lungs was performed. Results: In this study 2268 newborns were evaluated, born as late preterm (35th and 36th gestational age) and term newborns. None of the evaluated newborns was admitted to the Intensive Neonatal Care Unit. The C-section rate in the facility during this period for the evaluated newborns was 38,5%. Transient tachypnea was detected in 178 newborn babies, 65/178 were late preterm and 113/178 were term newborns. The proportion of preterm/term newborns was 246/2022. The accurate diagnosis has to be confirmed with X-ray in 30% of all of them presenting unclear signs of respiratory problems. The condition was resolved by its own in 83%, and the other have developed symptoms of more severe respiratory diseases, as respiratory distress syndrome in premature infants, congenital pneumonia, or respiratory condition of extra-pulmonary origin. Discussion: Transient tachypnea of the newborn occurs in approximately 1 in 100 preterm infants and 3.6-5.7 per 1000 term infants. It is most common in infants born by Cesarian section without a trial of labor after 35 weeks' gestation. It is self-limiting condition and the symptoms are resolved spontaneously, excluding some cases which could be complicated. The likelihood of complications is 1-2%. Conclusion: Transient tachypnea is very common cause of respiratory condition in neonates. Fortunately, the prognosis is very good, but when managing transient tachypnea of the newborn, it is imminent to observe for development of respiratory fatigue and signs of clinical deterioration that may suggest some other diagnoses. Keywords: transient tachypnea, term newborn, C-section

Акутниот гастроентерит е една од најчестите инфекции во детската возраст и посебно опасна може да биде во првите 12 месеци од животот со повисок ризик од умерена до тешка дехидратација, посебно кај доенчињата што не се на ексклузивно доење. Секреторниот имуноглобулин А (sIgA) е прва линија на одбрана на цревниот епител од патогени микроорганизми и интестинални токсини. Alpha glutathione S tansferase (α-GST) е високоактивен структурен ензим во интестиналните епителни клетки и е вклучен во врзување, транспорт и детоксикација на штетни супстанции преку нивно врзување за глутатион (GSH). Главната цел на оваа студија беше да се покаже дали мукозниот интегритет, мерен преку вредностите на sIgA во столицата, e заштитен фактор од епително оштетување, мерено преку вредностите на α-GST во серум кај доенчиња со акутен гастроентерит и нивната поврзаност со начинот на исхрана. Во студијата беа вклучени 58 доенчиња со акутен гастроентерит поделени во 4 групи според типот исхрана. Испитуваните индикатори беа тежината на симптомите, степенот на дехидратација и потребата од парентерална рехидрација. Нивоата на sIgA во столица и α-GST во серум беа испитани и е направена нивна споредба помеѓу групите. Во оваа студија се докажа дека sIgA во столицата е позитивен кај сите доенчињата до 6-месечна возраст, кои се на ексклузивно доење, и кај доенчињата од 7 до 12-месечна возраст кај кои и покрај воведувањето на комплементарната храна е продолжено со доењето. Кај доенчињата кај кои доењето беше неекслкузивно и кај тие од 7 до 12-месечна возраст sIgA во столицата во поголем процент беше негативен. Присуството на sIgA во доенечките црева имаше влијание врз тежината на клиничката слика на акутен гастроентерит и тоа преку: намалување на фреквенцијата на повраќање, намалување на бројот и тежината на дијарејалните епизоди, го намалува ризикот за појава на умерена и тешка дехидратација, ја намалува фреквенцијата на покачена температура. Најчест предизвикувач на акутен гастроентерит кај доенчињата во оваа студија беше ротавирус (Rotavirus). Во истражувањето се покажа дека за првите две групи како и за вторите две групи постои сигнификантна статистичка асоцијација помеѓу припадност во групата и вредностите на α-GST во серумот. Се докажа статистички сигнификантна разлика за вредностите на α-GST во серум меѓу ротавирус позитивните и ротавирус негативните доенчиња. Во студијата се покажа дека sIgA во столицата негативно корелира со α-GST во серум за p= 0,002. Доенчињата што имаа повисоки вредности на sIgA во столица имаа пониски вредности на α-GST во серум, а со тоа и полесна клиничка слика. Од добиените резултати во оваа студија, со релевантни и недвосмислени показатели се покажа дека мајчиното млеко не е само извор на енергија, туку е мошне сложена динамичка биолошка течност, која има заштитна и имуномодулаторска улога. Токму поради тоа доењето е многу значајно особено во првите две години од животот на детето, бидејќи мајчиното млеко обезбедува високи концентрации на sIgA, кој го заштитува цревниот епител на доенчињата од оштетување при присуство на ентерични патогени, како што во овој случај го заштитува од оштетување, предизвикано од ротавирус акутен гастроентерит.

Objective: Acute gastroenteritis is one of the most common infections in childhood with increased frequency within the first 12 months of life, having higher risk of moderate and severe dehydration. The aim of this study was to to evaluate the clinical pattern of acute gastroenteritis in infants according to the age (0-6 months and 7-12 months), to correlate the severity of the disease related to the type of nutrition and to determine the possible microbiological causes of the acute gastroenteritis in infants in two age groups Material and Methods: A total of 58 infants with acute gastroenteritis divided into 4 groups based on the feeding patterns (type of milk) were included in the study. Investigated indicators were severity of symptoms, dehydration degree and the need for parenteral rehydration. Results: It was identified a statistically significant association between group affiliation and severity of symptoms depending on the feeding type between first and second group and between third and fourth group The most common cause of acute gastroenteritis in infants was Rotavirus. Our study has shown that exclusive breastfeeding reduces the risk of Rotavirus infection especially in the first 6 months of life OR=0.0758, 95% CI (0.0071-0.8074). Conclusion: Breast milk has an effect on the severity of the clinical picture of acute gastroenteritis by reducing the vomiting frequency, the number and severity of diarrheal episodes, the risk of moderate and severe dehydration and fever frequency.

Aim: The aim of this study was to assess whether mucosal integrity measured by stool sIgA values is a protective factor against epithelial damage measured by serum α-GST values in infants with acute gastroenteritis and their association with the type of nutrition. Material and Methods: A total of 23 infants with acute gastroenteritis divided in 2 groups based on the feeding patterns (type of milk) were included in the study. Investigated indicators were severity of symptoms, dehydration degree and the need for parenteral rehydration. Stool sIgA and serum α-GST levels were tested and compared between the groups. Results:A statistically significant association was identified betweengroup affiliation and the sIgA levels in stool (p=0.001346). The most common cause of acute gastroenteritis in infants was Rotavirus. Our study has shown that exclusive breastfeeding reduces the risk of Rotavirus infection especially in the first 6 months of life OR=0.0758, 95%CI(0.0071-0.8074). It was found a statistically significant association between group affiliation and the α-GST levels in serum (p=0.002260). It was revealed that Rotavirus can cause erosion of the intestinal epithelium through the positive values of α-GST in Rotavirus positive cases. It was found that stool sIgA negatively correlates with serum α-GST for p=0.002. Conclusion: Breastfeeding is important, especially in the first two years of a child’s life, because breast milk provides high concentrations of sIgA that protects the intestinal epithelium of infants from damage in the presence of intestinal pathogens, as in this case it protects it from damage caused from Rotavirus acute gastroenteritis.

Acute gastroenteritis is one of the most common infections in childhood and it can be especially dangerous in the first 6 months of life with a higher risk of moderate and severe dehydration, especially in infants who are not exclusively breastfed. The aim of this study was to to evaluate the clinical pattern of acute gastroenteritis in infants up to 6 months of age, to correlate the severity of the disease related to the type of nutrition and to determine the possible microbiological causes of the acute gastroenteritis in this age group. A total of 23 infants with acute gastroenteritis divided into 2 groups based on the feeding patterns (type of milk) were included in the study. Investigated indicators were severity of symptoms, dehydration degree and the need for parenteral rehydration. It was identified a statistically significant association between group affiliation and severity of symptoms depending on the feeding type between first and second group. The most common cause of acute gastroenteritis in infants up to 6 months of age was Rotavirus. Our study has shown that exclusive breastfeeding reduces the risk of Rotavirus infection especially in the first 6 months of life OR= 0.0758, 95% CI (0.0071-0.8074). Breast milk has an effect on the severity of the clinical picture of acute gastroenteritis by reducing the number and severity of diarrheal episodes, the vomiting frequency, fever frequency and the risk of moderate and severe dehydration. Key words: diarrhea, severity, breastfeeding, Rotavirus

Introduction: Caroli disease is rare congenital disorder of the intrahepatic bile ducts. It is characterized by dilatation of intrahepatic biliary tree and with renal cysts. Caroli disease is inherited autosomal dominant. Aim: To present a case of seven months old infant with icterus of the skin and sclera. Material and methods: seven months old infant with gray-yellow skin color and fatigue for a month. Positive family history of policystic renal disease and carcionama of the liver. At admittion afebrile, pale, yellow sclera. Abdomen above torax. On palpation with hepatosplenomegaly. From examinations: WBC -17,07 CRP= 12.9mg/l. Tot.Bill= 141,5umol/l, Dir. Bill= 93.3umol/l, AST= 142U/L, ALT= 143U/L, ALKP= 790 U/L, LDH= 415U/L, CK=330U/L, CA-19-9 =399,7 U/ml. Abdominal ultrasound showed more cystic formations in the liver that are connected in parts and a larger cyst in the hepatoiduodenal ligament and the liver hilus. The finding goes in addition to Caroli disease. CT scan of abdomen and MRI cholangiopancreatography showed hepatomegaly, cystic and sacular dilated intra and extrahepatic bile pathways. Both kidneys are without signs of obstruction, but with cortical cysts, right in the upper parts and left in the interpolar region with diameter 15 mm. Mild intestinal distension. Results: Child is outpatient followed by a Pediatric gastroenterohepatologyst and Pediatric surgeon. Child recives Ursodeoxycholic acid and the last results with withdrawl of liver enzymes and bilirubin. HLA typisation is planed for liver transplatation in the future. Conclusion: although this disease is rarely, hyperbilirubinaemia of direct type and a positive familial history of polycystic kidney should lead us to think of Caroli disease.

Background: Pleuropneumonia takes a prominent place in childhood morbidity. Very often in children it can be manifested with atypical clinical presentation. Objective: To present atypical case of Pleuropneumonia in a seven year old boy. Methods: Seven year old boy with acute onset headache, abdominal pain, vomiting and febrile. On physical examination conscious, febrile (39 C), pale, dehydrated, pharynx hyperemic, abdominal distension and pain on abdominal palpation. Blood test with leucocytosis (Le= 31), elevated infalamotory markers (CRP=221mg/l), abdominal ultrasound with normal findings. Abdominal x ray - Mesohypogastric righ with distended intestinal viscera and with hydroaeric levels in formation. Due to suspicion of an acute abdomen, the child was transferred to the surgical department. After 12 hours of obsrevation still febrile, dehydrated, but with acute appearance of tachidispnea and chest pain on the left hemitorax. On examination febrile 40 C, tachidispnoic. Lung auscultation - vesicular breathing weakened to the left in the middle and basal parts. Chest x ray - Paracardiac basal left with larger zone of non-homogeneous shading in addition to inflammatory consolidation, right with peribronchitic infiltrates and sings of pleural effussion - Left dome of the diaphragm isn’t followed and left frenicocostal sinus is shaded. Pleural ultrasound showed pleural effusion in left frenicocostal sinus. Results: After appropriate antibiotic treatment, oxygen therapy, corticotherapy and inhalation therapy with a complete regression of the auscultatory finding. Control chest x ray and pleural ultrasound with complete regression of inflammatory consolidation and pleural effusion. Conclusion: Very often pleuropneumonia in children can be manifested with atypical clinical picture and it’s a diagnostic and therapeutic problem because it’s often not recognized and not thought of.

Background: Intracerebral hemorrhage (ICH) rarely occurs in children. The most common underlying cause for ICH in the pediatric population are arteriovenous malformations (AVM), cavernous malformations and aneurysms. The rate of ICH among children is reported to be 0.8/100,000 person-years resulting in mortality up to 33% and major deficits up to 40%, including seizures, cognitive and motor impairments. Objective: To present a pediatric case of spontaneous ICH as a result of cerebral vascular malformation. Methods: 8 year old girl presented with acute onset headache, abdominal pain, nausea, vomiting and hand crumps. On physical examination conscious, afebrile, pale, dehydrated. Blood tests, examinations by ophthalmologist, otorhinolaryngologist and a general surgeon, combined with abdominal ultrasound examination, all with no pathological evidence. Non-contrast computed tomography (CT) scan demonstrated an oval hyperdensed mass with dimensions 27 x 19 mm, on the right temporo-occipital region, subcortically with a local edema and calcifications. CT angiography (CTA), MRI and MRI angiography demonstrated a lesion corresponding to disrupted cavernous angiomas with a possible transformation into venous angiomas and compressive effect of trigonum on the right lateral ventricle. Patient was observed by neurosurgeon and treated symptomatically. Results: Two days after hospital discharge with epileptic seizure treated outpatient with antiepileptic drugs (Carbamazepin) and Vitamin C. Control MRI demonstrated complete resorption of bleeding with the presence of a small cavernoma in the parieto-occipital right region. Six months after initial ICH, cavernoma was surgically removed. Control MRI of brain in favor of complete excision of the cavernoma. Postoperative without epileptic seizures but still on antiepileptics and Vitamin C. Conclusion: Rupture of brain vascular malformations can cause intracerebral or subarachnoid bleeding. The pressure to the surrounding brain structures, necrosis and focal changes, can develop neurological signs and epileptic seizures as in this case.

Background: Anaphylaxis is an acute-onset and potentially life-threatening allergic reaction that can be caused by numerous allergic triggers. Children with asthma are at higher risk to develop anaphylaxis caused from medicines, foods, insect stings and bites. Objective: To present a case of insect sting induced anaphylaxis in 6 years old boy with asthma history. Methods: Six years old boy with asthma history admitted to the hospital due to severe bronchial obstruction. At admission pale, subfebrile (37,4C), with tachydispnea and weezing, using abdominal muscules, intercostal and jugular retraction. Barrel shaped chest and increased anteroposterior diameter. Auscultation-vesicular breathing with prolonged expirium and weezing. O2 sat=85%, WBC=20x10⁹/l, CRP=20mg/ml. Child was put on oxygen mask, inhalation with salbutamol, parenteralal corticotherapy and antibiotic. Continued regular inhalation maintenance therapy. On the fifth day, 15 minutes after parenteral application of ceftriaxone child once felt the stinging pain in his right foot after it occurred aphonia, severe bronchial obstruction, swelling and redness of the face, lips, tongue, eyelids, ears and appearance of hives on the trunk and legs. Blood pressure = 90/50 mmHg, heart rate = 100/min, respiration rate = 40/min. Treated with oxygen mask, Amp. Adrenalin(1:10000) subcutaneous, anthistamines and corticosteroids intravenous, inhalation therapy with Adrenalin(1:10000), perenteral rehydration. Results: After few hours with significantly reduction of redness and swelling on the face, lips, ears and eyelids, without hives on the trunk and legs and with easy bronchial obstruction treated inhalatory with salbutamol. Near the dorsum of the right foot was noticed insect sting with size of 2 mm. After two days child was discharged in stable condition without respiratory or other allergy symptoms. Conclusion: Children with allergic background are at higher risk of developing anaphylaxis from various allergens, including insect stings. Those who have experienced anaphylaxis need to be provided and trained how to use auto-injectable epinephrine.

Infekcije urinarnog trakta (UTI) tokom trudnoće može komplikovati kako maternalno tako i neonatalno zdravlje. Cilj ovog rada je bio prezentacija perinatalnog ishoda novorođenčadi od majke sa potvrđenim infekcijama urinarnog trakta tokom trudnoće. Kriterijume za ulazak u istraživanu grupu su bile novorođenčad rođena blizu termina, bez anomalije urinarnog trakta, od majki koje su imale registrovanu UTI, upoređeno sa kontrolnom grupom od 100 sukcesivno porođenih terminskih novorođenčadi od majki koje su kontrolirane i bez ikakve antenatalne infekcije, tokom prvih 6 meseci 2019 godine. Rezultati su pokazali sledeće: Prosečna starost majki sa UTI je bila 25,2 godina, dok u kontrolnu grupu 26,9 godina. Nije bilo statistički signifikantne razlike u odnosu na Body Mass Index majki. Porođajna težina novorođenčadi u ispitivanoj grupi je bila 2380 grama, u kontrolnoj grupi 2840 (p

Introduction: Pneumonia is a significant cause of childhood morbidity and mortality in the whole world. With approximately 158 million episodes of pneumonia annually, of which 154 million are in developing countries, it is estimated that pneumonia causes approximately 3 million deaths, or about 29% of all deaths, among children younger than 5 years around the world. Aim: to present a case of massive right lobar pneumonia Matherial and Methods: one year old girl, seven days with cough and difficult breathing. At admition febrile 38,7 C tachydispinoic, pale, dehydrated. O2 sat = 97-99%. Pharynx hyperemic. Nose with purulent secretion. Pulmo - bronchial breathing to the right in upper and middle parties and finding of small wet crackles and squeaky murmurs. Rest of the phisical examination was normal. Laboratory findings: Le-19.84(Gran.- 90.8%), Hb- 82 g/L, CRP> 320 mg / l. Pneumoslide: IgM + for mycoplasma, adenovirus, parainfluenza and influenza. Chest X ray - right in the apical and middle parties completely reduced pulmonary transparency. The child was treated with Amp. Cefotaxime and Amp. Amikacin for 10 days, Azithromycin for 6 days, and inhalations with a bronchodilatator. Results: Child was discharged afebrile with progressive withdrawal of lung auscultatory findings and a satisfactory regression of changes in control chest x ray. After being discharged from hospital with another two hospitalizations due to bronchopneumonia, after that she was set to Spray Flixotide. Skin tests (ST) of nutritive allergens with a light milk reaction. Bronchoscopic finding of inflamed, oedematous and hyperemic arytenoids of the larynx that may accompany aspiration syndrome. It is planned to implement ST of inhaled allergens. Conclusion: Lower respiratory tract infections are common in childhood and are usually treated outpatient, less frequent repetitive localized lower respiratory infections may result from a foreign body or aspiration syndrome.

Вовед: Најчести предизвикувачи на АГЕ се вирусите. Од нив Рота вирусот е најчест со фреквенција од 10-35 % - тој е најчестиот ентеропатоген предизвикувач во Европа. Аденовирус како предизвикувач на АГЕ се јавува со фреквенција од 2-10%. Цел: Целта на трудот е да ја прикаже застапеноста на Ротавирус и Аденовирус АГЕ кај деца до 5 годишна возраст, демографските разлики и сезонската преваленца на овие инфекции. Материјал и методи: Во трудот вклучени се сите деца до 5 годишна возраст хоспитализирани на Детско одделение КБ Штип со дијагноза АГЕ во период од 01.01.2018-31.12.2018 година. Кај сите беше земен примерок од столицата за докажување на ротавирус и аденовирус со имунохроматографски тест. Останатите податоци се земени од медицинската документација на Детско одделение КБ- Штип. Пациентите кај кои не се испитуваше столица за Ротавирус и Аденовирус заедно, или кои ја испитувале столицата во други установи, како и пациентите со хронична дијареа не беа вклучени. Резултати: Во 2018 година на Детско одделение КБ Штип биле хоспитализирани 152 деца до 5 годишна возраст со АГЕ. Позитивни за вирусен антиген во столицата беа 64(42%) пациенти. Ротавирус позитивни беа 59(92,2%) пациенти. Од нив 40(67,8%) бea машки а 19(32,2%) беа женски. Во пролет се регистрирани 6 (10,2%) случаи, во лето 4 (6,8%) на есен 16 (27,1%) а во зима 33 (55,9%) случаи. Рота вирус АГЕ е најчесто застапен на возраст од 0-2 години 49 пациенти (83,05%). Од нив 23 пациенти се на возраст од 0-12 месеци (38,98). Од 13-24 месеци 26 (44,06%) беа Рота позитивни Од 25-36 месеци беа 6 (10,16%), од 37-48 месеци беа 3 (5,08%) и од 49-60 месеци беше 1 (1,69%) пациент. Кај 5 пациенти (7,8%) беше дијагностициран Аденовирус. Од нив машки беа 2(40%) пациенти а женски беа 3 (60%) пациенти. Во Август се дијагностицирани 3 (60%) и во Септември 2(40%) случаи. Кај деца од 0-12 месеци се регистрирани 2 случаи а по еден на возраст од 37-48 месеци и од 49-60 месеци. Заклучок - Ротавирус инфекциите се почести во зима, Аденовирус инфекциите се почести во лето. И двата вируси во најголем број се јавуваат кај деца на возраст од 0-2 години

Congenital diaphragmatic hernia - Bochdaleck is embriologival defect of the diaphragm allowing abdominl contents to enter the torax and is associated with pulmonary hypoplasia, pulmonary hypertension, dextrocardia, malrotation and DAP. The aim is to present a case of male newborn six days old with delayed presentation of congenital diaphragmatic hernia Bochadleck and the outcome of urgent sugical intervention. Regular ultrasound cheks are especially important for detecting major congenital abnormalities. Prenetal diagnosis improves prognosis and survival. This case has shown that CDH can manifest a few days later after birth which requires regular weekly cheks of the newborn in the first month of life by the family pediatrician and early recogniton of the clinical picture of CDH.

Анемија е состојба каде што циркулирачката маса на крв не ги задоволува потребите на ткивата од кислород, т.е концентрацијата на хемоглобинот во крвта е пониска од нормалната, а при тоа бројот на Ер може да биде нормален, помал па и поголем. Долната граница на хемоглобинот е индивидуална и зависи од полот и возраста (возрасен Hgb

Акутниот гастроентеритис е инфективно заболување на гастроинтестиналниот тракт предизвикано од микроорганизми кои ја оштетуваат структурата и функцијата на слузницата на цревото. Акутен гастроентеритис се дефинира како намалување на конзистенцијата на столиците( мека или течна столица) и/или зголемена фреквенција на испразноци (типично >=3 за 24 часа) со или без покачена темпратура и повраќање. Промена во конзистенцијата на стоиците е поиндикативна за дијареа во однос на бројот на столиците посебно во првите месеци од животот. Диајреата трае помалку од 7 дена но не повеќе од 14 дена.(1) Акутниот гастроентеритис е најчест проблем во детската возраст особено во првите три години од животот. Во Европа вообичаено, но не и секогаш АГЕ е болест во блага форма и смртноста е доста ретка, но АГЕ е во асоцијација со значителен број на хоспитализации и високи трошоци. Тежината на АГЕ е тесно поврзана со етиологијата, помалку со возраста, а Рота вирусот е најчестиот предизвикувач на АГЕ

Акутниот гастроентерит е второ заболување по честота во детската возраст. Социо-економските фактори имаат големо влијание на појавата,должината на траење и тежината на клиничката слика на АГЕ.Во најголем дел од неразвиените земји и земјите во развој меѓу кои е и Р Македонија,поради лошата хигиена,недостаток на чиста вода за пиење,нискиот степен на здравстена едукација на родителите и сиромаштијата е зголемена инциденцата на АГЕ. Целта на трудот е да се покаже дали социо-економските фактори влијаат на инциденцата на акутен гастроентерит помеѓу децата од ромска и неромска националност. беа опфатени сите деца хоспитализирани на Детско одделение КБ Штип со дијагноза акутен гастроентерит во период од 01.01.2015- 31.12.2017 година.Беше направена споредба на бројот на деца со АГЕ од ромска и неромска националност со цел да се види дали социо-економските услови кои се полоши кај ромското население имаат влијание на зголемување на инциденцата на АГЕ кај овие деца. Од 01.01.2015 до 31.12.2017 година биле хоспитализирани 470 деца со АГЕ.Од нив ромски деца со АГЕ се 107 а неромски деца со АГЕ се 363 пациенти. Ромските деца се со поголем број на хоспитализации во летниот период и АГЕ е почесто од бактериска природа. АГЕ во текот на годината е помалку застапен кај децата од ромска припадност,што се поврзува со подолгото доење на ромските деца, честата експозиција на антигени поврзано со условите на живот кое води до создавње на имунитет. Поголемата зачестеност во летниот период се поврзува со конзумација на храна со сомнително потекло а поретката застапеност во зима и пролет се поврзува со непостување на установи за предшколска и школска возраст. Клучни зборови: социо-економски фактори, инциденца, акутен гастроентеритис, ромска припадност

Акутен гастроентеритис се дефинира како намалување на конзистенцијата на столиците и/или зголемена фреквенција на испразноци (>=3 за 24 часа) со или без фебрилност и повраќање.Траење

Objectives: To present a case of acute hyponatriemic dehydration as a primary manifestation of cystic fibrosis. Methods: male infant 6 months old from normal pregnancy and with normal development. Four days with reduced appetite, weaker food intake and fatigue. On the day of examination subfebrile (37,4C) with nausea, refusing food and liquids. At admittion subfebrile (37,4C), pale, with fatigue and perioral cyanosis. Signs of dehydration were present: dry tongue, reduced turgor and elasticity of the skin. Big fontanela under the calvaria and with mild hypotonia. Heart rate tahycardic. Other physical examination was normal. Laboratory analysis with decreased levels of Na=126 mmol/l, K=2.8 mmol/l, Cl=68mmol/l and urea= 9.1mmol/l. Urine positive for ketones. ABS–Ph= 7.61; BE=14,6mmol/l(metabolic alkalosis). Chest X ray and abdominal ultrasound were normal. Treatment started with parenteral rehydration (0,9%NaCl) and per oral administration of 7,4% KCl with resolving of acute hyponatriemic dehydration, metabolic alkalosis and normalization of levels of electrolytes. Results: Due to the occurrence of acute hyponatriemic dehydration without visible signs of additional fluid loss during the summer period and with positive family history of cystic fibrosis in a close relative we also thought of cystic fibrosis. An outpatient sweat test was made with increased levels of chlorides in sweat 124 mmol/l. Genetic analysis for CFTR mutations showed the presence of a mutation F508/del, second was not confirmed. The results of sequencing of the CFTR gene are still pending. Conclusion: The occurrence of acute hyponatraemic/hypochloremic dehydration and metabolic alkalosis in the summer period without visible additional fluid loss in childhood should lead us to think of cystic fibrosis.

Фебрилни напади се напади или конвулзии кои се јавуваат кај мали деца и се предизвикани од покачена температура –треска , која не е предизвикана од инфекции на ЦНС.Вообичаено се јавуваат на возраст од околу 6 месеци до 5 години.Овој ризик го достига својот врв во тек на втората година од животот. Треската може да биде симтом кај вообичаени болести во детството, како на пример настинка грип,инфекции на респираторниот систем ,инфекции на урогенитален систем итн.. По некои истражувања се смета дека фебрилните конвулзии се наследни и често се јавуваат кај близнаците или кај деца чии мајки имале потешкотии за време на порагај. Децата кај кои се појавиле фебрилни конвулзии и ако конвузиите се рецидивантни имаат ризик од развој на епилепсија (2-5 %) Повеќето фебрилни напади траат само неколку минути и се придружени со треска над (38,3 ° C). Иако можат да бидат застрашувачки за родителите, кратки фебрилни напади (помалку од 15 минути) не предизвикуваат никакви долгорочни здравствени проблеми. Појава на фебрилни конвулзии не значи дека детето има епилепсија. Дури и продолжените напади (со траење повеќе од 15 минути) обично имаат добар исход, но носат зголемен ризик од развој на епилепсија. Огромен број на студии покажаа дека дури и децата со продолжени фебрилни напади имаат нормални постигнувања во училиштата и извршуваат и интелектуални тестови како нивните браќа и сестри кои немаат напади. Дури и кога нападите траат долго, повеќето деца се опоравуваат целосно. Најголема грижа се малата група деца со многу долготрајни фебрилни напади кои траат подолго од 30 минути и кои се рецидивирачки. Кај овие деца, ризикот од епилепсија е до 30-40 проценти, иако состојбата може да не се појави многу години. Неодамнешните студии укажуваат на тоа дека продолжените фебрилни напади може да го повредат хипокампусот, структура на мозокот која е поврзана со епилепсија со темпорален лобус (TLE). Околу 40 проценти од децата кај кои ке се јави еден фебрилен напад имаат зголемен ризик од повторување на конвулзиите. Пред дијагностицирање на фебрилни напади кај доенчиња и деца, понекогаш се вршат тестови за да со сигурност се отфрли дека нападите не се предизвикани од основна или посериозна здравствена состојба. На пример, менингитис, може да предизвика и треска и конвулзии што можат да изгледаат како фебрилни напади, но се многу посериозни. Тогаш е потребно да се изврши лумбална пункција за да се проверат знаците на инфекцијата во цереброспиналната течност .Тешка дијареа или повраќање, со дехидрација може да биде одговорна за појава на фебрилни конвулзии ,уринарни инфекции итн.

Температурата е вообичаена манифестација на инфективните заболувања. Поголемиот дел од овие инфекции бактериски( фарнгит, отитис медиа) и вирусни( ринит, фарингит, пневмонија) имаат вообичаен тек кај имунокомпетентни организми и добро реагираат на антибиотска и супортивна терапија. Но, останатите инфекции како сепса, менингит, бактериска пневмонија, пиелонефрит, остеоартикуларни инфекции доколку не се тертираат ефикасно можат да имаат значаен морбидитет и морталитет. Поголемиот дел од фебрилните епизоди кај имнокомпетентен организам можат да се дијагностицираат со адекватна анамнеза, физикален преглед и соодветни лабораториски иследувања. Менаџирањето на покачената температура зависи од - тежината на клиничката слика, возраста на пациентот, фокусот на инфекција (доколку постои), висината на температурата, имуниот статус на пациентот. Покачена температура без локализирани знаци и симптоми со акутен почеток и траење помалку од седум дена е дијагностичка дилема посебно кај деца помали од 36 месеци. Доенче или дете со температура >= 38 C е фебрилно. Живото загрозувачки инфекции можат да се презентираат без покачена температура кај мали доенчиња. Хипотермија кај мали доенчиња е сериозен знак. Покачена температура е честа во амбулантаската практика, често е присутна кај деца под три години. Покачена температура може да се јави кај полесните но и кај живото загрозувачките инфекции.

ЈАС е артритис кој припаѓа во групата на спондилоартропатии. Се карактеризира со воспаление на лумбосакралниот дел од рбетниот столб, сакроилијачните зглобови како и рана појава на ентезит. Ова заболивање доведува до ерозија на сакроилијачните зглобови како и формирање на коскени мостоби помеѓу пршлените на рбетниот столб. Релативно често се зафатени стерноклавикуларниот зглоб, зглобот меѓу manubrium sterni и corpus sterni како и стернокосталните зглобови.

Еозинофилниот езофагеит претставува хронична , имунолошки медирана езофагеална болест која се карактеризира со симптоми на езофагеална дисфункција и со хистолошки со предоминантна еозинофилна инфилтрација. Меѓутоа кога на хистолошкиот наод ќе се утврди еозинофилна инфилтрација треба да се помисли и на следните состојби кај кои хистолошки исто така може да се види еозинофилна инфилтрација на езофагус : Гастроезофагеална рефлуксна болест, езофагеална еозинофилија која реагира на ППИ терапија, целијакија, еозинофилен гастроентерит, Кронова болест, хипереозинофилен синдром, ахалазија, болести на сврзно ткиво, инфекција (ХСВ,кандида) ГВХД.

Во овој труд се зборува случај на женско дете на 2,5 годишна возраст со појава на нагло пожолтување и масивна хепатомегалија и изразито заостанување во растот и развојот како во висина така и во тежина. По целокупното испитување во матчниот центар и сомневање за карцином на црн дроб детето е префрлено на понатамошно испитување на Клиниката за детски болести во Скопје каде е дијаганостицирано заболувањето Цистична фиброза. По започнување на соодветна терапија со суплементација со панкреасни ензими, соодветна терапија со додаток на мултивитамински и енергетски препарати постигнато е забележително напредување во висина и тежина како и повлекување на жолтицата и хепатомегалијата.

Children often have to accept treatments based on what is known to work in adults. Many efforts are being made to provide proper research for children, to find the best treatment and drugs. Drug companies face challenges: pediatric trials come with a high level of complexity and cost. Besides ethical, economic, regulatory and technical requirements when conducting clinical studies on children, cultural specificity should not be neglected. The experts in the Ethics Review Committee have the same status as experts performing the scientific evaluation, bound by the European Commission obligations concerning conflict of interest and confidentiality. For each pediatric clinical trial obtaining Informed consent, Parental permission, and in some cases, a patient assent is obligatory. The most difficult issue is to conduct clinical trial in neonates; therefore in this population many of the medicines included in the Clinical Guidelines go “off-label” before getting ready to study this population. Neonates, preterm or term, represent the most vulnerable paediatric population. When affected by serious diseases, they are multi-drug users with many potential interactions. Trial protocols for newborns should consider potential for long-term, including developmental effects. Data show that current number of clinical trials in Europe is ~20000, 14,29% of them conducted in paediatric population in EU countries, while only 10% are conducted in children of developing countries. In Macedonia, as a part of South-Eastern Europe, there are 3/36 clinical trials conducted in children up to 16-17 years. None of them is conducted in neonatal period or infancy. Compared to others in the region, these data are far from satisfactory (Serbia registered 21/215 as paediatric clinical trials, Croatia 20/303, Bulgaria 27/415). And why were these 3 studies completed? Because they were part of multicenter clinical trial in EU, funded by the pharmaceutical industry, and were together with almost all SEE countries. Instead of conclusion: Clinical trials, conducted in proper way, are necessary and must follow general principles of medical ethics, harmonized with the rights of the child:respect for life, beneficence(do some good), non-maleficence(do no harm). Researchers/clinicians should never forget that children are not “little adults, they are unique” (Dr R.Renkins), and “the research is really the only way to bring children into first class citizenship into the medical care” (Dr G.Pearson).

Introduction: In order to establish vital signs immediately after birth, neonatal resuscitation is being conducted, as a life-saving procedure. But the risk of long-term adverse development remains high. This fact implies the importance of timely and appropriate resuscitation at birth. It is considered that almost 10% of all newborns need some form of respiratory assistance after birth; only 1% require more advanced forms of resuscitation. The procedure must not be chaotic, but should always be conducted following an evidence-based algorithm, (re)evaluating vital signs in pre-determined intervals. Globally accepted Clinical guideline is published by the International Liaison Committee for Resuscitation-ILCOR.

За НСТЕМИ зборуваме кај : 1.пациенти со акутно настаната болка во градниот кош и без СТ елевации во ЕКГ 2. Пациенти кои имаат постојани или повремени СТ денивелации или инверзен (негативен ) Т бран, аплатиран Т бран , псевдонормализација на Т бранот или пак се без промени во ЕКГ-то. 3. Зголемен Т тропонин- (маркер кој е зголемен при уништување на миокардните клетки)

Децата често треба да примаат лекови кои се базирани на податоци од возрасните. Многу напори се вложуваат за да се обезбеди соодветно истражување кај децатаи да се најде најдобрaта терапија. Компаниите за лекови се соочени со многу предизвици и потешкотии при изведувањето на клинички студии во педијатриската популација, затоа што тие одат со многу комплексност и трошоци. Покрај етичките, економските, регулаторните и техничките барања при нивното изведување, културните специфики не смеат да се запостават. Експертите во Етичките комитети го имаат истиот статус како експерти кои изведуваат научна евалуација и се поврзани со задолжителните правила на Европската комисија, поврзани со отсуство на конфликт на интереси и постоење на доверливост. За секое клиничко истражување во педијатријата, задолжителна е согласност од родителите, нивна дозвола, и во некои случаи дури и согласност на пациентот. Најтежок проблем е спроведувањето на клинички студии во неонаталната возраст, и затоа кај овие пациенти многу од лековите кои се вклучени во Клиничките упатства се даваат “off-label” пред да бидат спремни да се истражуваат кај оваа популација. Новородените деца, како доносените така и недоносените, го претставуваат највулнерабилниот дел од педијатриската популација. Кога се засегнати од сериозна боилест, тие се лекуваат со многу лекови, со потенцијални интеракции кои треба да се земат во предвид. Протоколите за истражување имаат дополнителна обврска-да го земат во предвиуд и потенцијалниот ризик за нивниот долгорочен развој. Податоците покажуваат дека досега бројот на регистрирани клинички студии спроведени во Европа изнесува околу 20000, а 14,29% од нив биле спроведени кај деца од земјите на ЕУ, додека само околу 10% се кај деца од земјите во развој. Во Македонија, како дел на Југоисточна Европа (ЈИЕ), има спроведено 3 клинички студии кај деца до 16-17 години, од вкупно 36 во земјата. Ниеднаод нив не е спроведена во неонатална и доенечка популација. Споредено со други земји во регионот,тоа е далеку од задоволително ниво (во Србија 21/215 од истражувањата се кај деца, Хрватска 20/303, и во Бугарија 27/415). И зошто овие три студии се комплетирани? Одговорот лежи во тоа што тие се дел од мултицентрични клинички студии во ЕУ, финансирани од фармацевтската индустрија, и се заедно со скоро сите земји на регионот.Наместо заклучок: клиничките истражувања кај деца, спроведувани на соодветен начин се потребни и неопходни, и треба/мора да се водат според општите принципи на медицинската етика, усогласени со целокупните права на децата: да се почитува нивниот живот, да се добие корист (да се направи нештио добро), да не се направи штета. И истражувачите не треба никогаш да забораваат дека децата не се „возрасни во мал формат, туку дека тие се единствени“(Dr Renee Renkins), и дека „истражувањето е навистина единствениот начин да се внесат децата како прва класа на граѓани во медицинската грижа“ (Dr Gail Pearson)”.

Реанимацијата кај новороденото дете е животоспасувачка процедура која резултира со воспоставување на витални функции непосредно после раѓањето, но со ризик од долгорочни последици по нивното понатамошно здравје и психомоторен развој. Оттука произлегува и важноста од навремената и правилно изведена примарна реанимација после раѓањето. Се смета дека околу 10% од новородените деца имаат потреба од некоја мерка од примарната реанимација, додека околу 1% бараат опсежна форма на реанимациони мерки. Постапките не смеат да бидат хаотични, туку секогаш да бидат според глобално прифатениот концептан на докази и алгоритам на чекори, со проверка на виталните параметри на точно одредени интервали. Како светски прифатено Клиничко упатство за спроведување на примарната реанимација се смета тоа што е развиено и публикувано од Меѓународниот комитет за реанимација. Со оглед на фактот дека ова упатство е задолжително за сите породилишта во Република Македонија, целта на нашето истражување беше да се одреди процентот на доносени деца кои имале потреба од примарна реанимација од полесен степен (првите 2 чекори во алгоритмот), умерен степен (вклучен трет чекор ) и опсежни реанимациони мерки со интубација. Студијата беше проспективна обсервациона. Беа вклучени сукцесивно породени доносени деца во тек на тримесечен период (септември-ноември 2012 година). Податоците беа обработувани од неонаталната историја која е задолжителна за секое новородено дете. Резултати: во тек на испитуваниот период беа породени 1418 доносени новородени деца. Од нив 170 деца имаа потреба од примарна реанимација, што вкупно изнесува 11,9%. Лесни реанимациони мерки се спроведени кај 154 (10,8%), срцева масажа е вклучена кај уште 11 (0,8%), додека ендотрахеална интубација кај уште 5 деца (0,3%). Дискусија и заклучок: нешто повисокиот процент на деца кои бараа примарна реанимација се објаснува со нивото на здравствена заштита што го пружа Клиниката, каде се транспортираат „transport in utero“ бремени жени со висок ризик. Во секое породилиште, а особено во едукативна установа, мора континуирано да се одвива процес на едукација за совладување на реанимационите вештини, бидејќи во околу 50% од случаите не може да се предвиди потребата од примарна реанимација. Имајќи во предвид дека голем број на раѓања има во останатите породилишта, неопходно е спроведување на континуирана медицинска едукација на целиот персонал кој работи со родилките и новородените деца, како би се одржаlо потребното ниво на вештини, неопходни не само за преживување на новородените деца, туку и за минимизирање на ризикот од неповолен психомоторен развој.

Клиничката презентација на цистичната фиброза зависи од возраста: Кај новородено може да се манифестира како Меконијален илеус, Ненонатална холестатска жолтица, Ненапредување, Хронична дијареа, Бронхиолит, Респираторен дистрес Кај доенче може да се манифестира како Ненапредување, Потхранетост, Стеатореа, Хронична дијареа, Абдоминална дистензија, Едемна малнутриција, Хипопротеинемија, Анемија, Витамин-дефицитарни состојби, Хипонатриемиска дехидрација, Метаболна алкалоза, Хронична кашлица, Бронхит, Бронхиолит, Пневмонија. Во детството може да се манифестира како Рекурентни/хронични белодробни инфекции, Хроничен синуситис, Рекурентни назални полипи, Малнутриција, Дефицит на липосолубилни витамини, Дистален интестинален опструктивен синдром – DIOS, Ректален пролапс, Панкреатитис, Портална хипертензија. Во адолесценцијата и адултниот период може да се манифестира како Рекурентни/хронични белодробни инфекции со последични деформитети на градниот кош, Пулмонално срце, Дистален интестинален опструктивен синдром – DIOS, Шеќерна болест, Задоцнет пубертет, Стерилитет кај мажите, Остеопороза

Pain is an unpleasant sensation and emotional experience caused by injury (damage) of the tissues in the human body or because of present illness. The perception of pain is part of the defensive functions of the organism. Pain is a warning of the danger of damage to the integrity of the tissues causing adequate defense reaction. According to the World Health Organization about 9 million people in the world suffer from cancer pain and 70-90% of patients in the terminal phase have frequent or constant pain while in the early stages severe pain occurs in 40-50% of patients. In 80% of patients with cancer pain there is not appropriate anelgetic therapy. The reasons for such inadequate treatment are : insufficient knowledge of anelgetics, fear of dependence and fear of respiratory depression.

Cognitiv , bihavioral and emocional disorders are direct and indirect result of brain injury. Their assessment is important for implementing effective rehabilitation plan.After the brain injury the most important is careful assessment of cognitiv functions like: attention, memory, speech,vizuopercepction,speed of thinking, functioning for development and implementation of appropriate rehabilitation regime. It is also important to test connection between the severity of traumatic brain injury and outcome of the 12 month posttraumatic adaptive period.

Prostate cancer is an individual and unpredictable disease whose malignant potential can not always be predicted. The prostate cancer grows slowly and takes 10 to 15 years to manifest symptoms. Prostate cancer in Macedonia is on the rise, while awareness of timely medical examinations is very small. Annually from the disease, which is second reason of mortality in men, affects about 70 new patients annualy, and 90% are detected at a late stage when complete cure is not possible. Prostate cancer if detected promptly with timely therapy leads to cure in 98% of cases.

Cystic fibrosis (CF) or mucoviscidosis is the most common inherited disease of white race. Is a heterogeneous multisystem disease that affects many epithelial organs, especially exocrine glands. Clinically important phenomena in the lining of the bronchus and lung, pancreas, bile ducts, intestine, salivary, sweat glands and seminal ducts. But most of the patients have chronic lung disease, pancreatic insufficiency, and increased concentration of chloride in the sweat that forms the famous triad of cystic fibrosis. Prognosis of most patients with cystic fibrosis determines chronic pulmonary disease and it is still a major cause of death in these patients.

Лицевите расцепи чинат широк спектар на тежина , од минимални дефекти, како увула бифида (uvula biffida), линеарна фисура на усната или субмукозен расцеп на мекото непце , до длабоки дефекти на лицевите коски и меките ткива . Типичниот расцеп на непцето се појавува како линеарен дефект што се шири од едната страна на усната до ноздрата . Расцепеното непце поврзано со расцепена усна може да се шири преку алвеоларниот лак и тврдото непце, достигнувајќи го подот на носната празнина , па дури и подот на очната (орбиталната) празнина . Изолиран расцеп на непцето може да вклучува деф екти на тврдото непце , мекото непце или и на обете. Кај 75% од случаите расцепените усна и непце се унилатерални и левата страна е вклучена почесто отколку десната (Слика 4.18) . Лицевите расцепи се јавуваат кај 1 на 8 .000 раѓања . Во 50% од случаите има расцеп на усната и на непцето, во 25% само на усната и во 25% само на непцето.

Глобалната стратегија за исхрана на доенчињата и малите деца е креирана како водич за акција, а се базира на насобрани докази за значењето на првите месеци и години од животот во растот и развојот на децата. Целите на оваа стратегија се да се подобри исхраната на доенчињата и малите деца, а со тоа и да се унапреди нивниот нутритивен статус, растот, развојот и преживувањето.