Search

Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ MELDA KEÇECİ Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / İşletme Ana Bilim Dalı / İşletme Bilim Dalı Konu: İşletme = Business Administration, Aile işletmeleri hem dünyada hem de Türkiye'de çok önemli bir yere sahiptir. Ülke ekonomilerinde İstihdam açısından önemli bir yerleri vardır. Aile işletmeleri üzerine yapılan araştırmalar oldukça eski ve fazladır. Yapılan araştırmalar aile işletmelerinin %70'inin 2. Kuşağa; %90'ının da 3.kuşağa kadar gelemediğini göstermektedir. Aile işletmelerinin büyük emeklerle, fedakarlıklarla kurulup, aile bireylerinin anlaşamaması, işletme sahibinin her konudan sorumlu olması, son kararı veren tek kişi olması, aile üyelerinin fikir uyuşmazlıklarının oluşu aile bireyleri arasında çatışmaya yol açmakta bu da aile işletmelerinin ömrünü kısaltmaktadır. Bu tez çalışmasında temel amaç, İstanbul'da faaliyetlerini sürdürmekte olan aile işletmelerinde; öncelikle nepotizmin ne ölçüde var olduğunu ve işletmenin sürdürülebilirliğini sağlamak için neler uyguladığını incelemektir. Bu çalışma; aile işletmelerinin sürdürülebilir olmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu amaçla nepotizm ve sürdürülebilirlik altında iş tatmini ve adalet algısına yönelik sorulardan oluşan anket dağıtılarak veriler toplanmış ve toplanan veriler çeşitli istatiksel teknik ve yöntemlere göre test edilerek, elde edilen bulgular analiz edilip yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda aile işletmelerinin sürdürülebilirliğini sağlayabilmesi için işletme içerisinde kuralların önemi görülmüştür. Bu nedenle aile işletmesinde anayasayla kurallar belirlenmeli ve bir düzen kurulmalıdır. Bu da nepotizmi düşürerek iş tatminine ve adalet algısına olumlu yön vererek işletmenin hayatta kalmasını kolaylaştırdığı tespit edilmiştir., Family businesses have a very important place both in the world and in Turkey. It has an important place in the economies of the country in terms of employment. Research on family businesses is quite old and so many. However, according to research, 70% of family businesses fail before the second generation; 90% of them cannot pass to the third generation. Some features that shorten the life of family businesses; The disagreement between family members and the insufficient quality of some family members, as a result, cannot make enough contribution. As a result, conflict between family members can shorten or even end the life of the company. The main purpose of this thesis is to first examine to what extent nepotism exists and what the enterprise applies to sustain its existence. It is thought that this study will contribute to the sustainability of family businesses. For this purpose, some data were collected by distributing a questionnaire consisting of questions on motivation and perception of justice under nepotism and sustainability, and the collected data were tested according to various statistical techniques and methods, and the findings were analyzed and interpreted. As a result of the research, the importance of rules in the business has been revealed in order to ensure the sustainability of family businesses. For this reason, rules should be determined by the constitution and an order should be established in the family business. It has been determined that this facilitates the survival of the enterprise by reducing nepotism and giving a positive direction to job satisfaction and the perception of justice.

Hile, işletmenin bütününe yayılabilen, bütün işletmelerin en önemli sorunlarından biridir. Küreselleşme ile beraber ise ciddi boyutlara ulaşmıştır. Hile, parasal olarak yapılabileceği gibi, yolsuzluk ve ahlaki olmayan davranışlar olarak işletmenin tüm faaliyetlerinde, iş birimlerinde ve muhasebe kalemlerinde meydana gelebilmektedir. Bu durum da hilenin kontrol edilmesini zorlaştırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ülke ekonomilerinin vazgeçilmezi olan ve belkemiğini oluşturmuş olan aile işletmelerinin özelliklerini, üstünlük ve eksikliklerini, karşılaştıkları hile sorunlarını ve hileden korunmak için aldıkları/alabilecekleri önlemleri ortaya koymaktır. Çalışmanın giriş bölümünde, çalışmanın ne amaçla yapıldığı, öneminin ne olduğu, hangi yolların izlendiği konuları anlatıldıktan sonra çalışmanın birinci bölümünde aile işletmesi kavramına, aile işletmelerinin temel özelliklerine, kuruluş ve gelişim süreçlerine, üstün ve zayıf yönlerine, aile işletmelerinin karşılaştığı sorunlara yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, genel olarak hile kavramı, hilenin özellikleri ve hile yapanların karakteristik özellikleri üzerinde durulmuş, hile belirtileri, hilenin önlenmesi ve hilenin tespit ve önlenmesinde sorumlu taraflara yönelik açıklamalara yer verilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde, aile işletmelerine özgü hile belirtileri ve alınan önlemlere ilişkin yapılan araştırmanın amacı ve hipotezleri, kapsamı, sınırları ve yöntemleri hakkında bilgilere yer verilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler ise analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Bununla birlikte, gerek çalışmanın teorik gerekse araştırma bölümlerinden elde edilen bilgiler doğrultusunda konu ile ilgili önerilere sonuç bölümünde yer verilmiştir., Fraud is one of the most important problems of all businesses that can spread throughout the whole business. With globalization, it has reached serious dimensions. The fraud could be occurred in monetary terms as well as corruption and immoral behavior in all activities of the companies, in each department and accounting lines. This situation makes it difficult to control fraud. This study aims to reveal the characteristics, superiorities, and shortcomings of family businesses, which are indispensable and the backbone of the country's economies and faced fraud problems and the measures they take/they can take to prevent fraud. In the section of the introduction of this study, the purpose and the importance of the study and the followed pathways subjects are explained. After the introduction, in the first section of the study, the concept of the family business, the basic features of family businesses, establishment and development processes, superiorities and weaknesses, and the faced problems in family businesses are taken place. In the second part of the study, the general concept of fraud, the features of fraud, and the characteristics of fraud are emphasized; the symptoms of fraud, the prevention of fraud, the detection of fraud, and the statements about the responsible parties for the prevention of fraud are included. In the third part of the study, the purpose and hypothesis of the study explain the fraud symptoms encountered and to determine the measures taken in family businesses, their about scope limits and methods, were explained. The data obtained as a result of the research, were analyzed and interpreted. Finally, in line with the information obtained in both theoretical and research parts of the study, there are suggestions on the subject in the results section.

Aile işletmelerinin muhasebecilerle aralarında var olan bilgi asimetrisinin vekâlet maliyetine olan etkilerinin tespit edilmesi çalışmanın amacı olarak belirlenmiştir. Araştırma nitel olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kullanılan veriler, faaliyet alanına bakılmaksızın küçük-orta ölçekli aile işletmesi sahipleri ve/veya yöneticileriyle yapılan görüşmelerden elde edilmiştir. Bu çalışmada içerik analizi süreci iki araştırmacı tarafından yürütülmüştür Sonuç olarak; aile işletmeleri sahipleri ve yöneticilerinin büyük bir kısmı muhasebe konusundaki bilgilerinin, işletmelerin mali durumlarını takip edebilecek düzeyde olduğunu belirtmişlerdir. Bilgi asimetrisi oluşmadığı durumlarda, vekâlet maliyetinin azalacağını düşündükleri görülmüştür. Bu nedenle, görüşülen şirketlerin yarısından fazlası kapsamlı bir iç denetim yapmamaktadır. The aim of the study is to determine the effects of information asymmetry on agency cost in the relationship of family businesses and accountants. The data used in this qualitative research are gathered through interviews with the owners and/or managers of small-medium sized family businesses regardless of activity area. In this study the content analysis period was carried out by two researchers. In conclusion, most of the family business owners and managers stated that they have enough information on accounting to follow the financial situations of the organizations. It was also determined that they think agency cost will go down when no information asymmetry is present.

Türkiye’deki aile işletmeleri ve KOBİ’lerin en büyük sorunlarından olanbüyüme belirsizlik ortamlarının çözümü olarak kurumsallaşma düşünülmektedir. Bunedenle aile işletmelerinin ne düzeyde kurumsallaştığını tespit etmekaraştırmanın amacını teşkil etmektedir. Ülkemizdeki işletmelerin %95’likkısmını aile işletmeleri oluşmaktadır. Bu denli yoğunluğa sahip işletmelerinkurumsallaşma ile daha güçlü yapıya ulaşacaklarının düşünüldüğü için buişletmelerimizin kurumsallaşma düzeylerini belirleyerek, belirsizlik durumlarıve kriz durumlarına tepkilerini ölçerek, kurumsallaşmış ve kurumsallaşmamışişletmeler arasındaki farkları belirleme amacı güdülmüştür. Nicel ve nitelçalışmanın bir arada yapıldığı bu çalışma Bartın ilindeki küçük ölçekli turizmişletmeleri üzerinde uygulanmıştır. Çalışmaya 39 işletme katılmıştır. İşletmelerinkurumsallaşma düzeyleri faaliyet gösterdiği sektör, işletmenin bulunduğu kuşakve aile işletmesi olup olmasına göre farklılık göstermemektedir, Instituonalization is regarded as a solution touncertainly in growth environments of family enterprises and SMEs in Turkey.Thus, the primary purpose of this research is to discover to what extant familyenterprise are instituonalized. Family enterprise constitute 95 percent ofwhole business in Turkey. Since it is assumed that these enterprises can possesmore stronger structure through Instituonalization, it is aimed to determinethe differences between instituonalized and non-instituonalized enterprises bymeasuring their reactions to conditions of uncertainly and crises, and bydiscovering their level of instituonalization. The research is conducted onsmall tourism enterprises in Bartın through both qualitative and quantativeresearch methods. 39 enterprises attended the research. The level ofinstituonalization differs according to the sector of operation, to the belt ofenterprise and to whether of is a family business or not., Türkiye’dekiaile işletmeleri ve KOBİ’lerin en büyük sorunlarından olan belirsiz büyümeortamlarının ortadan kaldırılması için kurumsallaşma faaliyetleri çözüm olarakdüşünülmektedir. Bu nedenle aile işletmelerinin ne düzeyde kurumsallaştığınıtespit etmek araştırmanın amacını teşkil etmektedir. Ülkemizdeki işletmelerin%95’lik kısmını aile işletmeleri oluşmaktadır. Bu denli yoğunluğa sahipişletmelerin kurumsallaşma ile daha güçlü yapıya ulaşacakları düşünüldüğü içinbu işletmelerimizin kurumsallaşma düzeylerini belirleyerek, belirsizlikdurumları ve kriz durumlarına tepkilerini ölçerek, kurumsallaşmış vekurumsallaşmamış işletmeler arasındaki farkları belirleme amacı güdülmüştür.Nicel ve nitel çalışmanın bir arada yapıldığı bu çalışma Bartın ilindeki küçükölçekli turizm işletmeleri üzerinde uygulanmıştır. Çalışmaya 39 işletmekatılmıştır. İşletmelerin kurumsallaşma düzeyleri faaliyet gösterdiği sektör,işletmenin bulunduğu kuşak ve aile işletmesi olup olmasına göre farklılıkgöstermemektedir.

Enerji Üzerine Faaliyet Gösteren Aile İşletmelerinin; Yeni Kuramsal Kuram Boyutunda; Yönetsel ve Örgütsel Yapılarındaki Benzeşen Yönleri Üzerine Bir Araştırma.Küreselleşme sonrası artan rekabet koşulları, işletmelerin yönetsel sürecini ziyadesi ile etkilemiştir. Bu bağlamda dünya genelinde ve ülkemizde faaliyet gösteren işletmelerin, büyük çoğunluğu aile işletmesidir. Ülke ekonomileri için hayati önem taşıyan aile işletmelerinin, kurumsal bir yapı ile bütünleşmeleri bir mecburiyet haline gelmiştir. Son dönemlerde ülkemizde enerji sektörü gibi kritik bir alanda yatırım yapan firmaların ise yine büyük çoğunluğunu aile işletmeleri oluşturmaktadır.Bu çalışmada, yeni kuramsal kuram temelinde enerji üzerine faaliyet gösteren otuz tane aile işletmesinin; yönetsel ve örgütsel yapıları incelenerek, birbirlerine yeni kuramsal kuram boyutunda ne kadar benzediklerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Anahtar kelimeler: Aile İşletmesi, Enerji, Yeni Kuramsal Kuram, Kurumsallaşma, İzomorfizm (Eş Biçimlilik) Family Businesses Operating on Energy; A Research on the Equivalent Aspects of Administrative and Organizational StructuresAfter the globalization, the conditions of competition among the companies affected the managerial process of the transactions. The majority of the enterprises operating in the world and in our country is the family business. The integration of family businesses, which are vital for the economies of the country, with an institutional structure has become a necessity. In recent years, the companies that invest in a sector like the energy sector in our country still constitute the majority of the family businesses.In this study, on the basis of the new theoretical theory, energies, family businesses operating on; The aim of the course is to examine the managerial and organizational structures and to show how similar they are in the new theoretical theory.Key Words: Family Business, Energy, New Theoretical Theory, Institutionalization, Isomorphism 107

Ülkemiz dâhil pek çok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde aile işletmeleri baskın konumdadırlar. Başlangıçta tamamen aile üyeleri tarafından yönetilen aile işletmeleri zamanla profesyonel yöneticiler tarafından yönetilmeye başlanmıştır. Üst yönetimi profesyonel yöneticilere bırakan aile üyeleri yönetim kurulunda yer almayı tercih etmektedirler. Üst yönetim ekiplerinde aile üyelerinin varlığının oluşturduğu heterojen ekiplerin performans üzerine etkileri tartışılan bir konudur. Araştırmamız İMKB kote 44 işletmenin üst yönetim ekiplerinde yapılmıştır. 371 üst yöneticide sadece 12’si aile üyesi olmasına rağmen varlıkları sermaye dönüşüm oranını olumlu yönde etkilemektedir. Ayrıca genç işletmelerin varlıklarının dönüşüm oranı yaşlı işletmelere göre daha yüksek olmaktadır. Family businesses are in a dominant position in many developed and developing countries including ours. Family businesses, which had been managed by family members initially, were started to run by professional managers over time. Family members, who leave senior management to professional managers, prefer to be in the board of directors. The effect of heterogeneous teams created by the existence of family members in senior management teams on performance is a widely discussed issue. We examined senior management teams in 45 İMKB member firms in our research. Despite the fact that among the 379 senior managers only 12 are family members, their existence affected positively the return on equity ratio. Besides, the return on assets ratio is higher in younger businesses than in older ones.

Having started to develop since the second half of twentieth century, Family businesses make up approximately%50 in the world, %90 in Turkey of all businesses. For that reason, presenting a good economic performance and ensuring sustainability of Family businesses plays a critical role for the whole world economies. Yet, the rate of taking-over the business from the founder of these businesses to the next generation gradually decreases. When the literature review, a lot of important reasons appears to be about this situation, like having more system compared to normal businesses. In the study, how the systems of Family businesses (family, business and management) effects the performance of the business through Stakeholders Salience Model (power, legitimacy and urgency) and which system will improve this performance best, is researched. Studying how the impact, salience and stakes of each system will affect economic performance of the business separately would fill that gap in the literature. In this research, in 12 provinces which consist of %71 of Family businesses in Turkey (Istanbul, Ankara, Bursa, Izmir, Konya, Gaziantep, Denizli, Kocaeli, Adana, Tekirdağ, Kayseri and Mersin), data from 308 businesses that are large-sized in terms of the number of workers they employ, are analyzed with Structural Equation Model. In the study, two main and six sub hypothesis are analyzed and all of are accepted. Consequently, a positive relationship between salience and stake of each of main stakeholder group and business performance has been determined., Yirminci yüzyılın ikinci yarısından itibaren gelişmeye başlayan aile işletmeleri, tüm şirketlerinin Dünya’da ortalama % 50’sini, Türkiye’de ise ortalama 95’ini oluşturmaktadır. Bu sebeple, aile işletmelerinin iyi bir ekonomik performans sergilemesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanması tüm dünya ekonomileri için kritik bir rol oynamaktadır. Ancak, bu işletmelerin kurucusundan itibaren gelecek nesillere devredilme oranları gittikçe düşmektedir. Literatür incelendiğinde, aile işletmelerinin diğer işletmelere göre daha fazla sistem sahip olduğu gibi konuyla ilgili birçok neden olduğu görülmektedir. Çalışmada, aile işletmeleri sistemlerinin (aile, işletme ve yönetim), Paydaşların Önceliği Modeli (güç, meşruiyet ve öncelik) aracılığıyla işletmenin performansını nasıl etkilediği ve hangi sistemin bu performansı eniyileyeceği araştırılmıştır. Her bir sistemin etkisinin, önceliğinin ve çıkarlarının işletmenin ekonomik performansını nasıl etkilediğinin ayrı ayrı araştırılması, literatürdeki bu boşluğu dolduracaktır. Araştırma, Türkiye’de bulunan aile işletmelerinin %71’ini kapsayan 12 ilde (İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir, Konya, Gaziantep, Denizli, Kocaeli, Adana, Tekirdağ, Kayseri ve Mersin), çalıştırdığı işçi sayısı açısından büyük ölçekli 308 işletme üzerinde gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler, Yapısal Eşitlik Modeli aracılığıyla analiz edilmiştir.

TEZ8528 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2011. Kaynakça (s. 123-137) var. xiii, 142 s. : res., tablo ; 29 cm. The effects of change and the efforts made by business firms to adopt themselves to the change is a process that facilitate the institutionalization and institutional entrepreneurship, is a process to structure a different frame to support employees entreprenurship with the intention of placing the business firms in an innovative route. These two terms institutionalization and institutional entrepreneurship, can be seen as the key elements of family businesses that support the company's stability and productivity. This study is focused on family businesses, the institutionalization and its components social responsibility, stability, professionalization, autonomy, transparency and institutional entrepreneurship along with the risk and proactivity that have effects on strategic change and modernism. In addition, the effects of demographic factors such as gender, age and education on the institutionalization and institutional entrepreneurship are also covered in this study. Data from the questionaire have been analyzed by using the statistical techniques. Research hipotheses, have been examined by the statistical techniques and the findings have been investigated on their effects on businesess. Findings and evaluations made with respect to their effects on family businesses. Kurumsallaşma, işletmenin çevresel değişime duyarlılığı sonucunda gelişen ve bu değişime uyma çabalarıyla oluşan dinamik bir süreçtir. Kurumsal girişimcilik ise, işletme içinde farklı bir yapı kurarak çalışanların girişimci ruhunu teşvik edip, örgütü değişime ve yenilikçiliğe yöneltme sürecidir. Bu iki kavram, dünya ekonomisinde büyük bir paya sahip olan aile işletmelerinin sürekliliklerini ve verimliliklerini sağlayacak aktiviteler olarak görülebilir. Bu çalışmada, örneklemi oluşturan aile işletmelerinde, kurumsallaşma ve bunun bileşenleri sosyal sorumluluk, tutarlılık, profesyonelleşme, özerklik, formalleşme ve şeffaflığın, kurumsal girişimcilik ve bunun bileşenleri risk, proaktiflik, stratejik yenilenme ve yenilikçilik üzerindeki etkilerinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Ayrıca kontrol değişkenleri olarak belirlenen cinsiyet, yaş ve öğrenim düzeyi gibi çalışanların demografik özelliklerinin, kurumsallaşma ve kurumsal girişimcilik düzeyi üzerindeki etkilerinin ölçülmesi de çalışma amacı kapsamındadır. Anket yöntemiyle sağlanan veriler, istatistik programı kullanılarak analiz edilmektedir. Bu çalışmada, geliştirilen araştırma hipotezleri, istatistiksel analiz teknikleri kullanılarak sınanmakta, elde edilen bulgular ve değerlendirmeler ışığında çalışmanın örgüt kuramına yaptığı katkı tartışılmakta, bundan sonraki çalışmalara ışık tutabilecek bir takım öneriler geliştirilerek iş dünyasının çalışmanın sonuçlarından nasıl yararlanabileceği üzerinde durulmaktadır.

Ülke ekonomilerinde önemli bir ağırlığı ifade eden aile işletmeleri, diğer işletmelerden ailenin işletmeye şu veya bu düzeyde müdahalesi ile ayrılmaktadır. Bunun yanında, ailenin sahip olduğu kültürel değerlerin işletmenin girişimcilik faaliyetlerini etkilediği ifade edilmektedir (Hall, Melin ve Nordqvist, 2001; 194). Bu çalışma kapsamında ise, aile işletmelerinde dini, milliyetçilik ve kültürel açıklık eğilimlerinin, işletmenin girişimcilik sıklığı ve derecesini, başka bir ifadeyle girişimcilik yoğunluğunu etkilediği önerilmektedir. Bu çerçevede, yüksek dini, milliyetçilik ve kültürel açıklık seviyesine sahip aile işletmeleri, Morris ve Sexton (1996)’nın girişimcilik yoğunluğu eksenine teorik olarak yerleştirilmiştir., Family business, that is a dominant form of organization in most cultures, is defined via some family participation in the business and that the family has control over the business strategic direction. It is stated that, family’s cultural values affect firms’ entrepreneurial activity (Hall, Melin, and Nordqvist, 2001; 194). In this study we propose that, cultural values have an impact on the entrepreneurial intensity (on both degree and frequency of entrepreneurship) of family businesses. In this respect, family businesses that have high religiousness, nationalism and cultural openness tendencies are placed into the Morris and Sexton’s (1996) five entrepreneurial intensity categories theoretically.

Aile işletmelerinin özellikle yönetim tarzları ve nesillerarası devirleri sırasında yaşanan çatışmaların ve bu çatışmaların çözümüne yönelik söylemlerin son günlerde arttığı görülmüştür. Bu nedenle aile işletmelerinin kurumsallaşması ve kurumsallaşma biçimlerinin aile işletmelerinin başarısına olan katkılarının ekonomi ve yönetim bilimi açısından önem kazandığı tespit edilmiştir. Çalışmamızda, Aydın ilinde faaliyet gösteren aile işletmelerinin kurumsallaşma biçimlerini ne kadar önemsedikleri ve kurumsallaşma biçimlerinin aile işletmelerinin örgütsel ve örgütsel olmayan işletme başarılarını hangi yönde ve nasıl etkilediği araştırılmıştır.Çalışmada veri toplama yöntemi hazır bilgiler ve soru sorma biçiminde olmuştur. Birincil ve ikincil veriler olmak üzere iki tür veri kullanılmıştır. Kullanılan birincil veriler çalışmamızın konusuyla ilgili kişi ya da kişilere yöneltilen soru formları (anket) ile sağlanmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında veri toplama aracı olarak aile işletmelerinin kurucu girişimcilerine ve çalışanlarına yönelik üç ayrı soru formu kullanılmıştır. Çalışmamızda 153 aile işletmesi sahibi ve bu işletmelerde çalışan 185 personel ile görüşmeler yapılmıştır.Çalışmada, aile işletmelerinin kurumsallaşmaları işletme sahiplerine göre önem sırasıyla tutarlılık, kültürel güç, otonomi, saydamlık, formalleşme, profesyonelleşme ve sosyal sorumluluk kurumsallaşma biçimleri ile ölçülebildiği görülmüştür. Kurumsallaşma biçimlerinin örgütsel başarı biçimlerinden çıktı başarısına katkısı yüksek iken, işlevsel başarı ve yenilik-uyum başarısına katkının yeterince güçlü olmadığı görülmüştür. Örgütsel olmayan işletme başarı biçimlerinin ise katkılarının yüksek olmamakla birlikte önem sırası ile yetki-sorumluluk başarısı, hukuksal başarı, sosyal başarı, profesyonelleri kullanma başarısı, duygusal başarı, gelecek nesilleri değerlendirme başarısı, aile anayasasının varlığı başarısı şeklinde belirlenmiştir. Tüm kurumsallaşma biçimlerinin işletmelerin çıktı başarısına katkıda bulunduğu, otonomi ve formalleşmenin yenilik-uyum başarısına olan katkısının işlevsel başarıdan daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.Sonuç olarak, Aydın ilinde faaliyet gösteren aile işletmelerinin her konuda tam olarak kurumsallaşamadıkları ve kurumsallaşma biçimlerini tam olarak yerine getiremedikleri için örgütsel ve örgütsel olmayan işletme başarı biçimlerini de sağlayamadıkları görülmüştür.ANAHTAR SÖZCÜKLERAile İşletmeleri, Kurumsallaşma, Kurumsallaşma Biçimleri, İşletme Başarı Biçimleri, Örgütsel Başarı Biçimleri, Örgütsel Olmayan Başarı Biçimleri, Aile Anayasası, Kurumsal Yönetim İlkeleri It is seen that the conflicts which ocur especially during the transfer from generation to generation and management policies of family businesses and utterances for solution of those conflicts have increased recently. So, the institutionalization of family businesses and the contributions of institutionalization forms to the succes of family businesses have been determined to become important in terms of economy and business admistration. In this study, how much importance family businesses which remain actively in Aydın province give to the institutionalization forms of family businesses and in what respects and how institutionalization forms effect the organizational and non-organizational business success of family businesses have been researched.In this study, the method of collecting data has been in the form of asking questions and existing information. Two kinds of data have been used as primary and secondary data primary data, which are used in the study, have been collected with interviews that have been asked to a person or people who are related to our subjects of the study. On collecting the data of research, three different question forms for workers and entrepreneurial managements of family businesses have been used as a means of collecting data. In our study, interviews have been made with 153 owners of family businesses and 185 personnels working in those businesses.In this study, it has been seen that the institutionalization of family businesses is able to be evaluated by, in order of significance institutionalization forms of coherence, cultural power, autonomy, transparency, regular, professionalization and social responsibility according to the owners of businesses. It has been seen that while institutionalization forms contribute to output succes from organizational succes forms in a great way, its contribution to functional success and success of innovation-harmony is not huge enough. Non-organizational business success forms? contribution, on the other hand, is not great and it has been determined as, in order of significance, success of authority and responsibility, forensic success, social success, success of employing professionals, emotional succes, succes of assessment of future generations, succes of existence of family constitution. It has been determined that the whole institutionalization forms have contributed to the output succes of the businesses, and regular and autonomy?s contribution to the succes of innovation-harmony is higher than functional succes.In conclusion, family businesses which remain actively in Aydın province have been seen not to be able to achieve organizational and non-organizational business success forms because of the fact that they have not been able to institutionalize perfectly in evert respect and carry out the institutionalization forms thoroughly.KEYWORDSFamily Business, Institutionalization, Institutionalization Forms, Business Success Forms, Organizational Success Forms, Non-Organizational Success Forms, Family Constitution, Corporate Governance Principles. 292

TEZ5656 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2005. Kaynakça (s. 96-103) var. xiii, 109 s. ; 29 cm. Family businesses are of great importance for national economies. It's observed that companies that exist in economic lives of countries are to a large extent family businesses. An important part of countries' gross national product is produced by family businesses. With the emergence of family business as an area of study; the question of succession has come onto the agenda. Globalized world economy- and harsh competitive conditions as its consequence- are threatening family businesses, which are important for national economies. To prolong life spans of family businesses and to ensure succession of businesses to next generations necessitate a process. During this process, problems will inevitably be encountered. Research about problems that occur in family businesses have shown that the main reason why continuity cannot be provided is evasion from launching ""institutionalization"" studies; although business has reached a proper size and the necessary conditions are mature. In this framework, the biggest handicap is, for different reasons, neglecting to do the planning of ""succession planning"", which will help to determine and prepare the member of second generation that will take over the charge/control/flag after the founder. Research have shown that less than 1/3 of family businesses can succeed from first to second generation; and only half of them are able to see the 3rd. In this study, problems encountered in the succession process of family businesses are analyzed and proposals for solutions are presented. Aile işletmeleri ülke ekonomilerinde önemli bir yere sahiptir. Ülkelerin ekonomik hayatında yer alan şirketlerin büyük oranda aile işletmeleri olduğu görülmektedir. Gayri safi milli hasılanın önemli bir kısmı aile işletmeleri tarafından üretilmektedir. Aile şirketlerinin bir çalışma konusu olarak ortaya çıkması ile birlikte bu işletmelerde yönetimin sonraki kuşaklara devredilmesi sorusu da gündeme gelmiştir. Globalleşen dünya ekonomisi ve bunun getirdiği sonuç olarak acımasız rekabet koşulları bulundukları ülkelerin ekonomilerinde önemli bir yere sahip aile işletmelerini tehdit etmektedir. Böyle bir rekabet ortamında aile şirketlerinin ömürlerini uzatabilmek ve firmayı bir sonraki kuşağa aktarabilmek bir süreci gerektirmektedir. Bu süreç içerisinde sorunlarla karşılaşılması ise kaçınılmaz olacaktır. Aile işletmelerinde ortaya çıkan sorunlar üzerinde yapılan araştırmalar, sürekliliğin gerçekleştirilememesinin en önemli sebeplerinin başında, şirket belirli bir büyüklüğe ulaştığı ve gerekli şartlar oluştuğu halde, ""kurumsallaşma"" çalışmalarının başlatılmaması gelmektedir. Bu çerçevede, en büyük handikap, çeşitli gerekçelerle, özellikle kurucudan sonra bayrağı devralacak 'ikinci Nesil' aile üyesinin belirlenmesi ve hazırlanmasını sağlayacak olan ""devir planlaması""nın, planlanmasının yapılamamasıdır. Yapılan araştırmalar 1/3'den daha az oranda aile işletmesinin 1.nesilden 2. nesile geçebildiğini, bunların ise ancak yarısının 3.kuşağı görebildiklerini ortaya koymaktadır. Bu çalışmada Aile İşletmelerinde Yönetimin Bir Sonraki Kuşağa Devrinde Karşılaşılan Sorunlar incelenmiş ve çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No

Günümüzde rekabet koşullarının sürekli değiştiği ve yoğunlaştığı bir konjonktür sergilenmektedir. Diğer bir anlatımla teknolojilerin sürekli ve hızla yenilendiği; ürünlerin yaşamsal evrelerinin kısalıp pazar koşullarının farklılaştığı; ürüne, pazara, rakiplere, müşterilere vb. ilişkin araştırmaların süreklilik kazandığı bir rekabet dünyasında yaşamaktayız. Bu durum, bölgesel düşünmekten öte küresel düşünmeyi ve davranmayı zorunlu duruma getirmektedir. Büyümeye bağlı olarak örgütsel yapı ile yönetsel tarzda olan değişimler ve sorunlar diğer işletmeler gibi aile işletmelerini de etkilemektedir. Aile ve işletme sistemlerini bir arada bulundurmaları, büyüme ile birlikte aile işletmelerini kendine özgü sorunlarla karşı karşıya bırakmaktadır. Aile işletmelerinin karşılaştıkları sorunlar rol çatışmaları, aile üyeleri ve diğer çalışanlar arasında ücretleme ve iş yükünde dengesizlikler, karar almada yaşanan çatışmalar, aile bireyleri arasında çekişme, rekabet ve kurumsallaşmada yaşanan güçlükler vb. sıralanabilir. Büyüme, işletmenin ölçeğinde meydana gelen artışlardır. Artışlar ise işletmenin yapısal ya da işlevsel nitelikleriyle ölçülür. Bu nitelikler işletmenin girdileri, çıktıları ve kaynaklarıdır. Büyüme, örgütsel değişimin bir alt bileşenidir. Bununla birlikte işletmeler yaptıkları işleri ya da imajlarını, ölçeklerinde bir artış olmadan da değiştirebilirler. Büyüme ve değişim birbirinden bağımsız ya da birlikte gerçekleşebilir., Today, a lasting, rapid and dense conjuncture is seen. In other words, we are living in a competitive world where technologies are been renewed progressively and fast; the lifecycle of product is getting shorter and the market condition is differentiated; the research for product, competitors, clients are conducted continuously. And this is the reason why we have to think and act globally rather than regionally. Innovations and problems related with development in organizational structure and administrative type also affect family business similar to other businesses. Involving together family and organizations systems create special problems for family businesses. The problems of family business may be ranked from the role conflicts, the inequalities between waging and the work capacity to the conflict in decision process, the competitions among families, the difficulties experienced in competitions and becoming institutions, etc. The growth is the rising of business capacity. And this increase is measured by the structure and function of organization. These qualities are the sources, input and output of the organization. The growth is the sub-element of organizational change. Moreover, the organizations are able to alter their image and work without changing their capacity. Growth and change can occur both simultaneously and separately.

Aile işletmeleri, küçük ölçekli işletme niteliğindeyken zamanla büyüyebilmektedir. Ülkemizdeki KOBİ’lerin %95’i aile işletmelerinden oluşmaktadır. Fakat aile işletmelerin ömrü uzun olmamakta diğer kuşaklara devredilen işletme sayısı çok azdır. Aile işletmelerinin ömürlerinin kısa olmasında aile üyelerinin kendi aralarında yaşadıkları sorunlar, işletmede uygulanan kurallara tüm aile üyelerinin veya bir kısmını uymaması gibi yönetimsel sorunlar nedeniyle bu tür işletmeler kısa sürede dağılabilmektedirler. Günümüzde gelişmiş ülkelerin çoğunda ekonomik hayatta söz sahibi işletmeler ya aile işletmesidir, ya da aile işletmesi olarak ticari hayata atılmış şirketlerin devamıdır. Bu tür nedenlerden dolayı aile işletmelerinin uzun ömürlü olmasında kurumsallaşma önemli bir faktördür. Bilgi teknolojilerinin giderek öneminin arttığı günümüzde aile işletmelerinin kurumsallaşmasında bilgi teknolojileri çok önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmamızda aile işletmelerinin kurumsallaşmasında bilgi teknolojilerinin rolünün tespiti amacıyla Konya faaliyet gösteren aile işletmelerine anket yapılmıştır. Konya’da imalat sektöründe faaliyet gösteren 100 adet aile işletmesine uygulanan bu ankette, Likert Tipi ölçek kullanılmıştır. Anket yöntemi ile elde edilen veriler SPSS 16.0 paket programında analiz edilmiştir. Anketin güvenilirlik analizi yapılmıştır. Ankete katılanların demografik özellikleri ile ilgili anket soruları Frekans Dağılımı ile analiz edilmiştir. Kurumsallaşma ve Bilgi Teknolojileri soruları ise Ki Kare Bağımsızlık testi ile analiz edilmiştir. Anket üç bölümden oluşmaktadır. Anketin ilk bölümünde demografik özelliklere yer verilmiş, ikinci bölümde ise kurumsallaşma ile ilgili anket sorularından oluşmaktadır. Kurumsallaşma anket soruları 15 sorudan oluşmaktadır. Anketin üçüncü bölümünde, işletmelerdeki bilgi teknolojileri uygulamalarına ilişkin tutumları ölçmek için 12 soru vardır. Araştırmamız iki hipotez üzerine kurulmuştur. Birinci hipotezimiz Araştırmamız hipotezlerinden Konya’daki aile işletmelerinin bilgi teknolojilerini kullanmanın işletme için önemli olması ile işletmede kullanılan bilgisayar sayısı arasında olumlu bir ilişki vardır. İkinci hipotezimiz olan Konya bölgesi işletmelerinde bilgi teknolojilerinin etkin kullanımı ile kurumsallaşma arasında doğru orantılı bir ilişki vardır ile işletmede kullanılan bilgisayar sayısı arasında da olumlu bir ilişki vardır. Bu anketlerden çıkan sonuçlar ile bu ilde faaliyet gösteren aile işletmelerinin kurumsallaşma sürecinde bilgi teknolojilerinin rolü tespit edilmiştir. Konya’da yapılan bu çalışmanın sonucu olarak Konya’da faaliyet gösteren aile işletmeleri için kurumsallaşma sürecinde bilgi teknolojilerinin önemli olduğu sonucuna varılmıştır.. Aile işletmelerin kurumsallaşma faaliyetleri sırasında bilgi teknolojilerinden faydalandığı tespit edilmiştir., While considered as a small scale enterprise, family-owned businesses can grow in time. In our country, 95 % of small and medium sized enterprises are comprised of family owned companies. However, the existence of the family-owned companies does not last very long and the number of the companies taken over by next generations is limited.In today’s world, the businesses which have a crucial role on economical life are either family owned businesses or ongoing businesses which went into business as family-owned business. While considered as a small scale enterprise, family-owned businesses can grow by time. Institutionalization of family businesses is an important factor in being long-lived. Gradually increased the importance of information technologies in information technology today, the institutionalization of family businesses have a very important place. In this study, the institutionalization of family businesses in order to determine the role of information technology in Konya was conducted to operate the family business . 100 units operating in the manufacturing sector in Konya apply this survey to family businesses, Likert- type scale was used. Survey data obtained by the method were analyzed by SPSS 16.0 program pack . Reliability of the questionnaire is analyzed. Related to demographic characteristics of the respondents of the survey questions were analyzed by Frequency Distribution. Institutionalization and Information Technologies questions were analyzed by the Chisquare test of independence. Survey consists of three parts . In the first part of the questionnaire given to demographic characteristics , and the second section consists of survey questions related to institutionalization . Institutionalization questionnaire consists of 15 questions . In the third part of the survey , the information technology business applications are 12 questions to measure attitudes . Our research is based on two hypothese. Our first hypothesis of our research hypotheses using information technologies in Konya family businesses is important to the business in operation has a positive relationship between used computer number. Our second hypothesized that the Konya region, with the effective use of information technology in the business of institutionalization has a proportional relationship between the number of computers used in business has a positive relationship . The results of this survey and the provinces in the institutionalization of family businesses operating in the role of information technology have been identified. As a result of this study conducted in Konya for family businesses in Konya operating in the information technology in the process of institutionalization has been concluded that it is important. Family businesses that benefit from information technology during institutionalization activities have been identified.