Search

Objective: The aim of this study was to assess the effect of transport duration and access to feed and water during the transportation of broiler chicks on growth performance, yolk sac weight, development of intestine and immune organs, and carcass yields of broilers.Material and methods: A total of 256 Cobb broiler chicks were obtained from a commercial hatchery. Depending on the treatment, chicks were divided into 4 groups and subjected to either 1.5 h (DS) or 6.0 h (DL) transportation with (AFW) or without access to feed and water (NFW) during the transportation. Chicks from each subgroup were assigned to 4 floor pens (16 pens in total) and reared until 42 d.Results: Our results confirmed that AFW improved body weight, breast fillet, food consumption, yolk sac weight at day 2, and development of immune and intestinal at day 42, (7 d) as compared with the NFW. Our study also indicated that DL group attempted to compensate their growth retardation by increasing their feed intake during the first week of their lives as compared to DS group. However, DL group broilers did not catch up with the broilers from DS group at slaughter age and had worse FCR.Conclusion: This study shows that there is a positive effect on broiler performance by providing feed and water during the transportation., Amaç: Bu çalışmanın amacı bir günlük etlik civcivlerde taşıma süresi ve taşıma sırasında yem ve su verilmesinin büyüme performansı, sarı kese ağırlığı, sindirim ve bağışıklık organlarının gelişmesi ve karkas verimine etkisini belirlemektir.Materyal ve Metot: Ticari bir kuluçkahaneden 256 adet Cobb etlik civciv temin edilmiştir. Civcivler rasgele 4 gruba ayrılmış ve 1.5 saat (DS) veya 6.0 saat (DL) boyunca yem ve su sağlanmış (AFW) ya da sağlanmamış (NFW) olarak taşımaya maruz bırakılmışlardır. Taşımadan sonra her grup 4 adet yer bölmesine yerleştirilmiş (toplam 16 bölme) ve 42. güne kadar büyütülmüştür.Bulgular: Sonuçlar AFW uygulamasının NFW’e kıyasla 42. gün canlı ağırlığı iyileştirdiğini, göğüs eti, yem tüketimi ve 2. gün sarı kese ağırlığını artırdığını, erken yaşta (7 gün) bağışıklık ve sindirim organlarının gelişimini iyileştirdiğini göstermiştir. Çalışma aynı zamanda DL uygulamasının DS’e göre çıkış günü canlı ağırlığı düşürdüğünü ve DL grubunun DS’e kıyasla ilk hafta yem tüketimini artırarak telafi edici büyüme çabası içinde olduğuna işaret etmektedir. Ancak, DL grubu kesim yaşında DS grubunun canlı ağırlığına ulaşamamış ve daha kötü FCR elde edilmiştir.Sonuç: Çalışma,taşıma süresinden bağımsız olarak günlük civcivlere taşıma sırasında yem ve su sağlanmasının etlik piliç performansını olumlu etkilediğini göstermiştir.

This study was conducted to determine the effects of different cage densities on laying performance of white and brown hybrid layers during high summer temperatures. White layers, 68 weeks of age, were housed at a density of 3, 4 or 5 hens/cage (respectively 640, 480 and 384 cm2/hen); brown layers were housed at 3 or 4 hens/cage (respectively 640 and 480 cm2/hen). The results indicated that housing at 3 or 4 hens/cage did not affect egg production or egg quality significantly. Increasing the cage density to 5 hens/cage in white layers decreased egg production and Haugh Units. However, it was observed that shell quality and egg weight were not affected significantly by higher cage density.

This study was conducted to determine the effects of restricted light on broiler performance and carcass parameters. Day-old broiler chicks were placed (70 chicks/pen) in each 9 floor pens which were in three different rooms in the poultry house, thus giving us three replicates for each lighting teratment. In the first three days, lighting schedules was 23 h light (L): 1 h dark (D) for all pens. Then three pens were randomly assigned to each of the three leihting treatmens: 1. Group (control): 23L:1D, 2. Group: natural day light from days 4 to 35 and 23L: 1D from days 36 to 40, 3. Group: 23L:1D from days 1 to 21 and 12L:11D:1L (one hour light at midnight) from days 22 to 40. Results showed that there was no light treatmant effects for body weight, feed convertion ratio, mortality, carcass weights and yields of different carcass parts except of the yield of leg. The highest yield of leg was observed in the third group. As a result of these experimental findings, it is concluded that it is possible to use a restricted lighting schedule after three days of age in broilers that raised in curtain-sided and conventional poultry houses without any detrimental effect on broiler performance.

This study was conducted to determine the effects of high (0-3 wk age 3100 kcal ME/kg and 23% CP; 4-6 wk age 3200 kcal ME/kg and 21% CP) and low (0-3 wk age 2900 kcal ME/kg and 21% CP; 4-6 wk age 3000 kcal ME/kg and 19% CP) nutrient density and feed form (mash, crumble and pellet) on broiler performance, rectal temperature and carcass characteristics in high summer temperatures. The research was carried out over 42 days during the period July 4 - August 16, 1996. Nine-hundred-day-old broiler chicks were randomly distributed into groups containing 50 chicks each with 3 replications. The results indicated that mixed feeds for broilers should be in pellet or cumble form in both high and low nutrient density during high summer temperatures.

In this study, the influence of different methods of feed restriction on the performance of broiler with two genotypes, was investigated. Compensatory growth after feed restriction was studied and the effects of the restriction on feed consumption, growth and carcass characteristics were discussed. Broilers in each genotypes were separated in three groups randomly. In the first group, all birds were fed fully (Control). Feed restriction at the level of basal metabolism were used from 7 to 14 days of age in second group, and from 14 to 21 days of age in third group. There has been evidence of compensatory growth in birds restricted in early life (from 7 to 14 and from 14 to 21 days of age). Feed consumption in the restricted birds was less and feed conversion was better than the birds full fed, at 7 th weeks of age. Feed restiction had no significant effect on broiler carcass yield and percentage of abdominal fat pad, legs and breast. As a result, compensatory growth at 6th wk following feed restriction was observed in broilers.

© Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart.The objective of the present study was to evaluate the effect of breeder age (28-wk vs. 48-wk of age breeders) on meat quality traits of breast and leg meats of broilers slaughtered at 1800, 2100 and 2400 g weights. The pH24, colour, thawing and cooking loss, texture, initial protein solubility and myofibril dimensions were measured. Slaughter weight affected pH24, lightness, thawing and cooking loss and protein solubilities of broiler breast and leg meat.Tenderness of leg meat decreased with slaughter weight. Breast meat from 48-wk breeders lost more water during thawing. A significant breeder age by slaughter weight interaction showed that the increases in initial myofibrillar protein solubility of breast meat and both initial myofibrillar and sarcoplasmic protein solubilities of leg meat with slaughter weight were higher in broilers from 28-wk breeders than those from 48-wk breeders There was negative correlation between breast meat pH24 and L*, b*, and thawing loss whereas leg meat pH24 was positively correlated with a*, negatively correlated with b*, texture, thawing and cooking loss. A negative correlation was found between cooking loss and myofibrillar protein solubilities of breast meat.The results suggested that breeder age may affect thawing loss of breast meat and total initial protein solubility of both breast and leg meats. Higher myofibrillar protein solubility found for breast and leg meat of broilers from 28-wk breeders may indicate better functional qualities.

Zemahşeri tarafından 1128?1144 yılları arasında yazılan Mukaddimetü'l-Edeb, Arapça öğrenmek isteyenler için hazırlanmış kullanışlı bir sözlüktür. Eser, yazıldığı dönemin günlük yaşamına ilişkin zengin bir kelime hazinesine sahiptir: Dokumacılık, gemicilik, ayakkabıcılık v.b. meslek grupları ve bunlara ait terimler; kavimler ve akrabalık isimleri; dini bilgiler; şifalı otlar, çeşitli hastalıklar, organlar v.b. Bu nedenle Mukaddimetü'l-Edeb, yazıldığı dönemden günümüze kadar, pek çok dile tercüme edilmiş bir sözlüktür. Eserin Harezm Türkçesi ile tercümeli nüshalarından yazılış tarihi belli olan en eski nüshası Yozgat nüshasıdır. 347 varak olan nüsha, Semerkand-Buhara çevresinde 10 Cemadilevvel 655 (=27 Mayıs 1257) yılında İbrahim b. Mahmud Sufi el-Müezzin tarafından istinsah edilmiş. Yazıldığı yer ve tarih dikkate alındığında Yozgat nüshasının müellif yazmadaki bazı kelime ve şekilleri içerdiği söylenebilir. Mukaddimetü?l-Edeb - written by Zemahşeri between 1128-1144 - is a very useful dictionary could help the ones who would like to learn Arabic. That dictionary has a very large vocabulary regarding the casual life of its century: Textile, sailing, shoemaking etc. and their glossary; tribes and genealogical names; religious facts; medicinal herbs, various illnesses, organs etc. Therefore Mukaddimetü?l-Edeb, has been translated into many languages since it had first written to date. The oldest and the certain date translation of the dictionary that has been written in Harezm Turkish is Yozgat Edition. The handwritten edition is totally 347 sheets and prepared by İbrahim b. Mahmud Sufi el-Müezzin near Semerkand-Buhara on 27 May 1257 (=10 Cemadilevvel 655). Regarding the place and date of edition, it is said that Yozgat Edition includes some words and signs of the Author. 541

The effect of environmental stressor, climatic or nutritional, on avian leukocyte has been widely considered in anumber of researches. Leucocyte responses are considered as better indicators of stress. Heterophil:lymphocyte(H:L) ratio in the avian blood refers to stress status only when mild to moderate stress exist. However, extremestress conditions result in a heterophenia and basophilia. Several reports showed that food restriction resulted insignificant basophilia in broilers and ducks except with turkeys. The effects of climatic changes or foodrestriction on turkeys have not received a high level of attention. The food restriction is not commonly used inturkey production except in compensatory growth studies and breeders. Turkeys are also known to be lesssensitive to heat stress due to better heat dissipation from their relatively large wattles. However, economiclosses in poultry production due to acute heat waves during summer season are of importance in many parts ofTurkey. Therefore, this study investigated the differential of leucocyte cell counts, H:L ratio, and bodytemperatures of turkey toms close to marketing age under acute heat exposure.A total of 28 commercial heavy line turkey toms which had been subjected to two different feeding regimeneither restricted (intermittent) including consequent two h of on-feed and off-feed periods that give a total of 8 hfeeding time in each day or ad libitum till 15 wk were used in the present study. At 15 wk of age, 14 birds fromeach feeding group were randomly chosen, were bled, and rectal temperatures were measured. Birds were gentlymoved to warm room where mean temperature and humidity was 31.85±0.31 °C and 51.19±0.70% during the 2h of heat exposure of turkey toms. Heat stressed birds were bled for leucocyte counts and body temperatureswere measured.Feeding treatment which was used during rearing period did not affect the leucocyte response and bodytemperature of turkey toms. Body temperature, heterophils, basophils, and monocyte proportions , and H:L ratioincreased with acute heat exposure while the lymphocytes lowered. Eosinophil remained unchanged under acuteheat stress.In conclusion, significant arise in basophil numbers reported here and lowered lymphocytes accompanied withhigh H:L ratios showed the severe effect of heat stress on turkey toms, either fed restricted or ad libitum duringgrowth period, under the experimental conditions .Keywords: turkey tom, heat stress, leucocyte, H:L ratio, body temperature

Çağımızda doğa kirliliğinin aşın ölçüde artması ve bitkisel üretimde hastalıklara ve böceklere karşı aşırı ilaç kullanımı ve hızlı kentieşme keklik ve sülün gibi kuşlann doğai yaşarna oı-tamlannın bozulmasına yol açmıştır.

Süiün yetiştirmede özel av alanlan için üretim, zevk için (hobi oiarak) üretim, damızlık sülün üretimi ve sülün eti üretimi olmak üzere başlıca dört amaç vardı

ÖZ Araştırma ticari etlik hibritlerden damızlık olarak yararlanma olanaklarının ortaya konulması amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla araştırmada 3 ticari hibritin (E, AA, A) damızlık özellikleri incelenmiştir. Yapay tohumlama ile 9 adet re- siprokal melez genotip oluşturulmuştur. Bu döllerin etlik piliç performansı saptanmış ve ticari hibritlerle kıyas lanmış tır. ExE, AAxAA ve AxA döllerinde çıkış ve 7. hafta canlı ağırlığının kalıtım dereceleri hesaplanmıştır. Ayrıca çıkış ve 7. hafta canlı ağırlığı üzerinde etkili olan genetik ve çevresel etkiler irdelenmiştir. Sonuçta, elde edilen döllerin etlik piliç performansı gözönüne alındığında ticari hibritler in sadece bir kuşak olmak koşulu ile damızlıkta kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Ancak ticari hibritlerin üreme özelliklerinin geri olmasının bunların damızlıkta kullanılmasını sınırlayıcı bir etmen olduğu ortaya konulmuştur. ABSTRACT This study was carried out to research the possibility of the using commercial broilers as breeders. For this purpose, the breeder performance of 3 commercial broilers genotypes (E, AA, A) were invastigated. By artificial insemination, 9 resiprocally crosses were produced. Broiler performance was determined on offsprings and compared with commercial hybrids. Heritability for BW was estimated at hatch and 7th weeks of age from offspring ExE, AAxAA and AXA. Genetic effects on BW at hatch and 7th week of age were evaluated. It was concluded that commercial broiler might be used as breeders for one generation. However, decreasing in reproductive performance of commercial hybrids is a limiting factor using them as breeder. 144

Bu çalışmada etlik piliçlerde embriyo döneminde döngüsel yüksek sıcaklık ve fotoperiyodik aydınlatmanın birlikte kullanılmasının çıkışta ve çıkış sonrası gelişme, stres ve biyolojik ritim düzenleyici mekanizmalar ile akut ısı stresine uyum üzerine etkileri araştırılmıştır. Çalışma, birbirini takip eden iki denemeden oluşmuştur. Her bir deneme için 420 adet olmak üzere toplam 840 adet ROSS 308 etlik damızlık yumurta kuluçka edilmiştir. Birinci denemede, kuluçkada optimal kabuk sıcaklığı (37.8ºC, Kontrol) veya kuluçkanın 11-16. günleri (EY11-16) arasında günde 6 saat optimumdan 1ºC daha yüksek kabuk sıcaklığı (38.8ºC) kullanılarak sıcağa alıştırma (SA) yapılmıştır. İkinci denemede, yumurtalara 16 saat aydınlık 8 saat karanlık (16A: 8K) aydınlatma altında optimum sıcaklık (AK) veya aydınlatma ile birlikte SA (ASA) uygulanmıştır. Çıkış performansı ve civcivlerde gelişme, civciv kalitesi, kan kortikosteron (CORT) ve pinealde Arilalkilamin N-Asetil transferaz (AANAT) ekspresyonu incelenmiştir. Her iki denemede de 180 adet civciv (90 adet/grup) 32. güne kadar optimum çevre koşulları altında büyütülmüştür. Otuz ikinci gün her kuluçka uygulamasından (KU) 12 piliç olmak üzere toplam 24 adet piliç 2 saat boyunca akut yüksek sıcaklığa (32.1±0.1°C) maruz bırakılarak fiziyolojik ve davranışsal stres yanıtları incelenmiştir. Deneme 1'de SA uygulaması, çıkış günü civcivlerde pineal bezde melatonin sentezinde kritik enzim olan AANAT ekspresyonunu geriletmiştir (P, Two consecutive experiments were carried out to investigate the effect of cyclic higher egg shell temperature and photoperiodic lighting along with their combination during the incubation on growth, stress and biological rhythm regulating mechanisms, and adaptation of broilers to post hatch acute heat stress. A total of 840 ROSS 308 commercial broiler breeder eggs (420 for each trial) were used in the experiment. In the first experiment, the eggs were exposed to either optimal egg shell temperature (37.8ºC, Control) or temperature acclimation using 1ºC higher eggshell temperature (38.8ºC ) for 6 h/day from 11 to 16 embryonic day (TA) . In the second experiment, the eggs were subjected to a. 16 hours of light and 8 hours of darkness (16L: 8D) schedule with optimum temperature (L-control) or along with TA (LTA) . Hatching performance, chick quality, blood corticosterone and pineal aralkylamine N-acetyltransferase (AANAT) gene expression were investigated. In both trials, 180 chicks (90 per group) were raised under optimum environmental conditions until day 32. On the 32nd day, 24 (12 from each incubation group) chickens were exposed to acute heat stress (32.1±0.1ºC) for 2 hours and physiological and behavioural stress responses were recorded. In experiment-1, TA regressed the expression of AANAT, which is the critical enzyme for melatonin synthesis, in the pineal gland of chicks (P

Bu çalışmada, ısı stresi altında farklı kuluçka koşullarından gelen etlik piliçlerin davranışsal tepkilerindeki değişiklikleri araştırmak için iki deneme yapılmıştır. Çalışmada toplam 256 adet etlik piliç (128 /deneme) kullanılmıştır. Her denemede piliçlerin yarısı 37.8oC optimum kabuk sıcaklığında (kontrol) kuluçka edilen yumurtalardan elde edilmiştir. Diğer yarısına ise kuluçkada 11-16 günler arasında günde 6 saat 38.8oC kabuk sıcaklığı uygulanan sıcağa alıştırma (SA) kuluçka grubundan sağlanmıştır. Birinci denemede her iki sıcaklık grubu da karanlıkta kuluçka edilmiştir. İkinci denemede ise kuluçkada 0-21 gün boyunca günde 16A:8K aydınlatma uygulanmış ve optimum kabuk sıcaklığı (Aydınlatma) veya aydınlatma ile birlikte SA (Aydınlatma+SA) uygulanmıştır. Her iki denemede de civcivler 31. güne kadar optimum çevre koşulları altında büyütülmüştür. Otuz ikinci günden itibaren 4 gün boyunca her kuluçka grubundan piliçlerin yarısı günlük 4 saat (11:00-15:00 arasında) döngüsel ısı stresine (30 ± 1 oC) maruz bırakılmış (stres) diğer yarısı optimum sıcaklıkta (20-22oC) tutulmuştur (kontrol). Böylelikle her iki denemede dört alt grup oluşturulmuştur. Kuluçkada sıcağa alıştırma her iki denemede de piliçlerde ısı stresine karşı termoregulasyon davranışları olan hızlı soluma ve kanat açma davranışlarını kontrol grubuna göre azaltmıştır. Her iki denemede de sıcağa alıştırma uygulaması hızlı soluma davranışının ilk gözlendiği çevre sıcaklığını önemli düzeyde yükseltmiştir. Sonuçlar kuluçkanın 11-16 günleri arasında uygulanan sıcağa alıştırmanın etlik piliçlerin ısı stresi altında termoregulasyon ilgili davranışlarını değiştirdiği ve hızlı solumanın başladığı sıcaklığı yükselttiğini dolayısı ile döngüsel ısı stresine karşı etlik piliçlerin hassasiyetini azalttığını göstermiştir., Two experiments were conducted in this study to investigate the changes in behavioral responses of broilers from different incubation conditions under heat stress. In the first experiment, both temperature groups were incubated in the dark. In the second experiment, 16A:8K lighting was applied daily for 0-21 days in incubation and optimum shell temperature (Light) or TA (Light+TA) was applied together with lighting. A total of 256 broilers (128/experiment) were used in the experiments. Half of the broilers in each experiment was obtained from eggs incubated under optimum egg shell temperature (EST) of 37.8oC. The other half had been incubated under a thermal acclimation (TA) protocol using an EST of 38.8oC for 6 h/day between embryonic days 11-16 (ED11-16). All eggs were incubated in dark condition in the first experiment. In experiment 2, all eggs were exposed to cyclic illumination of 16L:8D per day using white LED bulbs during the incubation (0-21 gün) either with a standard EST (37.8oC) (Light) or a combination of TA protocol (EST of 38.8oC for 6 h/day between ED 11-16) with 16A:8K lighting (Light+TA). Chicks from both experiments were raised under optimum environmental conditions until the day 31. From day 32 broilers from each incubation treatment either were exposed to cyclic heat stress (30 ± 1 oC) between 11:00-15:00 hours (4 hours) daily for 4 days or standard rearing temperatures ranging between 20 to 22 ℃ (Control). Therefore, there was four subgroups in each experiment. In both experiments thermal acclimation significantly decreased the rate of broilers exhibiting panting and wing opening behaviors, which are thermoregulatory behaviors of broilers in response to heat stress. Thermal acclimation further increased the temperature at fist panting behavior was observed in both experiments. These results revealed that heat acclimation of embryos between E11-16 altered the thermoregulatory behavioral responses, which are taking a part of overall stress responses to heat, and increased the temperature threshold for panting behavior indicating reduced sensitivity of broilers to cyclic heat stress.

Bu tezin amacı, ticari bir damızlık işletmede kullanılan yemleme zamanı uygulamalarının, sabah erken saatlerde (saat 08.00’da ışıklar yandığında, Kontrol) veya öğleden sonra (saat 14.00’de, Geç), etlik damızlık üretim performansına etkisini değerlendirmektir. Bu amaçla, geç yemlenen üç adet Ross 308 damızlık kümesi ve kontrol yemlemesi uygulanan üç adet Ross 308 kümesinin tüm üretim dönemi (24-62 hafta) kayıtları analiz edilmiştir. Sonuçlar, geç yemlemenin kontrol yemlemesine kıyasla belirgin şekilde (P≤0.05) tavuk/kümes yumurta verimi (%), kuluçkalık yumurta oranı (%) ve döllü yumurta oranını (%) olumlu etkilediğini göstermiştir. Geç yemleme grubunda tavuk/gün yumurta verimi (%) kontrol grubuna göre daha yüksek olma eğilimi göstermiş; ancak gruplar arasındaki farkın önemli olmadığı görülmüştür (P=0.078). Geç yemleme grubunda yere yumurtlanan yumurta oranı ve ölüm oranı kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşüktür (P≤0.05). Kuluçkalık yumurta oranı ve yer yumurtası oranı için yemleme zamanı x yaş interaksiyon etkisi önemli bulunmuştur. İnteraksiyon, yumurta veriminin erken dönemlerinde (35. hafta yaşına kadar) geç yemleme grubunun kontrol grubuna göre kuluçkalık yumurta oranının yüksek, yer yumurtası oranının daha düşük olmasından kaynaklanmıştır. Geç yemlemenin döllülük üzerine olumlu etkilerinin olduğu (P≤0.05) fakat yumurta ağırlığını ve damızlık canlı ağırlığında bir örnekliği etkilemediği saptanmıştır. Geç yemlemenin kuluçkalık yumurta oranını arttırmada ve yer yumurtası oranını azaltmada kontrol grubuna göre umut verici bir uygulama olabileceği sonucuna varılabilir. Geç yemlemenin avantajının sebebi, sabah saatlerinde yem tüketimi aktivitesinin folluğa gitme aktivitesi ile çakışmaması nedeniyle olabilir., The aim of this thesis is to evaluate the effect of feeding time practices used in a commercial breeder company either early in the morning (at 8:00 Control) or in the afternoon (14:00 Late) on production performance of broiler breeders. For this purpose, whole production records (24-62 wk) of three Ross 308 breeder stocks practicing late feeding and three Ross 308 stocks practicing control feeding were analyzed. Results showed that there was a positive effect of Late feeding as compared to Control feeding as indicated by significantly higher (P≤0.05) hen housed egg production rate (%), hatching egg, and fertile egg ratios. Hen day egg production rate tended to be higher in Late feeding group as compared with Control. However differences was not significant between groups (P=0.078). The percentage of floor eggs in total egg production and mortality were significantly lower in Late feeding group than Control (P≤0.05). Significant age by feeding time interaction for hatching egg and floor egg percentage were due to significantly higher hatching egg production rates but lower floor eggs in Late feeding group as compared with Control, especially, at early ages (till 35 wk). Late feeding positively affected fertile egg ratio (P≤0.05) but it didn’t affect egg weight and uniformity of breeder hens. It may be concluded that late feeding time (14:00h) might be a promising tool for improving hatching egg production by decreasing floor egg ratio as compared with control (8:00). This advantage of late feeding time may be because feeding activity was not coincided with peak nesting activity in the morning hours.

Kanatlılarda kuluçka döneminde ışık uygulamasının davranış ve refah üzerine önemli etkileri bulunmaktadır. Bu çalışmada kuluçka boyunca (0-21 gün) beyaz (6500K) ve yeşil LED (8000K-520nm) ışık kullanılarak döngüsel aydınlatma (16 saat aydınlatma – 8 saat karanlık, 16A:8K) veya karanlık (kontrol grubu) uygulamasının yumurta tavuklarının üretim performansı, davranışsal ve fizyolojik stres yanıtları ve özellikle zararlı bir davranış olan tüy gagalama davranışı olmak üzere davranım özelliklerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada, iki aydınlatma uygulanmış kuluçkadan ve bir kontrol (karanlık) kuluçkadan gelen 261 adet kahverengi yumurtacı yarkalar kullanılmıştır. Tavuklar, aynı kümeste iki deney odasında her aydınlatma grubundan 2'şer bölme olmak üzere toplam 12 bölmeye yerleştirilmiştir (4 bölme/kuluçka). Yumurta verimine ilişkin veriler 20 hafta boyunca kaydedilmiştir. Davranış gözlemleri 16, 24 ve 32 haftalık yaşta bölme düzeyinde anlık örnekleme ile kaydedilmiştir. Tavukların stres ve korku yanıtları, farklı yaşlarda yapılan açık alan (OF), hareketsiz kalma (TI), zorla hareketsiz bırakma (MR) testleri ve kan (plazma) CORT ve H: L oranları ile ölçülmüştür. Çalışmadan elde edilen en önemli sonuç, YEŞİL kuluçka aydınlatmasındaki tavukların BEYAZ ve KONTROL'e göre daha yüksek yumuşak tüy gagalama ancak daha düşük sert tüy gagalama ve agresif gagalama davranış sıklığı sergilemesidir. Aydınlık kuluçka KONTROL'e göre çevre gagalamayı ve tüy düzeltme davranışını önemli ölçüde artırmıştır. Kanat-bacak germe gibi konfor davranışları YEŞİL kuluçkadan gelenlerde BEYAZ ve KONTROL'e göre daha fazla görülmüştür. Oturma davranışı sıklığı en yüksek BEYAZ en düşük YEŞİL kuluçka grubunda gözlenmiştir. Tavukların TI, MR ve OF testlerinde davranışsal yanıtları, BEYAZ, YEŞİL ve KONTROL grupları arasında korku veya kaygıya işaret eden belirgin farklılıklar olmadığını göstermiştir. Bununla birlikte, YEŞİL kuluçka grubunda BEYAZ ve KONTROL'e göre TI oluşması için birden fazla müdahale sayısına ihtiyaç duyan bireylerin yüzdesinin daha yüksek olduğu saptanmış, bu da korku düzeyinin YEŞİL kuluçkadan gelenlerde daha düşük olabileceği şeklinde yorumlanmıştır. Denemenin sonunda, YEŞİL kuluçka grubunun daha iyi tüy ve ibik skoruna sahip olması bu gruptaki düşük sert tüy gagalama ve agresif gagalama gözlemlerini desteklemiştir. Kan (plazma) CORT ve H:L oranları bakımından gruplar arasında 24. hafta OF kan CORT sonucu hariç bir fark olmadığı saptanmıştır. Yeşil kuluçka grubunda 24. hafta OF testi sonrası kan CORT düzeyi diğer gruplardan daha düşük bulunmuştur. Sonuçlar, kuluçkada YEŞİL LED ışık uygulamasının yumurtacı tavuklarda yumurta veriminde gerileme olmaksızın sert ve agresif gagalamayı azaltarak, gagalama davranışını modifiye etmede yararlı bir araç olarak kullanılabileceği ve stres ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Ancak, altında yatan mekanizmanın aydınlatılması için daha fazla araştırmaya gereksinim duyulmaktadır., Light exposure during incubation has significant impacts on behavior and welfare in chickens. The aim of this thesis was to investigate if lighting (16L:8D) during whole period (0-21 d) of incubation (LI) using green (520 nm) and white LED as compared with the dark (control) incubation affected productive performance, behavioral and physiological stress responses, and behavior of layer type chickens with special attention to the development of damaging feather pecking behavior. Total of 261 brown layer pullets from two lighted incubation treatments and control (dark incubation) were used in the study. The hens were housed at 12 floor pens in two experimental rooms of the same poultry house giving 2 replicate pens for each treatment in each room (4 pens/treatment). Performance related traits for egg production were recorded for 20 weeks of laying period. Frequency of behaviors were observed at pen levels by scan sampling while all occurrences of feather pecking behaviour and type of pecking were recorded in sampled times at 16, 24, and 32 weeks of age. Stress and fear responses of hens were measured by open field (OF), tonic immobility (TI), manuel restrain (MR) tests and plasma CORT and H:L were measured in blood at different ages. Most prominent result from the study was significantly lower severe and aggressive feather pecking but higher gentle feather pecking acts performed by hens from GREEN incubation lighting as compared to WHITE and CONTROL. Both lighted incubations significantly increased environmental pecking and preening as compared with the CONTROL. Wing-leg stretching was seen more in GREEN than CONTROL and WHITE indicating more comfort behaviour in GREEN. Most sitting was observed in WHITE and while the birds had least sitting frequency in GREEN. Behavioural responses of hens from WHITE, GREEN and CONTROL incubations to TI, MR and OF tests did not indicate a clear differences in sign of fearfulness or anxiety among the groups. However, higher percentage of birds that needs more than one induction per TI in GREEN as compared with WHITE and CONTROL may indicate lower fearfulness in hens from GREEN group. At the end of experiment, feather and comb scoring data indicated that GREEN group had the lowest damage which supported the lower severe feather pecking and aggressive pecking in this group. Blood CORT and H:L ratios did not significantly varied with incubation treatments except CORT levels at 24 wk of age after OF test. At 24 wk, GREEN hens had lower CORT levels than those WHITE and CONTROL hens. The results suggest that lighted incubation with GREEN LED light could be a useful tool to modify pecking behaviour of laying hens, may decrease severe and aggressive pecking, which may improve hen's welfare by reducing stress and anxiety without lowering egg production. However, further investigation is needed to clarify the underlying mechanism.

Bu çalışmada, 7. hafta uygulanan yaklaşma testinde insana korku yanıtı bakımından farklılık gösteren erkek hindilerin kesim öncesi yakalama stresine yanıtları incelenmiştir. Hindiler, her bir sürüde 8 gözlem noktasında, insana yanıt davranışlarına göre düşük korku (yaklaşan) ve yüksek korku yanıtı (kaçınan) gösterenler olarak gruplandırılmıştır. Çalışma, ticari koşullarda aynı firmaya ait iki sürüde tekrarlanmıştır. Sürü-1'de her gözlem noktasında ilk yaklaşan 5, Sürü-2'de ilk yaklaşan 3 hindi (yaklaşan, n=64/grup) işaretlenmiştir. Kaçınan gruptan da aynı sayıda hindi işaretlenmiştir. Gruplar, kendi sürüleri içinde, ancak ayrı bir bölmede bir arada büyütülmüştür. Yedinci hafta, tonik immobilite (TI) testi uygulanmıştır (n=15 grup/sürü). Kanda stres göstergesi olarak kortikosteron (CORT), lökosit hücre oranları ve heterofil/lenfosit oranındaki değişimi araştırmak üzere 7. hafta ve kesim yaşında (17. hafta) yaklaşan ve kaçınan gruplardan kan örnekleri toplanmıştır. On yedinci hafta bazal kan örneklerinin yanı sıra yakalama-kafese yerleştirme sonrası taşıma kafeslerinde 30 dakika bekletilen hindilerden tekrar kan alınmıştır. Canlı ağırlık, 7. ve 17. haftalarda bireysel olarak kaydedilmiştir. Korku yanıtı farklı grupların kesim yaşında ortalama canlı ağırlıkları önemli düzeyde farklılık göstermiş, yaklaşan grubun ortalama ağırlığı (kg) (16.65±0.22) kaçınan gruba göre (14.75±0.22) daha yüksek bulunmuştur (P≤0.05). Heterofil/lenfosit oranı yaklaşan grupta (0.54±0.04) kaçınan gruba (0.67±0.04) göre daha düşük; lenfosit oranı ise (% 53.67±2.00) kaçınan gruba kıyasla daha yüksek (%46.80±1.84) saptanmıştır (P≤0.05). Bu bulgular, yaklaşan grupta stres düzeyinin daha düşük olması ile ilişkilendirilmiştir. Gruplar arasında TI testi ve CORT yanıtı bakımından fark gözlenmemiştir. TI yanıtları ile ilişkilendirilememiş olsa da, etlik hindilerde insana yaklaşma testi yanıtına göre gruplandırmanın, hindilerde strese duyarlılığı tanımlamada kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Korku düzeyi düşük grubun (yaklaşan) yüksek kesim ağırlığına karşın stres düzeyinin daha düşük olması, üretim sürecinde hindilerde davranış, verim ve hayvan refahı arasındaki ilişkilerin daha iyi anlaşılması açısından önemli bulgular olarak değerlendirilmiştir., The study aimed to investigate growth and pre-slaughter stress responses of male turkeys differing in their fear responses to human at 7th wk which measured by voluntary approach (VA) test under commercial conditions using two flocks of the same company. Turkeys were grouped according to their responses to observer as approached-low fear (LF) or aversive-high fear (HF) at 8 observation-areas/flock. At each observation area, first 5 (Flock1) and 3 (Flock2) birds/area that approached to the observer were marked as LF (n=64) using leg bands. The same number of aversive birds were marked as HF (n=64). Fear groups were kept together in their own flock but in an experimental pen. Tonic immobility (TI) was tested on 15 birds/group/flock. At 7 and 17 wk of ages, bloods were collected from 7 birds/group/flock to measure H/L ratio, leucocyte differentiation and corticosterone hormone as stress measures. At 17th wk, additionally, blood samples were collected after a 30 minutes crating stress in transport cages. Body weights were measured at 7 and 17th weeks, individually. Slaughter weights of turkeys significantly differed between fear groups being higher in LF (16.65±0.22 kg) than HF (14.75±0.22 kg) group. Significantly lower H/L ratio (0.54±0.04) but higher lymphocyte (% 53.67±2.00) was observed in LF group (P≤0.05) than HF (0.67±0.04, H/L; 46.80% ±1.84, lymphocyte) which were associated with the lower stress response in LF. Tonic immobility responses of turkeys and plasma CORT levels did not significantly differ between the fear groups. Although it could not be associated with TI responses in this study; VA test could be used to define less fearful and less susceptible individuals to stress in male turkeys. Higher slaughter weight together with lower stress response associated with lower H/L ratios and higher lymphocyte percentage measured in LF group seemed to be promising to improve our understanding regarding to the relations among the behaviour, performance and welfare in commercial turkeys.

Bu çalışmanın amacı etlik piliçlerde kuluçkada (0-21gün) döngüsel aydınlatmanın (16 saat aydınlık-8 saat karanlık) kuluçka ve büyütme dönemi performansı ile çıkıştan itibaren davranış özelliklerine etkisini araştırmaktır. Bu amaçla Ross-308 kuluçkalık yumurtalar karanlıkta (KK) ve 16A:8K aydınlatma altında (AK) kuluçka edilmiştir. Çıkan civcivler 23A:1K ve 16A:8K aydınlatma programlarında büyütülmüşlerdir.AK uygulaması embriyonun kabuğu çatlatma süresini erkene almış (P?0.05) ancak çıkış gücü ve toplam kuluçka süresini etkilememiştir. AK, 18. günde embriyo oransal ağırlığını olumlu etkilemiş ancak çıkışta bu olumlu etki gözlenmemiştir. Kuluçkada aydınlatma embriyo ve civcivlerde oransal asimetri düzeyini etkilememiştir. KK civcivlerin yüksek atlama davranışı hariç AK ve KK civcivlerin çıkış günü açık alan testi yanıtları ve açık alan testi sonrası saptanan kan kortikosteron düzeyleri farklılık göstermemiştir. Kuluçkada aydınlatma piliçlerin 14. gün canlı ağırlık ve yemden yararlanma oranını (YYO) olumlu etkilemiş (P?0.05) ancak 35. gün KK'a benzer kesim ağırlığı ve YYO'a ulaşılmıştır. Büyütme dönemi 16A:8K aydınlatma uygulaması erken yaşta gelişmeyi geriletmiş ancak kesim yaşında bu gerilik telafi edilmiş ve 23A:1K'a göre daha yüksek kesim ağırlığı, daha iyi YYO ve daha düşük ölüm oranına ulaşılmıştır (P?0.05). Piliçler 16A:8K büyütme altında 6. ve 12. günlerde günlük yem tüketiminin yaklaşık %15'ini karanlıkta,tüketmiştir. Korku ile ilişkili hareketsiz kalma süreleri bakımından kuluçka grupları arasında farklılık bulunmamış; sadece 34. gün AK grubunda KK'dan daha yüksek müdahale sayısı (P?0.05) saptanmıştır. Büyütme döneminde 16A:8K programı piliçlerde korkaklığın azaldığının göstergesi olarak hareketsiz kalma süresini kısaltmış ve müdahale sayısını artırmıştır (P?0.05). On beşinci gün yapılan yürüme yolu sonuçları, 16A:8K'da büyütülen piliçlerin sosyalliğin daha yüksek ve korkaklığın az olduğunu göstermiştir (P?0.05). Etlik piliçlerde 12. gün gözlemlerinde AK grubunda KK grubuna göre, yem tüketimi, sosyal gagalama ve kum banyosu, 31. günde ise ayakta durma davranışı sıklığının daha yüksek olduğu (P?0.05) saptanmıştır. Genel olarak gözlem sürelerinde 16A:8K'da büyütme 23A:1K'a göre piliçlerin ayakta durma sıklığını artırırken oturma davranışını azaltmıştır (P?0.05). Gagalama davranışının 5., 7., 16. ve 24. gün detaylı gözlenmesinde piliçlerde AK grubunda KK grubuna göre ve 16A:8K büyütme grubunda 23A:1K grubuna göre daha fazla toplam gagalama ve sosyal gagalama davranış sıklığı saptanmıştır (P?0.05). Dolayısı ile AK uygulamasının etlik piliçlerde sosyalliği ve aktiviteyi arttırdığı sonucuna varılmıştır.Sunulan bulgular ışığında, kuluçkada aydınlatma uygulamanın erken dönemde (0-14 gün) gelişme ve yemden yararlanmayı olumlu etkilediği; bunun sonucun AK civcivlerin erken dönemde toplam gagalama ve sosyal gagalama davranış sıklığının yüksek oluşunun ve farklı çevre koşullarına uyumunun iyileşmesi ile ilişkilendirilebileceği sonucuna varılmıştır. Genel olarak çalışmada elde edilen bulgular büyütme döneminde 16A:8K uygulamasının etlik piliç performansı ve refahı üzerine olumlu etkilerini de desteklemektedir. The aim of the study was to investigate the effect of the cyclic lighting (16 hours light-8 hours darkness, 16L:8D) during incubation (0-21 days) on hatching parameters, posthatch broiler performance and behavior. For this purpose hatching eggs from Ross-308 broiler stock have been incubated at cyclic 16L:8D lighting (LI) and in darkness (DI). Chickens have been either reared with 16L:8D or 23L:1D lighting programs at posthatch.LI embryos had earlier external piping times than DI (P?0.05) but total incubation duration and hatchability did not differ between treatments. LI affected the embryo proportional weight positively on day 18 but this effect was not observed at hatch. LI did not affect relative asymmetry in bilateral traits in embryos and chicks. Open field responses, with an exception of higher jumping in DI chicks, and blood corticosterone measured in LI and DI chickens after open field test on the hatching day did not differ. LI increased body weight (BW) of broilers and feed conversion ratio (FCR) on day 14 (P?0.05) but on day 35 incubation groups had similar BW and FCR. A 16L:8D reduced early growth which has been recovered by slaughter age of 35 and even resulted in a higher BW, better FCR, and lower mortality than 23L:1D (P?0.05). Chickens have consumed approximately the 15% of the daily feed consumption during the darkness on days 6 and 12. Tonic immobility (TI) duration did not differ between incubation groups on measurement days of 11 and 34. However, LI resulted in higher induction numbers for TI than DI assuming lower fearfulness in LI broilers. Posthatch lighting program of 16L:8D resulted in lower TI duration in broilers but increased the induction numbers (P?0.05) as a sign of reduced fearfulness. The runway test results applied on day 15 may indicate that the chickens reared in 16L:8D are more social and less fearful (P?0.05) as compared with 23L:1D. Among broilers, on the day 12 observations LI group exhibited higher feeding, social pecking and dustbathing behavior per bird and had higher standing frequency on day 31 as compared to DI. Generally 16L:8D program reduced the sitting while it increased the standing per bird in comparison to 23L:1D program. (P?0.05). In the detailed pecking observation on the days 5, 7, 16 and 24, it was clearly stated that chickens had more frequency of total pecking and social pecking in LI group than DI group indicating higher sociality and activity levels in LI broilers. A higher pecking activity was also observed in broilers from 16L:8D posthatch lighting group compared to 23L:1D (P?0.05).As a result, it may be concluded that the lighting during the incubation period has a positive impact on the broiler growth and FCR at early age (0-14) and this result can be associated with the high frequencies of total pecking and social pecking behaviors in LI chicks, therefore improved adaptation to the novel environmental conditions. Generally the findings in this research also support the affirmative effects of 16L:8D program in posthatch period on broilers performance and welfare. 131

Bu çalışmada kuluçkada ve büyütme döneminde döngüsel aydınlatmanın kuluçka performansı, çıkış öncesi ve sonrası gelişme, civcivlerde aydınlık/karanlık melatonin salgılanma ritmi, beyin dokuda GSH-Px enzim aktivitesi ile büyütme döneminde rektal sıcaklık, lökosit tiplerinin oranları ve korku üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla Ross-308 etlik damızlık kuluçkalık yumurtalar (n=1000) karanlıkta (KK) ya da 16A:8K aydınlatma altında (AK) kuluçka edilmiştir. Üretilen civcivler 24 saat aydınlık (24A) ya da 16A:8K aydınlatma programlarında büyütülmüşlerdir.AK uygulaması embriyonun kabuğu çatlatma süresini erkene almış, çıkış gücü, embriyonik ölüm oranı ve toplam kuluçka süresini etkilememiştir. AK, embriyo dönemi 13. günde (E13) embriyo ağırlığını artırmış, E18 ve çıkışta ise gruplar arasında farklılık saptanmamıştır. Büyütme dönemi 7. gün, 16A:8K programında yetiştirilen AK civcivler ile 24A altında büyütülen KK civcivler benzer canlı ağırlığa sahip olmuşlardır. Ancak kuluçka dönemi aydınlatması 38. günde kesim ağırlığını etkilememiştir. Büyütme dönemi 16A:8K uygulaması 24A uygulamasına göre canlı ağırlığı geriletmiştir.KK grubunda kuluçkadan çıkış günü melatonin günlük ritminin oluşmadığı buna karşın AK civcivlerde kuluçkadaki aydınlatma döngüsü ile uyumlu olarak karanlıkta yüksek, aydınlıkta düşük melatoninin döngüsünün yerleştiği gözlenmiştir. Hem AK hem de KK grubundan civcivlerde 16A:8K büyütmede 6. gün benzer melatonin döngüsü gözlenmiştir. AK civcivler 24A büyütme koşullarında dahi melatoninin günlük ritmini koruma eğilimi göstermiştir. GSH-Px, TI süresi, rektal sıcaklık, lökosit tiplerinin oranları ve H:L üzerine büyütme dönemi aydınlatmasının etkisi daha belirgin olmuştur. AK uygulamasında civcivlerde erken dönemde melatonin salgılanma ritmi, gelişme ve korku ve üzerine bazı olumlu etkiler gözlenmekle birlikte etkilerin yönü ve düzeyi kararlılık göstermemiştir. AK uygulaması, çıkış gücünü etkilemeksizin, çıkışta melatoninin sirkadiyen ritmini desteklemesi, erken dönem çevre koşullarına uyum ve gelişme üzerine dönemsel olumlu etkileri ile hem performans hem de refahın iyileştirilmesi açısından potansiyel öneme sahip olabilir. Ancak konunun uygulamaya aktarılabilmesi için daha kapsamlı araştırmalara gereksinim vardır. This study was conducted to investigate the effects of cyclic lighting during pre and postnatal periods on hatching and growth performance, light/dark blood melatonin rhythms, brain GSH-Px activity, fear reaction, rectal temperature and leukocyte differentiation in broilers. Ross-308 broiler breeder hatching eggs (n=1000) were divided into two groups and incubated at either 24 h darkness (KK) or 16 h light (L) and 8 h darkness (D) (AK). Newly hatched chicks were reared either under 16L:8D or 24L lighting schedules.AK accelerated piping time, without any changes on hatching time, percentage of dead embryos and hatchability. AK increased embryo weight at embryonic day (ED) 13. There were no difference between the groups at ED18 and hatching day. On d 7, body weight of AK chicks reared at 16L:8D were similar to those from KK reared at 24L. However, slaughter weight at 38 d didn?t differ between incubation groups while 16L:8D rearing reduced body weight of broilers. A daily rhythm of melatonin, which was characterized by higher levels at dark periods than light periods, was evident in AK chicks at hatching day as consistent with incubation lighting; but it was not observed in KK. Both incubation groups had same circadian rhythm of melatonin at 6 d under 16L:8D rearing condition. AK chicks tended to keep their melatonin rhythms even at the 24L. Posthatch lighting conditions had more prominent effects on GSH-Px activity, rectal temperature and leukocyte differentiation than incubation lighting. Although some positive effects of AK were found on early growth of embryos and chicks, fear and stress responses of broilers, the direction and magnitude of the effect was not consistent among ages and posthatch conditions.AK may have a potential to improve performance and welfare of broilers as consider to the circadian rhythm of melatonin at hatch which probably may improve adaptation of chicks to the environment without adverse effect on hatching performance. However more detailed research is need to imply this method in practice. 96

Çalışmada, hindilerde canlı ağırlığın organ gelişimi ve verim dönemi üreme özelliklerine etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla, BUT- BIG6 damızlık dişi hindiler 29. haftada bireysel olarak saptanan ağırlıklarına göre sürü ortalamasının (13.18 kg) üstünde (AĞIR) ve altında (HAFİF) olmak üzere sınıflandırılmıştır. AĞIR grubun ortalaması 13.86 kg, HAFİF grup ortalamasından (12.51 kg) önemli düzeyde farklı olmuştur (P?0.05).Yumurtlamanın başlangıcından (32. hafta) sonra 35 ve 38. haftalarda hindiler hızla ağırlık kaybetmiştir. Ancak, 42. haftada tekrar ağırlık kazancı başlamış ve gruplar 56. hafta benzer ağırlık göstermiştir.HAFİF hindilerde çıkış gücü iyileşmiş, 14?28 gün arası embriyo ölümleri azalmış, AĞIR grupta ise civciv ağırlığı daha yüksek ve 0?14 gün embriyo ölümleri daha düşük bulunmuştur (P?0.05).Yumurta verimi ve yumurta ağırlığı canlı ağırlıktan etkilenmemiştir. Otuz ikinci haftada, AĞIR hindiler, daha yüksek karın yağı, karaciğer ve yumurta kanalı ağırlığına sahip olmuştur (P?0.05).Dönem sonunda (56. hafta) AĞIR grubun P.majör ve stroma (hiyerarşik sarı folikülleri ayrılmış yumurtalık) ağırlıkları HAFİF gruba göre önemli düzeyde yüksek bulunmuş, ancak karaciğer ve kalp oransal ağırlığı HAFİF grupta daha yüksek olmuştur (P?0.05). AĞIR gruptaki hindilerin 32. hafta hiyerarşik folikül gelişiminin HAFİF gruptan daha yüksek olması, ışık uyarım yaşında standardın 1 kg üstünde bir ağırlık kazancının dahi aşırı folikül gelişimi problemi ile sonuçlandığını göstermiştir. Aksine, 56. hafta hiyerarşik folikül sayısının HAFİF grupta AĞIR gruptan daha yüksek olması (P?0.05), HAFİF grupta yumurta veriminin bir süre daha sürdürülebileceği şeklinde yorumlanabilir. Kan prolaktin düzeyi, AĞIR grubun daha yüksek prolaktin düzeyine sahip olduğu 56. hafta dışında genel olarak HAFİF grupta daha yüksek bulunmuştur (P?0.05). The influence of turkey hen body weight (BW) on organ growth and reproductive performance has been investigated in the study. BUT-BIG6 breeder hens were individually weighed at 29 wk of ages and they were seperated into two groups according to their BW either as HEAVY (above the mean BW at 29 wk, 13.18 kg) or LIGHT (below the mean). The mean BW of HEAVY and LIGHT groups (13.86 and 12.51 kg, respectively) differed significantly (P?0.05).BW of turkey hens decreased at 35 and 38 wk, when egg production increased. However, BWs increased again at 42 wk and there was no difference between BWs of HEAVY and LIGHT groups at the end of the production period (56 wk).LIGHT group showed a better hatchability with decreased 14-28 d embryo mortality, while HEAVY hens had lower 0-14 d embryo mortality and higher chick weight (P?0.05). Egg production and egg weight did not differed between BW groups. At the age of first egg (32 wk) HEAVY hens had higher abdominal fat, liver and oviduct weight as compared to LIGHT hens (P?0.05). At 56 wk, P.majör and stroma (ovary, except hierarchical follicles) weights of HEAVY hens were significantly higher than LIGHT hens; but LIGHT hens had higher liver and heart percentages (P?0.05).Significantly higher follicle numbers in each hierarchy position in HEAVY group as compared to LIGHT hens at 32 wk showed that excess BW at the photostimulation age of 29 wk, even at 1 kg higher than recommended standarts, resulted in over production of ovary follicles which accounted for problems in ovarian morphology. But, hierarchical follicle numbers were higher in LIGHT group at 56 wk (P?0.05) and it might be accounted for maintenance of egg production. Blood prolactin hormone levels were numerically higher in the LIGHT group with the exception of 56 wk of age where HEAVY group had significantly higher prolactin levels than LIGHT group (P?0.05) 83

Bu tezde, etlik piliç üretiminde sürekli aydınlatma yerine tüm üretim döneminde (0-6hafta) veya sadece erken dönemde (0-3 hafta) piliçlere kısa gün uzunluğu sağlayanaydınlatma programlarının gelişme özellikleri ve davranışlar üzerine etkileri araştırılmıştır.Araştırmada, Cobb ticari etlik piliç genotipinden erkek civcivler kullanılmıştır.Civcivler çevre kontrollü deneme kümesinin eşit özellikte iki odasına aydınlatma grububaşına 4 tekerrür (bölme) olacak şekilde rasgele dağıtılmıştır. Odalardan birinde 2. gündensonra kısa gün aydınlatma programı (günde 16 saat aydınlık 8 saat karanlık (16A-8K))diğerinde 24 saat sürekli aydınlatma (24A) uygulanmıştır. Aydınlatma grupları; Grup-1: 0-6.haftaları arası 16A-8K, Grup-2: 0-3. haftaları arası 16A-8K, 3. hafta kontrol grubunun yanınataşınarak 3-6. haftalar arası 24A, Kontrol (K): 0-6 hafta 24A şeklindedir. Canlı ağırlıklar(CA) çıkış, 3. ve 6. haftalarda bireysel olarak izlenmiştir. CA artışları, 0-3, 3-6 ve 0-6 haftaiçin hesaplanmış, yem tüketimi ve yemden yararlanma oranları (YYO) grup düzeyinde(bölme) düzeyinde saptanmıştır. Üçüncü ve 6. haftada örnek alınan piliçler öldürülerek kalp,karaciğer, sindirim organları ile bağışıklılık sistemi organlarının (timüs, bursa fabricus vedalak) gelişim düzeyi saptanmıştır. Etlik piliçlerin korku ve sosyallik düzeylerinin ölçümündeise Tonik immobilite (Tİ) ve yürüme yolu (Runway test) testleri kullanılmıştır. Üç, 4 ve 6.hafta içinde davranış (yeme, su içme, yürüme-ayakta durma, oturma, uyuma, gagalama (yemdışı objeleri gagalama ve agresif gagalama) ve konfor davranışları (kanat çırpma ve germe,tüy düzeltme, kum banyosu) gözlemleri gerçekleştirilmiştir.Normal dağılış gösteren sürekli verilere varyans analizi, normal dağılış göstermeyenlerenonparametrik bir yöntem, kesikli verilere ise ki-kare analizi uygulanmıştır. Davranışlarınanalizinde lojistik regresyon yöntemi kullanılmış, aydınlatma programlarınınkarşılaştırılmasında odds oranlarından (olasılıklar oranı) yararlanılmıştır.Kısa gün aydınlatma (16A-8K) uygulaması 3. hafta CA ve 0-3 hafta arası CA artışınıönemli düzeyde geriletmiştir (Pâ¤0.05). Yem tüketimi ve YYO değerlerini etkilememiştir.Altıncı hafta sonunda, aydınlatma grupları arasında CA, CA artışı, yem tüketimi ve YYObakımından farklılık saptanmamıştır. Kısa gün programında büyütülen piliçlerde 3. haftaKontrol grubuna göre daha düşük dalak oranı, 6. haftada ise daha yüksek taşlık oranı eldeedilmiştir (Pâ¤0.05).Aydınlatma grupları 34-35. günlerde Tİ süresi bakımından farklılık göstermiş, endüşük Tİ süresi Grup-1' de saptanmıştır (Pâ¤0.05). Yürüme yolu (Runway) testinde testinbaşında başlangıç kutusundan çıkarak teste katılma oranı, Grup-1 ve grup-2'de K grubunagöre önemli düzeyde daha yüksek olmuştur (Pâ¤0.05).Denemenin 3. haftasında 16A-8K aydınlatma programındaki etlik piliçlerin gözlemlerinyapıldığı dönemlerde sürekli aydınlatmaya (K) göre yeme, içme, yürüme-ayakta durma vegagalama davranışlarını daha yüksek oranda sergiledikleri, buna karşın dinlenme (oturma veuyuma) davranışlarının azaldığı saptanmıştır. Kum banyosu ve kanat germe dışındaki konfordavranışları da artma eğilimi göstermiştir. Dördüncü ve 6. haftalarda yem tüketimi davranışıaydınlatma gruplarında benzer oranlarda gözlenmiştir. Genel olarak gözlem süreleri içindekanat çırpma, kanat germe, gagalama ve tüy düzeltme davranışlarının gözlenme olasılığı 16A-8K aydınlatma programında Kontrol grubundan daha yüksek olmuştur.Sonuç olarak, sunulan tez çalışmasında sabit (0-6 hafta) kısa gün aydınlatma (16A-8K)programının (Grup-1) sürekli aydınlatmaya göre (24A) etlik piliç performansını (CA, CAartışı, yem tüketimi ve YYO vb.) olumsuz etkilemediği; davranışların örneklendiği gözlemsürelerinde etlik piliçlerin yeme, içme, hareket, dinlenme (oturma ve uyku), yem dışıgagalama gibi davranışlarını senkronize ettiği; doğal davranışlar içinde yer alan konfordavranışlarını (kanat-bacak germe, kanat çırpma, tüy düzeltme ve kum banyosu) daha fazlagösterme şansı verdiği ortaya konulmuştur. Tİ süresi ve Tİ başına düşen deneme sayıları 5.hafta içinde korkaklık düzeyinin 16A-8K uygulanan Grup-1'de kontrol grubuna göreazaldığını göstermiştir. Yürüme yolu testi sonuçlarına göre sosyal gruplaşma eğilimindekiartış ile ifade edilen sosyalliğin de Grup-1' de K grubundan daha yüksek olduğu sonucunavarılmıştır.Anahtar sözcükler: Aydınlatma, etlik piliç, davranış, tonik immobilite, yürüme yolu testi. In this study, effects of short day lighting either overall production period (0-6 weeks)or early period of growth (0-3 weeks) on the performance and behavioral traits of broilerswere examined.Cobb male broiler chicks were used in the experiment. Chicks were randomlydistributed into two identical rooms in the environmentally controlled poultry house, with 4replicates (pens) per lighting program. A short day lighting schedule of 16 h light and 8 h dark(16L-8D) from 2 d onward was used in one room where continuous lighting 24 h was appliedin the Control room during the experimental period. Lighting treatments as follow; Group-1:16L-8D from 0 to 6 wk, Group-2: 16L-8D, from 0 to 3 wk thereafter four pens were moved toControl room and returned to 24 h light till 6 wk, Control: 24h continuous light from 0 to 6wk. Body weights (BW) were measured individually at hatch, 3 wk and 6 wk of ages. BWgain was calculated for the periods of 0-3 wk, 3-6 wk and 0-6 wk. Feed consumption (FC)and feed conversion ratio (FCR) were estimated for the entire periods at pen basis. At 3 and 6weeks of age, sampled chicks from each pen were killed in order to determine organ growth(heart, liver, intestinal system and immune system (thymus, bursa fabricus and spleen)). Tomeasure of fear and sociality, tonic immobility (TI) and runway tests were performed in theexperiment respectively. Behaviors (feeding, drinking, walking-standing, sitting, sleeping,pecking (inedible objects and aggressive pecking) and comfort (vertical wing-shakes, wingstretching, preening, and dustbathing)) were observed at 3, 4 and 6 weeks of ages.One way ANOVA was performed for continuous data that show normal distribution.However, a nonparametric method for non normal data and chi-square analyze for discretedata were used in the study. Logistic regression procedure was applied to behavioralobservations. Lighting programs were separated using contrast statement and calculated oddsratios.Short day lighting schedule significantly reduced body weight and gain at 3 wk(P

Bu tezde, etlik piliç üretiminde sürekli aydınlatma yerine tüm üretim döneminde (06 hafta) veya sadece erken dönemde (03 hafta) piliçlere kısa gün uzunluğu sağlayan aydınlatma programlarının gelişme özellikleri ve davranışlar üzerine etkileri araştırılmıştır. Araştırmada, Cobb ticari etlik piliç genotipinden erkek civcivler kullanılmıştır. Civcivler çevre kontrollü deneme kümesinin eşit özellikte iki odasına aydınlatma grubu başına 4 tekerrür (bölme) olacak şekilde rasgele dağıtılmıştır. Odalardan birinde 2. günden sonra kısa gün aydınlatma programı (günde 16 saat aydınlık 8 saat karanlık (16A-8K)) diğerinde 24 saat sürekli aydınlatma (24A) uygulanmıştır. Aydınlatma grupları; Grup1: 06. haftaları arası 16A-8K, Grup2: 03. haftaları arası 16A-8K, 3. hafta kontrol grubunun yanına taşınarak 36. haftalar arası 24A, Kontrol (K): 06 hafta 24A şeklindedir. Canlı ağırlıklar (CA) çıkış, 3. ve 6. haftalarda bireysel olarak izlenmiştir. CA artışları, 03, 36 ve 06 hafta için hesaplanmış, yem tüketimi ve yemden yararlanma oranları (YYO) grup düzeyinde (bölme) düzeyinde saptanmıştır. Üçüncü ve 6. haftada örnek alınan piliçler öldürülerek kalp, karaciğer, sindirim organları ile bağışıklılık sistemi organlarının (timüs, bursa fabricus ve dalak) gelişim düzeyi saptanmıştır. Etlik piliçlerin korku ve sosyallik düzeylerinin ölçümünde ise Tonik immobilite (Tİ) ve yürüme yolu (Runway test) testleri kullanılmıştır. Üç, 4 ve 6. hafta içinde davranış (yeme, su içme, yürüme-ayakta durma, oturma, uyuma, gagalama (yem dışı objeleri gagalama ve agresif gagalama) ve konfor davranışları (kanat çırpma ve germe, tüy düzeltme, kum banyosu) gözlemleri gerçekleştirilmiştir. Normal dağılış gösteren sürekli verilere varyans analizi, normal dağılış göstermeyenlere nonparametrik bir yöntem, kesikli verilere ise kikare analizi uygulanmıştır. Davranışların analizinde lojistik regresyon yöntemi kullanılmış, aydınlatma programlarının karşılaştırılmasında odds oranlarından (olasılıklar oranı) yararlanılmıştır. Kısa gün aydınlatma (16A-8K) uygulaması 3. hafta CA ve 03 hafta arası CA artışını önemli düzeyde geriletmiştir (P≤0.05). Yem tüketimi ve YYO değerlerini etkilememiştir. Altıncı hafta sonunda, aydınlatma grupları arasında CA, CA artışı, yem tüketimi ve YYO bakımından farklılık saptanmamıştır. Kısa gün programında büyütülen piliçlerde 3. hafta Kontrol grubuna göre daha düşük dalak oranı, 6. haftada ise daha yüksek taşlık oranı elde edilmiştir (P≤0.05). Aydınlatma grupları 3435. günlerde Tİ süresi bakımından farklılık göstermiş, en düşük Tİ süresi Grup1ʼ de saptanmıştır (P≤0.05). Yürüme yolu (Runway) testinde testin başında başlangıç kutusundan çıkarak teste katılma oranı, Grup-1 ve grup-2ʼde K grubuna göre önemli düzeyde daha yüksek olmuştur (P≤0.05). Denemenin 3. haftasında 16A-8K aydınlatma programındaki etlik piliçlerin gözlemlerin yapıldığı dönemlerde sürekli aydınlatmaya (K) göre yeme, içme, yürüme-ayakta durma ve gagalama davranışlarını daha yüksek oranda sergiledikleri, buna karşın dinlenme (oturma ve uyuma) davranışlarının azaldığı saptanmıştır. Kum banyosu ve kanat germe dışındaki konfor davranışları da artma eğilimi göstermiştir. Dördüncü ve 6. haftalarda yem tüketimi davranışı aydınlatma gruplarında benzer oranlarda gözlenmiştir. Genel olarak gözlem süreleri içinde kanat çırpma, kanat germe, gagalama ve tüy düzeltme davranışlarının gözlenme olasılığı 16A- 8K aydınlatma programında Kontrol grubundan daha yüksek olmuştur. Sonuç olarak, sunulan tez çalışmasında sabit (06 hafta) kısa gün aydınlatma (16A-8K) programının (Grup1) sürekli aydınlatmaya göre (24A) etlik piliç performansını (CA, CA artışı, yem tüketimi ve YYO vb.) olumsuz etkilemediği; davranışların örneklendiği gözlem sürelerinde etlik piliçlerin yeme, içme, hareket, dinlenme (oturma ve uyku), yem dışı gagalama gibi davranışlarını senkronize ettiği; doğal davranışlar içinde yer alan konfor davranışlarını (kanat-bacak germe, kanat çırpma, tüy düzeltme ve kum banyosu) daha fazla gösterme şansı verdiği ortaya konulmuştur. Tİ süresi ve Tİ başına düşen deneme sayıları 5. hafta içinde korkaklık düzeyinin 16A-8K uygulanan Grup-1ʼde kontrol grubuna göre azaldığını göstermiştir. Yürüme yolu testi sonuçlarına göre sosyal gruplaşma eğilimindeki artış ile ifade edilen sosyalliğin de Grup1ʼ de K grubundan daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır.

V ÖZET ETLİK PİLİÇLERDE GELİŞMENİN GECİKTİRİLMESİNİN PERFORMANS VE KAN PARAMETRELERİNE ETKİLERİ ERSAN, Yaşar Yüksek Lisans Tezi, Zootekni Bölümü Tez Yöneticisi Doç. Dr. Sezen Özkan Aralık 2003, 62 sayfa Bu çalışmada, sınırlı aydınlatma ve sınırlı yemleme programlan uygulanarak; etlik piliçlerde gelişmenin geciktirilmesinin performans ve stresle ilişkili kan parametrelerine etkileri incelenmiştir. Bu amaçla 360 adet Cobb hibrit genotipinden erkek etlik civciv rastgele iki gruba ayrılarak 12 adet bölmeye yerleştirilmiştir. Civcivler, sürekli aydınlatma (23A:1K) ve sınırlı aydınlatma programlarında kesim yaşma kadar yetiştirilmişlerdir. Sınırlı aydınlatmada; 0-3 günler arasında 24 A, 3-7 günler arasında kademeli azaltılarak 14A:10K programına ulaşılmış, bu aydınlık süre 7-28 günler arasında korunmuştur. 28-42 günler arasında kademeli artışlarla 23A:1K süre uygulanmıştır. Her bir aydınlatma programındaki civcivlere serbest ve sınırlı olmak üzere iki farklı yemleme uygulanmıştır. Sınırlı yemleme grubuna 0-6 günler arası serbest yemleme, 7-28 günler arasında günde 8 saat yem tüketimi, 28-42 günler arası ise tekrar serbest yem tüketimi programı uygulanmıştır.VI Denemede; canlı ağırlık; çıkışta, 7., 14., 21., 28., 35., 42., ve 45. günlerde bireysel olarak saptanmıştır. Karkas ve parça ağırlıkları ile randımanları 45.gün yapılan örnek kesimlerde belirlenmiştir. Yem tüketimi (7, 14, 21, 28, 35, 42, 45 gün) ve yemden yararlanma (0-7, 7-28, 0-28, 28-42, 28-45, 0-42, 0-45 günler arası) grup düzeyinde saptanmıştır. Kanda hematokrit, beyaz kan hücreleri (heterofil, lenfosit, eosinofil, basofil, monosit) oranları (%) ve H/L oranlan belirlenmiştir. Deneme boyunca sınırlı aydınlatma ve sınırlı yemleme programlarının canlı ağırlık ve canlı ağırlık artışı üzerinde etkisi önemli bulunmuştur. Genel olarak aydınlatma sınırlaması gelişmeyi geriletmiştir. Ancak, kesim yaşında (45. gün) aydınlatma grupları arsındaki fark önemli bulunmamıştır. Sınırlı yemleme ise kesim yaşmda canlı ağırlıkta önemli gerilikle sonuçlanmıştır (PO.05). Aydınlatma ve yem sınırlaması ile oluşan gelişme geriliğinin, sınırlamadan serbest programlara dönüldüğünde yeterli düzeyde telafi edilemediği saptanmıştır. Yem tüketimi üzerine sınırlama programlarının olumsuz bir etkisi olmazken yemden yararlanma yalnızca 0-28 günler arasında sınırlı yemlenen etlik piliçlerde önemli gerilik oluşmuştur. Karkas ağırlığına yemleme programının etkisi önemli bulunmuştur ve sınırlı yemleme grubunda karkas ağırlığında gerileme meydana gelmiştir. Karkas ve parça randımanlarında, uygulanan sınırlama programlarının etkisi bulunmamıştır. Denemede uygulanan sınırlama programlan ölüm oram üzerinde önemli etki yaratmamıştır. Kanda, hematokrit ve monosit düzeyleri üzerine aydınlatma ve yemleme programlarının etkisi önemli bulunmamıştır. Aydınlatma vevn yemleme sınırlaması heterofil oranının artışına ve lenfosit oranının azalmasına neden olmuştur. Aydınlatma ve yem sınırlaması eosinofil düzeyini artırmış, basofil düzeyi ise sadece 14. günde sınırlı aydınlatma uygulamasına bağlı olarak azalma göstermiştir. Aydınlatma ve yem sınırlamaları H/L oranını artırmıştır. Uygulanan gelişme sınırlaması yöntemlerinin etlik piliçler üzerinde benzer düzeyde ılımlı bir stres oluşturduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Sözcükler: Sınırlı Aydınlatma, Sınırlı Yemleme, Performans, Lökosit, Broiler, H/L Oram. IX ABSTRACT EFFECTS OF GROWTH RESTRICTION ON PERFORMANCE AND BLOOD PARAMETERS IN BROILERS ERSAN, Yaşar Msc Department of Animal Science Supervisor : Assoc Prof. Dr. Sezen Özkan December 2003, 62 pages This study investigated the effects of growth restriction either by restricted food or restricted lighting on broiler performance and some blood parameters related to stress. For this purpose, from Cobb hybrid genotype 360 male Broiler chicks were randomized separated into two groups and placed in twelve pens. The chicks were grown up either under continuous lighting (23L:1D) and restricted lighting conditions until the date of slaughtering. In the group of restricted lighting, first 3 days 24h lighting was applied to the birds, and 14L:10D schedule was gradually reduced between the third and seventh days and this illumination schedule was kept between the 7th and 28th days. Continuous lighting Schedule was applied with gradual enhancements between the 28th and 42nd days. Two different feeding regimens, ad libitum and restricted feeding regimen were applied to each group of chicks. The restricted feeding group received feed ad libitumX between the days 0 to 6, 8 hour food consumption between the 7th and 28th days and feed ad libitum again between the 28th and 42nd days. Body weights of individual chicks were measured the days 0, 7, 14, 28, 35, 42 and 45. Carcass and weight of different parts of chicks and randimans were determined by the sampling slaughtering on the day 45. Food consumption (on the days 7, 14, 21, 28, 35, 42, 45) and FCR (between 0-7, 7-28, 0-28, 28-42, 28-45, 0-42 and 0-45 days) were determined by the groups. Hematocrit values and white blood cell ratios (Heterophil, lymphocyte, eosinophil, basophil and monocyte) and H/L ratios were investigated. During the study the effects of restricted lighting and restricted feeding schedules on the body weight and body weight increase were found to be significant Overall, restricted lighting reduced the growth. But the difference between the lighting groups was not significant on the day of slaughtering. Restricted feeding reduced the body weight significantly on the day of slaughtering (p

ÖZET HİNDİLERDE ERKEN YAŞTAKİ SINIRLI YEMLEMENİN BESİ VE KARKAS ÖZELLİKLERİNE ETKİLERİ TAŞDÖNER, Tuba Yüksek Lisans Tezi, Zootekni Bölümü Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Sezen ÖZKAN Eylül 1999, 63 sayfa Bu tezde, erken yaşta (9-18 gün) farklı düzeylerdeki yem sınırlamasının hindilerin gelişme performansı ve karkas özelliklerine etkileri araştırılmıştır. Kontrol (K) grubu deneme boyunca serbest yenilenmiştir. Sınırlama grup lan, 9-18 gün arasında 8. gün serbest yem tüketiminin % 80 (Sİ) ve %70 (S2)'i ile yenilenmiştir. Sınırlamaya alınan hindiler 18. günde kontrol grubu ile karşılaştırıldıklarında canlı ağırlık ve canlı ağırlık artışlarının geri kaldığı, yemden yararlanmalarının da kötüleştiği görülmüştür. Sınırlamadan sonraki dönemde sınırlama grupları, ağırlık kazancını arttırmış ve bu dönemde hızlandırılmış gelişme ile 136. günde kontrol grubunun canlı ağırlığını yakalamıştır. Sınırlanmış hindiler sınırlamadan sonraki dönemde aşırı bir yem tüketimi göstermemişlerdir. Toplam yem tüketimi sınırlama gruplarında kontrol grubuna göre önemli derecede düşüktür (P