Search

2019 yılı Aralık ayı başlarında Çin’de ortaya çıkan ve küresel çapta yayılan Covid-19 pandemisi birçok sosyal ve ekonomik sektörlerde olduğu gibi eğitim sektöründe de acil bir değişim sürecinin yaşanmasına neden olmuştur. Yüz yüze eğitim faaliyetlerine ara vermek zorunda kalan tüm eğitim kurumları gibi üniversiteler de e-eğitim sistemi ile uzaktan eğitim modeline geçmek zorunda kalmıştır. Bu zorunlu süreç üniversitelerde e-eğitim sistemlerinin başarıyla yürütülebilmesi için gerekli araştırma ve geliştirme çalışmalarına yönelik ihtiyacı da ortaya koymuştur. Bu anlamda, e-eğitim sistemlerinin başarıyla yürütülebilmesi ve eğitim hizmetlerinin beklenen kalite ve içerikte sunulabilmesi için gerekli teknolojik altyapının kurulmasının yanında, eğitim sürecini yürüten öğretim üyelerinin yaklaşımlarını anlamak ve sisteme yönelik tutumlarını incelemek de sistemin yürütülebilmesi için önem arz etmektedir. Dolayısıyla, bu araştırma e-eğitim sistemlerini aktif olarak kullanan öğretim üyelerinin sistemin kullanımına yönelik gösterdikleri tutum üzerinde etkili olabilecek faktörleri incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, Teknoloji Kabul Modeli (TKM) çerçevesinde yürütülmüş, temel model sistemsel, kişisel, mesleki ve kurumsal düzeyde çok yönlü bir bakış açısı sunan farklı faktörler ile genişletilmiştir. Anket deseninde hazırlanan çalışma, bünyesinde bulunan Uzaktan Eğitim ve Uygulama Merkezi ile uzun yıllar tecrübe kazanan Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde görev alan 274 öğretim üyesi ile yürütülmüştür. Araştırmanın hem gelecekte e-eğitim hizmetleri üzerine yapılacak benzer çalışmalara referans olması hem de üniversitelerdeki e-eğitim verimliliğinin arttırılması konusunda değerlendirilebilir sonuçlara sahip olması beklenmektedir., The Covid-19 pandemic which originated in China in early December 2019 rapidly widespread in almost the world and caused an urgent transformation in the education sector as in many social and economic sectors. Similar to other educational institutions which had to take a break from face-to-face education activities, all universities switched to the distance education model with the e-learning systems. This mandatory process also revealed the need for research and development studies required to successfully execute e-learning systems. In this sense, in addition to establishing the necessary technological infrastructure, it is important to understand the academicians' approaches and examine their attitudes towards the system, for the successful implementation of e-learning systems and the delivery of educational services with the expected quality and content. Therefore, this research aims to examine the factors that may affect the attitudes of academicians who actively use e-learning systems towards the use of the system. The research was conducted within the framework of the Technology Acceptance Model (TAM), and the basic model was expanded with different factors that present a versatile perspective at systemic, personal, occupational, and institutional levels. The study was carried out with 274 academicians working at Karadeniz Technical University, which has years of experience with the Distance Education and Application Centre within its structure. The research is expected to be a reference for other studies to be conducted on e-education services in the future and has evaluable results in increasing e-learning efficiency in universities.

The marketing plan which is prepared by the entrepreneur is an elastic and dynamic document in which the planning of the marketing process of the organization and how, when and by whom the activities will be carried out are clearly stated as a result of this planning. A marketing plan is a guiding document for an entrepreneur who wants to set up a new business or is considering making new investment decisions in a current business. From this point of view, it is seen that an effective and realistic marketing plan has a direct effect on strategic decisions regarding the business. The marketing plan is prepared as part of the organization's business plan. Preparation of business plans within the required scope is of great importance in Turkey and trainings are provided by KOSGEB in order to assist and guide entrepreneurs in the preparation of these plans. The issues that entrepreneurs should pay attention to while preparing a marketing plan related to the business plan are stated with these plans. Thus, entrepreneurs are given opinions on preparing and analysing plans.information technologies have become solutions to many problems faced by organizations in recent years. Saving time is achieved thanks to software developed for needs and it can be observed that the established system in businesses operates in a more systematic way. Software developed in the fields of production, marketing and finance, which are defined as three functions of the business, helps managers in strategic decision-making and performance evaluation. It enables follow up of all processes from the production of a product to the delivery to the customer in digital environments. ERP systems can be cited as an example of a software package that best serves businesses in this cycle. ERP software known as enterprise resource planning, enterprise resource planning is a comprehensive system that includes all activities from production planning to sales and distribution of businesses and helps to plan business resources effectively. As marketing automation software, it is possible to talk about the existence of advertising, brand management, campaign management, public relations, e-commerce, e-mail and sms software, as well as online chats monitoring software regarding the competitors of the business. However, when the relevant literature is viewed, there is no study about software developed focusing on the marketing plan preparation process. Therefore, the aim of this study is to develop a marketing plan software for the businesses. For this purpose, we aim to answer the following question: How do we develop an internet based Turkish marketing plan software. This research was conducted according to the design-based research and we used purposeful sampling method. Face-to-face interviews were carried out with authorized persons from 10 companies operating in various sectors (informatics, construction, furniture, food, banking and insurance business) at the stage of deciding on the design before starting the software development. As a result of the field research, information about marketing plans could are obtained from companies. Therefore, the content and scope of the research is limited to the publications and studies present in the literature. 20 leading experts are received opinions at the stage of evaluating the design of the developed software. Semi-structured interview technique and online questionnaire form were used as data collection methods. The collected data were analysed using descriptive content analysis technique. As a result of the first evaluation, the study was represented to a second evaluation by making corrections in line with the expert opinions. As a result of the second evaluation, it was decided that the study could be concluded. As a result of this research, an original marketing plan software which enables businesses to prepare marketing plans online, is designed and developed.An internet-based marketing plan software which is elastic, has speed and ease of use, is developed that enables entrepreneurs to prepare their marketing plans in digital environments in this study. It is aimed to enable businesses to prepare and report marketing plans more systematically and to contribute positively to the profitability and productivity of businesses with this research. The content and scope of the designed and developed application is in accordance with the headings and instructions in the marketing plan existing in the literature. As a result of the carried out evaluations by leading experts, the originality of the study and the proposition that it brought innovation to the relevant field of science was confirmed. Finally, experts suggest, the application needs further, Günümüzde iş planının bir parçası olarak hazırlanan pazarlama planlarının, işletme yöneticileri tarafından ofis paket programları kullanılarak oluşturulduğu ya da işletmelerin bu hizmeti danışmanlık firmalarından aldıkları görülmektedir. İlgili literatür incelendiğinde, pazarlama planı hazırlamak için geliştirilmiş yazılıma sahip bir çalışmaya henüz rastlanılmamıştır. Bu çalışmanın amacı, literatürde fark edilen bu boşluğu doldurabilmek için kar amacı güden kuruluşlara yönelik olarak internet tabanlı Türkçe bir pazarlama planı yazılımı tasarlamak ve geliştirmektir. Geliştirilen yazılım sayesinde, kuruluşlara daha sistematik bir şekilde pazarlama planı hazırlama imkânı sunulması ile birlikte işletmeye ve kişisel uğraşa farklı bir boyut kazandırarak maksimum verim sağlanması amaçlanmaktadır. Bu amaçla bu araştırmada yöntem olarak tasarım tabanlı araştırma yöntemi; örnekleme yöntemi olarak amaçsal örnekleme; veri toplama yöntemi olarak yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ve çevrimiçi ortamda hazırlanan anket formu kullanılmıştır. Toplanan veriler içerik analizi ve betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Literatürden ve sahadan toplanan bilgiler ve alınan uzman görüşleri ışığında gerçekleştirilen bu çalışma sonucunda, işletmelerin çevrimiçi ortamda pazarlama planı hazırlayabilmelerine olanak sağlayan özgün bir uygulama tasarlanmış ve geliştirilmiştir.

Bu çalışmada bütün dinlerde altın kural olarak ifade edilen “özgecilik” düzeyinin Müslüman tüketici davranışı üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. İkinci olarak ise, bu çalışma yeşil tüketimin aracılık etkisini ölçmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın örneklemini Türkiye’de yaşayan tüketiciler oluşturmaktadır. Nicel bir araştırma metodu kullanılarak, online anket aracılığı ile 523 kişiden veri toplanmıştır. Araştırma hipotezleri yapısal eşitlik modellemesi kullanılarak test edilmiştir. Yine değişkenlerin aracılık rolüne ilişkin etkinin hesaplanmasında Sobel testinden faydalanılmıştır. Özgecilik konusunda daha önce yapılan çalışmalara bakıldığında, Müslüman tüketici davranışı üzerinde yeşil tüketimin aracılık rolünün değerlendirildiği herhangi bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu çalışma yeşil tüketimin aracılık rolünü araştırarak literatüre katkı sağlamaktadır. Çalışma ayrıca akademisyenler, pazarlamacılar ve bu alanda yer alan diğer çalışanlar için faydalı olacaktır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, özgecilik değişkeninin yardım ve bağış boyutunun Müslüman tüketici davranışı üzerinde herhangi bir etkisi olmadığı tespit edilmiştir ki bu sonuç beklenmedik bir sonuçtur. Aracılık etkisi açısından bakıldığında ise, Baron ve Kenny’nin yaklaşımı kullanılarak yapılan analiz sonucunda, yeşil tüketimin bağımlı ve bağımsız değişkenler arasında kısmi bir aracılık rolüne sahip olduğu görülmektedir., In this study, the effect of “altruism” which is accepted as the golden rule in all religions, is investigatedon the Muslim consumer behavior. Secondly, this study aims to explore the mediating role of greenconsumption. The sample was chosen from consumers living in Turkey. Using a quantitative researchmethod, data were gathered by online survey with 523 consumers. Research hypothesis were tested byStructural Equation Modelling. The mediating role of variables was also tested by Sobel test. Previousresearch on altruism has not been considered the mediating role of green consumption on Muslimconsumer behavior. The contribution of this study to literature is investigating the mediating role of green consumption. The study will also useful to academics, marketers and other researchers workingin this area. Charity and donation dimension of altruism has no effect on Muslim consumer behavior,which is an unexpected outcome. In terms of mediation effect, Using Baron and Kenny’s approach,green consumption partially mediated the relationship between dependent and independent variables.

Son yıllarda bilgi teknolojilerinde yaşanangelişmelerle birlikte internet, tüketiciler açısından bilgi aramada önemli birkanal haline gelmiştir. Seyahat acentalarının önemli fonksiyonlarından biriolan enformasyonun internet yoluyla gerçekleştiği görülmektedir. Tüketicilerinseyahat acentaları aracılığıyla yaptıkları turistik ürün satın alma faaliyeti deyerini internet üzerinden satın almalara bırakmıştır. Internetin gücünü farkeden seyahat acentaları bu değişimin gerisinde kalmamak ve rekabet avantajısağlayabilmek için işletmelerinde merkezi rezervasyon sistemlerine yer vermeyebaşlamışlardır. Bu çalışma seyahat acentalarında global dağıtım kanallarının vemerkezi rezervasyon sistemlerinin kullanım oranlarını ortaya çıkarmak veacentalar açısından önemini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Bu amaçlaAntalya ilinde faaliyet gösteren 84 seyahat acentası yöneticilerine anketuygulanmıştır. Araştırma sonucuna göre işletmelerin web sitesi kullanımıylainternetin müşteriye fayda ve işletmeye fayda değişkeni arasında anlamlı birfarklılık bulunamamıştır. İşletmelerin faaliyet yıllarıyla internetin müşteriyefayda ve işletmeye fayda değişkeni arasında anlamlı bir farklılıkbulunamamıştır.

Since the leisure time increases, themeans of transport and communication improve and the economic opportunitiesbecome more efficient, more people travel with each passing year. Thisindicates that tourism revenue of national economies continues to rise.Therefore, countries compete with each other to attract more visitors. Sincethe contribution of tourism to economy is highly important, especially fordeveloping countries such as Turkey, each province has to know its own tourismpotential and has to plan its marketing activities according to this. In thisstudy, the destination competitiveness index (DCI) has been created by takinginto consideration the common features of the models, commonly used in theliterature and explaining the factors affecting the competitive capacity of thedestinations. Multi-criteria decision-making methods (AHP, TOPSIS, PROMETHEE,MOORA) have been used in the evaluation of the destination competitivenesswhich is a subject affected by many criteria. The DCI developed for Turkey istested with the data obtained from 81 provinces and a high correlation isacquired between the obtained rankings and the actual tourism performancerankings. This situation indicates that the explanatoriness of the developedDCI is high., Boşzamanların artması, iletişim ve ulaşım imkânlarının gelişmesi ve ekonomikimkânların elverişli hale gelmesi sonucunda her geçen yıl daha fazla insanseyahat edebilir hale gelmiştir. Bu durum ülke ekonomilerinin elde ettiğiturizm gelirinin de artmaya devam ettiğini göstermektedir. Ülkeler, daha fazlaziyaretçi çekebilmek için birbirleriyle rekabet etmektedirler. ÖzellikleTürkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde turizmin ekonomiye katkısı oldukçaönemli olduğundan illerin kendi turizm potansiyellerini bilmeleri ve buna göre pazarlamafaaliyetlerini planlamaları zorunludur. Bu çalışmada destinasyonların rekabetgüçlerini etkileyen faktörlerin açıklandığı, literatürde yaygın olarakkullanılan modeller, ortak özellikleri dikkate alınmak suretiylebirleştirilerek destinasyon rekabetçiliği endeksi (DRE)oluşturulmuştur. Çok sayıda kriterin etkilemiş olduğu bir konu olan destinasyonrekabetçiliğinin ölçümünde çok kriterli karar verme yöntemlerinden (AHP,TOPSIS, PROMETHEE, MOORA) yararlanılmıştır. Türkiye için geliştirilen destinasyonrekabetçiliği endeksi 81 ilden elde edilen verilerle test edilmiş, elde edilensıralamalar ile gerçekleşen turizm performansı (GTP) sıralamaları arasındayüksek bir korelasyon elde edilmiştir. Bu durum geliştirilen DRE’ninaçıklayıcılığının yüksek olduğunu göstermektedir.

Gelişen teknolojiye bağlı olarak, insanlar tatillerinigeçirmek istedikleri destinasyonla ilgili bilgiye ve haberlere hızlı birşekilde ulaşabilmektedirler. Çevrimiçi haber siteleri, geniş kitlelere birdestinasyonla ilgili güncel bilgiler veren önemli ve güvenilir araçlardır. Medyanınkamu bilinci oluşturma, turistin satın alma kararı, destinasyon imajı ve turistdavranışına önemli etkileri olduğu göz ardı edilmez bir gerçektir. Turist,çeşitli kaynaklardan aldığı bilgiye göre sayısız destinasyon arasından bir tatilyerine karar vermektedir. Dolayısıyla bu çalışmada Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndanalınan ülkemize geliş istatistiklerine göre, yurt dışındaki iki çevrimiçi habersitesindeki haberlerin turist gelişlerine etkisi yorumlanmıştır. Çalışmayadahil edilen iki ülke, Almanya ve İngiltere, ülkemize en çok turist gönderenülkeler arasından seçilmiştir. Bu ülkelerdeki haber siteleri ise günlükziyaretçi sayılarına göre belirlenmiş ve Türkiye ile ilgili haberler, 2010-2014yılları arasındaki beş yıllık dönemde içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir., Due to the technological developments, people are able toquickly reach the information and the news about destinations where they have plannedto go on their holidays. Online news websites are important and reliable toolswhich deliver up-to-date information about a destination to broad masses. It isindisputable that the media is a significant influence on public awareness,tourist purchase decision, destination image and tourist behavior. A touristwho chooses a holiday destination decides among countless destinationsaccording to the information he receives from various sources. Therefore, inthis study, the news in the two foreign online news sites are interpretedaccording to the touristic arrival statistics from the Ministry of Culture andTourism. The two countries to be included in the study, Germany and England,were selected among the countries that sent the most tourists to Turkey. In thesecountries, news web sites with the highest number of daily visitors weredetermined and the news related to Turkey in the 5 years period between 2010and 2014 were analyzed by content analysis.

In recent years with the development of information communication technologies and social media sites, word of mouth(WOM) takes place not just face to face but in the internet, social networking sites, blogs…etc. Due to the intangibility of the tourism product and difficulty in try it out before purchasing, consumers rely on word from an experienced source to reduce the uncertainty and perceived risks. Therefore electronic word of mouth (eWOM) has become more important in terms of hospitality industry. In this study, articles related to tourism published in six recognized journals between the year 2010-2014 have been reviewed and the impact of eWOM has been analyzed from the perspective of consumers and hospitality industry. As a results of this review, eWOM affect the decision making process of potential tourists in consumer-based studies. Also it has been observed that eWOM has been important to development of the hotel performance and improvement of the business, Son yıllarda bilgi teknolojilerinin ve sosyal medya sitelerinin gelişmesiyle beraber ağızdan ağıza iletişim, sadece yüz yüze değil, internet ortamında, sosyal paylaşım sitelerinde, bloglarda vb. gerçekleşmektedir. Turizm ürünlerinin soyut olması ve satın alma öncesi deneme zorluğundan dolayı, tüketiciler algılanan riskleri ve belirsizlikleri azaltmak için deneyimli bir kaynaktan gelen söze güvenmektedirler. Bu da elektronik ağızdan ağza iletişimi konaklama işletmeleri açısından daha önemli hale getirmiştir. Bu çalışmada turizmle ilgili tanınmış altı dergide 2010-2014 yılları arasında yayınlanmış makaleler taranarak, elektronik ağızdan ağıza iletişimin(eAAİ), konaklama işletmeleri ve tüketiciler üzerine etkisi olmak üzere iki açıdan değerlendirilmiştir. Bu derlemenin sonucunda, tüketici merkezli çalışmalarda, eAAİ’nin potansiyel turistlerin karar verme sürecini etkilediği, oteller açısından ise eAA’nin otel performansını geliştirme ve iyileştirmede önemli rol oynadığı belirlenmiştir

Bu çalışmada Trabzon’un köklü sektörlerinden biri olan kuyumculuk sektörünün rekabetçilik gücü değerlendirilerek bu gücün sürdürülmesine yönelik stratejik önerilerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Trabzon ili içinde kuyumculuk sektöründe özellikle Trabzon ili ile özdeşleşmiş kuyumculuk ürünlerinin üretimini ve satışını gerçekleştiren 22 işletme üzerinde Michael Porter tarafından geliştirilen “Beş Güç Analizi” yaklaşımı kullanılarak, bu beş gücün sektörün rekabet gücü üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda özellikle sektöre yeni giren firmaların yarattığı tehdidin sektörün rekabet gücünü olumsuz etkilediği ve düşürdüğü gözlemlenmiştir. Yine sektör içinde bulunan firmaların kendi aralarında yaşadığı rekabet ve alıcıların sektördeki hakimiyet derecesi sektörün rekabet gücünü azaltan etkenlerden diğer ikisi olarak ortaya çıkmıştır. Tedarikçilerin hakimiyet gücünün ve ikame ürün varlığının sektörün rekabet gücünü arttıran iki önemli etken olarak ortaya çıkması analizin bir diğer önemli sonucudur.

Pazarlama giderlerinin finansal performansa etkisini değerlendirmek amacıyla bugüne kadar literatürde pek rastlanılmamış yöntemlerle yapılan bu çalışmada ilk olarak VZA yöntemi ile şirket etkinlikleri belirlenmiş ve de kendilerine referans alması gereken şirketler ortaya konulmuştur. Ayrıca şirketlerin etkinsizlik dereceleri ve potansiyel iyileştirme koşulları bazı şirketler için çalışmada gösterilmiştir. Daha sonra da TOPSIS ve VIKOR yöntemlerinin sonuçları elde edilmiştir. Çalışma kapsamında BİST hizmet sektöründe yer alan verileri analize uygun olan 16 şirket değerlendirmeye alınmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda değişkenler belirlenmiştir. Pazarlama harcamalarının finansal performansa etkisini ölçme amacıyla girdi değişkeni olarak pazarlama giderleri ve ilişkisi yukarıda bahsedilen genel yönetim giderleri, çıktı değişkeni olarak ise; satış hasılatı ve brüt kâr seçilmiştir. Sonuç olarak, üç yöntemin genelde benzer sonuçlar verdiği görülmüştür. Yöntemlerin benzeşmediği durumlar tespit edilmiş olup bunların nedenleri açıklanmıştır. Bundan sonra gerçekleştirilecek çalışmalarda öncü olabileceği düşünülen çalışma, kullanılan değişken ve karar verme birimi sayıları arttırılarak geliştirilebilir. Özellikle veri zarflama analizinde; Malmquist endeksi kullanılmasının yöntemler arası farklı sonuçların azaltılmasında yararlı olabileceği düşünülmektedir.

This study investigated the factors that are thought to be affect patient satisfaction in the health service organizations in Trabzon city within the framework of patient satisfaction in health services. The pro-posed hypotheses were tested under a structural equation model (SEM). The sample population for the study are the individuals who have already hospitalized and discharged from Trabzon City hospitals and accepted to represent their observations about health-care services. A draft questionnaire was developed to measure the factors in the model. All items under the factors were measured on a five-point Likert scale. Questionnaires were asked to adults who are over the age of 18 during face-to-face interviews. Data collection was carried out from January to March 2010 and 400 completed surveys were collected with a response rate of 89.5 percent. The Amos software package was used to perform the SEM and it was suc-cessfully performed. From the results of tested hypotheses, it was understood that patient satisfaction in the health service organizations in Trabzon city are respectively affected by managerial services, attention and politeness, cleanliness and hygiene, hospital informing services both directly and indirectly.

Bu araştırmada, dondurulmuş hazır gıda sektöründe bağımsız perakendeciler ile toptancılar arasındaki çatışma davranışı ve çözüm yöntemleri irdelenmiştir. Doğu Karadeniz Bölgesi’nde (Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin) kolayda örnekleme yöntemi ile 181 bağımsız perakendeci üzerinde yapılan araştırma sonuçlarına göre en önemli anlaşmazlık konusu farklı ve ayrıcalıklı ıskonto ve ödeme koşulunun uygulanmasıdır. Bunu sırasıyla, risk almaktan kaçınma ve sipariş teslim süreleriyle ilgili anlaşmazlık izlemektedir. Bağımsız perakendeciler ile toptancılar arasında meydana gelen anlaşmazlık konularını çözmede tutundurma çalışmalarını yönetmek için görev taksimi, boykot edip toptancının değiştirilmesi ve mamulle ilgili şikâyet birimi oluşturulması en çok başvurulan yöntemlerdir

With this study, it is aimed to inform about ecological products of all public and private sector administratorswho offer products and services to Turkish consumers and also Turkish consumers in particular and also toraise awareness to this issue by detecting how Turkish consumers' ecological purchasing behaviours changeaccording to their demographic variables. In Turkey, 1820 surveys from 28 cities which have populationsover a number of 1% of general population rate were evaluated. From the findings of the evaluation, it wasunderstood that in terms of demographic variables only the "income" demographic variable was showing asignificant difference conversely “Gender", "Marital Status", "Age", "Profession" and "Education" were not.When we focus on this research that was conducted in 28 cities, considering the higher overall average at4.07, it has been identified that while 11 cities were under the overall average, the other 17 cities were allover it., Bu çalışma ile Türk tüketicilerinin kamu ve özel sektörün sunduğu ekolojik ürün ve hizmetler konusundabilgilendirilmesi, ayrıca her bir Türk tüketicinin konuyla alakalı bilinçlendirilmesi bunun yanı sıra, ekolojikürünlere olan ilgilerinin arttırılabilmesi amacıyla, Türk tüketicilerinin ekolojik satın alma davranışlarınındemografik faktörlere göre nasıl değişim gösterdiğinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Türkiye’de genelnüfusa oranı % 1 ve üzeri olduğu tespit edilen 28 ilden 1820 anket değerlendirilmiştir. Elde edilenbulgulardan, Cinsiyet, Medeni Durum, Yaş, Mesleki Durum ve Eğitim Durumu demografik faktörler hariçsadece Gelir Durumu faktörü anlamlı bir farklılık göstermektedir. Araştırma üzerine odaklandığımızda 28 ilarasında 11 il ortalamanın altında kalırken, 17 ilin ortalamanın üzerinde oldukları anlaşılmaktadır.

Bu tez, ailenin temelini oluşturan eşlerin aralarındaki ilişkileri ve birbiri üzerlerindeki hakları konu edinmektedir.Bu çalışmada Kuran'dan sonra en makbul kaynak olan Kütüb-i Sitte hadislerinden yararlanıldı. Dolayısıyla çalışmamızı Kütüb-i Sitte hadisleriyle sınırlı tuttuk.İki bölümden oluşan çalışmamızda ilk bölümde eşler arasındaki ilişkileri, ikinci bölümde ise eşlerin birbiri üzerindeki haklarının inceledik. Konumuzu onbeş farklı hadis şerhinden yaralanarak inceledik. Günümüz kaynaklarından yararlanarak ta konumuzu şekillendirdik.Kütüb-i Sitte çerçevesinde işlediğimiz eşler arasındaki ilişkilerle ilgili hadislerin konusuna göre dağılımlarına baktığımızda ibadet, cinsel hayat, sosyal hayat, psikolojik meseleler, adab, anlaşmazlıklar ve haklara dair oldukları görülmektedir. Bu durum, Hz. Peygamber'in hayatın her alanında karı koca ilişkilerinde hem örnek olduğunu hem tavsiyelerde bulunduğunu hem de çözümler ürettiğini göstermektedir.Bu hadislerde görülmektedir ki, ailenin huzuru her iki tarafın sorumluluklarının bilincinde olmasına bağlıdır. This thesis contains relations between spouses that form basis of family and rights of each other on them.In this study utilized Kutub-i Sitte which is the most reliable source after Quran. This study consists of two parts. First part contains relations of husband and wife and second part contains rights of spouses to each other.In this study utilized fifteen hadith commentary and current sources.Hadiths regarding the relationships between spouses emphasize worship, sexual life, social life, morality and rights. This shows us that Hz. Muhammed became a model and gave us suggestions about relationship between husband and wife.Hadiths show us that peace between the spouses is possible with to fulfill the responsibilities of each party. 175

After school offorestry in _stanbul was foundedon 17 November 1857, 9 forestry faculties have been founded until today. Thenumber of students in the forestry faculties have been increasing due to newlyfounded forestry faculties; therefore, the number of unemployed forestengineers are getting increase from day to day. The cities and thesocio-economic structure of students also will significantly affect thestudents education and the quality of forest engineers in the future. For thispurpose, in order to determine some socio-economic structure of Artvin ForestryFaculty students, 126 of 174 registered students in 2000-2001 education periodin Artvin Forestry Faculty were questionnaired with face to face questionnaire method., 17 Kasım 1857'de İstanbul'da açılan orman okulundan günümüze gelinceye dek 9 Orman Fakültesi kurulmuştur. Orman Fakültelerinin sayılarının artmasıyla birlikte artan öğrenci sayıları dolayısıyla da her yıl işsiz kalan orman mühendislerinin sayısı artmaktadır. Yeni orman fakültelerinin kurulduğu iller ve öğrencilerin sosyo-ekonomik durumları da orman mühendisi olarak mezun olacak öğrencilerin eğitim durumlarını daha sonra da mesleki yetkinliklerini önemli derecede etkileyebilecektir. Bu amaçla yeni açılan orman fakültelerinden biri olması nedeniyle Artvin Orman Fakültesi'nde 2000-2001 eğitim-öğretim yılında kayıtlı 174 öğrenciden 126'sı ile (% 72.4) yüz yüze anket yöntemi uygulanarak bu fakültedeki öğrencilerin bazı sosyo-ekonomik özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır.

Bu çalısmada öncelikle yesil pazarlamaya iliskin literatürden derlenen bilgiler sunulmustur.Yesil pazarlama kavramının anlamı ve içeriği, geleneksel pazarlama anlayısından farkları,katkıları, pazarlama karmasının yesil pazarlama açısından değerlendirilmesi, yesil pazarlamanındüzeyleri gibi konular ele alınmıstır. Çalısmanın alan arastırması bölümünde Karadeniz TeknikÜniversitesi Đktisadi ve Đdari Bilimler Fakültesi Đsletme Bölümü dördüncü sınıf öğrencileriüzerinde yapılan bir arastırmanın sonuçlarına yer verilmistir. Arastırma, çevre ile ilgili deneyimleri,çevresel tutumları ve çevre sorunlarına iliskin düsünceleri ortaya koymaya yönelik sorulardanolusan bir anket formu ile 155 öğrenci üzerine gerçeklestirilmistir.Anahtar Kelimeler: Yesil Pazarlama, Çevre Sorunlarına Duyarlılık, Sosyal Sorumluluk.Abstract: In the first part of this study, knowledge which gained from literature about greenmarketing is given. The subjects like meaning and content of green marketing, it’s differencesfrom traditional marketing approach, it’s addition to traditional marketing approach, the evaluationof marketing mix from the green marketing perspective and the levels of green marketing wasdiscussed. In the research part of the study, a research was made on the fourth class students ofKaradeniz Technical University, Faculty of Economical and Management Sciences, Departmentof Business Administration. The research is made with a survey which includes questions aboutstudent’s environmental experience, their attitude about environment and their thought aboutenvironmental issues. Research realized on 155 samples.Key Words: Green Marketing, Sensitivity to Environmental Problems, Social Responsibility.

Yeni ürün geliştirme, yeni ürün fikrinin oluşmasından ürünün pazara sunulmasına kadar devam eden dinamik ve uzun bir süreçtir. Araştırmacılar, yeni ürün geliştirme sürecinin başarısını bu süreç içinde yer alan bazı özel aşamalarla ilişkilendirilmişlerdir. Bundan dolayı, yöneticiler bu sürecin her safhasında yeni ürünün varlığını ve sürdürebilirliğini değerlendirmelidirler. Bu sürecin bazı özel aşamalarını dikkate alan aşama eşiği yöntemi de yöneticilere yeni ürün geliştirme sürecine devam edip etmeme konusunda yardımcı olan bir metottur. Bu araştırmada, Türkiye’deki bazı firmaların, yeni ürün geliştirmede uygulanan aşama eşiği yönteminde kullandıkları değerlendirme kriterleri belirlenmeye çalışılacaktır.

Bu araştırmada firmaların performanslarını etkileyen faktörlerden biri olan üretim ve pazarlama bölümleri çalışanları arası kişisel ilişkiler irdelenmiştir. Bu amaçla, bir model geliştirilmiş ve test edilmiştir. Model testi için 11 hipotez oluşturulmuş ve internet ortamından keyfi örnekleme metoduyla seçilen 123 firmaya bir anket uygulanmıştır. Model testi için yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Test sonucunda çatışma, iletişim ve paylaşılan değerlerin güveni olumlu yönde etkilediği bulunmuştur. Aynı zamanda dengelenmiş güç ve paylaşılan değerlerin işbirliği ile pozitif yönde ilişkili olduğu gözlemlenmiştir. Diğer taraftan güven ve işbirliğinin de firma performansını artırdığı sonucu elde edilmiştir., This paper investigates interpersonal relationships between manufacturing and marketing staff affecting the effectiveness of firms’ performance. For this purpose, a model was developed and was tested with structural equation model. Test the model, 11 hypotheses were constituted and a questionnaire was conducted to 123 firms which are chosen in internet with arbitrary sampling method. Structural equation model was applied to test the model. After the test, suggested model accommodate tolerable and 9 hypotheses were accepted. As a result it was found that conflict, communication and shared values are positively related to trust. Balanced power, shared values are related to cooperation positively too. On the other hand, trust and cooperation affect performance affirmatively

200

ÖZET Bir ekonomide ticari ve sınai isletmeler dışında kalan birtakım isletmeler faaliyetlerini çeşitli sosyal sorunları çözmek ya da bazı sosyal faydalar sağlamak amacıyla yürütürler. Bu tür isletmeler için birincil amaç kar elde etmek değil» ürünlerini sundukları hedef kitleye çeşitli yararlar ve doygunluklar sağlamak ve bu doygunluğun düzeyi ya da yaygınlığını maksimize etmektir. Kar amacı güden organizasyonlar ve devlet sektöründen sonra * Üçüncü sektör* adıyla da tanımlanan bu kuruluşlara ` Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar` adı verilir. Bazı hizmetler (sağlık, güvenlik vs. ) gerek çok maliyetli olmaları» gerek yatırım masraflarının çok yüksek ancak sağlayacakları gelirin çok düşük olması ve gerekse üretim ve sunuş sürecindeki zorluklar nedeniyle kar amacı güden organizasyonlar tarafından üretilememektedirler. Bu nedenle kar amacı gütmeyen organizasyonların amaçlarına ulaşabilmelerinin ve bunu sağlamak için de öncelikle var olmalarının gerekliliği tartışılmaz bir gerçektir. Türkiyedeki iktisadi hayatı gözönüne aldığımızda kar amacı gütmeyen kuruluşlar olarak bazı KİT'leri Dernekleri Vakıfları» bazı Kamu Kuruluşları ile Meslek Kuruluşlarını görmek mümkündür. Mamul ve hizmetlerin tüketici ihtiyaçlarına ve isletmenin kaynakları ile amaçlarına uygun olarak üretimi fiyatlandırılması t tutundurulması dağıtımı ve gerektiğinde pazarlama araştırmalarıyla çevre ve firma koşullarının değerlendirilmesi pazarlama kavramını ortaya çıkarmaktadır, isletmelerin her bölümünün pazarlama faaliyetlerine yardımcı olup benimsemesi» tüketicinin isteklerinden hareketle uzun dönemde kâr elde edilip kalıcılığın sağlanması pazarlama anlayışını oluşturmaktadır. Ancak Pazarlama» geleneksel olarak ürünlerin ve hizmetlerin satışı ve her bir alışveriş sonucu kazanç sağlanması ve de toplumun gereksinimlerinin en iyi biçimde karşılanması yöntemleri ile ilgili konulara ağırlık vermekte iken 1969 yıllarından başlayarak kapsamını genişletmiş ve hayır kurumları,sanat kuruluşları, eğitim kurumlar i» vakıflar, dinsel kurum ve kuruluşlar» dernekler ve de politik kurum ve kuruluşlar gibi kar amaçsız örgütleri de içeren bir karakter kazanmıştır. Her örgüt en azından bir mal Üretip satar. Fiziksel malların ve hizmetlerin yanı sıra, kişilerin» örgütlerin ve düşüncelerin de üretilip pazarlanması söz konusudur. isletme örgütleri fiziksel malların ve hizmetlerin pazarlanmasıyla uğraşırken isletmelerin dışında kalan öteki örgütler de kişileri, örgütü ya da bir düşünceyi pazarlarlar, örneğin seçimlerde adaylar tıpkı fiziksel mallar gibi pazarlanırlar yardım dernekleri düşünce ya da sorun pazarlarlar. Tüm örgütlerin » malları ile ilgilenen kişilerle ya da gruplarla is ilişkisi kurması doğaldır. Tüketiciler, isletmeler ve kurumlar isletmelerin pazarını oluştururken yardım derneğinin yöneticileri ve üyeleri de derneğin pazarını oluştururlar, örneğin, sağlık hizmeti gören bir örgütün pazarı hastalar» bir müzenin pazarı da müzeyi görmeye gelenlerdir, isletme dışı örgütler C sendikalar, dernekler» paralı okullar» siyasal partiler vb. isletmelerin bilinen tüm işlevlerini yaparlar. Finanslama, üretim, işgören yönetimi, satın alma her örgüt için geçerli temel işlevlerdir. Bu tür örgütlerin» mallarının satışını sağlamak için pazarlama araçlarını kullanmaları olağandır. Mal geliştirme, fiyatlama, dağıtım ve tutundurma tüm örgütsel eylemlerde kullanılabilir. isletme örgütlerinin dışındaki örgütler de başarıya ulaşmak için» hedef pazarın ihtiyaç ve isteklerinde doygunluk yaratmak, yaşamlarını sürdürmek için tüketicilerin beğenisini kazanmak zorundadırlar. Pazarlamanın önemini kavrayıp, isletmelerde uygulanan pazarlama ilkelerini ve yöntemlerini benimseyip uyguladıklarında, başarılı bir biçimde yaşamlarını sürdürebilirler. Dolayısıyla, kâr amacı gütmeyen organizasyonlarda da pazarlama faaliyetlerinin önemi gittikçe artmaktadır. isletmelerde uygulanan pazarlama eylemleri, işlevleri, ilkeleri ve yöntemleri, tüm örgütler için de geçerlidir. Ekonomik örgütler dışında kalan tüm örgütler aynı pazarlama eylemlerini ve işlevlerini yaparak ve geliştirilmiş pazarlama ilkelerini ve yöntemlerini kullanarak, kendilerine özgü malları ya da hizmetleri kendi pazarlarına başarılı bir biçimde sunabilirler. viDiğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de belediyeler halka en yakın kuruluşlar olarak bilinirler. Belediye idareleri belli bir belde' de yerleşmiş toplumun güncel yaşantısını derin bir biçimde etkileyen sağlık, temizlik, eğlenme, dinlenme, kültür, çevre korunması vb. alanlardaki ortak ihtiyaçlarını karşılamak görevini üstlenmişlerdir. Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar olan Belediyelerden Trabzon Belediyesi örneğinde pazarlama faaliyetlerini yürüten bir departmanın olmadığı ancak bu faaliyetlerin bir bölümünü yürüten basın ve halkla ilişkiler müdürlüğü ve planlama komitesinin yer aldığı görülmektedir. Oysa pazarlama, halkla ilişkiler» basın vs. gibi tutundurma araçlarının kullanımından ibaret değil, aynı zamanda bir organizasyonun farklı çevreleri ile olan ilişkilerinin nasıl planlanacağı ve yürütüleceğinden haberdar olma faaliyetlerini de içerir. Dolayısıyla bu müdürlüklerin pazarlama faaliyetleri olarak sadece haberleşme ve pazar araştırması işlemlerini yerine getirmeleri münasebetiyle pazarlama faaliyetlerini tam anlamı ile yürüttükleri söylenememektedir. Zira pazarlamayı bir bütün olarak düşündüğümüzde, hedef pazarın belirlenmesi ve pazarlama bileşenlerinin oluşturulması da gerekmektedir. Trabzon Belediyesinin kısmen de olsa mevcut pazarlama anlayışını değerlemek ve olması gerekeni ortaya koymak amacıyla halka anket uygulanmış ve su sonuçlar elde edilmiştir : - Ankete katılanlar, hemen hemen hergün karşılaştığı faaliyetleri (çöp toplama faaliyetleri 7, 98.8, su temini faaliyetleri 7. 94.8, kanalizasyon çalışmaları '/. 94, itfaiye hizmetleri % 95.2 > nitelendirmede zorlanmamış ancak yol yapım ve onarım C7J64)» bozuk oto çekimi CX29.6), sağlık hizmetleri C%24.8) ve kültür -sanat faaliyetleri C%66> gibi hizmetlerin belediye hizmeti olarak nitelendirilmesinde düşük oranlarda kalmışlardır. Bu da optimum bir tutundurma programının uygulanmadığı anlamına gelmektedir. - Ankete katılanlar duyuru araçlarından en çok sırasıyla hoparlör, reklam panoları ve el ilânları ile karşılaştıklarını belirtmişlerdir. vii- Ankete katılanlar tarafından çöp toplama faaliyetleri (%. 91. 2), can kurtarma faaliyetleri (% 74. 8), bozuk gıda şikayetleri (.%. 56.8), fahiş fiyat /kalite kontrolü (% 64.4) belediye otobüsü hizmetleri (% 56. 4) ve trafik lambaları yerleştirme faaliyetleri ( % 51.6) çok önemli olarak fakat odun -kömür satışı faaliyetlleri ( % 39.6) önemli değil şeklinde değerlendirilmişlerdir. Bunların dışında kalan diğer tüm hizmetler ne önemli ne önemli değil kategorisinde yer almaktadırlar. - Ankete katılanların, fahiş fiyat/kalite kontrolü İ7. 74.4), iş bulma faaliyetleri (% 62), kanalizasyon çalışmaları (.% 58.8), bozuk gıda şikayetleri (% 60.8), sağlık hizmetleri (% 56.4) ve çöp toplama faaliyetlerinin (% 40.4) dağıtımından memnun olmadığı bunun yanında itfaiye hizmetleri (.%. 42) ve cenaze hizmetlerinden (.%. 41.6) belirtilen oranlarda memnun oldukları saptanmış ve haliyle dağıtım politikasının bilimsel anlamda uygulanmadığı ortaya çıkmıştır. - Yine ankete katılanların, su temini faaliyetleri (.%, 58), sağlık hizmetleri (%. 52) ve emlâk vergilendirme faaliyetlerinin (% 44.4) fiyatlandırılmasından memnun olmadıklarını bunların dışında kalan faaliyetlerden de ne memnunuz ne memnun değiliz şeklinde ikilem içinde olduklarını görmekteyiz. - Trabzon Belediyesinin mevcut medya araçları dışında halkoyunu canlı tutabilme vasıtalarını (gelirler %. 89.2, seçim beyanları %. 83.6, bilanço %. 60.8 vs.) etkin bir şekilde kullanmadığı görüşü ortaya çıkmaktadır. - Nihayet ankete katılanların hizmetlerle ilgili bir şikayetleri olduğunda başvuruda bulunma duyarlılığına sahip olmadıkları (.%. 61.2) görülmektedir ki, bu da belediyeyi, politikalarını tespit etmede serbest bırakmakta ve hatta yanıltabilmektedir. Bu çalışma sonucunda Trabzon Belediyesinin mevcut pazarlama politikaları ile halkın gözünde olması gereken durum mukayese edilmiş ve optimal bir pazarlama programı önerisi de ortaya konmaya çalışılmıştır. viii 158

17

Pharmaceutical consumption increases depend‐ing upon a lot of factors like population, income per capita, developments at the treatment methods, emergent of the new diseases, devel‐opments at the healt and social security, habits depending upon increasing at the lifequalities. While manufactures take precautions to supply, demand, increases, associations or foundations endevour to supply financing based on consump‐tion increases. The main goal of this study is to determine of the factors; which affect pharma‐ceutical consumption in Turkey. For this goal an investigation has made to constitute a model which makes sales forecasts for the future. Findings showed that pharmaceutical industry is affected by economical fluctuations and healt and social reforms which are made recently increase pharmaceutical consumption in Turkey. However, it is understood that increases in population takes an important role on the phar‐maceutical consumption., İlaç tüketimi; nüfus, kişi başına gelir, şehirleşme oranı, yeni hastalıkların ve tedavi yöntemlerinin gelişmesi, sağlık ve sosyal güvenlikte yaşanan gelişmeler, refah düzeyinin artmasına bağlı alışkanlıklar gibi bir çok etkene bağlı olarak her geçen gün artmaktadır. Üreticiler artan talebi karşılamak için tedbirler alırken, sağlık güvencesi sağlayan kurum ya da kuruluşlar artan tüketim‐ den kaynaklanan finansman yükünün üstesinden gelmeye çalışmaktadırlar. Artan ilaç tüketim ve maliyetleriyle ilgili olarak ilaç sektörünün hem arz hem de talep tarafına bakış açısı kazandırmayı amaçlayan bu çalışmada çeşitli faktörlerin ilaç tüketimine olan etkileri incelene‐ rek geleceğe dönük satış tahmini yapabilmek için model oluşturulmaya çalışılmıştır. Çalışma sonucu elde edilen bulgular, ilaç sektörünün ekonomik dalgalanmalardan fazlasıyla etkilendiği ve ülkemizde yapılan sağlık ve sosyal güvenlik reformlarının ilaç tüketimini artırdığı yönünde‐ dir. Ayrıca beklendiği üzere nüfusta meydana gelen artışın ilaç tüketiminde önemli ölçüde rol aldığı görülmüştür.