Search

Kavun meyvesi olağanüstü tadı nedeniyle tüketim için yüksek potansiyelsunmaktadır. Kavun meyvesinin işlenmesi sırasında büyük miktarlarda yan ürünlerüretilir. Bu malzemelerin çoğu, genellikle atılan kavun tohumlarından oluşur. Bununlabirlikte, kavun tohumları bir besin kaynağı ve biyoaktif bileşikler olarak potansiyel birkullanıma sahip olabilir. Kavunun biyolojik olarak aktif bileşiklerinin ve meyve sabityağının kimyasal bileşiminin araştırılması ekonomi ve sağlık açısından önemlidir.Bu çalışmada Ankara ve Kırkağaç olmak üzere iki tip kavun temin edilerekdeneysel çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Sırası ile meyvelerden TB-KFME yöntemiyleuçucu bileşiklerin tespiti, meyve kabuğundan TB-KFME yöntemiyle uçucu bileşiklerintespiti, tohumlardan hidrodistilasyon yöntemi ile uçucu yağ eldesi, tohumlardan Soxhletekstraksiyonu ile sabit yağ eldesi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen uçucu bileşiklerin vesabit yağın bileşimi gaz kromatografisi ve gaz kromatografisi-kütle spektroskopisiyöntemleri ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçların ülkemizde tüketimi yoğun olan ikifarklı kaynaktan kavunların aroması ve tohumlarının sabit yağ açısındandeğerlendirilmesine katkı sağlaması beklenmektedir.Anahtar Sözcükler: Cucumis melo, SPME, Uçucu bileşikler, Sabit yağ. Melon fruit offers high potential for consumption due to its extraordinary taste.Large amounts of by-products are produced during the processing of melon fruit. Most ofthese materials consist of melon seeds, they are usually discarded. However, melon seedsmay have a potential source as a nutrient source and bioactive compounds. Investigationof the chemical composition of melon's biologically active compounds and fruit fixed oilis important in terms of economy and health.In this study, two types of melons, Ankara and Kırkağaç were obtained andexperimental studies were carried out. Detection of volatile compounds was performedwith HS-SPME method from fruits, determination of volatile compounds was performedwith HS-SPME method from fruit peel, extraction of volatile oil from seeds wasperformed with hydrodistilation method, extraction of fixed oil from kernels wasperformed by Soxhlet extraction.The composition of the volatile compounds and obtained fixed oil were analyzedby gas chromatography and gas chromatography-mass spectroscopy methods. It isexpected that the results obtained will contribute to the evaluation of the aroma of themelons and the fixed oil of the seeds from two different sources, which are intenseconsumption in our country.Keywords: Cucumis melo, SPME, Volatile compounds, Fixed oil. 58

Amaç: Bu çalışmada karma yemlere kekik (Origanum onites) uçucu yağı ilavesinin etlik piliçlerde performans, bazı kan parametreleri, jejenum villus uzunlukları ve et kalitesi üzerine etkileri araştırılmıştır.Materyal ve Metot: Deneme, kontrol grubu ve 3 farklı seviyede (100, 200 ve 400 ppm) kekik (Origanum onites) uçucu yağı ilavesi yapılan gruplar olmak üzere toplam 4 gruptan oluşturulmuştur. Denemede, her grup kendi içinde ve herbirinde 10 hayvan olacak şekilde 5 alt gruba ayrılmıştır. Denemede toplam 200 adet hayvan kullanılmıştır. Su ve yem ad libitum olarak verilmiştir. Aydınlatma 24 sa/gün olarak ayarlanmıştır. Ortam sıcaklığı haftalık olarak optimum değerlerde tutulmuştur. Kekik (Origanum onites) uçucu yağı katkısı günlük olarak uygulanmıştır.Bulgular: Etlik piliç rasyonlarına farklı düzeylerde kekik (Origanum onites) uçucu yağı katkısı; canlı ağırlık, canlı ağırlık artışı, yem tüketimi, yemden yararlanma oranı, karkas randımanı değerlerini etkilememiştir (P>0.05). Aynı şekilde serum biyokimyasal ve antioksidan değerler üzerine de kekik (Origanum onites) uçucu yağının önemli bir etkisi olmamıştır (P>0.05). Kekik (Origanum onites) uçucu yağı ilavesi dalak ağırlıkları, jejenum villus uzunlukları ve et rengi (a* değeri) parametrelerini önemli ölçüde etkilemiştir (P0.05).Sonuç: Kekik (Origanum onites) uçucu yağının genel olarak performans parametreleri üzerine önemli bir etkisi olmamıştır. Etlik piliçlerin besi performansını arttırmak için rasyonlara yem katkı maddesi olarak kekik (Origanum onites) uçucu yağının kullanılabileceği, ancak kullanım düzeyini belirlemek için konu ile ilgili daha fazla araştırma yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Antioksidan, etlik piliç, kekik uçucu yağı, performans, pH, renk, serum parametreleri, villus. ABSTRACT The Effect of Oregano (Origanum onites) Essential Oil on Fattening Performance, Jejenal Villus Length, and Some Blood Parameters in Broiler Rations. Aim: In this study, the effects of oregano (Origanum onites) essential oil supplementation to feeds on performance, some blood parameters, jejenum villus lengths, and meat quality were investigated in broiler chickens. Material and Method: The trial arranged 4 main groups, as control and different levels (100, 200 and 400 ppm) of oregano (Origanum onites) essential oil added. Each experiment is divided into 5 sub-groups, each with 10 animals in its own. A total of 200 animals were used in the experiment. Water and feed are given as ad libitum. Lighting is set to 24h/day. Ambient temperature is kept at optimum values weekly. The additive of oregano (Origanum Onites) essential oil was applied daily. Results: Different levels of oregano (Origanum onites) essential oil additive to broiler feeds did not affect the values of live weight, live weight gain, feed consumption, feed utilization rate, carcass yield (P>0.05). Similarly, oregano (Origanum onites) essential oil had no significant effect on serum biochemical and antioxidant values (P>0.05). The addition of oregano (Origanum onites) essential oil significantly affected spleen weights, jejenum villus lengths, and meat color (a * value) parameters (P0.05). Conclusion: The oregano (Origanum onites) essential oil generally had no significant effect on performance parameters. It has been concluded that oregano (Origanum onites) essential oil can be used as a feed additive to feeds to increase the fattening performance of broiler chickens, but further research is needed to determine the level of use. Key Words: Antioxidant, broiler chicken, color, oregano essential oil, performance, pH, serum parameters, villus. 121

Çalışmamızda amaç Türkiye için endemik olan F. aucheri ve F. pauciradiata bitkilerini farmasötik botanik açıdan karşılaştırmaktır. Bu doğrultuda türlerin morfolojik ve anatomik çalışmaları gerçekleştirilmiş meyve, pedunkul, ışın, pedisel, gövde ve yaprakları karşılaştırılmıştır. Her iki türün herba, kökünden ayrıca F. pauciradiata bitkisinin meyvesinden hazırlanan ekstrelerle antimikrobiyal çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Aynı bitki kısımlarından uçucu yağ analizi ve miktar tayini yapılmıştır. Bitkilerin ihtiva ettikleri kumarin grupları incelenmiştir.Uçucu yağ analizinde F. pauciradita için kök majör bileşenleri γ-terpinen, p-simen, 2,5-dimetoksi-p-simen olarak, herba majör bileşeni 2,5-dimetoksi-p-simen, meyve majör bileşeni bornil asetat olarak belirlenmiştir. F. aucheri için kök majör bileşeni α-pinen, herba majör bileşenleri α-pinen, limonen, 2,5-dimetoksi-p-simen olarak belirlenmiştir. Yapılan antimikrobiyal çalışmada belirli ekstrelerden çalışma mikroorganizmalarımıza karşı inhibitör etki görülse de belirlenen MİK değerleri, pozitif kontrol olarak kullanılan antimikrobiyallerle kıyaslandığında saptanan etkinin zayıf aktivite olarak değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır. Kromatografik analiz sonucunda F. pauciradiata bitkisinin herba ve kök kısımlarında prantşimgin maddesinin bulunduğunu söyleyebiliriz. Our study was aimed to compare the plants named F. aucheri and F. pauciradiata which are endemic in Turkey with respect to Pharmaceutical Botany. In order to achieve this goal, morphological and anatomical studies were performed on these species and on their fruits, peduncle, ray, pedicel, stems and the leaves, and they compared with each other. The antimicrobial tests were conducted on the extracts of both species' aerial parts, roots and F. pauciradiata's fruits. Essential oil analysis and quantitation were tested using the same parts of the plants. Coumarin content of the plants was also studied. For essential oil analysis of F. pauciradiata, the major components are specified as, γ-terpinene, p-cymene, 2,5-dimethoxy-p-cymene in roots, for aerial parts major component was 2,5-dimethoxy-p-cymene and for fruit, it was bornyl acetate. For essential oil analysis in F. aucheri, major components are specified as, α-pinene for the roots, α-pinene, limonene, 2,5-dimethoxy-p-cymene for aerial parts. Even though some extracts seemed to show inhibitory effects on tested microorganisms when comparing with positive controls it was understood that we can consider this effect as poor. As a result of the chromatographic analyses, we can say that prantschimgin is present in F. pauciradiata roots and aerial parts. 104

Carica L. (Caricaceae) cinsine ait Carica papaya L. (Papaya) yaygın olarak kültürü yapılan ve bu cinse ait 22 tür içinde en iyi bilinen türdür. Anavatanı Orta ve Güney Amerika'dır. Papaya, tüm dünyada besin olarak kullanılır ve yüksek besin değerleri ile bilinir. Ayrıca antimikrobiyal, antihelmintik, antifungal, hepatoprotektif ve diüretik olarak tıbbi kullanımı da yaygındır. Bu çalışmada, C. papaya sabit ve uçucu yağların kimyasal bileşimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. C. papaya'nın yaprak, olgun ve olgunlaşmamış meyvelerindeki uçucu yağlar Clevenger apareyi kullanılarak hidrodistilasyon yöntemi ile elde edildi. Uçucu yağlar Gaz Kromatografisi /Alev İyonizasyon Dedektörü (GK/AİD) ve Gaz kromatografisi/Kütle Spektrometesi (GK/MS) ile analiz edildi. C. papaya yaprak, olgunlaşmış ve olgunlaşmamış meyve uçucu yağlarında ana bileşik olarak benzil izotiyosiyanat (sırasıyla %86,3; %100; % 94,4) tespit edildi.Sabit yağ asitleri Soxhlet apareyinde n-hekzan ile ekstre edilerek elde edildikten sonra metilleme yapılıp bileşimi GK ve GK/KS ile belirlendi. C. papaya kuru ve yaş tohumlarının yağ asitlerinin ana bileşikleri olarak, oleik asit (% 72,0;% 70,0), palmitik asit (% 15,0;% 16,4), linoleik asit (% 5,3;% 5,1) tespit edildi.Uçucu ve sabit yağların Agar Disk Kuyucuk Difüzyon Metoduna göre farklı mikrobiyal suşlara karşı antimikrobiyal özellikleri test edildi. Escherichia coli (NRRL B-3008), Bacillus subtilis (NRRL-B4378) ve Candida albicans (ATCC 10231) mikroorgarizmalarına karşı test edilen uçucu ve sabit yağların zayıf antimikrobiyal aktivite gösterdiği belirlendi. The genus Carica L. (Caricaceae) is presented by 22 species of which Carica papaya L. is the most widely cultivated and best-known species. Its homeland is Middle and South America. Papaya is consumed as good and known for its nutritional values all over the world. Besides, medicinal uses is also common. It is used as antimicrobial, antihelmintic, antifungal, hepatoprotective and diuretic. In this study, it was aimed to analyze chemical compositions of C. papaya fatty and essential oils. Essential oils (EOs) from leaf, ripe and unripe fruits of C. papaya were obtained by hydrodistillation using a Clevenger type apparatus. The essential oils were analyzed by both Gas chromatography/Flame ionization dedector (GC/FID) and Gas chromatography/Mass spectrometry (GC/MS). Benzyl isothiocyanate (86.3%; 100%; 94.4%) was found as the main constituents of the EOs of C. papaya leaf, ripe and unripe fruits, respectively.Fatty acids (FAs) were extracted with n-hexane in a Soxhlet apparatus and after the methylation procedure the chemical compositions were determined by GC and GC/MS. The major FAs of both dried and fresh seeds of C. papaya were oleic acid (72.0%; 70.0%), palmitic acid (15.0%; 16.4%), linoleic acid (5.3%; 5.1%), respectively. The EOs and FAs were tested for antimicrobial properties against different microbial strains by the agar disk well diffusion method. The EOs and FAs showed weak antimicrobial activity against Escherichia coli (NRRL B-3008), Bacillus subtilis (NRRL-B4378) ve Candida albicans (ATCC 10231). 58

Bu çalışmada, Streptozotosin ile diyabet oluşturulmuş ratlarda Hypericum scabrum L. uçucu yağının yara iyileşmesi üzerine koruyucu ve tedavi edici etkisinin olup olmadığı araştırıldı. Çalışmada ağırlıkları 250–300 gram arasında değişen Spraque-Dawley cinsi 63 adet erkek rat 9 eşit gruba ayrıldı (Ana gruplar: Kontrol Grubu, Diyabet Grubu ve Tedavi Grubu). Diyabet ve tedavi gruplarına Streptozotosin (STZ) 60 mg/kg/i.p tek doz uygulandı. Stz uygulamasının 7. Gününda kan glukoz düzeyi 250 mg/dL ve yukarısı olan hayvanlar diyabetli kabul edilip yara oluşturulmak için ayrıldı. Tüm ratların sırt derisinde 6mm'lik punch biyopsisi ile sirküler tam kat yara oluşturuldu. Yara oluşturulduktan sonra 3., 10. ve 14. günlerde ratlar sakrifiye edilerek kan ve yara dokusu örnekleri alındı. Plazmalarda ve yara dokusunda MDA, GSH, GPx, SOD ve CAT düzeylerine bakılarak muhtemel hasar oluşum ve tamir mekanizmaları açıklanmaya çalışıldı. Ratların plazma ve yara dokularındaki GSH, GPx, SOD ve CAT düzeyleri diyabet grubunda kontrol grubuna göre azalırken, MDA düzeyinin arttığı, Hypericum scabrum L. uçucu yağı uygulanan gruplarda ise GSH, GPx, SOD ve CAT düzeyleri diyabet grubuna göre artarken, MDA düzeyinin azaldığı tespit edildi. Hypericum scabrum L. uçucu yağı uygulanan diyabetli ratlarda hem biyokimyasal hemde histopatolojik bulgulara göre yara iyileşmesinin daha iyi ve daha hızlı olduğu gözlendi. Hypericum scabrum L. uçucu yağının lipid peroksidasyonu, oksidatif stres ve antioksidan enzim düzeyleri üzerine olumlu etkileri bulundu. Yapılan literatür taramalarında herhangi bir bilgiye rastlanmadığı için Hypericum scabrum L. uçucu yağının diyabet yaralarındaki etki mekanizmalarının belirlenebilmesi ve diyabetik rat yaralarında oluşabilecek komplikasyonların önlenebilmesi için yeni yapılacak çalışmalarla desteklenmesi gerektiği kanaatine varıldı.Anahtar Kelimeler: Antioksidan, diyabet, esansiyel yağ, Hypericum scabrum L.,yara. Effects of Hypericum scabrum L. essential oil on wound healing in Streptozotocin-induced diabetic rats. In this study, it was investigated whether Hypericum scabrum L. essential oil has protective and therapeutic effect on the wound in streptozotocin-induced diabetic rats. In the study, 63 Spraque-Dawley male rats whose weights were 250-300 gram were separated into nine groups (Main Groups: Control Group, Diabet Group and Treatment Group), each one consisting of 7 rats. Streptozotocin was given at single dose of 60 mg/kg/i.p for diabet and treatment groups. The animals showing diabetes (Blood glucose level >250 mg/dL) will be selected for wound groups in 7th days. With 0.5 cm punch biopsy tool, circular full thickness wounds were induced in dorsal skin of all of the rats. On the 3th, 10th and 14th post-wounding day, the rats were sacrificed, taken blood and dissected wound tissues. The possible damages and repair mechanisms were tried to be explained by MDA, GSH, GPx, SOD and CAT levels in plasma and wound. While GSH, GPx, SOD and CAT levels in the plasma and wound tissues of the rats were decreased while MDA level was increased according to the control group in the diabetes group. GSH, GPx, SOD and CAT levels were increased in the Hypericum scabrum L. essential oil treatments according to the diabetes group while MDA level was decreased. Both biochemical and histopathological findings the wounds in the Hypericum scabrum L. essential oil diabetic groups healed better and fastly compared to the other groups. Hypericum scabrum L. essential oil can be a play role of reducing of the lipid peroxidation, oxidative stress and associated complications and plays a beneficial role in the treatment of diabetic wound. As no information is found in the literature search, future work that would focus on new researches examining Hypericum scabrum L. essential oil applications was considered to be able to reach new findings in determining the mechanisms of action of Hypericum scabrum L. essential oil in the diabetic wound and preventing complications of wound healing in diabetic rats.Key Words: Antioxidant, diabetes, essential oil, Hypericum scabrum L., wound. 128

Amaç: Bu çalışmada, Ordu, İzmir, Hatay illerinde doğal olarak yetişen Laurus nobilis L. yaprak ve meyve örneklerinin çeşitli çözgen ekstraksiyonu sonrasında elde edilen ekstraktların antioksidan aktiviteleri ile toplam fenolik ve flavonoid madde miktarları incelenmiş ve yaprak örnekleri uçucu yağ analizleri yapılmış olup, fitokimyasal bileşenler toplanma zaman, yöre, mevsimsel ve coğrafi konum farklılıkları gözetilerek tartışılmıştır.Materyal ve Metot: Defne yaprak örnekleri üç farklı zaman ve ilden meyve örnekleri ise, aralık ayında temin edilip, çeşitli çözgenler kullanılarak ekstrakları hazırlanmıştır. Ekstraktların serbest radikal giderme aktivitesi DPPH radikali kullanılarak Blois, indirgeme kapasitesi Oyaizu ve metal iyonlarını şelatlama aktivitesi Dinis metodu kullanılarak in-vitro olarak çalışılmıştır. Ayrıca ekstraktların toplam fenolik madde ve flavonoid madde miktarları ise sırasıyla Folin-Ciocalteu ve Zhishen yöntemine göre tayin edilmiştir. Defne yapraklarının uçucu yağ analizleri GC-MS metodu ile tayin edilmiştir.Bulgular: Tüm ekstrakt ve standartlarda artan derişimle beraber serbest radikal giderme aktivitesinin de arttığı ve en yüksek serbest radikal giderme aktivitenin sırasıyla Hatay ve Ordu illerine ait olduğu görüldü. Etanol yaprak ekstraklarının toplam fenolik madde miktarı sıralaması, Hatay, Ordu ve İzmir iken, toplam flavonoid miktar sıralaması da Hatay˃İzmir˃Ordu olarak belirlendi. Yaprak uçucu yağlarında majör bileşenler ise ökaliptol, α-pinen, γ-terpinen olarak saptandı.Sonuç: Olgunlaşma sürecine göre defne yaprak ve meyvelerinin içerisindeki fenolik ve flavonoid madde miktarına bağlı olarak antioksidan aktivitesinin de arttığı ve defne meyve örnekleri fenolik, flavonoid içerik ve antioksidan aktivitesinin yaprak örneklerine göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Antioksidan aktivite sonuçlarının standartlardan yüksek olması nedeniyle gıda, kimya, farmakoloji vs, gibi alanlarda Laurus nobilis L.doğal antioksidan kaynağı olarak önerilmesi düşünülmektedir.Anahtar Kelime: Antioksidan aktivite, Defne, Demir indirgeme, DPPH, Laurus nobilis, Metal şelatlama, Toplam fenolik içerik, Toplam flavonoid içerik, Uçucu yağ. Aim: In this study, various solvent extraction of Laurus nobilis L. leaf and fruit samples grown in Ordu, İzmir, Hatay provinces were performed. Antioxidant activities, total phenolic and flavonoid contents of extracts were investigated. Leaf samples were analyzed for essential oil, and phytochemical compounds were discussed considering the time of collection, regional, seasonal and geographical location.Material and Method: Daphne leaf samples were obtained from three different time and fruit samples in December and their extracts were prepared by using various solvents. The free radical scavenging activity of the extracts was studied in-vitro using the DPPH radical Blois, the reducing capacity Oyaizu, the chelating activity of metal ions using the Dinis method. In addition, total phenolic and flavonoid contents of extracts were determined according to Folin-Ciocalteu and Zhishen methods, respectively. Essential oil analysis of laurel leaves was determined by GC-MS method.Results: It was determined that free radical removal activity increased with increasing concentration in all extracts and standards, the highest free radical removal activity belonged to Hatay and Ordu provinces respectively. The total phenolic content of ethanol leaf extracts was determined as Hatay, Ordu and İzmir, while the total flavonoid amount was determined as Hatay˃İzmir˃Ordu. Major components of leaf essential oils were eucalyptol, α-pinene, γ-terpinene.Conclusion: According to the ripening process, antioxidant activity was increased due to the amount of phenolic and flavonoid substances in laurel leaves and fruits. It was determined that phenolic, flavonoid content and antioxidant activity of laurel fruit samples were higher than leaf samples. Because of the antioxidant activity results are higher than the standards Laurus nobilis L. in areas such as food, chemistry, pharmacology, etc. is considered to be recommended as natural antioxidant source.Key Words: Antioxidant activity, Daphne, DPPH, Essential oil, Laurus nobilis, Metal chelating, Reduction capacity, Total phenolic content, Total flavonoid content. 131

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. GİRİŞ VE AMAÇ: Bu çalışmada tarçın ve karanfil esansiyel yağlarının ayrı ayrı ve kombinasyonlarının bazı mikroorganizmalar üzerinde antimikrobiyal etkinliğini, etkinlik görülen en uygun doz miktarını araştırmak ve çalışılabilecek alanların belirlenmesinde yol gösterici olabilmek amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEMLER: Çalışmamızda antimikrobiyal etken olarak tarçın ve karanfil esansiyel yağları kullanıldı. Bazı mikroorganizmalardan bakteri grubunda Escherichia coli ATCC 8739, Salmonella typhimurium ATCC 14048, Pseudomonas aeruginosa ATCC 9027, Staphylococcus aureus ATCC 6538, Bacillus subtilis ATCC 6633, mantar grubunda ise Candida albicans ATCC 10231, Aspergillus brasiliensis ATCC 16404 araştırıldı. Esansiyel yağlardan 10 farklı dilüsyon hazırlanarak bakterilerde disk difüzyon yöntemi ile mantarlarda yayma plak yöntemi ile antimikrobiyal etki incelendi. BULGULAR: Tarçın ve karanfil yağlarının ayrı ayrı ve birlikte 10 farklı dilüsyon uygulanmasında, tüm mikroorganizmalar üzerinde en etkili sonuçlar, %50 ve üzerindeki dilüsyon oranlarında gözlendi. Sıvı besiyeri makrodilüsyon testinde karanfil yağının MİK bulguları çalışılan tüm bakterilerde %0,78, tarçın yağının ise E. coli ve P. aeruginosa'da %3,125, S. aureus ve B. subtilis'te %0,78, S. typhimurium'da %6,250 olarak belirlendi. Tarçın ve karanfil yağı kombinasyonunun E. coli, S. typhimurium, P. aeruginosa'da ve S. aureus üzerindeki MİK değeri %0,78, B. subtilis'te ise %6,25'tir. C. albicans ve A. brasiliensis ile yapılan yayma ekim çalışmasında, esansiyel yağların ayrı ayrı ve birlikte kombinasyonlarının 10 gün boyunca yapılan gözlem sonucunda üremeyi engellediği belirlendi. SONUÇ: Çalışmada kullandığımız esansiyel yağların, çalışmada kullanılan mikroorganizmalar üzerinde önemli derecede inhibe edici etkiye sahip olduğu saptandı. Elde edilen nominal değerler, kullanılan yağların ve çalışmaya alınan mikroorganizmların kullanımının amaçlandığı farklı çalışmalarda yol gösterici olacaktır. Anahtar Sözcükler: Antibakteriyel, Antifungal, Antimikrobiyal aktivite, Esansiyel yağlar, Karanfil yağı, Tarçın yağı INTRODUCTION AND PURPOSE: In this study, it was aimed to investigate the antimicrobial efficiency of individual and combinations of cinnamon and clove essential oils on some microorganisms, to determine the optimum dose and to determine the areas to be studied. MATERIALS AND METHODS: In our study, cinnamon and clove essential oils were used as antimicrobial agents. Some microorganisms in the group of bacterium, Escherichia coli ATCC 8739, Salmonella typhimurium ATCC 14027, Pseudomonas aeruginosa ATCC 9027, Staphylococcus aureus ATCC 6538, Bacillus subtilis ATCC 6633, and in the fungus group Candida albicans ATCC 10231, Aspergillus brasiliensis ATCC 16404 were examined. 10 different dilutions of essential oils were prepared and antimicrobial effect was investigated by spreading plate method in fungi and disc diffusion method in bacteria. RESULTS: As a result of antimicrobial efficiency studies of cinnamon and clove oils separately and in combination, different 10 dilutions and the most effective results were observed on the dilutions of 50%. In the liquid medium macrodilution test, the MIC findings of clove oil were 0.78% in all studied bacteria, and 3.125% in E. coli and P. aeruginosa, 0.78% in S. aureus and B. subtilis, and 0.78% in S. typhimurium. 6,250%. The cinnamon and clove oil combination had an MIC of 0.78% in E. coli, S. typhimurium, P. aeruginosa and S. aureus, and 6.25% in B. subtilis. C. albicans and A. brasiliensis smear plate study, it was determined that the combination of essential oils separately and prevented reproduction as a result of observation for 10 days. CONCLUSION: The essential oils we used in the study were found to have a significant inhibitory effect on the microorganisms used in the study. The nominal values obtained will be guiding in different studies aimed at the use of oils and microorganisms used in the study. Keywords: Antibacterial, Antifungal, Antimicrobial activity, Cinnamon oil, Clove oil, Essential oils.

Paeonia daurica subsp. macrophylla'nın meyve, yaprak, gövde ve köklerinden elde edilen metanolik özütlerin primer uzatma deneyi ile bakteriyel ve viral replikatif DNA polimerazları üzerinde inhibisyon etkileri araştırılmıştır. Bitkinin bütün kısımları bakteriyel ve viral DNA polimerazları üzerinde inhibisyon etkisi gösterse de, köklerindeki inhibitör bileşikleri saflaştırmaya odaklanılmıştır. Bileşiklerin kimyasal yapıları, NMR, MS ve FT-IR analizleriyle tamamen aydınlatılmıştır. Paeoniflorin, paeoniflorigenon, benzoil paeoniflorin ile benzoik asit ve türevi olan 2,4,6 trihidroksi-1-metil benzoat isimli beş molekül saflaştırılıp tanımlanmıştır. MMLV-RT'nin hem DNA-bağımlı hem de RNA-bağımlı polimeraz aktivitesi, bu beş molekül tarafından kuvvetle inhibe edilmiştir. Öte yandan, bakteriyel polimerazlar PolC ve DnaE sadece paeoniflorigenon tarafından kuvvetle inhibe edilmiştir. Moleküler modelleme sonuçları deney sonuçlarıyla uyumlu olarak paeoniflorigenonun üç polimerazın aktif bölgeleri ile etkileşime girdiğini göstermiştir. Paeonia daurica'nın taze kök, gövde, meyve ve meyve kabuğunun SPME ve hidrodistilasyon ile elde edilmiş uçucu yağları GC-MS kullanılarak incelenmiş ve ana bileşenlerin salisilaldehit, miritanal, palmitik asit, metil salisilat ve miritenal olduğu görülmüştür. Ayrıca, P. daurica'nın tüm uçucu yağları MMLV-RT üzerinde güçlü inhibisyon etkisi göstermiştir. Kök kısmının etil asetat fraksiyonu DPPH ve ABTS radikallerine karşı en düşük SC50 değerine sahip olup yüksek toplam fenolik içeriğinden dolayı kuersetin, troloks ve askorbik asitten daha yüksek temizleme aktivitesi göstermiştir. P daurica'nın kısımlarının yeni antimikrobiyal ajanların ve destekleyici gıdaların üretiminde kullanılabileceği öne sürülmüştür. The methanolic extracts from fruit, leaf, stem and roots of Paeonia daurica subsp. macrophylla were investigated for inhibitory effects on replicative bacterial and viral DNA polymerases by primer extension assay. While all plant parts showed inhibition effect on bacterial and viral DNA polymerases, roots of the plant was focused to purify inhibitory compounds. The chemical structures of compounds were completely elucidated using a combination of NMR, MS and FT-IR analyses. Five molecules with paeoniflorin, paeoniflorigenone, benzoyl paeoniflorin, and benzoic acid with its derivate 2,4,6 trihydroxy-1-methyl benzoate were purified and identified. Both DNA-dependent and RNA-dependent polymerase activity of MMLV-RT was strongly inhibited by these five molecules. On the other hand, bacterial polymerases PolC and DnaE were strongly inhibited by only paeoniflorigenone. Molecular modeling result suggested that paeoniflorigenone interacts with the important residues at active site of three polymerases which support our experimental result. SPME and hydrodistilled essential oil of the fresh root, scape, fruit and fruit bark of Paeonia daurica was investigated by using GC-MS and the major constituents of the essential oil were salicylaldehyde, myrtanal, palmitic acid, methyl salicylate and myrtenal. Furthermore, the essential oils of P. daurica were evaluated for their inhibition on MMLV-RT. All essential oil extracts have shown strong inhibition effect on viral transcriptase. Ethyl acetate fraction of root had smallest SC50 value against DPPH and ABTS radicals. It showed also higher scavenging activity than quercetin, trolox and ascorbic acid since its quite high total phenolic content. We proposed that the parts of P. daurica might be used to find new antimicrobial agents and generate supplementary material for foods. 78

Giriş: Okaliptüs yağının ülkemizde ve tüm dünyada çeşitli amaçlarla kullanım alanları mevcuttur. Halk arasında rinit ve rinosinüzit gibi üst solunum yolu rahatsızlıklarında buğu şeklinde kullanımı bu kullanım alanları arasındadır. Bu çalışmada, okaliptus uçucu yağının buğu tedavi modalitesi baz alınarak inhalasyon yolu ile kullanıldığında burun mukozasına etkilerinin deneysel olarak araştırılması hedeflendi.Materyal-metod: Çalışmada 40 adet sıçan rastgele seçildi. Her grup 50x50x40 cm.lik kapalı cam fanusta 10'ar adet sıçan olmak üzere 4 farklı grup oluşturuldu. KG-1, kaynama sıcaklığına getirilmiş 300 ml sıcak su buharı kapalı cam fanusun içinde 7 gün boyunca günde 20'şer dakika bekletilerek ratlara inhale ettirildi. ÇG-1, 300 ml sıcak su ile hazırlanan %1.5'luk okaliptüs çözeltisi 7 gün boyunca günde 20'şer dakika kapalı cam fanusta bekletildi ve sıçanların inhale etmeleri sağlandı. KG-2, 2 ppm formaldehit solüsyonu 7 gün boyunca günde 6'ar saat bekletilerek sıçanlara inhale etmeleri sağlandı. ÇG-2, formaldehit solüsyonu grup 3'e uygulandığı şekilde uygulandı, ek olarak bu uygulamadan sonra kaynama noktasına getirilmiş 300 ml sıcak su ile hazırlanan %1.5' luk okaliptüs çözeltisi her gün 20'şer dakika olmak üzere toplamda yine 7 gün bekletilerek sıçanların inhale etmeleri sağlandı. NKG ise hiçbir girişimin yapılmadığı 3 adet sıçandan oluşmaktadır. 8.gün deney sonlandırılarak tüm sıçanların burun mukozaları histopatolojik incelemeye alındı.Bulgular: Epitelyal kalınlık, lamina propria kalınlığı, siliyer hücre sayısı, goblet hücre sayısı ve skuamöz metaplazi açısından çalışma ve kontrol grupları karşılaştırıldığında aralarında farklar izlenmiş olup, istatistiksel olarak anlamlı fark bulunamamıştır. Lamina propria hücre infiltrasyonu açısından ise gruplar arasında anlamlı fark izlenmiştir.Tartışma: Okaliptüs uçucu yağının antibakteriyel, antioksidan, antiödematöz etkileri literatürde çeşitli çalışmalarla gösterilmiştir. Bu çalışmada enflamasyon belirteçlerinden lamina propriaya enflamatuar hücrelerin infiltrasyonunu azaltarak anti-inflamatuar etkisi olduğu gösterilmiş olup literatürdeki verileri destekler niteliktedir. Silya ve goblet hücre sayılarındaki değişimlere ise etkisi saptanmamıştır. Bunun nedeninin okaliptus yağı dozunun, uygulama süresinin veya denek sayısının az olmasından kaynaklanabileceğini düşünmekteyiz. Sonuç: Okaliptüs yağının burun mukozasında anti-inflamatuar etkisi olduğu gösterilmiştir. Dolayısıyla okaliptüs yağının üst solunum yolu rahatsızlıklarında, tüm rinit tiplerinde, mesleksel çalışma ortamlarında maruz kalınan kimyasalların burunda yaptığı enflamasyonu baskılamada kullanılabileceğini düşünmekteyiz. Introduction: Eucalyptus oil has a variety of uses in our country and all over the world. Among the public, its use in the upper respiratory tract disorders such as rinitis and rhinosinusitis is among these populations. The aim of this study was to investigate the effects of eucalyptus essential oil on the nasal mucosa when used by inhalation.Material-method: 40 rats were randomized into 4 groups. Each group consists of 10 rats in a 50x50x40 cm closed glass chamber. CG-1, 300 ml of hot water vapor which was brought to the boiling temperature was kept in a closed glass lantern for 7 days for 20 minutes per day and inhaled into rats. WG-1, a solution of eucalyptus oil which is mixed with 300 ml distilled hot water in the ratio of 1.5% was kept in a closed glass chamber for 7 days for 20 minutes per day. CG-2, 2 ppm formaldehyde solution was kept in a chamber per 6 hours for 7 days. WG-2, formaldehyde solution was applied as applied to group 3, after this application 1.5% eucalyptus solution prepared with 300 ml hot water was kept for 7 days for 20 minutes per day. Group 5 consisted of 3 rats with no attempt. On the 8th day of the experiment, all the rats' nasal mucosaes were examined.Results: When the study and control groups were compared in terms of epithelial thickness, ciliary cell count, goblet cell count and squamous metaplasia, differences were found but these differences have no statistically significant. Lamina propria thickness and lamina propria cell infiltration were significantly different between the groups.Discussion: It has been shown with the various studies in the literature that eucalyptus essential oil has antibacterial, antioxidant and anti-edematous effects. In this study, it has been shown that eucalyptus oil has anti-inflammatory effect by reducing the infiltration of inflammatory cells to lamina propria and this supports the data in the literature. Conclusion: Eucalyptus oil has been shown to have an anti-inflammatory effect on the nasal mucosa.Therefore, we think that eucalyptus oil can be used to suppress the inflammation caused by the chemicals exposed in upper respiratory tract diseases, all rhinitis types and occupational working environments. 86

Elaeagnus angustifolia L. bitkisi farklı kısımlarının uçucu ve sabit yağlarının kimyasal bileşimini belirlemek için yapılan bu çalışmada, Eskişehir Anadolu Üniversitesi kampüsünde yetişen Elaeagnus angustifolia L. ağacının çiçek, yaprak ve meyve kısımları incelenmiştir.Çiçek uçucu yağı kimyasal bileşimini belirlemek için; tepe boşluğu katı faz mikroekstraksiyonu (TB-KFME), hidrodistilasyon, n-hekzan ile ekstraksiyon, β-Glikozidaz enzimi ile hidroliz sonrası hidrodistilasyon, konkret ve absolü hazırlanması yöntemleri kullanılmış ve GK/KS analizleri yapılmıştır. Yöntemlerin tümünde çiçek uçucu yağı ana bileşiği olarak (E)-etil sinnamat belirlenmiş olup yöntemlere ait yüzde değerleri sırasıyla; %47,1; %89,9; %50,1; %49,9; %40,2 olarak bulunmuştur. Yaprak uçucu yağı kimyasal bileşimini belirlemek için; TB-KFME ve hidrodistilasyon yöntemleri kullanılmıştır. TB-KFME yöntemi ile; (Z)-3-hekzen-1-ol (%55,3), hidrodistilasyon yöntemi ile; fitol (%33,3) ana bileşik olarak bulunmuştur. Meyve uçucu bileşiklerini belirlemek için; meyve kabuğundan TB-KFME yöntemi kullanılmıştır. Bütün meyveden ve çekirdeklerden sabit yağ elde edilmiş ve GK/KS yöntemi ile bileşimi belirlenmiştir. Meyve kabuğunda TB-KFME yöntemi ile linolenik asit (%27,1) ana bileşik olarak bulunmuştur. Sabit yağlarda ise bütün meyvede oleik asit (%55,1), çekirdeklerde linoleik asit (%40,0) ana bileşik olarak bulunmuştur. In this thesis, chemical components of various parts (flower, leaf, fruit, fruit peel, seed) of Elaeagnus angustifolia L., which are gathered from a sample tree in Eskişehir Anadolu University, are investigated. Essential oil and fatty acid compositions of different parts of Elaeagnus angustifolia L. are studied.In order to determine the essential oil components of flowers, the following methods are used: head space solid-phase microextraction (HS-SPME), hydrodistillation, extraction with the solvent n-hexane, hydrolysis with the enzyme β-glucosidase followed by hydrodistillation, concrete and absolute preparation. Gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) analysis is performed to investigate the volatile components. In all these methods, (E)-ethyl cinnamate is found to be the major volatile component for the flowers. The percentages of (E)-ethyl cinnamate are 47,1%; 89,9%; 50,1%; 49,9%; 40,2% for the methods HS-SPME, hydrodistillation, extraction with the solvent n-hexane, hydrolysis with the enzyme β-glucosidase followed by hydrodistillation, concrete and absolute preparation, respectively. HS-SPME and hydrodistillation methods are used to determine the essential oil components of the leaves. The major components are found to be (Z)-3-hexane-1-ol (55,3%, by HS-SPME method) and phytol (33,3%, by hydrodistillation). HS-SPME method is used to determine the volatile components of the fruit peel. In fruit peel, linolenic acid (27,1%) is found to be the major volatile component. Fatty acid components of the whole fruit and the seed are determined by the GC-MS method; the major component is found to be oleic acid (55,1%) in the whole fruit, linoleic acid (40,1%) in the seed. 68

Bitkilerin hastalıkları iyileştirme gücüne olan inanç insanlık tarihi kadar eskidir. Bitkisel kökenli üç binin üzerinde uçucu yağ bilinmekte ve bunların yüzlercesi dünya ticaretine ve bilimsel çalışmalara konu olmaktadır. Bu konulardan biri de sentetik ilaçlara direnç geliştiren mikroorganizmalara karşı tıbbi bitkilerden elde edilen uçucu yağların kullanımıdır. Bitkilerin kimyasal içeriği ve aktif bileşen yapılarının araştırılması ile bulunan uçucu yağlar, son yıllarda büyük bir önem kazanmıştır. Uçucu yağların antibakteriyel özellik göstermesi ve farklı türlere ait olan uçucu yağların da çeşitli mikroorganizmalar üzerindeki etkisiyle ilgili çalışmalarda yoğunluk kazanmıştır.Bu çalışmada Hypericaceae familyasına ait olan Hypericum perforatum ve Hypericum scabrum bitkilerinin antimikrobiyal aktivitelerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla kurutulan bitkilerin gövde, çiçek ve yaprak kısımları kullanılarak uçucu yağları elde edilmiştir. Bitkilerin madde içeriğini oluşturan bileşenler 'Gaz Kromotografisi Kütle Spektrometresi (GS-MS)' analiz yöntemiyle belirlendi. En yüksek kimyasal bileşeni H. perforatum'da Germacrene D, H. scabrum'da α-Pinene olarak belirlendi. Antibiyotik duyarlılık testlerinin yapılmasında Disk Diffüzyon (Kirby-Bauer) ve Mikrodilüsyon Yöntemleri kullanıldı. Uçucu yağların antimikrobiyal aktivitelerinin belirlenmesi için altı bakteri Staphylococcus aureus (ATCC 29213), Enterococcus faecalis (ATCC 29212), Pseudomonas aeruginosa (ATCC 27853), Escherichia coli (ATCC 25922), Bacillus cereus (ATCC 11778), Klebsiella pneumoniae (ATCC 13883) ve iki maya Candida albicans (ATCC 10231) ve Candida tropicalis (DSM 11953) kullanılmıştır.H. perforatum uçucu yağının incelenen konsantrasyonlarda E. faecalis ve C. albicans üzerine etkisiz olduğu saptanırken, 100 mg/ml'lik konsantrasyonda en büyük zon çapı sırasıyla S. aureus (22 mm), E.coli'de (18 mm) ve P. aeruginosa'da (16 mm) gözlendi. H. scabrum uçucu yağı emdirilmiş diskler etrafında inhibisyon zonu oluşmadığı, bu nedenle de H. scabrum uçucu yağının deneyde kullanılan mikroorganizmalar üzerine antimikrobiyal etkisinin olmadığı saptandı.H. perforatum bitkisinin uçucu yağından elde edilen GC/MS sonuçlarına göre 70 adet bileşen bulunmuştur. Majör bileşen olarak Germacrene D (%8.71), Caryophyllene oxide (%8.44), α-Pinene (%6.35) ve en az bileşen olarak ta β-Copaene (%0.22) bulunmuştur. H. scabrum bitkisinin uçucu yağından elde edilen GC/MS sonuçlarına göre ise 33 adet bileşen bulunmuştur. Majör bileşen olarak α-Pinene (%45.34), Thymol (%4.57), Spathulenol (%3.75) ve en az bileşen olarak ta epi-Muurolol (%0.48) bulunmuştur.Hypericum türlerinden elde edilen uçucu yağlarının farmasötik endüstrisinde kullanılabilecek yeni bileşiklerin üretimini geliştirmek için yeni stratejiler sunabileceği kaçınılmazdır. The belief in the healing power of plants is as old as the history of mankind. There are over three thousand essential oils of plant origin that known and hundreds of them are subjected to world trade and scientific studies. One of these issues is the using of essential oils derived from medicinal plants against microorganisms that develop resistance to synthetic drugs.Essential oils, which is found by researching chemical composition and active ingredient structure of plants, have gained a great importance in recent years. Antibacterial properties of essential oils and volatile oils which are belonging to different species have also been intensified in studies related to the effect on various microorganisms.The aim of this study was to investigate the antimicrobial activity of Hypericum scabrum and Hypericum perforatum plants which are belonging to the family of Hypericaceae. For this purpose, the body, flower and leaf parts of the dried plants were used for obtaining the essential oils. The highest chemical component was observed α-Pinene in H. scabrum and Germacrene D in H. perforatum Gas Chromatography Mass Spectrometry (GS-MS) was used to determine the components of the substance content of the plants. Disc diffusion (Kirby-Bauer) and microdilution methods were used for antibiotic susceptibility testing.To determine the antimicrobial activity of essential oils, six bacteria Stphylococcus aureus (ATCC 29213), Enterococcus faecalis (ATCC 29212), Pseudomonas aeruginosa (ATCC 27853), Escherichia coli (ATCC 25922), Bacillus cereus (ATCC 11778), Klebsiella pneumoniae (ATCC 13883), two yeasts Candida albicans (ATCC 10231) and Candida tropicalis (DSM 11953) were used.At the studied concentrations H. perforatum's essential oil was found to be ineffective on E. faecalis and C. albicans. The largest zone diameter at the concentration of 100 mg/ml was observed on S. aureus (22 mm), E. coli (18 mm) and P. aeruginosa (16 mm), respectively.H. scabrum essential oil did not form an inhibition zone around the discs that were impregnated with essential oil, so H. scabrum essential oil had no antimicrobial effect on the microorganisms used in the experiment.According to the results of GC/MS which is obtained from the essential oil of H. perforatum plant, 70 components were found. Major components were Germacrene D (8.71%), Caryophyllene oxide (8.44%), α-Pinene (6.35%), and as the least component β-Copaene (0.22%) is found.According to the results of GC/MS which is obtained from the essential oil of H. scabrum plant, 33 components were found. Major components were α-Pinene (45.34%), Thymol (4.57%), Spathulenol (3.75%) found, and epi-Muurolol (0.48%) as the least component.It is inevitable that the essential oils derived from the Hypericum species can offer new strategies to improve the production of new compounds that can be used in the pharmaceutical industry. 55

Amaç: Bu tezin amacı Türkiye'de endemik bir tür olan Hypericum thymopsistürünün morfolojik özelliklerinin, bazı fenolik bileşiklerinin, antioksidan kapasitesininve uçucu yağ kompozisyonunun belirlenmesidir.Materyal ve Metot: Bitki materyalleri gerçekleştirilen arazi çalışmaları iletoplanmıştır. Morfolojik çalışmalar örnekler üzerinde karakter analizleri ve ölçümler ileyapılmıştır. Antioksidan aktivitelerin belirlenmesinde DPPH ve ABTS yöntemlerikullanılmıştır. Fenolik bileşiklerin belirlenmesi HPLC analiz yöntemi ile yapılmıştır.Uçucu yağ analizi 3 farklı popülasyona ait örnekler üzerinde, GC/MS analiz yöntemi ilegerçekleştirilmiştir.Bulgular: Morfolojik incelemelerde bazı popülasyona ait örneklerin türünbetimine göre gövdesinin daha uzun (15-20 cm), yapraktaki şeffaf gland sayısının dahafazla (c.50), sepalinin daha büyük (2-2.5 x 1 mm) ve sepal gland sayısının daha fazla (8adet) olduğu gibi farklılıklar tespit edilmiştir. Örneklerinin IC50 değerleriincelendiğinde, DPPH yönteminde en yüksek antioksidan etkiyi çiçek ekstrelerigöstermiştir. ABTS yönteminde en güçlü radikal süpürme kapasitesini TA3004 noluörneğin yaprak ekstresi göstermiştir (87.42 μg/ml). Ana bileşenler α-Pinen, Spatulenolve Limonen olarak belirlenmiştir. Bitkinin yaprak ekstresinde 7.040 mg/kg rutin, 4.463mg/kg quersetin, çiçek ekstresinde ise 1.992 mg/kg hiperisin, 11.213 mg/kg rutin ve4.250 mg/kg kersetin olduğu saptanmıştır.Sonuç: Morfolojik farklılıklar türün betiminin genişletilmiş sınırları içindedeğerlendirilmiştir. Hypericum thymopsis türün antioksidan özelliği ilk kez bu çalışmaile ortaya konulmuştur. Uçucu yağ analizi ile türün farklı kemotipleri belirlenmiştir.Ayrıca örneklerin içerdiği bazı fenolik madde miktarları tayin edilmiştir. Aim: The aim of this thesis is determination of morphological properties, essential oil composition, antioxidant capacity and some phenolic compounds of the Hypericum thymopsis which is endemic in Turkey.Material and Method: Plant materials were collected during the field studies. Morphological studies are made by character analysis and measurements on samples. DPPH and ABTS methods were used to determine the antioxidant activities. Phenolic compounds are determined by HPLC analysis method. Essential oil analysis is performed by GC/MS analysis method on the samples of three different populations.Results: The specimens belonging to some population shows differences such as; longer stem length (15-20 cm), more translucent glands number in the leaf (c.50), larger sepals (2-2.5 x 1 mm) and the more sepal gland number (8 gland) in morphological examination. The highest antioxidant effect is showed by floral extracts in the DPPH method, according to IC50 values in the examined samples. The most powerful radical scavenging capacity in the ABTS method is showed by leaf extract of sample TA3004 (87.42 μg/ml). The major components are determined as α-Pinene, Spathulenol and Limonene. In leaf extract 7.040 mg/kg routine, 4.463 mg/kg quersetin, in floral extract 1.992 mg/kg hyperisin, 11.213 mg/kg routine and 4.250 mg/kg quercetin is determined.Conclusion: Morphological differences are evaluated within the extended circumscribe of the description of the species. The antioxidant properties of Hypericum thymopsis is given first time in this study. Different chemotypes of species are determined with essential oil analysis. In addition, some phenolic contents of the samples are determined. 52

Amaç: Malatya ilindeki Urtica dioica türüne ait populasyonların toprak üstü ve köklerindeki uçucu yağ içeriklerinde, genetik ve çevresel farklılıklara bağlı değişimin belirlenmesidir.Materyal ve Metot: Malatya ilinde belirlenen 15 farklı populasyondan 10 tanesi morfoloji, uçucu yağ ve moleküler çalışmalarda kullanılmıştır. Morfolojik çalışmalar için 48 adet nicel ve 5 adet nitel olmak üzere toplam 53 karakter belirlenmiştir. Uçucu yağ eldesi için kurutulmuş örnekler hidro-distilasyon yöntemi kullanılarak uçucu yağları çıkarılmıştır. Elde edilen yağ örneklerinin içindeki kimyasal bileşenlerin belirlenmesinde gaz kromotoğrafisi kütle spekrofotometresi (GS-MS) kullanılmıştır. Her populasyondan ayrı olarak elde edilen DNA' lar kullanılarak RAPD ve SRAP yöntemleri ile PCR uygulaması yapılmıştır. Elde edilen tüm verilerinden faydalanılarak PAUP programı aracılığı ile populasyonlar arasındaki filogenetik ilişkileri gösteren kladogram ve filogram şeklindeki UPGMA ağaçları elde edilmiştir.Bulgular: Morfolojik özellikleri karşılaştırıldığında 23'ü nicel ve 3'ü nitel olmak üzere toplam 26 karakterden 4 farklı grup elde edilmiştir. Uçucu yağ çalışmaları sonucunda 338 tane farklı kimyasal bileşik tespit edilmiştir. Bunlardan topraküstü kısımlarında 144, kök kısımlarında ise129 ana bileşenin olduğu belirlenmiştir. Moleküler çalışmalarında 10 tane RAPD primeri ile elde edilen toplam 123 banttan 32 tanesinin polimorfik olduğu, 9 tane SRAP primeri ile elde edilen toplam 60 banttan 18 tanesinin polimorfik olduğu belirlenmiştir.Sonuç: Urtica dioica subsp. dioica taksonunun Malatya populasyonları uçucu yağ içerikleri bakımından karşılaştırıldığında yüksekliğe bağlı olarak gruplanmaların olduğu görülmüştür. 1000 m' nin altında yayılışı olan Battalgazi populasyonunun uçucu yağ içerikleri bakımından diğer populasyonlardan farklı olduğu belirlenmiştir. Elimizdeki RAPD ve SRAP primerler kullanılarak yapılan moleküler çalışmalar sonucunda populasyonlar arasındaki farklılığın uçucu yağ ile ilişkisi belirlenememiştir.Anahtar Kelimeler: Malatya, RAPD, SRAP, Uçucu yağ, Urtica Aim: To determine the presence of changes in the content of essential oils in the above-ground parts and roots of Urtica dioica species in Malatya province, based on genetic and environmental differences.Material and Method: 10 of the 15 different populations found in Malatya province were used in morphology, essential oil and molecular studies. For morphological studies, totally 53 characters including 48 quantitative ones and 5 qualitative ones, were determined. The essential oils of the dried samples were extracted by using hydro-distillation method. In determining the chemical components in the essential oil samples, degas chromatography mass spectrophotometer (GS-MS) was used. The DNAs obtained from each population separately were used and PCR application was performed using RAPD and SRAP methods. Using the obtained all data, the UPGMA trees in the form of cladogram and phlogram demonstrating the phylogenetic relationships between the populations was obtained through PAUP software.Results: When the morphological characteristics were compared, 4 different groups were obtained using a total of 26 characters including 23 quantitative ones and 3 qualitative ones. As a result of the studies on the essential oils, 338 different chemical components were determined. While 144 main components were found in the above-ground parts, 129 main components were found in the roots. It was determined in the molecular studies that 32 of totally 123 bands obtained with 10 RAPD primers were polymorphic and 18 of totally 60 bands obtained with 9 SRAP primers were polymorphic.Conclusion: When the Malatya populations of Urtica dioica subsp. dioica taxon were compared in terms of essential oil components, it was observed that there were groupings based on the height. It was determined that Battalgazi population, with a distribution under 1000 meters, was different from the other populations based on the essential oil components. As a result of the molecular studies conducted using the RAPD and SRAP primers, a relationship of the difference among the populations with essential oils could not be determined.Keywords: Malatya, RAPD, SRAP, Essential oil, Urtica 122

Bu araştırma; Türkiye'de ve dünyada yetiştiriciliği yapılan 5 adedi yerli (Ayvalık, Domat, Gemlik, Memecik ve Uslu), 1 adedi yabancı (Arbequina) kökenli toplam 6 zeytin çeşidinin olgunluk süresince bazı biyokimyasal ve pomolojik özellikleri ile yağ asitleri kompozisyonları ve uçucu bileşenlerindeki değişimlerin tespit edilmesi ve karşılaştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, 2014 ve 2015 yıllarında Edremit Zeytincilik Üretme İstasyonu Müdürlüğü Gömeç Koleksiyon Bahçesi'nden 15.09.2014 – 21.12.2015 tarihleri arasında 10 gün arayla 10 defa hasat yapılmıştır. Her hasat döneminde her çeşitten 300 adet zeytin meyvesi alınmış ve hasat edilen meyve örnekleri ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü laboratuvarlarına getirilmiştir. Örneklerin olgunluk süresince meyve eni (mm), meyve boyu (mm), meyve indeksi, çekirdek eni (mm), çekirdek boyu (mm), çekirdek şekli, 100 meyve ağırlığı (g), 100 çekirdek ağırlığı (g), meyvede et oranı (%), meyvede nem oranı (%), olgunluk indeksi ile meyvelerin toplam klorofil (μg/ml) ve toplam karotenoid içeriklerindeki (μg/ml) değişimler belirlenmiştir. Bununla birlikte zeytin çeşitlerine ait yağ asitleri kompozisyonlarında ve uçucu bileşenlerinde olgunluk süresince meydana gelen değişimler incelenmiştir. Çalışmada elde edilen zeytinyağlarında doymuş yağ asitleri ve doymamış yağ asitleri bileşikleri tespit edilerek bunlar arasında ilişki kurulmuştur. Çalışma sonucunda tüm zeytin çeşitlerinde olgunluk ilerledikçe meyve iriliklerinin arttığı gözlenmiştir. Uçucu bileşenler kapsamında aldehit oranlarının azaldığı, alkol oranlarının arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca elde edilen yağlarda ise oleik asidin majör yağ asidi bileşeni olduğu belirlenmesine karşın olgunluk süresince palmitik asit oranının azaldığı, linoleik asit oranının arttığı sonucu çıkmıştır. Diğer yandan tüm çeşitlerin tüm dönemlerinde en yüksek oranda belirlenen uçucu bileşenlerin ise aldehitler grubundan E–2–hekzenal ve hekzanal bileşikleri olduğu saptanmıştır. This research was carried out to determinate the changes and compare the varieties of each other on some biochemical, pomological characteristics, fatty acid methyl esters and volatile components of five domestic olive cultivars including 'Ayvalık', 'Domat', 'Gemlik', 'Memecik' and 'Uslu' and one foreign olive cultivars including 'Arbequina' which widely grown in world and Turkey. Within this scope, harvests were made on 10 times from Edremit Zeytincilik Üretme İstasyonu Müdürlüğü Gömeç Koleksiyon Bahçesi (Edremit Olive Cultivation Station Gomec Collection Orchard) between 15.09.2014 and 21.12.2015 at 10 days intervals in 2014 and 2015. Samples were collected 300 fruits in each period for each cultivar. The collected fruit samples were brought to laboratory of COMU Faculty of Agriculture Department of Horticulture. Changes in fruit width (mm), fruit length (mm), fruit index, seed width (mm), seed length (mm), seed shape, fruit weight (g), pulp ratio (%), moisture content (%), maturity index, total chlorophyll (μg mL–1) and total carotenoid contents (μg mL–1) were determined. In addition to this, fatty acid compositions and volatile components were detected during maturity on olive cultivars. Saturated and unsaturated fatty acids of olive oils obtained from the olive varieties used in the study were identified and correlated. As a result of the study, as the maturity progressed in all olive varieties, fruit size increased and the aldehyde ratios decreased, whereas the alcohol ratios increased. In addition, oleic acid was found to be the highest fatty acid component in oils obtained from fruits, but the proportion of palmitic acid decreased and the ratio of linoleic acid increased during maturity. However, it was concluded that the most volatile components identified were the E-2-hexenal and hexanal components from the aldehyde compounds in all periods of all cultivars. 265

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmasötik Botanik Anabilim Dalı, Kayıt no: 469343, Eski çağlardan beri insan sağlığının iyileştirilmesinde bitkiler önemli bir yere sahiptir. İnsanlar bitkileri terapötik ve koruyucu amaçlarla doğal kaynaklı olmaları nedeni ile güvenilir görmekte ve bitkisel ürünleri bu nedenle kullanmaktadır. Tıbbi önem taşıyan ve geleneksel olarak kullanılan bu bitkilerden biri de Hypericum perforatum L.’dur. Halk arasında yanık ve yaraların iyileşmesini hızlandırmak amacıyla yaygın olarak kullanılan bu bitkinin yara iyileşmesi üzerindeki olumlu etkileri yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır. Bu tez kapsamında Hypericum cinsine ait H. perforatum L. türünün bulunduğu bölge itibari ile toprak koşulları ve genetik varyasyonun uçucu yağ bileşenleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Deneysel çalışmalar ile H. perforatum L.’un uçucu yağ bileşenleri belirlenerek, toprak analizi ile toprak yapısı aydınlatılmış ve genetik özellikleri araştırılmıştır. Bu bitki için moleküler yapı ile toprak ve uçucu yağ bileşenleri karşılaştırması üzerine yapılmış çalışma sayısının az oluşu bizi bu araştırmaları yapmaya yöneltmiştir. H. perforatum L. bitkisi toplandıktan sonra toprak üstü kısımlarının serin ve nemsiz ortamda kurutulması sağlanmıştır. Kurutulan toprak üstü kısımlara Avrupa Farmakopesi’ne (2010) uygun olarak hazırlanmış Clevenger apareyi ile hidrodistilasyon uygulanmıştır. Hidrodistilasyon ile elde edilen uçucu yağın kompozisyonu GC/MS ile incelenmiştir. Moleküler düzeyde yapılan analizlerin ilk aşaması DNA izolasyonudur. Her bir bitkinin DNA’ları izole edilerek PCR’a hazırlanmış ve ardından DNA dizi analizleri yapılmıştır. Bitkilerin toplandıkları yerden 10 cm derinlikten toprak örnekleri alınarak, bu örneklerde toprak rengi, toprağın fiziksel analizi, pH’sı, toprakta bulunan tuz, kalsiyum karbonat, total azot (N), bitkiler tarafından kullanılabilir fosfor, organik madde, demir, bakır, çinko ve mangan miktar tayinleri yapılmıştır. Örneklerdeki mikro element miktarlarını belirlemek amacıyla da Eskişehir Toprak Araştırma ve Ekoloji Enstitüsü Laboratuvarı’ndaki Atomik Absorbsiyon aleti kullanılmıştır. Tüm sonuçların korelasyonu yapılarak birbirileri ile ilişkileri sonuçlandırılmıştır.

Tez çalışmasında öncelikle tane karabiber örnekleri üzerindeki sporlu mikroorganizmalar Tryptic Soy Broth'ta 1 saat süre ile 30oC'ta bekletilerek germine edilmiştir. Bu şekilde TSB'ta bekletilmeyle karabiber yüzeyinden sıvıya geçen bileşiklerin E. coli ve B. cereus üzerine antimikrobiyel etkisi olmadığı görüldükten sonra yıkama, UV, ozon, mikrodalga ve ılımlı ısıl işlem uygulamaları ile maksimum dekontaminasyon sağlanırken minimum aroma kaybı hedeflenmiştir. Uygulanan UV ve ozon işlemleri gerekli dekontaminasyonu sağlayamazken, mikrodalga işlemlerinde dekontaminasyonu sağlayan uygulamalar karabiber uçucu yağını sınır değerlerin altına düşürmüştür.Elde edilen bulgular ışığında yeni bir baharat dekontaminasyon yöntemi belirlenmiştir. Bu yeni metotla gerçekleştirilen işlemler şu şekilde özetlenebilir: TSB'ta bekletilen tane karabiber örnekleri 1 dak süreyle, sıcaklığı 15 oC olan 3750 mL/dak debideki çeşme suyunda yıkanmış; 5 dak daha bekletildikten sonra ise ikinci bir yıkama işlemi uygulanmıştır. Yıkama uygulamasından sonra ılımlı ısıl işlem amacıyla 97 oC'taki suya karabiber taneleri süzgeçle daldırılmış, 85 sn bekletilmişlerdir. Daha sonra işlem görmüş karabiber örnekleri 40 oC'ta 60 dak boyunca 1 m/s hava akış hızına sahip, 5 devir/dak hızda dönen tepsili kurutucuda kurumaya bırakılmıştır. Bu şekilde belirlenen dekontaminasyon yönteminin karabiberde 2,64-3,11 log birim azalma sağladığı bulunurken; karabiberde aroma kriteri olan uçucu yağ miktarını, standartlarda belirtlilen % KM'de 2 mL değerinin altına düşürmediği, uçucu yağ kompozisyonu üzerine ise istatistiksel olarak etkisi olmadığı (P>0,05) sonucuna varılmıştır.Bu şekilde minimal bir dekontaminasyon yöntemiyle dekontamine edilen karabiber tanelerinin gıda güvenliğinin yüksek olacağı, baharat işletmelerine de zaman açısından ve maddi olarak olumlu katkı sağlayacağı düşünülmektedir. In this study, primarily, spores on the blackpepper seed were germinated on Tryptic Soy Broth for 1 hour at 30oC. No antimicrobial effect of the compounds dissolved from black pepper seed surface, were detected on E. coli and B. cereus cells. Once the spores were germinated, maximum microbial load decrease was targetted while minimum flavor loss was obtained by the decontamination methods such as washing, UV, ozone, microwave and mild temperature. It was found that UV and ozone practices were not enough for the decontamination whereas microwave practices, which can decontaminate blackpepper seeds, decrease the volatile oil values under the limit. A new blackpepper seed decontamination method was determined in consideration of the study findings. This new decontamination method can be summarized as followed: Blackpepper seeds were kept in stirring TSB for 1 hour, then washed for 1 minute with 15 oC, 3750 ml/min flow rated tap water. Blackpepper seeds were waited for 5 min, then a second washing process were performed under the same conditions. After the washing processes, blackpepper seeds were immersed into boiling water (97 oC) for 85 seconds. The treated blackpepper seeds were dried into a tray dryer at 40 oC for 1 hour with 1 m/s air flow rate and 5 rpm. The explained decontamination method obtains 2,64-3,11 log microbial decrease as well as no statistical change (P>0,05) in volatile oil composition.By using this minimal decontamination method, it is expected to have high food safety in blackpepper seeds and besides to provide time-efficient and financial contribution to spice operations. 124

Lavandula sp., Lamiaceae familyasından ekonomik ve tıbbi açıdan büyük önem taşıyan uçucu yağ bitkilerinin yer aldığı önemli bir cinstir. Neredeyse tamamı Akdeniz kökenli olan bu cinsin 39 türü mevcut olup, Türkiye'de doğal yayılış gösteren Lavandula stoechas L. subsp. stoechas (Karabaş otu) ve Lavandula pedunculata (Mill.) Cav. subsp. cariensis (Boiss.) Upson & S. Andrews (Karan) olmak üzere iki türü mevcuttur. Karabaş otu, Gargan Keşişotu Karan çiçeği, Lavanta çiçeği, Karahan gibi isimlerle bilinen bu iki tür genellikle birbirinin yerine halk arasında tıbbi amaçlarla yüzyıllardır kullanılmaktadır. Genellikle infüzyon (%2-5) halinde veya distilasyonla elde edilen uçucu yağı, ağrı kesici, antiseptik, yara iyi edici, yatıştırıcı balgam söktürücü, idrar yolları iltihaplarını giderici, egzama yaralarını iyi edici, sinir ve kalp kuvvetlendirici gibi etkileri nedeniyle geniş bir kullanış alanı bulmuştur. Çalışmamızda, ülkemiz için önem taşıyan bu iki türün farklı bölgelerden toplanan örnekleri Avrupa Farmakopesinde yer alan kalite parametreleri bakımından incelenerek, bir bitkisel drog monografı oluşturulmuştur. Diğer yandan, gıda otoriteleri tarafından akut ve kronik toksisitesi rapor edilen ve kullanımı ve dozu sınırlandırılan kâfurun bu türlerin bileşiminde yer almasından yola çıkılarak, uçucu yağında ve hazırlanan infüzyonlarında kantitatif olarak miktarı tayin edilmiştir.Anahtar Sözcükler: Karabaş otu, Lavandula stoechas, Lavandula pedunculata, Kâfur, Monograf, Avrupa Farmakopesi, Toksisite. Lavandula ssp., is an important genus belonging to Lamiaceae family, which contains essential oil plants that have a great economic and medical importance. There are 39 species of this genus almost all of Mediterranean origin. Two species of Lavandula -Lavandula stoechas subsp. stoechas (karabaş) and L. pedunculata subsp. cariensis (Karan) naturally grow in Turkey. These two species, known as Karabaş otu, Gargan Keşişotu Karan çiçeği, Lavanta çiçeği, Karahan are generally used for centuries in folk medicine for medical purposes interchangeably. Their prepared infusion (2-5%) and hydrodistilled essential oil are widely used for their analgesic, antiseptic, wound healing, sedative, expectorant activities and anti-inflammatory for urinary tract, in egzama, and also have nerve and heart enhancer properties. In the present work, according to quality parameters required for a herbal drug monograph in the European Pharmacopoeia, a herbal drug monograph was prepared by examining the samples of different plant samples collected from different regions of the Turkey. The main compound of these species was reported to be camphor and restricted by food authorities because of its chronic and acute toxicity. Therefore, qualitative and quantitative amount of camphor was determined in both volatile oils and also in prepared infusions.Key Words: Karabaş otu, Lavandula stoechas, Lavandula pedunculata, Camphor, Monograph, European Pharmacopoeia, Toxicity 79

Marrubium L. (Lamiaceae) cinsinin dünyada toplam takson sayısı yaklaşık 40'tır. Bunların 21 tanesi Türkiye'de bulunup büyük çoğunluğu endemiktir. Anadolu'da "bozotu, bozkaşık, karaderma" olarak bilinen, Marrubium L. cinsinin farklı türleri ile yapılan etnobotanik çalışmalar sonucu, bu türlerin halk arasında idrar söktürücü, göğüs yumuşatıcı, soğuk algınlığında, antipiretik ve ağrı kesici olarak kullanımları ortaya konmuştur. Farklı Marrubium türlerinin analjezik, sitotoksik, antienflamatuvar, antioksidan ve antimikrobiyal etkileri bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir. Marrubium türleri üzerinde yapılan fitokimyasal çalışmalar sonucunda ana bileşik grupları olarak diterpenler, flavonoidler, uçucuyağlar, fenilpropanoid esterleri ve feniletanoid glikozitleri izole edilmiştir. Marrubium rotundifolium Boiss. Ege Bölgesi'nde yayılış gösteren endemik bir türdür. Bu çalışmada bitkinin toprak üstü kısımlarıyla elde edilen metanol, etilasetat ve hekzan ekstrelerinin kimyasal bileşenlerini belirleyebilmek amacıyla; İTK (ince tabaka kromatografi), YBSK (yüksek basınçlı sıvı kromatografisi), ve GC-MS (gaz kromatografisi ve kütle spektroskopisi) kromatografik yöntemleri uygulanmış olup, ekstrelerin biyoaktivite çalışması yapılmıştır. İTK ve YBSK yöntemi ile karşılaştırma yaptığımız standart maddeler tespit edilememiştir. Uçucuyağ analizinde majör bileşikler olarak germakren-D (% 24.80), β-karyofillen (% 23.39), karyofillen oksit (% 16.69) tanımlanmıştır. Folin-Ciocalteu metodu ile toplam fenolik içerik tayininde n- hekzan ve etilasetat ekstresinde fenolik madde içeriği gözlenmemiş olup, metanol ekstresinde 20,62 ± 1,6 GAE µg/mg değerinde fenolik içeriği gözlemlenmiştir. Aluminyum klorid/potasyum asetat metodu ile yapılan toplam flavonoid içerik tayininde elde edilen sonuçlara göre, metanol ve etilasetat ekstrelerinde flavonoid içeriği sırasıyla 70,76 QE µg/mg ve 142,58 QE µg/mg iken en yüksek flavonoid içeriği n-hekzan ekstresinde gözlemlenmiş olup 168,63 QE µg/mg'dir. OH.- ABTS ve DPPH radikal süpürücü etki çalışmalarında M. rotundifolium metanol ekstresi daha düşük dozlarda yüksek etki değerleri göstermiştir (Sırasıyla; 0,277 ± 0,024, 3,21 ± 0,081, 0,033 ± 0,001 mg/ml). Bitki ekstrelerinin in vitro sitotoksisitelerini belirlemek amacıyla MTT yöntemi kullanılmış olup 3 adet kanser ( CaCo-2,SHSY5Y ve PC-3) ve 2 adet kanser olmayan hücre hattı (NIH-3T3, HK-2) üzerinde ekstrelerde anlamlı bir sonuç bulunamamıştır. Mikrodilüsyon yöntemi ile yapılan antimikrobiyal aktivite çalışmasında Staphylococcus aureus'a karşı sadece etilasetat ekstresi (128 µg/ml) antimikrobiyal aktivite göstermiştir. Enterococcus faecalis bakteri suşuna karşı hem etilasetat hem de hekzan ekstereleri aynı değerde aktivite göstermiş (128 µg/ml), Bacillus subtilis' e karşı metanol ve hekzan ekstreleri (her biri 128 µg/ml) antimikrobiyal etki göstermiştir. M. rotundifolium ekstreleri sadece Gram (+) bakteri suşlarına karşı etki göstermiştir. Sonuç olarak, bu çalışma M. rotundifolium bitkisinin fitokimyasal ve biyoaktivite özelliklerini inceleyen bir çalışmadır. Bitkinin antioksidan etki potansiyeli bulunmakla birlikte zayıf antimikrobiyal ve sitotoksik etkili olduğu gözlenmiştir. Yapılan İTK çalışmaları ile bitkinin tüm ekstrelerinin kimyasal içeriğinin çok zengin olduğu görülmüştür. Bu nedenle bitkideki bileşikleri tespit edebilmek amacı ile ileri fraksiyonlama ve saflaştırma çalışmaları yapılması planlanmaktadır., Marrubium L. (Lamiaceae) has 40 taxons in the world. It is represented by 21 taxons in Turkey, the better part of which are endemic. Different Marrubium species, known as "bozotu, bozkaşık, karaderma", are used traditionally as diuretic, carminative, expectorant in Anatolia. Antioxidant, cyctotoxic, analgesic and anti-inflammatory effects of various Marrubium sp. were reported previously. As a result of phytochemical studies on Marrubium species, diterpenes, flavonoids, volatile oils, phenylpropanoid esters and phenylethanoid glycosides were isolated as main phytochemical groups. Marrubium rotundifolium Boiss. is an endemic species and distributed in Aegea. In this study, in order to determine the chemical components of methanol, ethylacetate and hexane extracts obtained from the air part of the plant, chromatographic methodes such as TLC (thin layer chromatography), HPLC (high pressure liquid chromatography) and GC-MS (gas chromatography- mass spectrometry) were used and bioactivity of extracts were investigated. The tested substances could not be detected with the TLC and HPLC. Germacrene-D (24.80 %), β-caryophyllene (23.39 %) and caryophyllene oxide (16.69 %) were identified as major compounds in the analysis of volatile oil. Phenolic content was not observed in the n-hexane and ethylacetate extracts when the total phenolic content was determined by the Folin-Ciocalteu method when phenolic contents of 20,62 ± 1,6 GAE μg/mg were observed in the methanol extract. According to the results of the determination of total flavonoid content by aluminum chloride / potassium acetate method, flavonoid contents in methanol and ethylacetate extracts were 70,76 QE μg/mg and 142,58 QE μg/mg, respectively, whereas the highest flavonoid content was observed in n-hexane extract 168,63 QE μg/mg. In the OH.- , ABTS and DPPH radical scavenging activity studies, M. rotundifolium methanol extract showed higher IC50 values at lower doses (0.277 ± 0.024, 3.21 ± 0.081, 0.033 ± 0.001 mg/ml, respectively). MTT method was used to determine in vitro cytotoxicity of plant extracts and no significant results were found in extracts on 3 cancers (CaCo-2, SHSY5Y and PC-3) and 2 non-cancer cell lines (NIH-3T3, HK-2). Only ethylacetate extract (128 μg/ml) showed antimicrobial activity against Staphylococcus aureus in the study of antimicrobial activity by microdilution method. Methanol and hexane extracts (128 μg/ml each) showed antimicrobial activity against Bacillus subtilis, both ethylacetate and hexane extracts (128 μg/ml) showed the same antimicrobial activity against Enterococcus faecalis bacterial strain. M. rotundifolium extracts only showed activity against Gram (+) bacterial strains. In conclusion, this study is which examines phytochemical and bioactivity properties of M. rotundifolium plant. It has been observed that the plant has a weak antimicrobial and cytotoxic effect with potential for antioxidant effect. It has been seen that the chemical content of all extracts of the plant were very rich with the studies made by the TLC. Therefore, it is planned to carry out further fractionation and purification studies in order to identify the compounds in the plant.

Bu çalışma, kronik gürültüye maruz bırakılan yumurtacı bıldırcınlarda (Coturnix coturnix Japonica); temel karma yeme ilave edilen bitkisel yağ karışımının (portakal kabuğu yağı + defne yaprağı yağı + kekik yağı) performans parametreleri, yumurta kalitesi, bazı kan parametreleri, antioksidan parametreler ve besin maddelerinin sindirilme derecesi üzerine olan etkilerini belirlemek üzere yürütülmüştür. Araştırmada; her grupta 25 adet olmak üzere toplam 100 adet yumurtacı bıldırcın kullanılmıştır. Grupların her biri 5 adet yumurtacı bıldırcın içeren 5 alt gruba ayrılmıştır. Hayvanlara günde 8 saat süre ile 100 dB şiddetinde gürültü, 56 gün boyunca uygulanmıştır. Araştırma grupları; gürültü uygulanmayıp karma yeme sadece zeolit katılan Negatif Kontrol (NK) grubu, gürültü uygulanıp karma yeme sadece zeolit katılan Pozitif Kontrol (PK) grubu, gürültü uygulanıp karma yeme zeolit ile stabil hale getirilen 400 ppm dozunda bitkisel yağ karışımı ilave edilen Zeolit grubu ve gürültü uygulanıp karma yeme mikrokapsulasyon ile stabil hale getirilen 400 ppm dozunda bitkisel yağ karışımı ilave edilen Kapsül grubu şeklinde oluşturulmuştur. Canlı ağırlık, yumurta ağırlığı ve yem tüketimi bakımından gruplar arasında istatistiksel olarak bir farklılığın olmadığı (P>0.05), ancak en iyi yemden yararlanma oranı (P0.05). Karma yemin kuru madde (P0.05). Sonuç olarak; antioksidan özellikleri nedeni ile kullanılan bitkisel yağların gürültü stresinin olumsuzluklarını azaltıcı yönde etki gösterdiği belirlenmiştir. Ancak bitkisel yağların stabilitesinde kullanılacak olan mikrokapsulasyon yönteminin etkinliği ile ilgili olarak ekstra çalışmalara ihtiyaç olduğu kanaatine varılmıştır. This study was conducted to determine the effects of essential oil mixture (orange peel oil + bay leaf oil + thyme oil) added into basic mixed feed on performance parameters, egg quality, some blood parameters, antioxidant parameters, and digestion degree of nutrients in laying quails (Coturnix coturnix Japonica) exposed to chronic noise. Totally 100 laying quails, including 25 animals in each group, were used in the study. Every group was divided into 5 subgroups including 5 laying quails in each one. The animals were exposed to 100 dB of noise for 8 hours daily for 56 days. The study groups were as follows; the group Negative Control (NK) for which only zeolite was added into mixed feed without exposure to noise, the group Positive Control (PK) for which only zeolite was added into mixed feed with exposure to noise, the group Zeolite which was exposed to noise and received the mixed feed added with zeolite and 400 ppm dose of stabilized essential oil mixture, and the group Capsule which was exposed to noise and received the mixed feed added with 400 ppm dose of stabilized essential oil mixture by microcapsulation. It was determined that there was no statistical difference among the groups in terms of live weight, egg weight, and feed consumption (P>0.05); however, the highest feed conversion ratio (P0.05). While the minimum values for digestion degrees of dry matter (P0.05).In conclusion, essential oils used due to their antioxidant characteristics were identified to decrease negative effects of noise stress. However, it was concluded that further studies are needed about the efficiency of microcapsulation method to be used for stability of essential oils. 95

Bu çalışma, sıcak strese maruz bırakılan bıldırcınlarda (Coturnix coturnix Japonica); temel karma yeme ilave edilen bitkisel yağ karışımının (portakal kabuğu yağı + defneyaprağı yağı + kekik yağı) performans parametreleri, karkas özellikleri, bazı kan parametreleri, antioksidan parametreler ve sindirim sistemi organ ağırlıkları üzerine olan etkilerini belirlemek üzere yürütülmüştür. Araştırmada; her grupta 32 adet olmak üzere toplam 96 adet karışık cinsiyette bıldırcın kullanılmıştır. Grupların her biri 8 adet bıldırcın içeren 4 alt gruba ayrılmıştır. Hayvanlar günde 8 saat süre (9.00-17.00) ile 34±2oC olacak şekilde sıcak stresine maruz bırakıldı. Sıcak stresi uygulaması, 28 gün boyunca uygulanmıştır. Araştırma grupları; sıcak stresi uygulanıp temel karma yeme sadece zeolit katılan Kontrol (NK) grubu, sıcak stresi uygulanıp karma yeme zeolit ile stabil hale getirilen 200 ppm dozunda bitkisel yağ karışımı ilave edilen Zeolit grubu ve sıcak stresi uygulanıp karma yeme mikrokapsulasyon ile stabil hale getirilen 200 ppm dozunda bitkisel yağ karışımı ilave edilen Kapsül grubu şeklinde oluşturulmuştur. Araştırmada, en yüksek canlı ağırlık (43. gün), canlı ağırlık artışı (15-43. günler) ve en iyi yemden yararlanma oranı kapsül grubunda elde edilmiştir (P0.05). Kesim ağırlığı (P0.05). Çalışmada, ölüm oranı bakımından gruplar arasında istatsitiksel olarak bir farklılık tespit edilememiştir (P>0.05).Sonuç olarak; antioksidan özellikleri nedeni ile kullanılan bitkisel yağların sıcaklık stresinin olumsuzluklarını azaltıcı yönde etki gösterdiği belirlenmiştir. Bitkisel yağların stabilitesinde kullanılan mikrokapsulasyon yönteminin etkinliğinin zeolite emdirilme yönteminden daha iyi olduğu bitkisel yağların stabilite işlemlerinde kullanılmasının hayvanlardan elde edilmesi düşünülen verimleri arttırabileceği kanaatine varılmıştır. The present study was conducted to determine the effects of essential oil mix (orange peel oil + bay leaf oil + thyme oil) added into basic mixed feed on performance parameters, carcass traits, some blood parameters, antioxidant parameters, and the organ weights of digestive system in quails (Coturnix coturnix Japonica) exposed to heat stress. Totally 96 quails from both genders were used including 32 animals in each group in the study. Every group were divided into 4 subgroups including 8 quails in each one. The animals were exposed to 34±2oC of heat stress for 8 hours (9.00-17.00) per day. Heat stress treatment was applied for 28 days. The study groups were as follows; Control group which was exposed to heat stress and received basic mixed feed only with zeolite, Zeolite group which was exposed to heat stress and received 200 ppm dose of essential oil mixture stabilized with zeolite added into mixed feed, and Capsule group which was exposed to heat stress and received the mixed feed added with 200 ppm dose of essential oil mixture stabilized by microcapsulation. In the study, the highest live weight (43. day), live weight gain (15-43. days), and feed conversion ratio were obtained in the capsule group (P0.05). The highest values were determined from capsule group in terms of slaughter weight (P0.05). The study did not reveal a statistically significant difference between the groups in terms of mortality ratio (P>0.05). In conclusion, essential oils used due to their antioxidant properties were determined to decrease negative influences of heat stress. It was concluded that the efficiency of microcapsulation method used for stability of essential oils was higher than zeolite absorption method and the use of essential oils in stability processes can increase the performance thought to be obtained from animals. 63

Bu tez çalışmasında; Cymbopogon martinii bitkisinden elde edilen Palmarosa ve Melaleuca viridiflora bitkisinden elde edilen Nioli uçucu yağlarının, MCF-7 meme kanseri ile DU 145 prostat kanseri hücre hatları üzerine antitümör, WI-38 insan fibroblast hücre hattı üzerine sitotoksik aktivitelerinin ve çeşitli bakteriler ile maya hücreleri üzerine antimikrobiyal etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.Palmarosa ve Nioli uçucu yağlarının antimikrobiyal etkileri Disk Difüzyon ve Mikrodilüsyon Broth yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Antibakteriyel etki için gram-pozitif bakteri olarak Staphylococcus aureus, Bacillus cereus; gram-negatif bakteri olarak Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae; antifungal etki için Candida albicans suşları kullanılmıştır. Uçucu yağların çözeltileri MCF-7 meme kanseri ve DU-145 prostat kanseri hücre hatları üzerine antitümör aktivitelerinin belirlenmesi amacıyla, 200 µg/ml, 100 µg/ml, 50 µg/ml, 25 µg/ml, 12,5 µg/ml, 6,25 µg/ml, 3,125 µg/ml, 1,56 µg/ml konsantrasyonlarda hazırlanmış ve XTT testi ile hücrelerin canlılığı tespit edilmiştir.Palmarosa uçucu yağının 8 farklı konsatrasyonuyla gerçekleştirilen disk difüzyon yönteminde; K. pneumoniae, S. aureus ve E. coli bakterilerine karşı ilk konsantrayonlarda pozitif kontrol olarak kullanılan antibiyotiğe çok yakın zon çapları oluşturduğu gözlenmiştir. C. albicans' a karşı antifungal etkisinin de ilk iki konsantrasyonda bulunduğu tespit edilmiştir. Mikrodilüsyon Broth yönteminde 10 farklı konsantrasyon kullanılmıştır (10000 µg/ml, 5000 µg/ml, 2500 µg/ml, 1250 µg/ml, 625 µg/ml, 313 µg/ml, 156 µg/ml, 78 µg/ml, 39 µg/ml, 20 µg/ml). Palmarosa, en yüksek antibakteriyel etkiyi B. cereus' a karşı göstermiştir (MİK: 5000 µg/ml).Palmarosa uçucu yağının ilk 6 konsantrasyonunda MCF-7 hücreleri üzerine % 100 ile % 92,79 arasında değişen inhibisyon oranları tespit edilmiştir. Palmarosa, DU-145 hücreleri üzerine de oldukça yüksek etki göstermiştir. En yüksek konsantrasyonda (200 µg/ml) % 100 ün üzerinde hücre öldürme oranı bulunmuştur. En düşük konsantrasyonda (1,56 µg/ml) dahi % 75,43 olan kanser hücrelerini öldürme oranı oldukça yüksektir. Nioli uçucu yağının ilk 4 konsantrasyonunda MCF-7 hücreleri üzerine oldukça yüksek etki gösterdiği tespit edilmiştir. Nioli uçucu yağının ilk 6 konsantrasyonunda DU-145 hücreleri üzerine oldukça yüksek etki (% 80 ve üzeri) gösterdiği tespit edilmiştir. En düşük konsantrasyonda dahi (1,56 µg/ml) % 77,14 inhibisyon göstererek oldukça yüksek bir etkiye sahiptir. Palmarosa ve Nioli uçucu yağlarıyla DU-145 ve MCF-7 hücre hatları üzerinde yapılan çalışmalarda, Palmarosa ve Nioli uçucu yağlarının özellikle DU-145 prostat kanseri hücre hattı üzerinde MCF-7 meme kanseri hücre hattına oranla daha etkili olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, Palmorosa ve Nioli uçucu yağlarının antitümör aktivitelerinin yüksek olduğu dozlarda, sağlıklı WI-38 insan fibroblast hücre hattında toksisitelerinin olmadığı gözlenmiştir.Anahtar kelimeler: Cymbopogon martinii, Melaleuca viridiflora, Antitümör,Antimikrobiyal, Sitotoksisite, Uçucu yağ The aim of this study was to investigate the antitumor effects of essential oils Palmarosa obtained from Cymbopogon martinii plant and Nioli obtained from Melaleuca viridiflora on MCF-7 breast cancer and DU 145 prostate cancer cell lines and the cytotoxic activity on the WI-38 human fibroblast cell line. Also it is aimed to investigate the antimicrobial effects on yeast cells and various bacteria.The antimicrobial effects of Palmarosa and Nioli essential oils were investigated by using Disk Diffusion and Mikrodilution Broth methods. Staphylococcus aureus, Bacillus cereus as gram-positive bacteria for antibacterial effect; Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae as gram-negative bacteria; Candida albicans strains were used for antifungal effect. Solutions of essential oils MCF-7 for detection of antitumor activities on breast cancer and DU-145 prostate cancer cell lines, 200 µg/ml, 100 µg/ml, 50 µg/ml, 25 µg/ml, 12,5 µg/ml, 6,25 µg/ml, 3,125 µg/ml, 1,56 µg/ml concentrations and the viability of the cells was determined by XTT test.In the disc diffusion method performed with 8 different concentrations of Palmarosa essential oil; It was observed that the first concentrates against K. pneumoniae, S. aureus and E. coli bacteria formed a zone diameters very close to the zone diameters to the antibiotic used as positive control. The antifungal effect against C. albicans was also found in the first two concentrates. Microdilution Broth method used 10 different concentrations (10000 µg/ml, 5000 µg/ml, 2500 µg/ml, 1250 µg/ml, 625 µg/ml, 313 µg/ml, 156 µg/ml, 78 µg/ml, 39 µg/ml, 20 µg/ml). Palmarosa showed the highest antibacterial effect against B. cereus (MIC: 5000 µg / ml).It was found that the first 6 concentrations of Palmarosa essential oil had inhibition rates of 100% to 92.79% on MCF-7 cells. It also showed a high effect on DU-145 cells. At the highest concentration (200 µg / ml) a cell killing rate of over 100% was found. The rate of killing cancer cells is 75.43% even at the lowest concentration (1.56 µg / ml). It was found that Nioli essential oil had a very high effect on MCF-7 cells at the first 4 concentrations. It was found that Nioli essential oil had a very high effect (80% and over) on the first 6 concentrations of DU-145 cells. The rate of killing cancer cells with the lowest concentration (1.56 µg / ml) is 77.14%.Palmarosa and Nioli essential oil studies on DU-145 and MCF-7 cell lines, especially on the DU-145 prostate cancer cell line MCF-7 breast cancer cell line was observed to be more effective. In addition, Palmorosa and Nioli essential oils were found to have no toxicity at healthy WI-38 human fibroblast cell line at doses which have high antitumor activity.Key words: Cymbopogon martinii, Melaleuca viridiflora, Antitumor, Antimicrobial,Cytotoxicity, Essential oil 83

Ağız ve dişler mikroorganizma kaynaklı pek çok hastalığın görüldüğü yapıdır. Bu hastalıkların tedavisi genellikle antibiyotik kullanımı ile yapılmaktadır. Artan antibiyotik dirençli mikroorganizmalar nedeniyle yeni doğal kaynaklı etken madde keşfi önem kazanmıştır. Uzun yıllardan beri uçucu yağların antimikrobiyal özellikleri olduğu bilinmekte ve tedavi amaçlı kullanımları önemli bir yer tutmaktadır. Bu tez kapsamında ağız ve diş hastalıklarına karşı kullanılan farmakope kalitesindeki Salvia officinalis L., Pimpinella anisum L., Eucalyptus globulus L., Matricaria recutita L., Achillea millefolium L. uçucu yağlarının kimyasal bileşimleri GK/AİD ve GK/KS yöntemleri ile belirlenmiştir. Ağız patolojisinde önemli rol oynayan bakterilerden Streptococcus mutans, Streptococcus sanguinis, Staphylococcus aureus, Corynebacterium striatum, Candida albicans ve Candida krusei suşlarına karşı uçucu yağların antimikrobiyal aktiviteleri mikrodilüsyon yöntemi ile değerlendirilmiştir. Ayrıca aktivite gösteren uçucu yağlar antibiyotikler ile kombine edilmiş ve checkerboard yöntemi ile sinerjik etkileri test edilmiştir. Sonuç olarak test edilen uçucu yağların ağız patojenlerine karşı 20 ile 0.625 mg/mL arasında minimum inhibisyon konsantrasyon değerleri ile orta kuvvette antimikrobiyal etkili oldukları görülmüş ve antibiyotiklerle kombinasyonlarında M. recutita uçucu yağının tetrasiklin ile kombinasyonunda S. aureus'a karşı sinerjik etki gösterdiği bulunmuştur. Anahtar Sözcükler: Ağız boşluğu hastalıkları, Uçucu yağlar, Antimikrobiyal aktivite, Sinerjik etki The oral cavity is an anatomic structure, where many diseases may caused by microorganisms. Therapeutical approach is mainly by using antibiotics. In recent years, the discovery of new drugs has gained importance due to the increasing antibioticresistant microorganisms. It is well known that essential oils have antimicrobial properties and used for therapeutic purposes for many years. Salvia officinalis L., Pimpinella anisum L., Eucalyptus globulus L., Matricaria recutita L., Achillea millefolium L. essential oils are used against oral pathogens. In this study, Pharmacopoeia grade essential oils from commercial sources were analyzed by Gas chromatography/Flame ionization dedector and Gas chromatography/Mass spectrometer. Thereafter the antimicrobial activity of essential oils were tested against oral pathogenic standard strains such as Streptococcus mutans, Streptococcus sanguinis, Staphylococcus aureus, Corynebacterium striatum, Candida albicans and Candida krusei. In addition, active essential oils have been combined with antibiotics and synergistic effects have been evaluated. As a result, it has been observed that the essential oils tested have avarage inhibitory antimicrobial activity against oral pathogens with a minimum inhibition concentration of 20-0.625 mg/mL and in combination with antibiotics M. recutita essential oil has been shown to have a synergistic effect against S. aureus in combination with tetracycline. Keywords: Oral cavity diseases, Essential oils, Antimicrobial activity, Synergic effect. 58

Bu çalışmanın amacı, halk arasında ağız içi problemlerin tedavisinde kullanılan bitkilerden S.officinalis (adaçayı) ve C. ceylanicum (tarçın) uçucu yağlarının ağız patojenlerine etkinliğiniaraştırmaktır. Bu çalışma İstanbul Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Temel Tıp BilimleriAnabilim Dalı, Mikrobiyoloji Laboratuvarı ile Anadolu Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi,Farmakognozi Anabilim Dalı, Fitoterapi Laboratuvarında gerçekleştirildi. Çalışmada kullanılanuçucu yağlar ISO standartlarında kaliteleri belirli ticari firmalardan elde edildi. Salvia officinalis veCinnamomum ceylanicum DMSO ile 64μl/ml olarak hazırlandı. Candida albicans ATCC 10231,Streptococcus mutans ATCC 25175 ve Lactobacillus casei ATCC 4646 suşları kullanıldı. S. mutansve L. casei Brain Heart Infusion (BHI) agarda %5-7 CO2'li ortamda, C. albicans SabouraudDekstrose (SD) agarda aerop ortamda 37ºC'de 24 h inkübe edildi. Uçucu yağların içeriğindekimaddelerin relatif yüzdeleri gaz kromatografisinden yararlanılarak belirlendi. Enjeksiyon portusıcaklığı 250°C olacak ve 300°C sıcaklıkta FID (Alev iyonlaşma dedektörü) tip detektör kullanıldı.Uçucu yağların kütle spektrumlarının alınmasında Agilent 5975 GC/MSD sistemi kullanıldı.Kolonlar 60°C 'de 10 dk, 4°C dk artışla 220°C'ye, 220°C'de 10 dk, 1°C dk artışla 240°C'ye ulaştı.Split Oranı 50:1, Elektron Enerjisi 70 eV ve Kütle Aralığı 35-450 m/z olarak kullanıldı.MBK(MFK)/MIK < 4 olan ürünler mikrobisid (bakterisid) etkili olarak değerlendirildi. S. mutanssuşunda, Salvia officinalis'den (%6,4) elde edilen MIK değeri 8 μg/ml ve MBK değeri 16 μg/mlolarak bulunurken, Cinnamomum ceylanicum'den (%6,4) elde edilen MIK değeri ve 2 μg/ml MBKdeğeri 4 μg/ml olarak saptandı. L. casei suşunda, Salvia officinalis'den (%6,4) elde edilen MIKdeğeri 4 μg/ml ve MBK değeri 16 μg/ml olarak saptanırken, Cinnamomum ceylanicum'den (%6,4)elde edilen MIK değeri 1 mg/ml ve MBK değeri 4 mg/ml olarak bulundu. Klorheksidin diglukonat(%0,2) kontrol maddesinde MIK değeri 0,002 ve MBK değeri 0,0016 olarak kaydedildi. C. albicanssuşunda, Salvia officinalis'den (%6,4) elde edilen MIK değeri 8 μg/ml ve MFK değeri 8 μg/mlolarak bulunurken, Cinnamomum ceylanicum'den (%6,4) elde edilen MIK değeri 1,25 μg/ml veMFK değeri 1,25 μg/ml olarak tespit edildi. Klorheksidin diglukonat (%0,2) kontrol maddesindeMIK değeri 0,006 ve MFK değeri 0,006 olarak saptandı. Sonuç olarak, S. officinalis (adaçayı) ve C.ceylanicum (tarçın) türlerine ait uçucu yağlarının ağız patojenleri üzerindeki etkileri in-vitro olarakdeğerlendirildi. S. officinalis, C. ceylanicum tüm test suşlarında antibakteriyel etkili olduğunugösterdi. The aim of this study is to investigate the efficacy of S. officinalis (sage) and C. ceylanicum(cinnamon) essential oils in oral pathogens for the treatment of intraoral problems among thepopulation. This study was performed at Istanbul University, Faculty of Dentistry, Department ofBasic Medical Sciences, Microbiology Laboratory and Anadolu University, Faculty of Pharmacy,Department of Pharmacognosy, Phytotheraphy Laboratory. Essential oils used in the study areobtained from certain commercial companies with ISO standards. Salvia officinalis andCinnamomum ceylanicum were prepared with DMSO at 64 μl/ml. Candida albicans ATCC 10231,Streptococcus mutans ATCC 25175 and Lactobacillus casei ATCC 4646 were used. S. mutans andL. casei Brain Heart Infusion (BHI) were incubated for 24 h at 37°C in 5-7% CO2 environment, C.albicans Sabouraud Dextrose (SD) agar aerobic medium. BHI agar and SD agar were grown by 100fold dilutions and counted in cfu/ml after 48 hours. Relative percentages of substances in volatileoils were determined using gas chromatography. Injection port temperature will be 250°C and FID(flame ionization detector) type detector is used at 300°C temperature. Agilent 5975 GC / MSDsystem was used to extract the mass spectra of essential oils. Columns reached 220°C at 60°C for 10min, 4°C increase, 240°C at 220°C for 10 min, 1°C increase. Split ratio is 50: 1, Electron energy is70 eV and Mass range is 35-450 m/z. Products with MBC (MFC) / MIC

Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı, Bu çalışma, Cinnamomum zeylanicum uçucu yağ bileşiminin belirlenmesi, antibakteriyel etkinliklerinin saptanması, uçucu yağ ve bileşenlerinin topikal antibiyotiklerle sinerjik etkileşim gösterip göstermeyeceğinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Su distilasyonu ile elde edilen C. zeylanicum uçucu yağının bileşimi, GC-MS analizi ile tespit edilmiştir. Uçucu yağ ve bileşenlerinin antibakteriyel aktiviteleri, Kirby-Bauer disk difüzyon yöntemi ve sıvı mikrodilüsyon yöntemi ile belirlenirken, topikal antibiyotiklerle sinerji çalışmaları da checkerboard yöntemi ile yapılmıştır. Bu çalışmada klinik örneklerden soyutlanan çoklu ilaç dirençli bakteriler (ÇİDB) ile standart bakteri kökenleri kullanılmıştır. Gram pozitif bakterileri temsilen Staphylococcus aureus ÇİDB, Staphylococcus aureus ATCC 29213, Staphylococcus aureus ATCC 43300 (MRSA), Enterococcus faecalis ATCC 29212, Enterococcus faecium ATCC 6057 ve Listeria monocytogenes F 1483 kökenleri, Gram negatif bakterileri temsilen Klebsiella pneumoniae ÇİDB, Escherichia coli ATCC 25922, Klebsiella pneumoniae ATCC 700603, Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853, Salmonella Typhimurium ATCC 14028, Stenotrophomonas maltophilia ATCC 17666 ve Acinetobacter lwoffii ATCC 19002 kökenleri seçilmiştir. C. zeylanicum uçucu yağı ve GC-MS analizi ile majör bileşen olduğu gösterilen cinnamaldehyde bileşeninin test edilen tüm bakteri kökenlerine karşı güçlü antibakteriyel aktiviteye sahip olduğu gösterildi. C. zeylanicum uçucu yağı-tetrasiklin, -neomisin ve - basitrasin kombinasyonları tüm kökenlere karşı sinerjik aktivite gösterirken, sadece cinnamaldehyde–neomisin kombinasyonu tüm bakteriler için aynı etkiyi gösterdi. Sonuç olarak, C. zeylanicum uçucu yağı ve majör bileşeni olan cinnamaldehyde’in güçlü antibakteriyel özelliğe ve topikal antibiyotikler ile sinerjik etkileşime sahip olması, uçucu yağlar ve bileşenlerinin, her gün giderek büyüyen antibiyotik direnci sorununa çözüm arayışında, bize antibakteriyel yeni seçenekler sunabileceğini göstermektedir., This study was conducted to determine the composition of Cinnamomum zeylanicum essential oil, to determine antibacterial activities, and to determine whether essential oil and its components exhibit synergistic interaction with topical antibiotics. The composition of C. zeylanicum essential oil obtained by water distillation was determined by GC-MS analysis. The antibacterial activities of essential oil and its components were determined by Kirby-Bauer disc diffusion method and liquid microdilution method, while the checkerboard method was used to study synergy of the essential oil and its components with topical antibiotics chosen. Multidrug resistant bacteria (MDR) isolated from clinical specimens and standard bacterial strains were used in this study. Staphylococcus aureus MDR, Staphylococcus aureus ATCC 29213, Staphylococcus aureus ATCC 43300 (MRSA), Enterococcus faecalis ATCC 29212, Enterococcus faecium ATCC 6057 and Listeria monocytogenes F 1483 strains representing Gram positive bacteria, Klebsiella pneumoniae MDR, Escherichia coli ATCC 25922, Klebsiella pneumoniae ATCC 700603, Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853, Salmonella typhimurium ATCC 14028, Stenotrophomonas maltophilia ATCC 17666 and Acinetobacter lwoffii ATCC 19002 strains, representing Gram negative bacteria, were selected. C. zeylanicum essential oil and the cinnamaldehyde component, indicated as the major component by GC-MS analysis, were shown to have strong antibacterial activity against all bacterial strains tested. The combination of C. zeylanicum essential oiltetracycline, -neomycin and –bacitracin showed synergistic activity against all strains, while only cinnamaldehyde-neomycin combination showed the same effect for all bacteria. In conclusion, the strong antibacterial property of C. zeylanicum essential oil and its major component cinnamaldehyde, and their synergistic interactions with topical antibiotics, indicate that essential oils and their components may offer us new antibacterial options in search of a solution to antibiotic resistance problem that grows everyday.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmakognozi Anabilim Dalı, Kayıt no: 433728, Bitkilerden elde edilen uçucu yağlar birçok amaç için kullanılmaktadır. Son yıllarda bu alana olan ilgi ve talebin artması, üreticileri daha ucuz maliyetle daha fazla üretim arayışlarına itmektedir. Türkiye'de geleneksel olarak uçucu yağ üretmek amacıyla lavanta kültürü en fazla Isparta ilinde yapılmaktadır. Bu çalışmada Eskişehir'de bulunan bazı aktarlardan temin edilen lavanta örneklerinde yabancı madde miktar tayini, kül miktar tayini, Clevenger apareyi ile uçucu yağ miktar tayini ve elde edilen uçucu yağların Gaz Kromatografisi (GK) ve Gaz Kromatografisi/ Kütle Spektrometrisi (GK/KS) analizleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar Avrupa Farmakopesi Lavanta monografı ile karşılaştırılmıştır.

Oyman B.U.(2017). Bazı Bitki Türlerinin Uçucu Yağ Analizleri ve AntimikrobiyalAktiviteleri. Yeditepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve DiyetetikBölümü, MSc Tezi. İstanbul.Bu çalışma Ocimum basilicum var. album(L) Benth, Lavandula angustifolia subsp.angustifolia, Melissa officinalis, Thymus vulgaris L., Mentha piperita, Salvia officinalisuçucu yağlarının kimyasal kompozisyonu ve antimikrobiyal aktivitelerinideğerlendirmek için yürütülmüştür. Ocimum basilicum var.album(L) Benth., Lavandulaangustifolia subsp. angustifolia, Melissa officinalis, Thymus vulgaris L., Mentha piperita,Salvia officinalis 'in hidrodistilasyonla elde edilen kimysal kompozisyonu GC/MSsistemiyle analiz edildi. Ocimum basilicum var .album(L) Benth uçucu yağı 1,6-octadien3-ol,3,7-dimethyl(53.79%), Lavandula angustifolia subsp. angustifolia uçucu yağı 1,6-octadien-3-ol,3,7-dimethyl(42.07%), Melissa officinalis uçucu yağı d-limonene (26%),Thymus vulgaris L. uçucu yağı eucalyptol(80.30%), Mentha piperita uçucu yağı pcymene(28.75%), Salvia officinalis uçucu yağı (1R)-2,6,6-trimethylbicyclo(33.62%)içermektedir.Uçucu yağların antimikrobiyal taraması disk difüzyon metodu ile yapıldı. Antimikrobiyaltest sonuçları Ocimum basilicum var.album(L) Benth., Lavandula angustifolia subsp.angustifolia, Melissa officinalis, Thymus vulgaris L., Mentha piperita, Salvia officinalisuçucu yaglarının karşı (Staphylococcus aureus (ATCC 6338) Gram pozitif, Escherichiacoli (ATCC 10536), Pseudomonas aeruginosa (ATCC 15442) Gram negatif,fungus(Aspergillus niger), mayaya (Candida albicans) kuvvetli antimikrobiyal aktivitegösterdiğini ortaya çıkarmıştır. The present study was conducted to evaluate the chemical composition and antimicrobialactivities of essential oils of Ocimum basilicum var. album(L) Benth, Lavandulaangustifolia subsp. angustifolia, Melissa officinalis, Thymus vulgaris L., Mentha piperita,Salvia officinalis. The chemical composition of a hydrodistilled essential oils of Ocimumbasilicum var.album(L) Benth., Lavandula angustifolia subsp. angustifolia, Melissaofficinalis, Thymus vulgaris L., Mentha piperita, Salvia officinalis was analyzed by aGC/MS system. Ocimum basilicum var .album(L) Benth essential oil contains 1,6-octadien-3-ol,3,7-dimethyl (53.79%), Lavandula angustifolia subsp. angustifoliaessential oil 1,6-octadien-3-ol,3,7-dimethyl(42.07%), Melissa officinalis essential oil dlimonene(26%). Thymus vulgaris L. essential oil contains eucalyptol(80.30%), Menthapiperita essential oil (28.75%), Salvia officinalis essential oil contains (1R)-2,6,6-trimethylbicyclo(33.62%). Antimicrobial screening of the essential oils was made by discdiffusion. The antimicrobial test results showed that the Ocimum basilicum var. album(L)Benth, Melissa officinalis, Lavandula angustifolia subsp. angustifolia, Thymus vulgaris,Mentha piperita, Salvia officinalis essential oils have great potential of antimicrobialactivity against all three (Staphylococcus aureus (ATCC 6338) Gram positive,Escherichia coli (ATCC 10536), Pseudomonas aeruginosa (ATCC 15442) Gram negativebacteria), one fungi(Aspergillus niger), one yeast (Candida albicans) species tested. 71

DM' de diyabetik ayak problemleri yaşamı kısıtlayan, organ kaybına götürebilen ruhsal, bedensel, sosyal ve ekonomik ayrıcalığı olan bir komplikasyon olarak kabul edilmektedir. Etkin yara bakımı için gelişen tıp, bilim ve teknoloji alternatif yara bakım ürünlerinin gelişmesine ve piyasaya sürülmesine olanak vermiştir. Yara bakım ürünlerinde özellikle antioksidan özellikleri nedeni ile bitkilere yönelinmiştir. Yapılan çalışmalarla gül yağının antioksidan, antibakteriyel, anti-HIV, anksiyolitik, anti inflamatuvar, analjezik, hipnotik, anti-spazmodik, antitümör, kemopreventif, antitussif ve antidiyabetik etkilerinin olduğu tespit edilmiştir. Ancak diyabetik bireylere yönelik özel bir araştırma bulunmamaktadır.Bu araştırmada diyabetik ayak yaralarının bakımında maliyet etkinliği sağlanarak, yara iyileşmesini hızlandırmak, yaranın ilerlemesini ve kötüleşmesini engellemek için gül yağından elde edilen geraniol maddesi ile yapılan pansumanın iyileştirici etkisini incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın deney süreci Süleyman Demirel Üniversitesi Deney Hayvanları Üretim ve Deneysel Araştırma Labaratuvarı' nda (HÜDAL), 2 - 27 Haziran 2016 tarihleri arasında yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini HÜDAL'dan elde edilen 40 adet erişkin ortalama ağırlıkları 200–350 gr olan Sproque-Dowley cinsi, erkek ve dişi ratlar oluşturmuştur. Örneklemden dişi ve erkek sayısı eşit olmak koşulu ile, 3 deney 2 kontrol grubu oluşturulmuştur. Kontrol gruplarından biri hariç diğerlerinde Streptozotosin enjekte edilerek diyabet oluşturulmuş, 5. Grup nondiyabetik grup olarak belirlenmiştir. Deney ve kontrol grubundaki ratlarda başın 3-4 cm gerisinden başlanarak cerrahi işlemle 1,5 cm çaplı, 1'er cm aralıklı, 3'er eksizyonel iskemik yara oluşturulmuştur. Birinci Deney Grubuna; gül yağı ekstresi (Geraniol) pansumanı (GP), İkinci Deney Grubuna; izotonikli ıslak pansuman (İIP), Üçüncü Deney Grubuna; hidrokolloid yara örtüsü pansumanı (HP) topikal olarak günde 1 kez uygulanmıştır. Aynı şekilde yara oluşturulmuş olan Pozitif (PK) ve Negatif Kontrol (NK) gruplarında hiçbir pansuman uygulanmamıştır. Yara iyileşmesinin makro düzeyde izlemi, 3., 5., 7., 10., 13., 15. günlerde yara skorlaması yapılarak değerlendirilmiştir. Yara yerlerinden 5., 10., 15. günlerde doku örnekleri alınarak immünohistokimyasal ve histopatolojik incelemelerle mikroskobik yara iyileşmesi değerlendirilmiştir. Bu amaçla CD34, SMA ve Vimentin kullanılmış, anjiogenez ve doku takipleri irdelenmiştir. Yara iyileşmesi oksidatif stres indeksi, TAS/ TOS ölçümleri ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın makroskobik sonuçlarında yara skoruna bakıldığında GP grubunda ve ND grubunda yara skoru 3. günden itibaren diğer gruplara göre anlamlı olarak azalmış ve her kontrolde anlamlı olarak azalmaya devam etmiştir.Mikroskobik sonuçlarda, 0. gün ile kıyaslandığında: Kollojen yoğunluk düzeyi ve epitelizasyon GP grubunda 10. günde; fibroblast sayısı ve inflamatuar hücre infiltrasyonu tüm deney gruplarında 10. günde ve PK grubunda 15. günde anlamlı olarak artmıştır. Yağ hücresi artışı GP grubunda diğer deney gruplarına göre daha geç anlamlılık kazanmıştır. Tüm deney gruplarında ve PK kontrol grubunda 5. günden itibaren artan anjiogenez 15. günde; 5. gün ve 10. güne göre anlamlılık kazanmıştır. CD34, SMA ve Vimentin boyanmalarında da GP grubunun diğer pansumanlara üstünlüğü gösterilmiştir. Biyokimyasal ölçümlerde OSİ değerinde başlangıç ölçümleri tüm gruplarda benzerken; son ölçümlerde en fazla düşüş GP ve NK kontrol gruplarında bulunmuştur.Elde ettiğimiz verilere göre; Makraskobik ve mikroskobik izlemlerde, GP grubu NK grubu yara iyileşmesine benzer bir yara iyileşmesi sağlamış ve halen yara bakımında standart olarak kullanılan ürünlere üstünlük sağlamıştır. Bu nedenle diyabetik yara bakımında Geraniol pansuman materyalinin klinik faz çalışmalarının yapılması ve sonuçlarıyla klinik kullanıma sunulması önerilmektedir. Anahtar kelimeler: Diyabetik Ayak, Rat, Geraniol, Gül Yağı, Hidrokolloid Örtü Diabetic foot problems in DM are accepted as a complication with special characteristics related to the mental, physical, social and economic aspects that restrict life and lead to organ loss. For effective wound care, developments in medicine, science and technology have allowed alternative wound care products to be developed and marketed. Investigations about wound care products have been directed to plants because of their antioxidant properties.Antioxidant, antibacterial, anti-HIV, anxiolytic, anti-inflammatory, analgesic, hypnotic, anti-spasmodic, antitumor, chemopreventive, antitussive and antidiabetic effects of rose oil have been determined in the previous researches. However, there is no specific research for diabetic individuals. In this study, to accelerate the wound healing, prevent the progression and worsening of the wound by providing cost effectiveness and to investigate the healing effect of dressing with geraniol material obtained from rose oil was aimed. The experimental period of the study was carried out between 2 and 27 June 2016 in Experimental Animal Production and Experimental Research Laboratory of University of Süleyman Demirel. 40 (male and female) adult Sprague-Dawley rats weighing 200-350 g were used Three experimental, two control group were formed. Except one of control group diabetes was induced by injecting streptozotocin. Group five was defined as nondiabetic group. For each animal three excisional ischemic wounds were created. Rose oil extract (geraniol) dressing, isotonic wet dressing and hydrocolloid wound dressing were applied topically once a day to first, second and third groups, respectively. No dressing was applied to the positive and negative control groups.Macro-level of follow-up of wound healing was assessed by wound scoring on days 3, 5, 7, 10, 13, 15. Micro-level of follow-up of wound healing was assessed by Immunohistochemical and histopathologic examinations. For this aim tissue samples were taken at 5th, 10th and 15th days. CD34, SMA and Vimentin were used, angiogenesis and tissues were investigated. Index of oxidative stress of wound healing was assessed by TAS / TOS measurements.Due to the macroscopic results of the study, it was determined that wound score was significantly decreased on day 3 in the first group (dressed with geraniol) and non diabetic groups compared with other groups. Significant decrease was observed in each macroscopic control.When the microscopic findings compared with day 0, in the first group, significant decrease of level of collagen density and epithelization were observed on day 10. Exept the positive control group, in all groups number of fibroblasts and infiltration of inflammatory cells were significantly decreased on day 10. In the positive control group significant decrease was observed on day 15. In the first group, increase in fat cells has become significant later than other groups. In all experimental groups, angiogenesis was started to increase from day 5 and get significance on day 15 compared to day 5 and 10. In the CD34, SMA and Vimentin staining, the first group showed superiority to other dressings. In biochemical measurements, initial measurements of OSI were similar in all groups. In the last measurements the highest drop was seen in geraniol dressed and negative control groups.According to the macroscopic and microscopic follow-up, geraniol dressed group provided similar wound healing with negative control group and showed superiority to the other products used as a standard in wound care. Our results suggest that clinical phase studies of geraniol dressing material should be studied and results should be present to clinic use. Key words: Diabetic Foot, Rat, Geraniol, Rose Oil, Hydrocolloid Cover 203

Eskişehir Ormanlarında Tilia argentea, Tilia rubra ve Gökçekaya'da Tilia platyphyllos yetiştiği saptanmıştır. Tilia cordata'nın braktesinin alt ve üst epiderma hücre duvarlarının dalgalı iken T. rubra'nın düz duvarlı, T. argentea'da alt epidermanın dalgalı olduğu görülmüştür. T. rubra ve T. cordata braktesinde tek hücreli örtü tüyü, T. argentea'da bol miktarda çok kollu (8-9) yıldız örtü tüyü vardır. Diğer anatomik yapılar ise üç türde aynı olarak gözlenmiştir. Çiçekte farklı görülen ovaryumdaki yıldız örtü tüyleri T. cordata, T. rubra'da 4-6 kollu iken, T. argentea'da 8-9 kolludur ve daha sık bulunmaktadır. Bursa T.argentea örneğinde yabancı madde miktarı %2'nin altında olup, Farmakopeye uygundur. Diğerleri ise uygun değildir. Kurutmada kayıp, toplam kül ve asitte erimeyen kül tayini analiz sonuçları farmakopeye uygun bulunmuştur. Örneklerin çiçek oranı % 53-70, su distilasyonu ile elde edilen uçucu yağların verimi T. cordata'da %0,02, T.argentea örneklerinde %0,02 ve T.rubra örneklerin de %0,01-0,03 ve Düzce T.cordata (tıbbi tür) örneğinin uçucu yağında, trikosan %28, heneikosan %19, nonakosan %13, hekzadekanoik asit % 8, pentakosan % 6 ve hekzahidrofarnesil aseton % 6 ana bileşikler olarak bulunmuştur. Eskişehir, Manisa, Balıkesir, Amasya T.rubra örneklerinin uçucu yağlarında ki ana bileşikler, trikosan (%22, 29, 42, 25), hekzadekanoik asit (%22, 17, 7, 26), kaur-16-en (%11, 6, 3, 0), hekzahidrofarnesil aseton (% 8, 7, 8, 6), heneikosan (%7, 9, 2, 14), pentakosan (%7, 7, 11, 6) olarak saptanmıştır. Bursa, Kütahya T.argentea uçucu yağlarında hekzadekanoik asit (%31, 40), trikosan (% 21, 12), hekzahidrofarnesil aseton (%14, 7), pentakosan (%7, 4), kumin aldehit (%0, 7), linoleik asit (%5, 4) ana bileşikler olarak bulunmuştur. Tilia argentea, Tilia rubra trees are growing wild in all forests of Eskişehir and Tilia platyphyllos in Gökçekaya. Examine under microscope the adaxial epidermis of T. cordata and T. argentea bracts showed cells with slightly sinuous anticlinal walls and abaxial epidermis cells showed cells with wavy-sinuous anticlinal walls and anomocytic stomata. Whereas adaxial epidermis of T. rubra bracts showed cells with straight. The adaxial epidermis of T. rubra, T. cordata and T. argentea sepals beared bent, thick-walled covering trichomes, unicellular or stellate with up to 4-6 cells (T. cordata, T. rubra) or else with up to 9 cells (T. argentea). The foreign matter of Bursa T. argentea sample was the only sample below the limit of maximum 2 percent determined in European Pharmacopoeia 8.0. Total ash, acid-insoluble ash and loss on drying contents were acceptable in accordance with EP. The percentage of the inflorescences and bracts of the samples was 53-70% and the essential oils content of T. cordata, T. argentea and T. rubra were found to be 0.02, 0.02 and 0.01-0.03 %. The main metabolites of hydro-distilled sample Düzce T.c. oil were tricosane 28%, heneicosane 18.5%, nonacosane 12.6%, hexadecanoic acid 8%, pentacosane 6%, hexahydrofarnesyl acetone 6 % respectively, In Eskişehir, Manisa, Balıkesir, Amasya T. rubra samples, tricosane (22, 29, 42, 25%), hexadecanoic acid (22, 17, 7, 26%), kaur-16-ene (11, 6, 3, 0%), hexahydrofarnesyl acetone (8, 7, 8, 6%), heneicosane (7, 9, 12, 14 %), pentacosane (7, 7, 11, 6%) were the major constituents of the essential oils whereas in Bursa and Kütahya T. argentea contained hexadecanoic acid (31, 40%), tricosane (21, 12%), hexahydrofarnesyl acetone (14, 7%), pentacosane (7, 4%), cumin aldehyde (0, 7%), linoleic acid (5, 4%). 143

Amaç: Bakteriyel enfeksiyonların neden olduğu sistemik inflamatuar bir yanıt olan sepsisin patogenezinde endotel hücre hasarının anahtar rol oynadığı in-vivo ve in-vitro çalışmalarla kanıtlanmıştır. Bununla birlikte, yüksek antiinflamatuar etkiye sahip olan Myrtus communis L. (MC) bitkisinin meyvelerine ait uçucu yağ ve bileşenlerinin, antiinflamatuar mediatörler üzerine de etkili olduğu da belirlenmiştir. Bu sebeple bu çalışmada, MC bitkisinin meyvelerine ait uçucu yağ ve bileşenlerinin; sepsisin neden olduğu endotel hücre hasarına olan etkileri in vitro sepsis modelinde moleküler ve hücresel açıdan incelenmiştir.Materyal ve Metot: Çalışmamızda, insan göbek kordonu veni endotel hücre hattı (HUVEC) kullanıldı. Lipopolisakkarit (LPS) ile indüklenen sepsis modelinde, gruplar kontrol, LPS, MC, MC+LPS, 1.8 cineole, 1.8 cineole+LPS, α-pinene, α-pinene+LPS, α-terpineole, α-terpineole+LPS olacak şekilde belirlendi. Hücre proliferasyonları xCELLigence® sistemi ile analiz edildi. Ayrıca, tümör nekrozis faktörü (TNF-α), interlökin-1β (IL-1β), interlökin-6 (IL-6) ve eNOS (endotelyal nitrik oksit) sitokinlerinin mRNA expresyonları kantitatif polimeraz zincir reaksiyon (qPCR) analizi kullanılarak tespit edildi.Bulgular: Sonuç olarak, MC, terpineole, 1.8 cineole ve α-pinene bileşiklerinin HUVEC hücre hatlarına belirli dozlarda uygulanması kontrol grubuna göre hücresel indekste bir değişikliğe neden olmamıştır. HUVEC hücre hatlarına LPS uygulaması ise zamana bağlı olarak hücresel indekste anlamlı derecede azalmaya neden olmuştur. MC+LPS ve α-terpineole+LPS gruplarının LPS kontrol grubuna göre azalmış hücre indeksini düzeltememiş; 1.8 cineole+LPS ve α-pinene+LPS bileşiklerinin ise LPS kontrol grubuna göre azalmış hücre indeksini anlamlı derecede artırdığını kontrole yaklaştırdığı tespit edilmiştir. qPCR analiz sonuçlarına göre; LPS ile indüklenmiş hücresel hasarda MC uçucu yağı ve α-terpineole bileşiklerinin uygulanması artmış olan TNF-α, IL-1β, IL-6 ve eNOS mRNA ekspresyonlarını anlamlı derecede düşüremezken; 1.8 cineole ve α-pinene bileşiklerinin uygulaması ise LPS ile indüklenmiş TNF-α, IL-1β, IL-6 ve eNOS mRNA ekspresyonlarını anlamlı derecede düşürdüğü gözlemlenmiştir. Sonuç: MC bitkisinin meyvelerinden elde edilen uçucu yağın ve MC bitkisinin meyvelerine ait bileşiklerden α-terpineole bileşiğinin LPS ile oluşturulmuş endotel hücre hasarına bağlı gelişen azalmış hücre indeksine ve artmış sitokin cevabına etkilerinin bulunmadığı gösterilmiştir. Bununla beraber MC bitkisinin meyvelerine ait diğer major bileşenlerden olan 1.8 cineol ve α-pinene moleküllerinin LPS ile oluşturulmuş HUVEC hücre hasarını hücresel indeks ve biyomoleküler seviyede (TNF-α, IL-1β, IL-6 ve eNOS) düzelttiği gösterilmiştir. Aim: In-vivo and in-vitro studies have demonstrated that endothelial cell damage plays a key role in the pathogenesis of sepsis, a systemic inflammatory response caused by bacterial infections. However, it has also been determined that essential oils and components of the fruit of the Myrtus communis L. (MC) plant, which has a high antiinflammatory effect, are also effective on antiinflammatory mediators. For this reason, this study also showed that the essential oils and components of the fruits of the MC plant, The effects of sepsis on endothelial cell damage were investigated in terms of molecular and cellular in vitro sepsis model.Material and Method: In our study, human umbilical cord vein endothelial cell line (HUVEC) was used. In the sepsis model induced by lipopolysaccharide (LPS), the groups were identified as LPS, MC, MC+LPS, 1.8 cineole, 1.8 cineole+LPS, α-pinene, α-pinene +LPS, α-terpineole, α-terpineole+LPS. Cell proliferations were analyzed by the xCELLigence® system. In addition, mRNA expressions of tumor necrosis factor (TNF-α), interleukin-1β (IL-1β), interleukin-6 (IL-6) and eNOS (endothelial nitric oxide) cytokines were determined using quantitative polymerase chain reaction (qPCR) analysis.Result: As a result, administration of MC, terpineole, 1.8 cineole and α-pinene compounds at specific doses to HUVEC cell lines did not cause a cellular index change compared to the control group. The application of LPS to HUVEC cell lines led to a significant decrease in cellular index, depending on the time. MC + LPS and α-terpineole + LPS groups did not resolve the decreased cell index compared to the LPS control group; It has been found that 1.8 cineole + LPS and α-pinene + LPS compounds increase the decreased cell index significantly compared to the LPS control group. According to qPCR analysis results; The application of MC volatile oil and α-terpineole compounds to LPS-induced cellular damage significantly reduced TNF-α, IL-1β, IL-6 and eNOS mRNA expression levels; The application of 1.8 cineole and α-pinene compounds significantly reduced LPS-induced TNF-α, IL-1β, IL-6 and eNOS mRNA expression.Conclusion: It has been shown that the α-terpineole compound from the volatile oils obtained from the fruits of MC plant and the fruits of the MC plant has no effect on the decreased cell index and increased cytokine response due to LPS-induced endothelial cell damage. However, it has been shown that 1.8 cineol and α-pinene molecules, one of the major components of MC fruits fruiting, correct LPS-induced HUVEC cell damage at the cellular index and biomolecular level (TNF-α, IL-1β, IL-6 and eNOS).Key Words: HUVEC, LPS, Myrtus communis L., sepsis, 1.8 cineole, α-pinene, α-terpineole 104

Tez (doktora) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmakognozi Anabilim Dalı, Kayıt no: 384349, Bu tez projesi kapsamında antibiyotiklere dirençli Gram (+) Staphylococcus aureus; Gram (-) Escherichia coli ve antifungal ilaçlara duyarlı Candida albicans klinik ve standart suşları olmak üzere altı farklı hedef patojen seçilmiştir. Antimikrobiyal etkinlik testlerinde Klinik ve Laboratuvar Standartları Enstitüsü (CLSI) in vitro mikrodilüsyon yöntemi uyarlanarak kullanılmıştır. Doğal antimikrobiyal madde olarak, öncelikle Avrupa Farmakope kalitesinde Matricaria recutita L., Lavandula latifolia Medik., Pinus mugo Turra, Citrus reticulata Blanco. uçucu yağları (Aetheroleum) seçilmiştir. Etkinliği arttırmak amacıyla uçucu yağlar sırasıyla kolon kromatografisiyle n-hekzan, dietil eter, diklorometan ve metanolle fraksiyonlanmıştır. Antimikrobiyal deneylerde ayrıca uçucu yağların ana bileşenlerinden R-(+)-limonen, (+)-linalol, 1,8-sineol, (±)-kafur, ?-karyofillen, ?- pinen, (-)-?-pinen, ?-terpinen, farnasen, bisabolol ve (+)-?-3-karen kullanılmıştır. Test materyallerinin ampisilin, sefuroksim, tetrasiklin, flukonazol ve nistatin standart antimikrobiyal maddeleriyle farklı kombinasyonlarının etkileşimleri dama tahtası yöntemiyle sinerjik etkinlikleri açısından incelenmiştir. Tüm test numunelerinin dirençli mikroorganizmalara karşı etkinlikleri minimum inhibisyon konstrastrasyonu (MİK) olarak belirlenmiştir. Kombinasyon sonuçları, fraksiyonel inhibisyon konsantrasyonu (FİK) değerleri şeklinde sinerjik, aditif, bağımsız etki veya antagonist etkili olarak sınıflandırılmıştır. Aktif fraksiyon-antimikrobiyal madde kombinasyonu seçici toksisitesi karşılaştırmalı olarak değerlendirmek üzere in vitro WS1-XTT sitotoksisite (insan cilt fibroblast hücre dizileri) ve biyolüminesans yöntemiyle Aliivibrio fischeri NRRL B 11177 suşuna karşı çalışılmıştır. Sonuç olarak, tasarlanan doğal madde kombinasyonların sinerjik/aditif etkinlikleri ilk defa bu çalışma kapsamında gösterilmiştir. Etkinlikler değerlendirildiğinde, toplam 54 sinerjik, 75 aditif ve 108 adet bağımsız etkili antimikrobiyal kombinasyon aktivite sonucu elde edilmiştir. Genel olarak oluşturulan uçucu yağ kombinasyonları, in vitro antimikrobiyal aktivite açısından daha etkin ve daha az toksik olduğu görülmüştür.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmakognozi Anabilim Dalı, Kayıt no: 300169, Avrupa Farmakopesinde bulunan lavanta uçucu yağları (Lavandula angustifolia Mill. - İngiliz Lavantası; L. latifolia Medik.- Sivri Lavanta) aromatik ve biyolojik aktivite özelliklerinden dolayı geniş bir alanda kullanılır. Bu yağların karminatif, sedatif, haricen böcek kovucu vb. özelliklerinden dolayı bitkisel preparatlarda ve kokusundan dolayı da parfüm ve kozmetiklerde kullanılımları mevcuttur. Matriks metalloproteinaz (MMP) grubu enzimlerin çoğu fizyolojik süreçte önemli bir rol oynadığı bilinmektedir; ayrıca enflamasyon, yara iyi edici ve kanser hücre invazyonları gibi patolojik süreçlerde dokuların yeniden yapılandırılmasında görev alırlar. Diğer taraftan anjiyogenezin tu?mo?r bu?yu?mesinde anahtar rol oynadığı bilinmektedir; malin ve malin olmayan birc?ok hastalıg?ın tedavisinde anjiyogenezi inhibe eden doğal ve sentetik ilac?ların klinik kullanımları ile ilgili araştırmalar yapılmaktadır. Bu proje kapsamında çalışma materyali olarak gaz kromatografisi ve gaz kromatografisi/kütle spektrometrisiyle bileşiminin Avrupa Farmakopesi kalitesinde olduğu doğrulanan L. latifolia uçucu yağı (Spica aetheroleum) kullanılmıştır. Bu uçucu yağ ile in vitro olarak MMP-2 ve 9 enzimleri üzerine spektrofotometrik yöntemle; tavuk embriyosu kullanarak da in vivo olarak anjiyogenez ve antienflamatuvar etkisi karşılaştırmalı olarak ilk defa değerlendirilmiştir. Sonuç olarak 0,4 mg/mL konsantrasyonda MMP enzim inhibisyon etkisi olmadığı ve antianjiyogenik etkisinin ise skorlama sistemine göre zayıf olduğu bulunmuştur.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmakognozi Anabilim Dalı, Kayıt no: 382272, İstanbul kekiği, Origanum vulgare subsp. hirtum (Link) Ietswaart Marmara bölgesinde doğal olarak yetişen bir aromatik bitkidir ve yaygın olarak kullanılan kekiktir. Bu çalışmanın amacı Eskişehir koşullarında yetiştirilen İstanbul kekiğinin drog, uçucu yağ verimi ve uçucu yağ içerikleri, verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesidir. Bu amaçla Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen timol ve karvakrol içerikleri farklı olduğu düşünülen iki çeşit adayı ile 2015 üretim yılında tesadüf blokları deneme desenine göre 8 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Avrupa Farmakopesinde tanımlandığı şekliyle hasat, kurutma ve uçucu yağ eldesi gerçekleştirilmiş, ardından Gaz Kromatografisi (GK) ve Gaz Kromatografisi/Kütle Spektrometrisi (GK/KS) kullanılarak uçucu bileşiklerin kimyasal analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada timol (T) ve karvakrol (K) oranlarının farklı olduğu düşünülen iki çeşit adayının tüm ölçüm ve analizleri ayrı ayrı yapılmıştır. T ve C yeşil herba verimleri sırasıyla 1265 kg/da ve 906 kg/da olarak, kuru herba verimleri ise sırasıyla 466 kg/da ve 315 kg/da olarak bulunmuştur. T çeşit adayının bitki boyu ortalama 72.1 cm iken C çeşit adayının 61.3 cm ölçülmüştür. Uçucu yağ oranları T çeşit adayında ortalama % 5.19 iken C çeşit adayında % 6.9 bulunmuştur. Yapılan uçucu yağ analizlerinin sonucunda, C çeşit adayında karvakrol miktarı % 78.2-81.8, timol miktarı % 0.1-0.4; T çeşit adayında ise ortalama karvakrol miktarı % 69.3-83.1, timol miktarı eser miktarla % 9.7 arasında bulunmuştur.

Çörek otu ve nane yağı yurdumuzda çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Rinosinüzit ve alerjik rinit tedavisi bu kullanım alanları arasındadır. Bu çalışmada, çörek otu ve tıbbi nane uçucu yağının inhalasyon yolu ile sinüs mukozasına ulaşım miktarının araştırılması hedeflendi. Toplam 18 adet rat, her grupta 6 adet rat olacak şekilde randomize 3 gruba ayrıldı. Grup 1; çörek otu uçucu yağ, grup 2; nane uçucu yağ grubu, grup 3; kontrol grubu olarak adlandırıldı. Çörek otu uçucu yağı; % 4 (h/h), nane uçucu yağı; % 1 (h/h) oranlarında kaynamış distile su ile karıştırılarak 20*20*25 santimetre ölçülerinde kapalı sistem cam fanus içerisine yerleştirildi. Grup 1 ve 2 kapalı sistem cam fanus içerisinde uçucu yağa 20'şer dakika inhalasyona maruz bırakıldı. Ratlar dekapite edilerek sinüs diseksiyonu yapıldı. Cam örneklem şisesi içerisindeki sinüs mukozasından uçucu bileşenlerin adsorpsiyonu için Tepe Boşluğu Katı Faz Mikroekstraksiyon (TB-KFME) yöntemi kullanıldı. Adsorbe edilen uçucu yağ bileşenleri GK-KS yöntemi ile tespit edildi. Çörek otu uçucu yağı inhalasyonuna maruz bırakılan ratların sinüs mukozasında α-pinen temel bileşen olarak tespit edildi. Nane uçucu yağı inhalasyonuna maruz bırakılan sıçanların sinüs mukozasında 1,8- sineol temel bileşen olarak tespit edildi. Çörek otu ve nane uçucu yağının inhalasyon yolu ile kullanımında sinüs mukozasına ulaşım miktarının araştırılmasını amaçladığımız bu çalışmada, inhalasyon yolu ile kullanıldığında, her iki uçucu yağın, sinüs mukozasına ulaştığı gösterilmiştir. Topikal etkinliği bir çok kinik araştırmada gösterilmiş ve yıllardır tedavi alanında güvenle kullanılan ilaçlara benzer şekilde, antienfektif, antioksidan ve antiallerjik etkinliği gösterilmiş olan çörek otu ve nane uçucu yağının da topikal uygulama ile kullanımının tedavide başarılı sonuçlar vereceği kanaatindeyiz. Çalışmamızın bu konudaki yapılacak farmakolojik, toksikolojik ve sonrasında klinik çalışmalar için de öncülük edebileceği kanaatindeyiz. Cumin and peppermint essential oil were used for various purposes in our country. Treatments of rhinosinusitis and allergic rhinitis are among these purposes. In this study, we aimed to investigate the amount of black cumin and peppermint essential oil that can reach to sinusal mucosa via inhalation. Eighteen rats were randomized into 3 groups that contain 6 rats in each group. The first group; black cumin essential oil, the 2nd group; peppermint essentai oil and the 3rd group is named as control group. Cumin essentail oil is mixed with distilled water in the ratio of 4% (h/h) and peppermint essential oil is mixed with distilled water in the ratio of 1% (h/h). Afterwards they were stored in a closed glass lantern in the size of 20*20*25 cm. First and the 2nd groups were exposed to volatile oils in the aforementioned glass lanterns for 20 minutes. Afterwards rats were decapitated and subsequently sinus dissections were performed. Solid Phase Microextraction (SPME) method was implemented for adsorption of essential components stems from the sinusal mucosa in the glass sampling bottle. The essential oil components were detected by GK-KS method. α-pinen was detected as the main component in the sinusal mucosa of the rats that were exposed to cumin essential oil inhalation. 1,8- sineol was detected as the main component in the sinusal mucosa of rathat that were exposed to peppermint essential oil inhalation. It is shown that both of the essential oils reach to sinusal mucosa via inhalation in this study that we aimed to investigate the amount of cumin and peppermint essential oils via inhalation. In conclusion, cumin and peppermint essential oils have been already shown to be anti-infectious, antioxidant and antiallergic similar to the medications that have been already found to be topically effective in many clinical studies and safely implemented in treatment for years. Therefore, we think that their topical application might yield successful therapeutic results. It is expected that our study would facilitate further pharmacology, toxicology and clinicial studies. 76

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmakognozi Anabilim Dalı, Kayıt no: 384609, Çalışmanın kapsamında endemik Achillea sivasica Çelik & Akpulat bitkisinin uçucu yağ ve ekstreleri üzerinde fitokimyasal ve biyolojik aktivite araştırmaları gerçekleştirildi. Bitkinin çiçek, yaprak ve kök kısımlarından uçucu bileşenleri elde edilerek Gaz Kromatografisi/Kütle Spektrometrisi ve Gaz Kromatografisi-Alev İyonlaşma Dedektörü teknikleri ile kimyasal kompozisyonları aydınlatıldı. Bitki kısımlarından elde edilen uçucu yağlarda toprak üstü kısım, çiçek ve yaprakta sırasıyla -pinen (%11.5, %9.3, %6.7), -pinen (%7.0, %3.0, %6.9) , 1,8 sineol (%18.0, %22.1, %6.7) ve kafur (%7.6, %4.1, %9.0), -bisabolol (%7.5,% 4.3, %6.6), germakren D (%4.8, %3.5, %2.0) ve ?-ödesmol (%3.1, %3.9, %3.6) ana bileşikler olarak tespit edildi. Çiçek ve yaprak sabit yağ asitlerin arasında linoleik (%26.9, %16.9), linolenik (%13.2, %56.2), oleik (%20.9, %3.9) ve palmitik asit (%22.2, %17.3) ana bileşik olarak saptandı. Enantiomer bileşiklerin enantiomerik oranları ana bileşikler dikkate alınarak şiral kolonda araştırıldı. Bitkiden farklı polaritedeki çözücüler ile elde edilen ekstrelerde toplam fenol ve toplam flavanoid bileşenlerin miktarları değerlendirildi. Uçucu yağ ve ekstrelerin antioksidan ve antitirozinaz etkileri in vitro deneylerde araştırıldı. Metanol ve etil asetat ile elde edilen yaprak ekstrelerin lipit peroksidasyonu inhibe etme özelliği (AOA%: MeOH 53.9, EtAc 55.8), bakır indirgeme kapasitesi (TE mM: MeOH 0.94, EtAc 0.46) ve antitirozinaz (KAE mg/g: MeOH 5.5, EtAc 6.2) etkilerinin en yüksek olduğu tespit edildi. Bu çalışma Achillea sivasica bitkisi üzerinde yapılan ilk fitokimyasal ve biyolojik aktivite araştırmasıdır.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmakognozi Anabilim Dalı, Kayıt no: 384606, Türkiye'nin endemik bitkisi olan Tanacetum haussknechtii (Bornm.) Grierson üzerinde kimyasal kompozisyon ve biyolojik aktivite araştırması gerçekleştirildi. Bitkinin sap-yaprak, çiçek ve kök kısımlarından hidrodistilasyon yöntemi ile uçucu yağları elde edilerek kompozisyonları Gaz Kromatografisi/Kütle Spektrometrisi ve Gaz Kromatografisi-Alev İyonlaşma Dedektörü teknikleri ile araştırıldı. Ana bileşikler olarak sap-yaprak ve çiçek uçucu yağlarında borneol (%17.2, %20.5) ve a-pinen (%14.5, %12.3), kök uçucu yağında ise geranil izovalerat (%41.6) bulundu. Yağlardaki a-pinen, b-pinen, sabinen, terpinen-4-ol, borneol, limonen, transpinokarveol enantiomer bileşiklerin enantiomer oranları şiral kolonda tespit edildi. Bitkinin topraküstü kısmından Folch metodu ile sabit yağ asitleri elde edilerek kompozisyonları gaz kromatografi yöntemiyle araştırıldı. Palmitik (%25.5), linoleik (%17.6) ve linolenik (%25.4) asit ana bileşikler olarak saptandı. Bitkinin farklı kısımlarından metanol, etilasetat ve su kullanılarak maserasyon yöntemiyle elde edilen ekstrelerde toplam fenolik ve toplam flavonoit bileşiklerin miktarları spektrofotometrik olarak tayin edildi. Uçucu yağ ve ekstrelerin in vitro deneylerde serbest radikal süpürme ve lipit peroksidasyonunu inhibe etme etkileri araştırılarak antioksidan aktiviteleri değerlendirildi. İnce Tabaka Kromatografisi-Otografi ve Ellman metotlarıyla uçucu yağ ve ekstrelerin asetilkolinesteraz enzimi üzerine etkileri araştırıldı. Metanollü ekstreler ve çiçek kısmından elde edilen etilasetatlı ekstrenin BHT ve gallik Asit'e göre orta derecede antioksidan etkiye sahip olduğu tespit edildi, ancak uçucu yağlar uygulanan deney sistemlerinde antioksidan etkili görülmedi. AChE enzim deneylerinde ise ekstreler zayıf etkili görülürken, çiçek uçucu yağı galantamin ile kıyaslandığında orta derecede etkili olduğu saptandı.

1.ÖZETAmaç: Çalışmamızda; kozmetik ürünlerinde kullanılan bazı koruyucular ve uçucu yağların tek başına ve kombinasyonlarının antimikrobiyel ve mutajenik etkileri in vitro araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çay ağacı, ıtır, palmarosa uçucu yağları ile fenoksietanol + benzoik asit, fenoksietanol + kaprilil glikol, fenoksietanol + etilheksilgliserin ve benzil alkol koruyucularının tek başına ve kombinasyonlarının antimikrobiyel etki tayininde disk difüzyon ve sıvı mikrodilüsyon yöntemleri kullanılmıştır. Ames Microplate Fluctuation (MPF) testi ile mutajenik etki araştırılmıştır. Salmonella typhimurium TA 100 ve TA 98 suşları kullanılmıştır. Bulgular: Koruyuculardan benzil alkolün bakterilere karşı; fenoksietanol + benzoik asidin ve fenoksietanol + kaprilil glikolün ise mayalara karşı en yüksek antimikrobiyel etkiyi gösterdiği saptanmıştır. Uçucu yağlardan palmarosa ve çay ağacı bakterilere karşı; palmarosa yağının ise mayalara karşı en yüksek antimikrobiyel etkiyi gösterdiği saptanmıştır. Benzil alkol + ıtır (32,59 mm/zon; MİK: %0,04) ve benzil alkol + palmarosa kombinasyonunun (33,46 mm/zon; MİK: %0,09 ) Staphylococcus epidermidis’e en yüksek antibakteriyel etkiyi gösterdiği; benzil alkol + palmarosa kombinasyonunun ise (36,00 mm/zon; MİK: %0,09) Candida guilliermondii’ye karşı en yüksek antifungal etkiyi gösterdiği saptanmıştır. Koruyucu ve uçucu yağların mutajenik etkiye sahip olmadığı (p≥0.05) belirlenmiştir.Sonuçlar: Uçucu yağlar koruyucular ile kombine edildiğinde; uçucu yağların koruyucuların antimikrobiyel etkisini arttırdığı görülmüştür. Uçucu yağların ve koruyucuların Salmonella typhimuriumTA 100 ve TA 98 suşlarına karşı mutajenik aktiviteye sahip olmadığı saptanmıştır.Anahtar Sözcükler: Kozmetik ürünler, koruyucular, uçucu yağlar, antimikrobiyel etki, Ames testi. SUMMARYAim: In our study; antimicrobial and mutagenic effects of some preservatives and essential oils alone and in combination were investigated in vitro. Materials and Methods: The antimicrobial effect of tea tree, geranium, palmarosa essential oils and phenoxyethanol + benzoic acid, phenoxyethanol + caprylyl glycol, phenoxyethanol + ethylhexylglycerin and benzyl alcohol preservatives both alone and in combination with was detected by using disc diffusion and broth microdilution assay. Mutagenic effect was investigated with the test of Ames Microplate Fluctuation (MPF) by using Salmonella typhimurium TA 100 and TA 98 strains.Results: Among the preservatives benzyl alcohol against bacteria; phenoxyethanol + benzoic acid and phenoxyethanol + caprylyl glycol against yeasts showedthe highest antimicrobial activity. Palmarosa oil was found the most effective essential oil against yeast; while palmarosa and tea tree essential oils showed the highest antimicrobial activity against the bacteria. It was found that, combinations of benzyl alcohol + geranium (32,59 mm / zone; MIC: 0,04%) and benzyl alcohol + palmarosa (33,46 mm / zone; MIC: 0,09%) showed the highest antibacterial effect on Staphylococcus epidermidis; while combination of benzyl alcohol + palmarosa (36,00 mm/zone; MIC: %0,09)showed the highest antifungal activity against Candida guilliermondii . It was determined that preservatives and essential oils have no mutagenic effect. Conclusion: When the essential oils were combined with preservatives; the essential oils were seen to increase the antimicrobial effect of preservatives. The essential oils and preservatives have no mutagenic activity against Salmonella typhimurium TA 100 and TA 98strains.Keywords: Cosmetics, preservatives, essential oils, antimicrobial effect, Ames test

TEZ10381 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2016. Kaynakça (s. 39-46) var. xiii, 52 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Bu çalışmada, 10ºC’de, farklı sürelerde (yeni hasat, 6 ay, 9 ay ve 12 ay) depolanmış anason (Pimpinella anisum L.) tohumlarının uçucu yağ oranları ve uçucu yağın aroma bileşimi üzerine depolama süresinin etkisi araştırılmıştır. Anason tohumlarından uçucu yağ Su Buharı Distilasyonu tekniği ile elde edilmiştir. Uçucu yağdan aroma bileşiklerinin tanımlanmasında GC-MS, miktarlarının belirlenmesinde ise GC-FID cihazı kullanılmıştır. Anasonda uçucu yağ oranı en yüksek yeni hasatta %2 ve bunu takiben 6 ay depolananda %1.7, 9 ay depolananda %1.5 ve 12 ay depolananda %1.4 bulunmuş ve depolama süresine bağlı olarak azalmıştır. Anason uçucu yağında yeni hasat ve 6 ay depolanmış anasonlarda toplamda 41 adet, 9 ay ve 12 ay depolanmış anasonlarda ise toplamda 43 adet aroma bileşiği tespit edilmiştir. Anason aromasında miktar olarak en önemli bileşikler transanetol, estragol, ?-himachalene, anisaldehit ve linalol olmuştur. Uçucu yağ oranı ve aroma bileşiklerinin miktarları depolama süresi arttıkça azalma göstermiştir. Aromadaki süreye bağlı azalma duyusal analizlerle de doğrulanmıştır. In this study, the change on the volatile oil yields and composition of anise seeds (Pimpinella anisum L.) which have been stored at 10ºC and in four different storage times (newly harvested, 6 months, 9 months and 12 months) have been investigated. Steam distillation technique was used to obtain essential oil from the anise seeds. GC-MS and GC-FID were used for identification and quantification of volatile compounds from essential oil, respectively. The highest essential oil content was obtained from the newly harvested anise seeds (2%), followed by 6 months (1.7%), 9 months (1.5%) and 12 months storaged (1.4%). Essential oil contents decreased prolonged storage periods. As a result of the analysis, total of 41 volatile compounds were identified in the newly harvested and 6 months stored anise seeds. Total of 43 volatile compounds were identified in 9 months and 12 months stored seeds. Trans-anethole, estragole, ?himachalene, anisaldehyde and linalool were quantitatively the most dominant compounds in the essential oil of the anise seeds. The essential oil yields and the content of aroma compounds were decreased over a longer storage period. In the term of storage periods, sensory analysis also confirmed the decrease in aroma. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FYL2015-5436.

Araştırmada Lavandula intermedia türüne ait 5 çeşit (Seguret, Abrial, Grasso, Dutch, Süper A) ve 1 ekotip (Akmeşe) lavanta kullanılmıştır. Çalışma tesadüf bloklarında deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak 2013 yılında yürütülmüştür. Denemede kullanılan lavandin çeşitlerinin özellikleri incelendiğinde en yüksek bitki boyu (86.1 cm) ve başaklı sap uzunluğu (58.67 cm) Süper A çeşidinden elde edilmiştir. En düşük bitki boyu Grasso çeşidinden (67.4 cm) ve en düşük başaklı sap uzunluğu Dutch çeşidinden (35.78 cm) elde edilmiştir. Çiçeklenme başlangıcı (01/07/2013) ve hasat tarihi (21/07/2013) bakımından en erkenci çeşit Seguret olmuştur.Araştırmada en yüksek yaş çiçek verimi Seguret (816.6 kg/da) en düşük Dutch (352.9 kg/da) çeşidinden elde edilmiştir. En yüksek drog çiçek verimi Grasso ( 341.3 kg/da) çeşidinden, en düşük drog çiçek verimi dutch (167.2 kg/da) çeşidinden elde edilmiştir. Uçucu yağ oranı bakımından en yüksek oran Grasso (% 9.13) çeşidinden, en düşük oran Seguret (% 4.93) ve Dutch (%4.93) çeşitlerinden alınmıştır. En yüksek uçucu yağ verimi Grasso (30.05 L/da), en düşük ise Dutch (6.28 L/da) çeşidinden elde edilmiştir. Five different varieties (Seguret, Abrial, Grasso, Dutch, Süper A) and one ecotype (Akmeşe) were used in the study. The project was designed according to Randomized Blocks with three replicates in 2013. When characteristics of Lavandin varieties were examined, the highest plant height and the highest fresh stem flower were obtained from Super A variety, 86.1 cm and 58.67 cm respectively. The lowest plant height was determined in Grasso variety (67.4 cm) and the lowest fresh stem flower was obtained from Dutch variety (35.78 cm). Seguret variety was determined as the earliest season variety according to date of blossom and harvest date, 1 July and 21 July, respectively. The highest and the lowest fresh flower yield was obtained from Seguret (816.6 kg da-1) and Dutch (352.9 kg da-1). We determined the highest drog flower yield in Grasso variety (341.3 kg da-1) and the lowest drog flower yield in Dutch variety (167.2 kg da-1). According to results of essential oil analysis, Grasso variety had the highest rate with 9.13 % and Dutch variety had the lowest rate with 4.93 %. The highest and lowest essential oil yield were obtained from Grasso and Dutch varieties, 30.05 l da-1 and 6.28 l da-1 , respectively. 58

Ülkemiz iklimsel ve coğrafik koşulları sayesinde dünyanın önde gelen narenciye üreticilerindendir. Özellikle portakal üretiminde ilk 10 ülke arasında yer alan Türkiye'de bu meyvenin üretim miktarı 2000'li yıllarda sürekli olarak 1 milyon tonun üzerinde seyretmiştir. Buna karşılık hem ülke içinde katma değere sahip ileri ürünlerin üretimi hem de ihracat yeterli seviyede değildir. Örneğin, TÜİK verilerine göre 2013/14 sezonunda 1,8 milyon tonluk arzın yalnızca 417 bin tonu ihraç edilmiş, geri kalanı yurt içinde kullanılmıştır. Kullanımın büyük bir bölümü meyve ve meyve suyu şeklindedir. Diğer yandan gıda, temizlik, kozmetik ve eczacılık gibi çok çeşitli alanlarda bitkisel kaynaklardan elde edilen bileşikler kullanılmaktadır. Portakalın da bir üyesi olduğu turunçgil türü meyveler ise içerdikleri bileşenler ve bunların miktarı bakımından oldukça ilgi görmektedir.Esansiyel yağ veya esans gibi adlarla da tanımlanabilen uçucu yağlar bitkilerin belirli bölgelerinde yer alan özelleşmiş hücrelerce üretilebileceği gibi bazen bitkinin tüm dokularında da üretilebilir. Bitkisel kaynaklardan uçucu yağların eldesi konusunda çok eski zamanlardan beri çalışılmaktadır. Destilasyon, ekstraksiyon, süperkritik akışkan teknolojilerinin yanı sıra soğuk veya sıcak baskı uygulamalarıyla da uçucu yağ üretimi gerçekleştirilmektedir.Uçucu yağlar başlıca üç tür bileşenden oluşur: Terpenler ağırlıklı olarak bulunan hidrokarbonlardır. Terpenoid adı da verilen ve aldehit, keton, alkol gibi kökler taşıyan oksijenli terpenler bir diğer bileşen sınıfıdır. Bunlar terpenlerden daha az bulunsa da uçucu yağın karakteristik özelliklerini sağlarlar. Ayrıca kükürt ve azot gibi elementleri içeren bileşenler de ayrı bir sınıfta değerlendirilir. Isı ve ışığa maruz kalan terpenler okside olarak özellikleri olumsuz etkiler. Uçucu yağların kullanıldığı süreçlerde olası bozulmaları önlemek için deterpenasyon adı verilen bir önişlem uygulanabilir. Bu işlemin süperkritik koşullarda gerçekleştirilmesi görece düşük maliyetli olması, çözücü geri kazanımı/giderimi gerektirmemesi ve kaliteli ürün vermesi sebebiyle tercih edilir. Süperkritik akışkanların sahip olduğu üstün özellikler ve sürecin denetim kolaylığı diğer olumlu yanlarıdır.Çalışmamızda soğuk baskı yöntemiyle üretilmiş portakal kabuğu yağı işlenmiştir. Yapılan GC-MS analizlerinde uçucu yağın %90-95'ini oluşturan limonenin süperkritik etanol ortamında katalitik reaksiyonu gerçekleştirilmiş ve ağırlıklı olarak p-simen bileşiği elde edilmiştir. Deneyler etanolün süperkritik noktası olan 240,7°C ve 6,137 MPa üzerindeki koşullarda Pt/Al2O3, Ni/Al2O3 ve Pd/Al2O3 katalizörleri kullanılarak, dolgulu yatak bir reaktörde gerçekleştirilmiştir. Kullanılan her bir katalizör için ortam sıcaklığının, basıncının ve reaksiyon süresinin verime olan etkisi incelenmiştir. Our country is one of the leading citrus producer in the world by means of climatical and geographical conditions. In Turkey that rank as in first ten country especially in orange producing, the producing amount of this fruit in 2000s continuously been above 1 million tonnes. Whereas both production of value-added further product inland and exportation is not sufficient. For instance, according the TUIK datas of 2013/14 season only 417 thousand tonnes of 1,8 million tonnes demand has been exported, the rest are used in domestic. A large part of usage is fruit and juice. On the other hand various fields like food, cleaning, cosmetic and pharmacy, the compounds are used obtained from herbals. The citrus type fruits also has orange as a member draw intense interest in that the compounds they contain and its quantities.Volatile oils that identifiabled names like essential oil or essence as can be produced by specialized cells takes place in a certain gland of plants, sometimes can be produced in all tissues of plant. Since the year dot have been studied about the obtain essential oils from herbals. Besides distillation, extraction, supercritical fluid technologies, with cold and hot pressure applies the essential oil production can be carried out.Essential oils are formed by three main components: Terpenes are hydrocarbons which are founded mainly. Oxygen-containing terpenes equipped with roots such as aldehyde, ketone and alcohol also called as terpenoid are another component class. Even these compounds found less than terpenes, provides the characteristic features of essential oils. Also sulfur and nitrogen like element containing components are evaluated in another class.Terpenes that exposured to heat and light oxidizes and negatively effect its features. For prevent the possible deformations in essential oils usage periods, a pretreatment called deterpenation is applied. This process prefered by the reason of carried out in supercritical conditions relatively low cost, not requiring solvent recovery/removal and top quality products. Superior property and ease of check are other positive aspects that belong the supercritical fluids.In our study orange peel oil processed which was produced by cold pressure technique. Catalytic reaction of limonene composed of 90-95% of the orange peel oil according to GC-MS analysis carried out in supercritical ethanol, and it was obtained the compound p-cimene mainly. The experiments carried out in a packed bed reactor using Pt/Al2O3, Ni/Al2O3 and Pd/Al2O3 catalysts in over supercritical conditions of ethanol that its critical points are temperature of 240,7°C and pressure of 6,137 MPa. The effects of reaction temperature, reaction pressure and reaction time on yield were investigated for each catalyst used. 158

Scrophularia L. (Scrophulariaceae) cinsi dünyada yaklaşık 207 takson, Türkiye'de 77 tür ve alttürle temsil edilmektedir. Bazı Scrophularia türleri halk arasında birçok hastalıkta kullanılmaktadır. Bu çalışmada Scrophularia kotschyana Benth, Scrophularia chrysantha Jaub et Spach, Scrophularia cinerascens Boiss, Scrophularia zuvandica Grossh, Scrophularia olympica Boiss bitkilerinin toprak üstü kısımları toplanmış, Clevenger cihazında su distilasyonu yöntemiyle uçucu yağlar elde edilmiştir. Elde edilen uçucu yağların analizi gaz kromatografisi-kütle spektrometrisi (GC-MS) ile gerçekleştirilmiştir. Aynı bitki türlerinin uçucu bileşenleri SPME-GC-MS-FID tekniği ile çalışılarak, sonuçlar karşılaştırılmıştır. Uçucu yağ verimlerinin %0.10 ve %0.16 arasında olduğu tespit edilmiştir. S. cinerascens'e ait uçuçu yağda ana bileşen olarak; Clevenger yöntemine göre nonanal, fitol ve 2(E)-nonenal; SPME yöntemine göre ise izovaleraldehit, 1-hekzanol, hekzanal ve 2-etilfuran bulunduğu tespit edilmiştir. S. zuvandica'ya ait uçuçu yağda ana bileşen olarak; Clevenger yöntemine göre linalol ve karvakrol; SPME yöntemine göre ise izovaleraldehit, tiglik aldehit ve 3-Z-hekzenol bulunduğu tespit edilmiştir. S. olympica'ya ait uçuçu yağda ana bileşen olarak; Clevenger yöntemine göre fiton, fitol ve vinilamilkarbinol; SPME yöntemine göre ise ökaliptol, β-pinen ve sabinen bulunduğu tespit edilmiştir. S. chrysantha'ya ait uçuçu yağda ana bileşen olarak; Clevenger yöntemine göre linalol, karvakrol ve vinilamilkarbinol; SPME yöntemine göre ise 2-etilfuran, hekzanal ve izovaleraldehit bulunduğu tespit edilmiştir. S. kotschyana'ya ait uçuçu yağda ana bileşen olarak; Clevenger yöntemine göre fiton, fitol ve vinilamilkarbinol SPME yöntemine göre ise izovaleraldehit, hekzanal ve 2-etilfuran bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca elde edilen uçucu yağlar agar difüzyon kuyucuk metoduyla antibakteriyel aktivite yönünden araştırılmış, tüm uçucu yağların antitüberküloz aktiviteye, S. zuvandica ve S. cinerascens bitkilerine ait uçucu yağların ise antifungal aktiviteye de sahip olduğu tespit edilmiştir. Scrophularia L. genus (Scrophulariaceae) is represented by 207 taxon 77 species and subspecies in Turkey. Some Scrophularia species are used in folk medicine for the treatment of many diseases. With recent studies antiinflammatory effective phenylethanoid glycosides, iridoid glycosides and saponins were isolated from Scrophularia species. In this study aerial parts of Scrophularia kotschyana Benth, Scrophularia chrysantha Jaub et Spach, Scrophularia cinerascens Boiss, Scrophularia zuvandica Grossh, Scrophularia olympica Boiss were collected, the essential oils of the plants were gained by using hydro-distillation method at Clevenger apparatus. The essential oils were analysed with using GC-MS. The same specieses essential components were studied with the technique of SPME-GC-MS-FID and the results were compared. The yield of essential oils were seen between %0.10 and %0.16. The major compounds of essential oil which gained from S. cinerascens are nonanal, phytol and 2(E)-nonenal for the method of Clevenger and isovaleraldehyde, 1-hekzanol, hexanal and 2-etylfuran for the method of SPME. The major compounds of essential oil which gained from S. zuvandica are linalool and carvacrol for the method of Clevenger and tiglic aldehyde, 3(Z)-hexenol and isovaleraldehyde for the method of SPME. The major compounds of essential oil which gained from S. olympica are phyton, phytol and vinylamylcarbinole for the method of Clevenger and eucalyptol, β-Pinene and sabinene for the method of SPME. The major compounds of essential oil which gained from S. chrysantha are linalool, carvacrol and vinyl-amyl-carbinole for the method of Clevenger and hexanal, isovaleraldehyde and 2-etylfuran for the method of SPME. The major compounds of essential oil which gained from S. kotschyana are phyton, phytol and vinylamylcarbinole for the method of Clevenger and hexanal, 2-etylfuran and isovaleraldehyde for the method of SPME. Also the essential oils reserched by using agar well diffusion method for antibacterial activity. It was identified that all of the essential oils have anti-tuberculosis activity and the essential oils gained from S. zuvandica and S. cinerascens have anti-fungal activity too. 75

Mikroenkapsülasyon, gıda sektöründe sıvı, katı ve gaz bileşenlerin gıda saflığında kaplama materyalleri ile ince bir film içinde tutulmasında kullanılan bir tekniktir. Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) yapısındaki fenolik bileşiklerden dolayı tıbbi açıdan yaygın olarak kullanılan bir bitkidir. Biberiye uçucu yağı antimikrobiyal, antioksidan ve radikal süpürme aktiviteleri göstermektedir.Mikroenkapsülasyon tekniği ile uçucu yağlar ve bu yağlarda bulunan antioksidan bileşenlerin kapsüllenmesi ile elde edilen mikrokapsüller, serbest uçucu yağlara kıyasla çevre şartlarına daha dayanıklı, daha kararlı yapıda, midede sınırlı sindirilebilen, ince bağırsaktan daha yavaş emilip, kalın bağırsaktan daha hızlı salınan yapılara dönüşmekte, ayrıca serbest uçucu yağlara kıyasla gıdada bulunan diğer bileşenlerle daha az etkileşime girmektedir.Çalışmanın amacı aljinat-nişasta ile mikroenkapsüle edilmiş biberiye uçucu yağının in vitro antioksidan özelliği ve salım özelliklerinin in vivo intestinal sistemini taklit eden mimik bir sistemde in vitro olarak incelenmesidir. Doğal antioksidanlar olarak kullanılan Biberiye (Rosmarinus offcinalis L.) uçucu yağı duvar materyali olarak aljinat/nişasta kullanımıyla mikroenkapsüle edilmiştir. Optimum mikrokapsüller, % 2,0 (w/v) sodyum aljinat, % 7,0 (w/v) biberiye uçucu yağı, % 1,0 (w/v) nişasta ve % 1,0 (w/v) CaCl2 çapraz bağlama ajanı kullanılarak hazırlanmıştır.Mikroenkapsülasyon etkinliği % 87,16 olarak belirlenmiştir. Nişasta kullanılarak ve nişasta kullanılmadan hazırlanmış olan mikrokapsüllerden biberiye uçucu yağının salım özellikleri 240 dk boyunca takip edilmiştir ve salınan uçucu yağ oranı doğrusal olarak değişmiş olup sırasıyla % 55,38 ve % 64,44 olarak tespit edilmiştir. Mikroenkapsüle edilmiş biberiye uçucu yağının 240 dk sonunda serbest uçucu yağa göre sırasıyla % 86,43 ve % 72,67 oranında DPPH ve ABTS süpürme gücüne sahip olduğu saptanmıştır. Optimize koşullar altında kırık ya da çatlak olmayan düzensiz yüzey alanlarına sahip küresel mikrokapsüller elde edilmiştir ve gözlenen ortalama çap 500-1000 μm'dir. Microencapsulation is a technique used for the entrapment of a thin film with coating materials in the liquid droplets, the solid particles or gas components. Rosemary (Rosmarinus officinalis L.) is extensively used as medicinal plant due to its phenolic compounds. Rosemary essential oils have shown that antimicrobial, antioxidant, radical scavenger activities.Microcapsules of essential oils obtained with microencapsulation technique are more resistant to conditions shows good stability in the stomach; they slow absorption and limited digestible in the intestinal system, released easily in the large intestine as compared to those in free form. Microencapsulated essential oils also interacts with other components, compared to free form.The aim of this study is to determine the in vitro antioxidant properties and release properties of rosemary essential oil which encapsulated using alginate-starch in the system that simulates the in vivo intestinal system. Rosemary (Rosmarinus offcinalis L.) essential oil which used as natural antioxidants microencapsulated using alginate/starch as coating materials. Optimum microcapsules were prepared with 2,0 % (w/v) sodium alginate, 7,0 % (w/v) rosemary essential oil, 1,0 % (w/v) starch and cross-linked with 1,0% (w/v) CaCl2.Microencapsulation efficiency was determined as 87,16 %. The release properties of rosemary essential oil from the microcapsules which used starch and without starch were followed for 240 minute and released essential oil ratio changed linearly with time, 55,38 % and 64,44 % respectively. It was found that compared to free essential oil the microencapsulated essential oil has the 86,43 % and 72,67 % DPPH and ABTS scavenging activity respectively. Microcapsules obtained under optimized conditions presented a spherical shape with irregular surfaces and no fissures or cracks, and the mean diameter observed was 500-1000 μm. 83

Bu çalışma Zahter (Thymbra spicata L. var. spicata) uçucu yağının farklı yerleşim sıklığında beslenen Japon bıldırcınlarında performans, antioksidan potansiyel, bağırsak mikroflorası ve et kalitesine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, Mustafa Kemal Üniversitesi Samandağ Meslek Yüksekokulu Kanatlı Uygulama Ünitesi'nde canlı ağırlık bakımından seleksiyona tabii tutulmuş 7 günlük yaşta, toplam 300 adet Japon bıldırcın (Coturnix coturnix japonica) civcivi kullanılmış ve çalışma 28 gün sürdürülmüştür. Japon Bıldırcın civcivi her biri 5 tekerrür ve 50 civcivden oluşan 6 gruba ayrılmış olup, denemede kontrol grubuna ek olarak yoğun yerleşim sıklığı oluşturulup yalnızca temel rasyonla beslenen yoğun kontrol (YYS-KONT) grubu ile yoğun yerleşim sıklığı oluşturulup temel rasyona 10 mg/kg Avilamisin katılarak oluşturulan antibiyotik (YYS-ANT) grubu ve farklı dozlarda (200-400-600 mg/kg) uçucu yağ (YYS-T1, T2, T3) eklenerek oluşturulan gruplar bulunmaktadır. Araştırmada kontrol grubundaki bıldırcınlar, 50x100 cm ebatlarındaki kafeslerde kafes alanı 160 cm2/bıldırcın şeklinde, yoğun yerleşim sıklığı ise 90 cm2/bıldırcın kafes alanı şeklinde yerleştirildi. Çalışma sonunda, negatif kontrol grubu (YYS-KONT) hariç tüm gruplarda canlı ağırlık artışı sağlanmıştır. Yem tüketiminde (YT) gelişme ve yemden yararlanma oranları (YYO) incelendiğinde, farkın istatistiki açıdan önemli olduğu (P

Bu araştırma içme suyuna farklı düzeylerde ilave edilen esansiyel yağ karışımlarının (nane+kekik+ardıç+biberiye) broylerlerde besi performansı, karkas özellikleri ve bazı iç organ ağırlıkları üzerine etkisini araştırmak için yapılmıştır. 42 günlük deneme süresinde 1 günlük yaşta 276 adet erkek ve dişi broyler civciv kullanılmıştır. Deneme her biri 69 civcivden oluşan 1 adet kontrol, 3 adet deneme olmak üzere toplam 4 grup halinde yürütülmüştür. Her grup 23 civcivden oluşan 3 alt gruba ayrılmıştır.Araştırmada kontrol grubu içme sularına herhangi bir katkı ilave edilmemiştir. Deneme grupları içme sularına sırasıyla 0.1 ml/L, 0.2 ml/L ve 0.3 ml/L esansiyel yağ karışımı ilave edilmiştir. Deneme rasyonları izokalorik ve izonutrojenik olarak hazırlanmıştır. Hayvanlara yem ve su ad-libitum verilmiştir. Araştırmada deneme gruplarına 1-14. güne kadar HP %23: ME 3000 kcal/kg, 15- 35. güne kadar HP %21 : ME 3100 kcal/kg ve 36- 42.güne kadar ise HP %19 : ME 3200 kcal/kg içeren rasyonlar verilmiştir. 42 günlük araştırmada; Kontrol, Grup I, II ve III'ün ortalama canlı ağırlıkları sırasıyla 2387.61, 2308.00, 2358.57 ve 2365.07 g, ortalama günlük canlı ağırlık artışı 55.79, 53.92, 55.09 ve 55.25 g, ortalama günlük yem tüketimi 104.85, 106.47, 103.47 ve 105.50 g, ortalama yemden yararlanma oranı; 1.88, 1.98, 1.88 ve 1.91 olarak bulunmuştur (P>0.05).Araştırma sonunda, kontrol grubuna göre diğer deneme gruplarında canlı ağırlık, canlı ağırlık artışı, yem tüketimi, yemden yararlanma oranı, karkas özellikleri ve bazı iç organ ağırlıkları bakımından istatistiksel olarak farklılık bulunmamıştır (P >0.05)Bu çalışmada broyler içme sularına 0,3 ml/L'ye kadar esansiyel yağ karışımı (Nane+Kekik+Ardıç+Biberiye) ilavesinin performansa herhangi bir olumsuz etkisi olmadan güvenle kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. This experiment was carried out to determine the effects of supplementation different levels essential oil mixed (mint+thyme+thrush+rosemary) in drinking waters on growing performance, carcass yield and some internal organs weight in broilers. A total of 276 daily broiler male and female chicks were used in this experiment. They were divided into one control group and three treatment groups each containing 69 chicks. Each groups was divided into three subgroups each containing 23 chicks. The control group was fed with unsupplemented drinking water. The drinking waters of treatmant groups were supplemented with 0.1 ml/L, 0.2 ml/L ve 0.3 ml/L essential oil mixed, respectively. This experiment was conducted 42 days. Experimental diets were maintained isocaloric and isonitrogenous. Chicks had access to feed and water ad-libitum. The ME and CP levels of the diets from 1-14 days of age 3000 kcal/kg and 23 %, 15-35 days of age 3100 kcal/kg and 21 % and 36-42 days of age 3200 kcal/kg and 19 %, respectively. At the experiment average body weight of control group, the first, second and third treatment groups were found as 2387.61, 2308.00, 2358.57 and 2365.07 g; average daily body weight gain 55.79, 53.92, 55.09 and 55.25 g; average daily feed consumption 104.85, 106.47, 103.47 and 105.50 g and feed consumption ratio 1.88, 1.98, 1.88 and 1.91 respectively during 42 days period. At the end of the study there were no statistically differences in body weight, body weight gain, feed consumption, feed consumption ratio, carcass traits and some internal organs compared with control groups (P >0.05). In this experiment, it is concluded that essential oil mixed (mint+thyme+thrush+rosemary) could be used safely in broilers drinking waters up to 0,3ml/L without negative effects on performance. 60

Günümüzde doğal kaynaklı ürünlere ilginin artmasıyla bilimsel alanda bu yöndeki çalışmalar da hız kazanmıştır. Uçucu yağlar, eski çağlardan günümüze kadar kullanılagelen aromatik sıvılardır. Koku, tat maddesi olarak kullanımlarının dışında farklı biyolojik aktiviteleri nedeniyle sağlık alanında da kullanımları bulunmaktadır. Ferula L. cinsi Apiaceae familyasının en önemli cinslerinden biridir. Türkiye'de 17, Asya'da 177, dünyada ise 180-185 türü bulunmaktadır.Bu çalışmada Ferula hermonis Boiss., F. brevipedicellata Peşmen ex M. Sağıroğlu & H. Duman ve F. rigidula DC. uçucu yağlarının analizleri eş zamanlı olarak GK ve GK/KS ile gerçekleştirilmiştir. F. brevipedicellata ve F. rigidula uçucu yağlarının ana bileşikleri α-pinen (%68.9 ve %73.0, sırasıyla), β-pinen (%5.3 ve %4.0, sırasıyla) ve naftalen (%4.3 ve %8.5, sırasıyla); F. hermonis uçucu yağının ana bileşikleri ise α-pinen (%64.1), naftalen (%8.3) ve trans-verbenol (%4.8) olarak belirlenmiştir. Uçucu yağların mikrodilüsyon yöntemi ile antimikrobiyal aktiviteleri belirlenmiş, mikroorganizmalara göre değişen orta ya da zayıf derecede aktivite tespit edilmiştir. DPPH● radikali ile yapılan serbest radikal süpürücü etki tayini sonucunda uçucu yağların 0.5 mg/mL ve daha düşük konsantrasyonlarda antioksidan aktivite göstermediği saptanmıştır. Uçucu yağların sağlıklı bir hücre hattı olan NIH3T3'e (ATCC® CRL-1658™, fare embriyonik fibroblast hücreleri) karşı sitotoksisiteleri belirlenmiştir. Aktivite deneyleri ve sitotoksisite testi sonucunda umut vadedebileceği düşünülen F. rigidula uçucu yağına uygulanan Ames MPFTM 98/100 testi sonucunda, uçucu yağın test edilen dozlarda mutajenik olmadığı belirlenmiştir.Bu çalışma F. hermonis, F. brevipedicellata ve F. rigidula uçucu yağlarının antioksidan aktivite ve sitotoksisite; F. brevipedicellata ve F. rigidula uçucu yağlarının kimyasal bileşimlerinin belirlenmesi ve antimikrobiyal aktivite; F. rigidula uçucu yağının genotoksisite değerlendirilmesi açısından ilk olma özelliği taşımaktadır.Anahtar Kelimeler: Ferula sp., uçucu yağ, antimikrobiyal, antioksidan, NIH3T3, Ames MPFTM 98/100 Today with growing interest in natural products, works in this field also have gained momentum in the scientific field. Essential oils are aromatic liquid that have been used since ancient times. Besides being used as flavours and fragrances, they have been used in health care due to the different biological activities. The genus Ferula is one of the most important species of the Apiaceae family. It contains 17 species in Turkey, 177 in Asia and 180-185 in the world. In this study, analyses of essential oils of Ferula hermonis Boiss., F. brevipedicellata Peşmen ex M. Sağıroğlu & H. Duman ve F. rigidula DC. were simultaneously performed by GC and GC/MS. The main components of the essential oils of F. brevipedicellata ve F. rigidula were determined as α-pinen (68.9% and 73.0%, respectively), β-pinen (5.3% and 4.0%, respectively) ve naftalen (4.3% and 8.5%, respectively); the main components of the essential oils of F. hermonis were determined as α-pinen (64.1%), naftalen (8.3%) and trans-verbenol (4.8%). Antimicrobial activity of the essential oils was determined by microdilution method and according to results the essential oils have moderate or weak activity aganist microorganisms. The results of determination of free radical scavenging effects with DPPH● was showed that the essential oils have no antioxidant activity at 0.5 mg/mL and lower concentrations. The cytotoxicity of essential oils was determined aganist NIH3T3 (ATCC® CRL-1658™, mouse embriyonic fibroblast cell line) which is a normal cell line. The essential oil of F. rigidula, may be promising one according to the results of biological activity and cytotoxicity assays, was applied Ames MPFTM 98/100 test and it was determined that not mutagenic in tested doses. The study is the first investigation in terms of antioxidant activity and cytotoxicity of essential oils of F. hermonis, F. brevipedicellata and F. rigidula; antimicrobial activity and determination of chemical composition of essential oils of F. brevipedicellata and F. rigidula; evalution of genotoxicity of essential oil of F. rigidula.Keywords: Ferula sp., essential oil, antimicrobial, antioxidant, NIH3T3, Ames MPFTM 98/100 61

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmakognozi Anabilim Dalı, Kayıt no: 382303, Sinüzit antibiyotik tedavisi gerektiren en yaygın üst solunum yolu hastalıklarından biri olup genellikle bakteriyel enfeksiyon sonucu gelişmektedir. Son yıllarda antibiyotik dirençli enfeksiyonlardaki artış nedeniyle yeni ilaçların araştırılmasına yönelik çalışmalar önem kazanmıştır. Asırlardır antimikrobiyal etkilerinden dolayı özellikle gıda, kozmetik ve ilaç olarak kullanılan uçucu yağlar günümüzde yeni ilaç geliştirilmesinde önem taşır. Türkiye'de halk arasında sinüzit tedavisinde kullanılan Lamiaceae familyasına ait uçucu yağ bitkilerinden Lavandula stoechas L. (karabaş otu), Mentha spicata L. (bahçe nanesi, antep nanesi, kıvırcık nane) ve T. sipyleus subsp. sipyleus Boiss. var. sipyleus L. (kekik otu, keklik otu, limon kokulu kekik, nemamulotu, sater) bu tez kapsamında değerlendirilmiştir. Hidrodistilasyon yöntemi ile elde edilen uçucu yağların fitokimyası gaz kromatografisi-alev iyonizasyon detektörü (GK-AİD) ve gaz kromatografisi/kütle spektrometresi (GK/KS) yöntemleriyle belirlenmiştir. Uçucu yağların ve temel bileşenlerinin antimikrobiyal aktiviteleri sık rastlanan sinüzit patojenlerinden Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus ve Pseudomonas aeruginosa standart suşlarına karşı in vitro agar difüzyon, mikrodilüsyon ve buhar difüzyon antimikrobiyal yöntemleriyle çalışılmıştır. Lavandula stoechas, M. spicata, ve T. sipyleus uçucu yağlarının temel bileşenleri sırası ile kâfur (% 46.7), karvon (% 60.6) ve timol (% 66.2) olarak GK-AİD ve GK/KS teknikleri ile tespit edilmiştir. Yapılan denemelerin sonucunda agar difüzyon yönteminde 10 mg/mL uçucu yağ ve temel bileşen konsantrasyonunda 1.8 cm'ye kadar artan inhibisyon zon çapları elde edilmiştir. Mikrodilüsyon yönteminde çalışılan suşlara karşı test maddelerinin 0.16 ile 1.25 mg/mL arasında değişen konsantrasyonlarda etkili olduğu görülmüştür. Uçucu yağların ve temel bileşenlerin buhar fazlarının antimikrobiyal etkinlik denemelerinde ise Thymus türünün ve timol bileşeninin diğer uçucu yağlara ve bileşenlere oranla dikkate değer şekilde inhibisyon zonu oluşturduğu gözlenmiştir. Sonuç olarak halk arasında sinüzit tedavisi için kullanılan ve doğal ortamlarından temin edilen L. stoechas, M. spicata, ve T. sipyleus türlerinin sinüzit patojenlerine karşı antimikrobiyal etkili oldukları gösterilmiştir.

Apiaceae familyasından Seseli L. cinsine ait olan ve Türkiye'de yetişen iki farklı tür; Seseli gummiferum Pall. ex Sm. ve Seseli corymbosum Boiss. & Heldr. subsp. corymbosum üzerinde fitokimyasal ve biyolojik aktivite çalışılmalarının yapılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, bu türlerin uçucu yağları ve biyolojik etkileri incelenmiştir. Bu bitkiler üzerinde yapılmış çalışma sayısının az oluşu bizi bu araştırmaları yapmaya yöneltmiştir. İlk olarak S. gummiferum (SG) ve S. corybosum subsp. corymbosum'a (SC) ait örnekler toplanmış ve herbaryum örnekleri hazırlanmıştır. Toplanan örneklerden her birinin toprak üstü ve toprak altı kısımlarından, n-hekzan, etil asetat ve metanollü ekstreler hazırlanmış ve bu ekstreler İTK ile incelenmiştir. Bunun yanında her iki türün meyvelerinden Avrupa Farmakopesine (2010) uygun olarak hazırlanmış Clevenger cihazı ile yapılan hidrodistilasyon sonucu uçucu yağlar elde edilmiş, hem İTK hem de GC/MS ile içerikleri incelenerek karşılaştırılmıştır. Ayrıca elde edilen uçucu yağların biyolojik aktiviteleri MTT, NO ve PGE2 tayini, Nf-ĸB ve Western Blott yöntemleri kullanılarak araştırılmış ve disk difüzyon yöntemi ile antimikrobiyal etkileri de incelenmiştir. GC/MS sonuçlarına göre; S. gummiferum'un meyvelerinden elde edilen uçucu yağın bileşenlerinin % 95.1'i tayin edilerek ana bileşenler; germakren D (% 54.1), sabinen (% 22.4), ve bisiklogermakren (% 5.0); S. corymbosum subsp. corymbosum'un meyvelerinden elde edilen uçucu yağın bileşenlerinin % 93.7'si tayin edilerek, ana bileşenleri; β-fellandren (% 29.2), α-pinen (% 9.7), α-fellandren (% 8.2), germakren B (% 7.4), bisiklogermakren (% 6.6), β-pinen (% 4.8) ve mirsen (% 4.7) olarak tespit edilmiştir. Biyolojik aktivite çalışmalarında ise, SC ve SG uçucu yağları doza bağlı cevapta LPS ile stimüle edilen RAW 264.7 hücrelerindeki NO ve PGE2 üretimini ve bu mediatörlerin üretilmesine neden olan iNOS ve COX-2 enzimlerini ayrıca artan Nf-ĸB aktivitesini de önemli oranda inhibe etmiştir. Ancak, SC ve SG uçucu yağlarının antimikrobiyal aktivitesinde kayda değer bir sonuç elde edilememiştir. Bu çalışma, hem gelecekte yeni anti-inflamatuvar ajanların geliştirilmesine kaynak bilgi sağlaması ile öne çıkmakta, hem de çalışılan uçucu yağların önemli anti-inflamatuvar etkilerini de ortaya koymaktadır. The aim of this study is to perform the phytochemical and biological activity studies on Seseli gummiferum Pall. ex Sm. and Seseli corymbosum Boiss. & Heldr. subsp. corymbosum which are growing in Turkey, from Apiaceae family. Because of the fact that there are limited studies on these species, analysis of the essential oils and biological activity studies have been carried out in this research. First of all, the material of the S. gummiferum and S. corymbosum subsp. corymbosum as our working samples were collected from the nature and authentic samples were deposited in the Herbarium of Ankara University Faculty of Pharmacy. The n-hekzan, ethyl acetate and methanol extracts from the aerial parts and the roots of the each species were prepared. Then, these extracts were examined on thin layer chromatography (TLC). In addition, the essential oils of these species were obtained by hydrodistillation with a Clevenger type apperatus which is regulated according to the European Pharmacopoeia (2010). The composition of the oils were examined on TLC and then analyzed on GC/MS for the comparison of the oils composition. Moreover, the biological activity of the oils have been investigated by the methods of MTT, NO and PGE2, Nf-ĸB and Western Blotting; besides determination of the antimicrobial activity. Regarding to the GC/MS results; in total 29 compounds were characterized representing % 95.1 of the oil of the fruits from S. gummiferum. Germacrene D (% 54.1), sabinene (% 22.4) and bicyclogermacrene (% 5.0) were the major components in SG oil. On the other hand, in total 36 compounds were characterized representing % 93.7 of the fruits oil from S. corymbosum subsp. corymbosum. The main constituents were determined as β-phellandrene (% 29.2), α-pinene (% 9.7), α-phellandrene (% 8.2), germacrene B (% 7.4), bicyclogermacrene (% 6.6), β-pinene (% 4.8) and mircen (% 4.7). In the biological activity studies, the essential oils of the species inhibited production of NO and PGE2, iNOS and COX-2 enzymes, and Nf-ĸB in RAW 264.7 cells stimulated with LPS depend on the concentration. Nevertheless, the screening of the antimicrobial activity of the oils have no satisfied results. Therefore, this study provides important information regarding to use of the oils as a candidate agents against inflammatory disorders and the result related to this activity was debated in this work. 104

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmasötik Botanik Anabilim Dalı, Kayıt no: 383429, Bu çalışmada Apiaceae (Umbelliferae) familyasına ait Türkiye'de doğal olarak yetişen biri endemik ve tehlike kategorisi (EN) olmak üzere iki monotipik tür olan Crenosciadium siifolium Boiss. et. Heldr. ve Glaucosciadium cordifolium (Boiss.) Burtt. & Davis, farmasötik botanik yönden araştırılmış ve bu türlerin morfolojik, anatomik, palinolojik özellikleri ayrıntılı olarak ışık ve taramalı elektron mikroskobunda (SEM) ortaya konmuştur. Kimyasal çalışmalarımızda ise bitkilerin yağ verimleri belirlenip, uçucu yağ analizleri yapılarak, antimikrobiyal etkilerine bakılmıştır. Türlerin morfolojik özelliklerini belirlemek amacıyla genel görünüşleri, çiçek durumu, tek çiçek, meyve ve meyveye ait kısımlar çizilmiş, doğal ortamlarında çekilen fotoğraflarıyla birlikte verilmiştir. Ayrıca meyve yüzeylerinin mikromorfolojik özellikleri taramalı elektron mikroskobunda (SEM) incelenmiştir. Anatomik çalışmalarda bitkilerin gövde, yaprak ve meyvelerinden alınan kesitlerle iç yapısı aydınlatılmıştır. Her iki türde de gövdeler yuvarlak ve çizgilidir. C. siifolium 'da iletim demetleri 13-17, G. cordifolium'da ise 17-24 adet olup, halka şeklinde düzenlenmiştir. C. siifolium'da öz boşken, G. cordifolium'da öz doludur ve yer yer salgı kanalı içerir. C. siifolium'da yaprak bifasiyal, diğerinde monofasiyal tiptedir. C. siifolium merikarp anatomisi enine kesitte, beşgenimsi şekilde ve salgı kanalları çoktur. G. cordifolium'da merikarp eliptik şeklinde ve daha az salgı kanallıdır. C. siifolium polenlerinin şekli perprolat, diğerinin ise europlat-perprolattır ve her ikisi de rugulat ornemantasyona sahiptir. Kimyasal çalışmalarda bitkilerin toprak üstü kısımlarından, distilasyonu sonucu uçucu yağ elde edilmiş ve uçucu bileşiklerin GK ve GK-KS analizleri gerçekleştirilmiştir. C. siifolium'un uçucu yağ temel bileşenleri diterpen (% 35.9), ?-Pinen (% 19.9) ve (Z)-?-Osimen (% 9.8)'dir. G. cordifolium'un uçucu yağ ana bileşenleri ise Sabinen (% 42.1), ?- Pinen (% 17.1) ve ?-Fellandren (% 10.1)' dir. Antimikrobiyal çalışmalarda ise Klinik Laboratuvar Standartları Enstitüsü'ün (CLSI) standart protokollerine göre uçucu yağların antikandidal ve antibakteriyal etkileri 14 patojen mikroorganizmaya karşı denenmiştir.

Amaç: Acanthamoeba infeksiyonlarının tümüyle tedavi edilmesi bazı durumlarda oldukça zordur. Trofozoitler olumsuz koşullar altında kistleştiğinden yetersiz tedavide reinfeksiyon görülebilir. Bu nedenle Acanthamoeba infeksiyonuna karşı daha etkili ilaç arayışları devam etmektedir. Bu çalışmada Mentha x priperita L., Melissa officinalis L. ve Ocimum basilicum L. bitkilerinden elde edilen uçucu yağların Acanthamoeba castellanii kist ve trofozoitleri üzerindeki in vitro etkinliğini araştırmak amaçlanmıştır.Yöntem: Amoebisidal aktivitenin belirlenebilmesinde, Acanthamoeba castellanii kistleri için 1.25-40 µg/ml, Acanthamoeba castellanii trofozoitleri için ise 0.313-10 µg/ml'ye kadar değişen konsantrasyonlarda hazırlanan Mentha x priperita L., Melissa officinalis L. ve Ocimum basilicum L. bitkilerinden elde edilen uçucu yağların etkisi in vitro olarak ışık mikroskobunda test edilmiştir. Bulgular: Uçucu yağlar kontrol grubuyla karşılaştırıldığında Acanthamoeba castellanii'ye ait canlı kist ve trofozoitler üzerinde etkili bulunmuştur. Canlı parazit sayısı uçucu yağların artan konsantrasyonlarına bağlı olarak azalma göstermiştir. Trofozoitler ve kistler için en etkili uçucu yağın Melissa officinalis olduğu daha sonra Mentha piperita ve Ocimum basilicum'un geldiği saptanmıştır. Sonuç: Mentha x priperita L., Melissa officinalis L. ve Ocimum basilicum L. bitkilerinden elde edilen uçucu yağların Acanthamoeba infeksiyonlarının tedavisinde kullanılabilecek yeni ve alternatif doğal ürünler olabileceği düşünülmektedir. Ancak, bu uçucu yağların biyolojik etkinliğinin doğrulanması için daha ileri düzeyde in vitro and in vivo testlere ihtiyaç duyulmaktadır.Anahtar Sözcükler: Acanthamoeba castellani, Mentha x priperita L., Melissa officinalis L., Ocimum basilicum L., Uçucu yağ Objective: Acanthamoeba infections are difficult to treat in some cases because the trophozoites making encyst in unfavourable conditions and reinfection can be seen in the inadequate treatment. So the search are ongoing for more effective drugs against Acanthamoeba infections. The aim of this study was to evaluate the in vitro amoebicidal activity of Mentha x priperita L., Melissa officinalis L. and Ocimum basilicum L. essential oils on Acanthamoeba castellanii cyst and trophozoites.Method: For the determination of in vitro amoebicidal activity, Mentha x priperita L., Melissa officinalis L. and Ocimum basilicum L. essential oils in concentrations ranging from 1.25 to 40 µg/ml for cysts and, 0313 to 10 µg/ml for trophozoites were examined using a light microscope.Results: Essential oils have been found to be effective on Acanthamoeba castellanii cysts and trophozoites when compared with the control group. The number of live parasites was decreased by increasing concentrations of essential oils. Essential oil of Melissa officinalis is detected as the most effective and essential oils of Mentha piperita and Ocimum basilicum are the followings.Conclusion: Essential oils of Melissa officinalis, Mentha piperita and Ocimum basilicum could be considered a new natural agent against Acanthamoeba infections. However, further evaluation by in vitro and in vivo testing is needed to confirm the efficiency of its biological effect.Key Words: Acanthamoeba castellani, Mentha x priperita L., Melissa officinalis L., Ocimum basilicum L., Essential oil 74

Bu çalışma; kedilerde O. cynotis enfestasyonun sağaltımında, ozonlanmış zeytinyağı ve bazı esansiyel yağların; sarımsak (A. sativum L.) ve mercanköşk (O. majorana L.) yağının etkilerinin, klasik sağaltımda kullanılan permetrin ile de karşılaştırılarak belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada farklı ırk, yaş ve cinsiyette 28 kedi araştırma kapsamına alınmıştır. Yapılan klinik muayenede şüpheli bulunan kedilerin kulak sekresyonlarının mikroskop muayenesi sonucunda O. cynotis görülmesi ile teşhis koyulmuştur. Yapılan fiziksel ve otoskopik muayenelerde sağaltım öncesi (0.gün) ve sonrası (10. ve 30. gün) olmak üzere görülen eritem, ülserasyon, pruritus, ağrı, salgı miktarı ve salgı tipi gibi klinik bulgular 0-3 arasında klinik skorlamaya tabi tutulmuştur. Sağaltımda kediler 4 farklı gruba ayrılarak, Grup 1'e (n=7) ozonlanmış zeytinyağı, Grup 2'ye (n=7) sarımsak yağı, Grup 3'e (n=7) mercanköşk yağı ve Grup 4'e (n=7) Permetrin 10 gün boyunca her iki kulağa günde 1 defa 5'er (0,3ml) damla olacak şekilde uygulanmıştır. Klinik bulgular değerlendirildiğinde iyileşme oranları ozonlanmış zeytinyağı ve permetrin uygulanan gruplarda %100, mercanköşk %85, sarımsak %71 olarak belirlenmiştir. Klinik skorlama bulguları istatistiksel olarak değerlendirildiğinde sağaltım sonrası 10. günde Grup 2 ve 3'ün skorları ile tüm grupların ülserasyon dışındaki klinik skorları azaltmaları açısından etkin bulunmuştur (p0,05). Grupların 0., 10. ve 30. günlerdeki belirlenen (%) O. cynotis etkeni (yumurta, erişkin, genç) sayılarına göre etkileri değerlendirildiğinde yumurta üzerine 10. günde Grup 4 > Grup 1 > Grup 3 > Grup 2, 30. günde ise Grup 4 = Grup 1 > Grup 3 > Grup 2 şeklinde, genç etkenler üzerinde 10. günde Grup 4 = Grup 3 > Grup 1 > Grup 2, 30. günde Grup 4 = Grup 1 > Grup 3 > Grup 2 olarak, erişkin etkenler üzerine 10. günde, Grup 4 = Grup 1 > Grup 3 > Grup 2, 30. günde ise Grup 4 > Grup 1 > Grup 3 > Grup 2 şeklinde olduğu gözlenmiştir. Maddelerin etkinlikleri formül uygulanarak yüzde olarak (EY) belirlenmiştir. Bu verilere göre yumurtalar üzerine EY değerlendirildiğinde 10. günde Grup 4 en etkin bulunurken (%100) sonrasında Grup 1 (%99,63), Grup 3 (%99,28) ve Grup 2 (%98,77) sıralamayı izlemiştir. 30. günde ise Grup 1 ve 4 (%100) eşitken sonraki sıralama ise Grup 3 (%99,27) ve sonrasında Grup 2 (%97,92) olarak belirlenmiştir. Grupların genç etkenler üzerine EY göre 10. günde Grup 1, 4 ve 3 (%100), etkilerinin eşit olduğu, Grup 2'nin de (%99,19) en az etkili olduğu belirlenmiştir. 30. güne bakıldığında yine Grup 1 ve 4'de (%100), eşitlik varken Grup 3 (%99,85) ikinci sırada etki gösterirken yine en az etkiyi Grup 2 (%98,36) göstermiştir. Grup 1'in erişkin etkenler üzerine EY bakıldığında 10. gün (%100), 30. gün (%99,77) olduğu görülmüştür. Grup 2'de EY 10. ve 30. günlerde (%98,74) olarak tespit edilmiştir. Grup 3'ün erişkin etkenler üzerine EY 10. gün (%99,11), 30. gün ise (%99,24) olarak belirlenmiştir. Grup 4'de 10. ve 30. günlerde (%100) olduğu tespit edilmiştir. Böylece 10. günde erişkin etkenler üzerine en etkili Grup 1 ve 4 olarak bulunmuştur. 30. gün için ise en etkili Grup 4, sonra Grup 1 ve 3, en az etkili Grup 2 olarak sıralanmıştır.Sonuç olarak ozonlanmış zeytinyağı, mercanköşk yağı ve sarımsak yağının kedilerde O. cynotis enfestasyonunun sağaltımında kullanılmasının, kolay, ucuz, yan etkisiz, güvenilir ve iyileşme sağlayarak permetrin gibi enfestasyonun klasik sağaltımında kullanılan sentetik maddelere karşı alternatif sağaltım seçenekleri olabileceği kanısına varılmıştır. The purpose of this study was to determine the activity of some essential oils [including garlic (A. sativum L.) and marjoram (O. majorana L.)] and ozonated olive oil against O. cynotis infestation in cats and the their activity was compared with permethrin that is used as a conventional treatment. In the study, 28 cats at different race, age and gender were included. Diagnosis was performed by the examination of ear secretions under microscope after the physical examination of cats. The level of ulceration, pruritus, pain, amount of secretion and secretory type was scored from 0 to 3 before (day 0) and after treatments (at day 10 and 30) by the physical and otocsopic examinations.Cats were randomly assigned to treatment groups including; group 1 (n=7): ozonated olive oil, group 2 (n=7): garlic oil, group 3 (n=7): marjoram oil and group 4 (n=7): permethrin. Each treatment was applied to both ears about 5 drops (0.3 ml/daily) for 10 days. All cats (100%) treated with ozonated olive oil or permethrin were recovered while 85% and 71% were recovered by marjoram and garlis, respectively. At day 10, clinical scores with exception of ulceration in the group 2 and 3 were found to be significantly reduced (p < 0.05) when compared to other treatment groups. There was no difference in terms of the number of O. cynotis among treatment groups at days 0 and 10. At days 0, 10 and 30 the number of O. cynotis (eggs, adults and young) was counted. As a result, the numbers were in following orders on the eggs at day 10; Grup 4 > Grup 1 > Grup 3 > Grup 2 and at day 30; Grup 4 = Grup 1 > Grup 3 > Grup 2, on the youngs at day 10; Grup 4 = Grup 3 > Grup 1 > Grup 2 and at day 30; Grup 4 = Grup 1 > Grup 3 > Grup 2, on the adults at day 10; Grup 4 = Grup 1 > Grup 3 > Grup 2 and at day 30; Grup 4 > Grup 1 > Grup 3 > Grup 2. The efficacy of the treatments was determined as efficacy percentage (EP) using efficacy formula. Group 4 was found to be the most effective (EP, 100%) followed by Group 1 (EP, 99.63%), Group 3 (EP, 99.28 %) and Group 2 (EP, 98.77%) for egg numbers at day 10. However, Group 1 and 4 had the same efficacy percentage (EP, 100%), followed by Group 3 (EP, 99.27%) and Group 2 (EP, 97.92%) at day 30. Group 2 (EP, 99.19%) was found to be the least effective while other treatments had 100% efficacy against young parasites at day 10. At day 30, Group 1 and 4 had the same efficacy percentage (EP, 100%) while Group 3 and Group 2 had 99.85 and 98.36%, respectively. For adults, Group 1 showed 100 and 99.77% efficacy at day 10 and 30, respectively. At days 10 and 30, Group 4 and 2 had 100% and 98.74% efficacy, respectively. However, Group 3 had 99.11% and 99.24% efficacy at day 10 and 30, respectively. Hence, the most effective treatments were group 1 and 4 at day 10. For day 30, efficacy level for treatments were in following order Group 4 > Group 1 > Group 3 > Group 2. As a result, it can be said that garlic (A. sativum L.), marjoram (O. majorana L.) and ozonated olive oil in treatment of O. cynotis infestation in cats would be alternative treatment options as being cheap, easy to apply, no side effects and safe to conventional treatment (permethrin).

Bu çalışmada, Türkiye'de doğal olarak yetişen, açık havada kurutulmuş Lamiaceae ailesine mensup Salvia staminea türü, meyve, yaprak ve gövde kısımları ayrılmadan çalışıldı. Bitkilerden elde edilen uçucu yağların kimyasal bileşenleri GC-MS yöntemi ile analiz edildi. Analiz clevenger, katı faz mikro ekstraksiyon ve headspace olmak üzere 3 farklı yöntem kullanılarak yapıldı. Toplamda 38 uçucu yağ belirlendi ve bu uçucu yağların 30 tanesinin terpen sınıfından olduğu saptandı. Bu bitkinin ana bileşenlerini monoterpenoid grubunun oluşturduğu gözlendi. Uygulanan üç yöntemde de monoterpenoid sınıfından olan Linalil Asetat bileşiği maksimum miktarda bulunan terpen olarak gözlemlendi. Antimikrobiyal çalışmalar 6 bakteri ve 1 mantar üzerinde yapıldı. Uçucu yağın daha çok gram pozitif bakteriler üzerinde ve mantar üzerinde aktivite gösterdiği gözlenmiştir. Yapılan antioksidan çalışmalarında bitki uçucu yağ ekstraktının sahip olduğu IC50 değeri baz alınarak antioksidan aktivitesinin çok etkinolmadığı gözlendi.Anahtar Kelimeler: Salvia staminea, GC-MS, Antioksidan aktivite, Antimikrobiyal aktivite, Uçucu yağlar In this study, air- dried Salvia staminea genus which is naturally grown in Turkey was studied without seperating its fruit, leaf and body parts. Chemical components of the essential oils which is obtained from the plant were analyzed by using GC-MS method. The analysis was made using three different methods which were liquid injection, solid phase micro extraction and headspace. In total 38 essential oils determined and 30 of them were found to be the class oh the terpenes.It was observed that main components of this plant were composed from monoterpenoid class. In these three methods, Linalyl Acetate compound which belong to monoterpenoid class had the maximum amount of these terpenes. Antimicrobial studies were performed on six bacteria and one yeast. It was observed that essential oil has more activity on grampositive bacterias and fungi. It was observed that in the study of antioxidant activity, when it compared to IC50 value of essential oil extract of the plant, was not very effective.Key Words: Salvia staminea, GC-MS, Antioxidant activity, Antimicrobial activity, Essential Oils 60