Search

Šećerna bolest (DM) ima brojne kronične komplikacije, kao posljedicu hiperglikemije, među kojima je i dijabetička autonomna neuropatija (DAN, odnosno srčane autonomne neuropatije (CAN). Rizik razvoja CAN-a su razvoj aritmija, nijeme ishemije i iznenadne srčane smrti, stoga je cilj ovog istraživanja bio pomoći razumjeti koje promjene u živčanim završetcima u srcu dovode do razvoja navedenih stanja. Za istraživanje je korišten štakorski model DM1 izazvan streptozotocinom. Proučavane su životinje različite starosti, ovisno o trajanju DM1. Imunohistokemijskim bojanjima su lokalizirani živčani završetci u presjecima klijetki, korišteni su PGP9.5 kao panneuralni biljeg, a NF200 kao biljeg osjetne i TH kao biljeg simpatičke inervacije. Analizirali smo i promjene inervacije koje se odvijaju starenjem. Ustanovili smo da se glavnina promjena pod utjecajem DM1 javlja u ranim stadijima bolesti, te da je karakterizirana povećanjem ukupne površine vlakana. Površina NF200 pozitivnih vlakana je bila povećana 2 tjedna, a površina PGP9.5 i TH pozitivnih vlakana 2 tjedna i 2 mjeseca nakon indukcije bolesti, u usporedbi sa kontrolnim skupinama. Promjene inervacije starenjem su pokazale heterogen uzorak u klijetkama za sve tipove vlakana. Dobiveni rezultati navode na zaključak da je za prevenciju oštećenja živčanih vlakana kod DM1 važna početna faza bolesti, kao i rano terapijsko djelovanje., Diabetes mellitus (DM), has various chronic complications, as a consequence of hyperglycemia, among which is diabetic autonomic neuropathy (DAN), respectively cardiac autonomic neuropathy (CAN). Risk of CAN are development of arrhythmias, silent ischemia and sudden cardiac death, therefore aim of this study was to help to understand which changes in nerve terminals lead to said states. Rat model of streptozotocine (STZ) induced DM1 was used in study. Experimental animals of different ages were studied, .2 weeks, 2, 6 and 12 months, depending of duration of DM1. Immunohistochemistry methods were used to determine nerve terminals in ventricle sections, PGP9.5 as general neuronal marker, NF200 as sensory nerve marker, TH as sympathetic nerve marker. Changes in nerve terminals during maturation were also studied. Majority of all changes happen in early onset of DM1, and it is characterized by increase of surface of nerve terminals. NF200 positive nerve terminals were increased after 2 weeks, and PGP9.5 and TH positive nerve terminals were increased after 2 weeks and 2 months, compared to control groups. Changes in nerve terminals related to maturation had heterogeneous pattern. We conclude that changes in neural terminals occur in early stages of DM1 and that period is essential in prevention.

Према проценама Светске здравствене организација од дијабетеса тренутно болује 537 милиона људи широм света, док у Србији од дијабетеса болује око 770 000 особа што чини око 12% одраслог становнииштва. Висока преваленција дијабетеса, озбиљност последица услед компликација ове болести, као и нежељена дејства конвенционалне терапије усмеравају напоре истраживача ка биљакама са антидијабетесним потенцијалом. Разноликост хемијског састава и традиционална употреба биљака рода Morus разлог су све чешћег испитивања антидијабетесног потенцијала ових биљака, а нарочито црног дуда с обзиром на богат и разнолик биохемијски састав. Циљеви овог истраживања били су: извршити хемијску карактеризацију екстраката коре, листа, плода, семенки и сока црног дуда; утврдити утицај испитиваних екстраката на вредност гликемије код здравих животиња; утицај испитиваних екстраката на вредност гликемије код животиња са дијабетесом изазваним применом стрептозотоцина, као и утицај на очуваност морфолошких карактеристика у хистолошкој структури ткива панкреаса; утврдити антиоксидативни потенцијал испитивних екстраката црног дуда. Истраживање је спроведено на мишевима NMRI Haan soja. У испитивању је процењен утицај пет различитих екстраката црног дуда (етанолног екстракт листа, коре, плода, затим свеже цеђеног сока и екстракта семена црног дуда односно уља црног дуда) у три различите дозе 125 мг/кг, 250 мг/кг и 500 мг/кг код здравих животиња, као и утицај највиших доза свих 5 екстраката код животиња са дијебетесом изазваним стрептозотоцином. У екстракту листа утврђен је висок садржај изокверцетина (34,8±0,5мг/г екстракта) и рутина (2,7±0,1 мг/г екстракта). Етанолни екстакт листа црног дуда (500 мг/кг) снизио је вредности гликемије у поређењу са контролном групом здравих животиња. За екстракт листа утврђена је ИК50 вредност од 7,64μг/мл. Екстракт коре снизио је вредности гликемије у односу на контролну групу. Такође примена овог екстраката довела је до статистичи значајног пада вредности телесне масе у односу на контролну групу (p, Prema procenama Svetske zdravstvene organizacija od dijabetesa trenutno boluje 537 miliona ljudi širom sveta, dok u Srbiji od dijabetesa boluje oko 770 000 osoba što čini oko 12% odraslog stanovniištva. Visoka prevalencija dijabetesa, ozbiljnost posledica usled komplikacija ove bolesti, kao i neželjena dejstva konvencionalne terapije usmeravaju napore istraživača ka biljakama sa antidijabetesnim potencijalom. Raznolikost hemijskog sastava i tradicionalna upotreba biljaka roda Morus razlog su sve češćeg ispitivanja antidijabetesnog potencijala ovih biljaka, a naročito crnog duda s obzirom na bogat i raznolik biohemijski sastav. Ciljevi ovog istraživanja bili su: izvršiti hemijsku karakterizaciju ekstrakata kore, lista, ploda, semenki i soka crnog duda; utvrditi uticaj ispitivanih ekstrakata na vrednost glikemije kod zdravih životinja; uticaj ispitivanih ekstrakata na vrednost glikemije kod životinja sa dijabetesom izazvanim primenom streptozotocina, kao i uticaj na očuvanost morfoloških karakteristika u histološkoj strukturi tkiva pankreasa; utvrditi antioksidativni potencijal ispitivnih ekstrakata crnog duda. Istraživanje je sprovedeno na miševima NMRI Haan soja. U ispitivanju je procenjen uticaj pet različitih ekstrakata crnog duda (etanolnog ekstrakt lista, kore, ploda, zatim sveže ceđenog soka i ekstrakta semena crnog duda odnosno ulja crnog duda) u tri različite doze 125 mg/kg, 250 mg/kg i 500 mg/kg kod zdravih životinja, kao i uticaj najviših doza svih 5 ekstrakata kod životinja sa dijebetesom izazvanim streptozotocinom. U ekstraktu lista utvrđen je visok sadržaj izokvercetina (34,8±0,5mg/g ekstrakta) i rutina (2,7±0,1 mg/g ekstrakta). Etanolni ekstakt lista crnog duda (500 mg/kg) snizio je vrednosti glikemije u poređenju sa kontrolnom grupom zdravih životinja. Za ekstrakt lista utvrđena je IK50 vrednost od 7,64μg/ml. Ekstrakt kore snizio je vrednosti glikemije u odnosu na kontrolnu grupu. Takođe primena ovog ekstrakata dovela je do statističi značajnog pada vrednosti telesne mase u odnosu na kontrolnu grupu (p, According to estimates by the World Health Organization, 537 million people worldwide currently suffer from diabetes, while in Serbia about 770,000 people suffer from diabetes, which is about 12% of the adult population. The high prevalence of diabetes, the severity of the consequences due to the complications of this disease, as well as the side effects of conventional therapy direct the efforts of researchers towards testing plants with antidiabetic potential. The diversity of chemical composition and the traditional use of plants of the genus Morus are the reason for the increasingly frequent examination of the antidiabetic potential of these plants, especially black mulberry, given the rich and diverse biochemical composition. The objectives of this study were: to perform chemical characterization of extracts of bark, leaves, fruits, seeds and juice of black mulberry; to determine the influence of the extracts on the glycemia in healthy animals; to determine the influence of the extracts on the glycemia in animals with streptozotocin induced diabetes, as well as the influence on the preservation of morphological characteristics in the histological structure of pancreatic tissue; to determine the antioxidant potential of black mulberry extracts. The study was conducted on Haan strain NMRI mice. The effect of five different extracts of black mulberry (ethanol extract of leaves, bark, fruit, then freshly squeezed juice and extract of black mulberry or black mulberry seed or black mulberry oil) in three different doses 125 mg/kg, 250 mg/kg and 500 mg/kg in healthy animals was evaluated, as well as the effect of the highest doses of all 5 extracts in animals with streptozotocin-induced diabetes. A high content of isoquercetin (34,8±0,5 mg/g extract) and rutin (2,7±0,1 mg/g extract) was found in the leaf extract. Ethanol extract of black mulberry leaf (500 mg/kg) reduced glycemic values compared to the control group in healthy animals. An IC50 value of 7,64 μg/ml was determined for the leaf extract. The bark extract reduced glycemic values compared to the control group. Also, the application of this extract led to a statistically significant decrease in body weight in relation to the control group (p

Према проценама Светске здравствене организација од дијабетеса тренутно болује 537 милиона људи широм света, док у Србији од дијабетеса болује око 770 000 особа што чини око 12% одраслог становнииштва. Висока преваленција дијабетеса, озбиљност последица услед компликација ове болести, као и нежељена дејства конвенционалне терапије усмеравају напоре истраживача ка биљакама са антидијабетесним потенцијалом. Разноликост хемијског састава и традиционална употреба биљака рода Morus разлог су све чешћег испитивања антидијабетесног потенцијала ових биљака, а нарочито црног дуда с обзиром на богат и разнолик биохемијски састав. Циљеви овог истраживања били су: извршити хемијску карактеризацију екстраката коре, листа, плода, семенки и сока црног дуда; утврдити утицај испитиваних екстраката на вредност гликемије код здравих животиња; утицај испитиваних екстраката на вредност гликемије код животиња са дијабетесом изазваним применом стрептозотоцина, као и утицај на очуваност морфолошких карактеристика у хистолошкој структури ткива панкреаса; утврдити антиоксидативни потенцијал испитивних екстраката црног дуда. Истраживање је спроведено на мишевима NMRI Haan soja. У испитивању је процењен утицај пет различитих екстраката црног дуда (етанолног екстракт листа, коре, плода, затим свеже цеђеног сока и екстракта семена црног дуда односно уља црног дуда) у три различите дозе 125 мг/кг, 250 мг/кг и 500 мг/кг код здравих животиња, као и утицај највиших доза свих 5 екстраката код животиња са дијебетесом изазваним стрептозотоцином. У екстракту листа утврђен је висок садржај изокверцетина (34,8±0,5мг/г екстракта) и рутина (2,7±0,1 мг/г екстракта). Етанолни екстакт листа црног дуда (500 мг/кг) снизио је вредности гликемије у поређењу са контролном групом здравих животиња. За екстракт листа утврђена је ИК50 вредност од 7,64μг/мл. Екстракт коре снизио је вредности гликемије у односу на контролну групу. Такође примена овог екстраката довела је до статистичи значајног пада вредности телесне масе у односу на контролну групу (p

Bor je bilo koji četinar roda Pinus koji pripada porodici Pinaceae. U Republici Srbiji nalaze se prirodne i veštačke šume crnog bora Pinus nigra Arnold. Kora bora se vekovima koristila u tradicionalnoj medicini, međutim tek u novije vreme su otkriveni i potvrđeni njeni pozitivni biološki efekti u medicini. Najpoznatiji komercijalni preparat kore bora je piknogenol, standardizovani ekstrakt kore francuskog primorskog bora Pinus pinaster Aiton, koji raste duţ obale jugozapadne Francuske. Pozitivni efekti koje ispoljava piknogenol, kao što su antioksidativno, hipoglikemijsko, hipolipidemijsko delovanje, zasnovani su na njegovom visokom sadržaju fenolnih jedinjenja. Danas, i pored saznanja da je kora bora bogata sekundarnim metabolitima ona najčešće završava kao nusproizvod drvne industrije. Ciljevi ovog rada bili su ispitivanje kvalitativnih i kvantitativnih karakteristika i biohemijskih aktivnosti ekstrakata kore crnog bora Pinus nigra sa Mokre gore i Tare, dobijenih različitim rastvaračima; upoređivanje glikemijskog i lipidnog delovanja ekstrakta kore bora Pinus nigra sa komercijalnim preparatom piknogenol; uticaj ekstrakta kore bora Pinus nigra i piknogenola na delovanje standardnih antidijabetika metformina i gliklazida; kao i uticaj na parametre oksidativnog stresa nakon izlaganja životinja toksičnoj dozi paracetamola. In vitro ispitivanja su uključivala analizu ekstrakata dobijenih različitim rastvaračima. Ukupni sadržaj fenola, tanina, flavonoida i proantocijanidna, kao i ispitivanje antioksidativne aktivnosti kroz pet različitih metoda, određivani su spektrofotometrijski. Vršena je analiza ekstrakata kore bora visokoefikasnom tečnom hromatografijom (HPLC). In vivo ispitivanje je rađeno na 156 albino laboratorijska pacova soja Wistar. Eksperimentalne ţivotinje su tokom 7 dana per os primale ekstrakt kore crnog bora poreklom sa Mokre gore 100 mg/kg, koji je pokazao najbolju aktivnost, piknogenol 50 mg/kg, metformin 100 mg/kg, gliklazid 10 mg/kg, kao i njihove kombinacije. Za ispitivanje uticaja primenjivanih supstanci na glikemiju ţivotinja korišćeni su test oralnog podnošenja glukoze i indukcija trajne hiperglikemije aloksanom. Od biohemijskih parametara u serumu je određivana koncentracija lipida, kao i parametric pokazatelji funkcije bubrega i jetre. Ex vivo ispitivanja uključivala su određivanje intenzitet lipidne peroksidacije i anktivnosti enzima antioksidativne zaštite u homogenatu jetre ispitivanih ţivotinja, nakon primene toksične doze paracetamola. HPLC analizom ekstrakata kore crnog bora utvrđeno je da ekstrakti poreklom sa Mokre gore i Tare u najvećoj meri sadrţe taksifolin, a zatim katehin, njegove derivate, kafenu kiselinu i epikatehin. PotvrĎen je visok antioksidativni kapacitet piknogenola, ali takođe i značajan antioksidativni kapacitet ekstrakata kore crnog bora, sa najboljim rezultatima kod ekstrakta poreklom sa Mokre gore. Sedmodnevni tretman ekstraktom kore bora 100 mg/kg, metforminom 100 mg/kg, gliklazidom 10 mg/kg i piknogenolom 50 mg/kg, kod ţivotinja sa aloksanski izazvanim dijabetesom, doveo je do sniženja glikemije u krvi. Uočeno je povećanje konentracije HDL holesterola i značajno sniženje serumskih triglicerida kod dijabetičnih i normoglikemičnih ţivotinja koje su primale piknogenol, ekstrakta kore bora, gliklazid i metformin u poređenju sa kontrolnom grupom ţivotinja. Zajednička primena ekstrakta kore bora i standardnih antidijabetika značajno je snizila vrednosti AST, ALP i direktni bilirubin u grupi dijabetičnih i normoglikemičnih ţivotinja u odnosu na kontrolnu grupu, čime se ukazuje na potencijalno hepatoprotektivno delovanje ekstrakta kore crnog bora. Oštećenje jetre izazvano toksičnom dozom paracetamola je potvrđeno ispitivanim parametrima, uključujući oksidativni status u homogenatu jetre i histološka ispitivanja. Rezultati našeg istraživanja su pokazali da piknogenol 50 mg/kg, kao i ekstrakt kore crnog bora 100 mg/kg značajno smanjuju nivo MDA u poređenju sa kontrolnom grupom i grupom koja je primala paracetamol. Na osnovu rezultata istraţivanja može se zaključiti da primena piknogenola i ekstrakta kore crnog bora: ublaţava poremećaj homeostaze glukoze, utiče povoljno na lipidni status, značajno potencira antihiperglikemijsko delovanje metformina i hipoglikemijski efekat gliklazida, sprečava poremećaj biohemijskih parametara pokazatelja funkcije jetre i bubrega u serumu ispitivanih životinja i ispoljava značajno in vitro antioksidativno delovanje i sprečava oštećenje jetre laboratorijskih životinja izazvano toksičnom dozom paracetamola., A pine is any conifer in the genus Pinus of the family Pinaceae. In the Republic of Serbia there are natural and artificial forests of black pine Pinus nigra Arnold. Pine bark has been used for centuries in traditional medicine, but only recently its positive biological effects has been revealed and confirmed in medicine. The most famous commercial pine bark product is Pycnogenol, a standardized extract of the French maritime pine bark (Pinus pinaster Aiton), which grows along the coast of southwestern France. The positive effects of Pycnogenol, such as antioxidant, hypoglycemic, hypolipidemic, are based on its high content of phenolic compounds. Nowdays, despite the knowledge that the pine bark is rich in secondary metabolites, it usually ends up as a by-product of the wood industry. The objectives of this dissertation were to investigate the qualitative and quantitative characteristics and biochemical activities of the black pine (Pinus nigra) extracts from Mokra gora and Tara, obtained by different solvents; comparison of glycemic and lipid action of Pinus nigra bark extract with commercial product Pycnogenol; the influence of black pine bark extract and Pycnogenol on the action of standard antidiabetics metformin and gliclazide; as well as the influence on the parameters of oxidative stress in animals exposed to the toxic dose of paracetamol. In vitro analyses included the analysis of extracts obtained with different solvents. The total phenolic, tannin, flavonoid and proanthocyanidin content, as well as the antioxidant activity tests, were determined spectrophotometrically. High-efficiency liquid chromatography (HPLC) was performed in order to determine black pine bark extract content. In vivo analyses was performed on 156 albino Wistar laboratory rats. Experimental animals received for 7 days per os: black pine bark extract obtained from Mokra gora 100 mg/kg, which showed the best activity; Pycnogenol 50 mg/kg; metformin 100 mg/kg; gliclazide 10 mg/kg; and their combinations. An oral glucose tolerance test and the aloxan-induced hyperglycaemia were used to examined the effects of the substances on experimental animals. Biochemical parameters, the lipids concentration and parameters of the kidney and liver function, were determined in animal serum. Ex vivo analyses included determination of lipid peroxidation activity and the activity of antioxidant protection enzymes in liver homogenates of the test animals, after administration of a toxic dose of paracetamol. HPLC analysis of black pine bark extracts obtained from Mokra gora and Tara showed the greatest content of taxifolin, then catechin, and its derivatives, caffeic acid and epicatechin. A high antioxidative capacity of Pycnogenol was confirmed, but also a significant antioxidant capacity of black pine bark extract, with the best results in the extract obtained from Mokra gora. Seven-day treatment in aloxan-induced diabetes animals with 100 mg/kg black pine bark extract, metformin 100 mg/kg, gliclazide 10 mg/kg and Pycnogenol 50 mg/kg led to a decrease of serum glycemic index. There was an increase in the HDL cholesterol concentration and a significant reduction in serum triglycerides in diabetic and normoglycemic animals which received Pycnogenol, black pine bark extract, gliclazide and metformin compared to the control group. Concomitant usage of the black pine bark extract and standard antidiabetics significantly reduced the levels of AST, ALP and direct bilirubin in the group of diabetic and normoglycemic animals compared to the control group, indicating the potential hepatoprotective action of the black pine bark extract. Damage to the liver caused by the toxic dose of paracetamol was confirmed by the liver homogenate oxidative status and histological examination. The results of our study have shown that Pycnogenol 50 mg/kg, as well as 100 mg/kg black pine bark extract significantly reduce the level of MDA in comparison with the control and the paracetamol treated group. Based on the results of the dissertation, it can be concluded that the use of Pycnogenol and black pine bark extract alleviate glucose homeostasis disorder; positively affects the lipid status; significantly increases the antihyperglycemic effect of metformin and the hypoglycemic effect of gliclazide; prevents impairment biochemical parameters of the liver and kidney function in the serum of the experimental animals; significantly exhibits in vitro antioxidant activity and prevents liver damage caused by toxic dose of paracetamol in experimental animals.

Žučne kiseline (ŽK) su strukturno raznoliki molekuli, koji pored uloge koju ostvaruju putem žuči, deluju i kao signalni molekuli i ostvaruju kako endokrina tako i parakrina dejstva. Činjenica da je do sada u terapijske svrhe primenjivana samo ursodeoksiholna kiselina (UDK), posledica je brojnih ograničenja u mogućnosti primene ostalih prirodnih ŽK, i ističe potrebu za otkrivanjem novih sintetskih ŽK i liganda. Cilj istraživanja bio je ispitivanje sintetske 12-monoketoholne kiseline (MK) i prirodne UDK u modelu holestaze i aloksanom izazvanog dijabetesa. Ispitivanja su vršena na pacovima soja Wistar. Analizirana je telesna masa, glikemija, pokazatelji jetrene funkcije (AST; ALT, γ-GT, ukupni i direktni bilirubin), a iz homogenate jetre određen je intenzitet lipidne peroksidacije i aktivnost antioksidativnih enzima (CAT, GSH-Px, GSH-R, GSH-ST). Isečci tkiva jetre su histološki obrađeni i bojeni hematoksilin-eozin metodom i histohemijskim metodama (retikulin, Mallory, Periodic Acid Schiff- Alcian Blue (PAS/AB)). Imunohistohemijski je ispitana proliferacija hepatocita (Ki-67), markeri apoptoze (p53, Bcl-2, Bcl-X, Bax) i ekspresija nuklearnog farnesoid X receptora (FXR). Rezultati istraživanja pokazuju da ispitivane ŽK pomažu očuvanje telesne mase u holestazi i dijabetesu, i značajno snižavaju glikemiju kod dijabetičnih jedinki. Parametri jetrene funkcije u holestazi i dijabetesu su regulisani primenom MK i UDK. Obe ŽK u značajnoj meri smanjuju intenzitet lipidne peroksidacije i pojačavaju enzimsku antioksidativnu odbranu hepatocita u holestazi i dijabetesu. Ekspresija markera apoptoze nije značajno promenjena izazvanjem modela holestaze i dijabetesa, kao ni primenom ispitivanih ŽK. Nasuprot tome, izazivanje holestaze i dijabetesa značajno smanjuje proliferaciju hepatocita, dok primena MK i UDK poništava ovaj efekat i značajno povećava proliferaciju hepatocita. Hiperglikemija u aloksanskom dijabetesu nije dovela do pojačane ekspresije FXR. Izazivanje holestaze kod zdravih i dijabetičnih životinja dovelo je do porasta ekspresije FXR, koja je redukovana primenom MK i UDK. Na osnovu dobijenih rezultata može se zaključiti da sintetska 12-monoketoholna kiselina pokazuje slična hipoglikemijska, hepatoprotektivna i antioksidativna dejstva kao i prirodna ursodeoksiholna kiselina., Bile acids (BAs) are structurally diverse molecules, which have theroles in the digestive system, which are exercised through the bile. Beside those, BAs act as a signaling molecules and achieve endocrine and paracrine effects. In addition to its own metabolism, bile acids modulate the metabolism of lipids and glucose. The fact that so far only ursodeoxycholic acid (UDC) is used for therapeutic purposes, speak clearly about of numerous limitations on the application of other natural BAs, and highlights the need to develop new synthetic Bas and ligands. The aim of this study was to investigate the influence of synthetic 12-monoketocholic acid (MC) and natural bila acid UDC in the model of cholestasis and alloxan-induced diabetes. Tests were performed on male Wistar rats. We analyzed the body mass, glucose, liver function tests (AST, ALT, γ-GT, total and direct bilirubin). Using liver tissue homogenates we determined intensity of lipid peroxidation (by concentration of malondilaldehyde) and the activity of antioxidant enzymes (CAT, GSH-Px, GSH -R, GSH-ST). Liver tissue were histologically processed and stained with hematoxylin-eosin method and histochemical methods (reticulin, Mallory, Periodic Acid Schiff- Alcian Blue (PAS / AB)). Imunohistochemical examination included hepatocyte proliferation (Ki-67), markers of apoptosis (p53, Bcl-2, Bcl-X, Bax), and expression of the nuclear farnesoid X receptor (FXR). Results of the research show that MC prevented decrease in body mass during cholestasis and diabetes, and significantly reduced glycemia in diabetic animals. The liver function tests in cholestasis and diabetes are normalised by MC and UDC aplication. Both BAs significantly reduce lipid peroxidation and enhance enzymatic antioxidant defense of hepatocytes in cholestasis and diabetes. The expression of markers of apoptosis was not significantly changed in models of cholestasis and diabetes, as well as the application of the tested BAs. In contrast, in cholestasis and diabetes model, the proliferation of hepatocytes was significantly reduced, while the use of MC and UDC reversed this effect and significantly increased the proliferation of hepatocytes. Hyperglycemia in alloxan-induced diabetes did not lead to overexpression of FXR. Induction of cholestasis in healthy and diabetic animals resulted in an increase in the expression of FXR, which is reduced by using the MK and the UDC. Based on these results we can conclude that a synthetic 12-monoketocholic acid shows similar hypoglycemic, hepatoprotective and antioxidant effects as natural ursodeoxycholic acid.

Žučne kiseline (ŽK) su strukturno raznoliki molekuli, koji pored uloge koju ostvaruju putem žuči, deluju i kao signalni molekuli i ostvaruju kako endokrina tako i parakrina dejstva. Činjenica da je do sada u terapijske svrhe primenjivana samo ursodeoksiholna kiselina (UDK), posledica je brojnih ograničenja u mogućnosti primene ostalih prirodnih ŽK, i ističe potrebu za otkrivanjem novih sintetskih ŽK i liganda. Cilj istraživanja bio je ispitivanje sintetske 12-monoketoholne kiseline (MK) i prirodne UDK u modelu holestaze i aloksanom izazvanog dijabetesa. Ispitivanja su vršena na pacovima soja Wistar. Analizirana je telesna masa, glikemija, pokazatelji jetrene funkcije (AST; ALT, γ-GT, ukupni i direktni bilirubin), a iz homogenate jetre određen je intenzitet lipidne peroksidacije i aktivnost antioksidativnih enzima (CAT, GSH-Px, GSH-R, GSH-ST). Isečci tkiva jetre su histološki obrađeni i bojeni hematoksilin-eozin metodom i histohemijskim metodama (retikulin, Mallory, Periodic Acid Schiff- Alcian Blue (PAS/AB)). Imunohistohemijski je ispitana proliferacija hepatocita (Ki-67), markeri apoptoze (p53, Bcl-2, Bcl-X, Bax) i ekspresija nuklearnog farnesoid X receptora (FXR). Rezultati istraživanja pokazuju da ispitivane ŽK pomažu očuvanje telesne mase u holestazi i dijabetesu, i značajno snižavaju glikemiju kod dijabetičnih jedinki. Parametri jetrene funkcije u holestazi i dijabetesu su regulisani primenom MK i UDK. Obe ŽK u značajnoj meri smanjuju intenzitet lipidne peroksidacije i pojačavaju enzimsku antioksidativnu odbranu hepatocita u holestazi i dijabetesu. Ekspresija markera apoptoze nije značajno promenjena izazvanjem modela holestaze i dijabetesa, kao ni primenom ispitivanih ŽK. Nasuprot tome, izazivanje holestaze i dijabetesa značajno smanjuje proliferaciju hepatocita, dok primena MK i UDK poništava ovaj efekat i značajno povećava proliferaciju hepatocita. Hiperglikemija u aloksanskom dijabetesu nije dovela do pojačane ekspresije FXR. Izazivanje holestaze kod zdravih i dijabetičnih životinja dovelo je do porasta ekspresije FXR, koja je redukovana primenom MK i UDK. Na osnovu dobijenih rezultata može se zaključiti da sintetska 12-monoketoholna kiselina pokazuje slična hipoglikemijska, hepatoprotektivna i antioksidativna dejstva kao i prirodna ursodeoksiholna kiselina. Bile acids (BAs) are structurally diverse molecules, which have theroles in the digestive system, which are exercised through the bile. Beside those, BAs act as a signaling molecules and achieve endocrine and paracrine effects. In addition to its own metabolism, bile acids modulate the metabolism of lipids and glucose. The fact that so far only ursodeoxycholic acid (UDC) is used for therapeutic purposes, speak clearly about of numerous limitations on the application of other natural BAs, and highlights the need to develop new synthetic Bas and ligands. The aim of this study was to investigate the influence of synthetic 12-monoketocholic acid (MC) and natural bila acid UDC in the model of cholestasis and alloxan-induced diabetes. Tests were performed on male Wistar rats. We analyzed the body mass, glucose, liver function tests (AST, ALT, γ-GT, total and direct bilirubin). Using liver tissue homogenates we determined intensity of lipid peroxidation (by concentration of malondilaldehyde) and the activity of antioxidant enzymes (CAT, GSH-Px, GSH -R, GSH-ST). Liver tissue were histologically processed and stained with hematoxylin-eosin method and histochemical methods (reticulin, Mallory, Periodic Acid Schiff- Alcian Blue (PAS / AB)). Imunohistochemical examination included hepatocyte proliferation (Ki-67), markers of apoptosis (p53, Bcl-2, Bcl-X, Bax), and expression of the nuclear farnesoid X receptor (FXR). Results of the research show that MC prevented decrease in body mass during cholestasis and diabetes, and significantly reduced glycemia in diabetic animals. The liver function tests in cholestasis and diabetes are normalised by MC and UDC aplication. Both BAs significantly reduce lipid peroxidation and enhance enzymatic antioxidant defense of hepatocytes in cholestasis and diabetes. The expression of markers of apoptosis was not significantly changed in models of cholestasis and diabetes, as well as the application of the tested BAs. In contrast, in cholestasis and diabetes model, the proliferation of hepatocytes was significantly reduced, while the use of MC and UDC reversed this effect and significantly increased the proliferation of hepatocytes. Hyperglycemia in alloxan-induced diabetes did not lead to overexpression of FXR. Induction of cholestasis in healthy and diabetic animals resulted in an increase in the expression of FXR, which is reduced by using the MK and the UDC. Based on these results we can conclude that a synthetic 12-monoketocholic acid shows similar hypoglycemic, hepatoprotective and antioxidant effects as natural ursodeoxycholic acid.

Pomoćna lekovita sredstva, gde bi spadale i gljive, mogu značajno da umanje rizik od nastanka dijabetesa, da ga odlože ili da umanje njegove posledice. Pregledom savremene literature se uočava potencijal gljive Coprinus comatus da pomogne u regulisanju nivoa glukoze u krvi. S obzirom da su u Srbiji dostupni komercijalni preparati, postojala je potreba za detaljnim ispitivanjem farmakoloških i toksikoloških osobina gljive Coprinus comatus. Cilj ovog istraživanja je bio da se utvrdi: 1) uticaj preparata gljive Coprinus comatus na glikemiju, histološke karakteristike endokrinog pankreasa i parametre toksičnosti kod ispitivanih životinja; 2) protektivno delovanje preparata gljive Coprinus comatus kod životinja izloženih oksidativnom stresu. Vodena suspenzija gljive Coprinus comatus se primenjivala eksperimentalnim životinjama u tri različite doze (0,835 g/kg; 1,67 g/kg i 3,34 g/kg) i tokom tri vremenska intervala svakodnevno (7, 21 i 42 dana). Za ispitivanje uticaja gljive Coprinus comatus na glikemiju životinja korišćeni su adrenalinski test, test oralnog podnošenja glukoze i indukcija trajne hiperglikemije aloksanom. Od biohemijskih parametara u serumu je određivana koncentracija lipida, uree i kreatinina i enzimska aktivnost aspartat i alanin aminotransferaze. Antioksidantna aktivnost gljive Coprinus comatus je određivana i in vitro i in vivo testovima. Nakon žrtvovanja životinja, tkivo jetre i bubrega bojeno je standardnom hematoksilin i eozin metodom, a pankreasno tkivo imunohistohemijskom metodom. Poredeći promenu telesne mase, vidi se da je ona najmanja u grupi životinja koja je dobijala gljivu u najvećoj dozi. Prateći hipoglikemijski efekat gljive, kod 42-dnevnog tretmana je uočena dozna zavisnost. Ako se uzme u obzir histološki izgled Langerhansovih ostrvaca dobija se potvrda rezultata određivanja koncetracije glukoze u krvi životinja sa aloksanskim dijabetesom. Sedmodnevni tretman gljivom C.comatus u dozi od 3,34 g/kg je doveo do značajnog sniženja koncentracije ukupnog holesterola kod životinja sa aloksanskim dijabetesom. Takođe, analizom HDL frakcije holesterola je uočen pozitivan efekat tretmana gljivom C.comatus. Iako je u većini eksperimentalnih grupa tretman gljivom uspeo da spreči porast serumske koncentracije aminotransferaza uzrokovan primenom ugljentetrahlorida, do statistički značajne promene je došlo samo u koncentraciji alanin aminotransferaze grupa 7-dnevnog tretmana. Iako se u literaturi navodi da se kod dijabetičnih životinja, nakon nekoliko nedelja od indukcije dijabetesa, patohistološkim pregledom mogu uočiti promene u glomerulima i mezengijalnom matriksu bubrega, takve nisu uočene niti kod jedne životinje u ovom ogledu. Biohemijski parametri su pokazali da je ipak došlo do oštećenja bubrega kod životinja sa aloksanskim dijabetesom i da je tretman gljivom u određenoj meri uspeo da ublaži ovaj poremećaj. Potvrda visokog antioksidativnog kapaciteta, prvobitno utvrđena DPPH i FRAP testom i određivanjem sadržaja ukupnih fenola, je dobijena i in vivo testovima. Na osnovu rezultata istraživanja može se zaključiti da primena preparata gljive Coprinus comatus: smanjuje prirast telesne mase, ublažava poremećaj homeostaze glukoze, štiti od reaktivnih kiseoničnih vrsta, ubrzava obnovu β ćelija, utiče povoljno na lipidni status i ne izaziva toksične promene u krvi, na jetri i bubrezima ispitivanih životinja., Natural health products, including mushrooms, can significantly reduce risk of developing diabetes, to postpone it or to reduce its consequences. A contemporary literature indicates to great potential of Coprinus comatus mushroom to help in regulation of blood glucose level. Considering that commercial products are available in Serbia, there was a need for more detailed pharmacological and toxicological investigation of Coprinus comatus mushroom. The aim of research was to determine: 1) influence of Coprinus comatus mushroom on glycaemia, endocrine pancreas histological features and toxicological parameters of experimental animals; 2) protective action of Coprinus comatus mushroom with animals exposed to oxidative stress, Coprinus comatus mushroom water suspension was administered to experimental animals in three different doses (0,835 g/kg; 1,67 g/kg and 3,34 g/kg) and during three time intervals every day (7, 21 and 42 days), Adrenalin test, oral glucose tolerance test and hyperglycaemia induction with alloxan were used to determine Coprinus comatus influence on giycaemia in animals, Also, serum lipid, urea, creatinine concentration and enzymatic activity of aspartate and alanine aminotransferase were determined. The antioxidant activity of Coprinus comatus mushroom was determined by using both in vitro and in vivo tests, After animals' sacrificing, liver and kidney tissues were dyed using standard hematoxylin eosin method, while pancreas tissue using immunohistochemical method. Comparing body weight gain, it can be seen that the smallest change was in group of animals treated with the highest mushroom dose. Dose dependent hypoglycaemic effect was noticed in a 42-days mushroom treatment. Considering histological appearance of Langerhans islets confirmation of blood glucose concentration in alloxan diabetic animals was obtained. Seven days' treatment of C.comatus mushroom in dose of 3,34 g/kg led to a significant total cholesterol decrease in alloxan diabetic animals. Also, by HDL cholesterol fraction analysis positive effect of C. comatus mushroom treatment was noticed. Mushroom treatment succeeded n preventing serum aminotransferases increase in majority of experimental groups. Only by measuring concentration of alanine aminotransferase in seven days' treatment group of animals, statistically significant change was obtained. Though it was stated in the literature that pathohistological examination can show changes in glomeruls and mesangial matrix in kidneys of diabetic animals, those changes were not found in animals in this experiment. Biochemical parameters showed that, after all, there were still kidney damage in alloxan diabetic animals and :hat mushroom treatment alleviated this disorder in a certain degree. The confirmation of high .lntioxidant capacity, primarily determined by DPPH and FRAP tests and total phenolic content measurement, was reached using in vivo tests, as well, Based on research results it can be concluded that administration of Coprinus comatus mushroom preparation: lowers body weight gain, alleviates glucose homeostasis disorder, protects from reactive oxygen species, accelerates q cells regeneration, affects positively on lipid profile and does not cause toxic changes in blood, liver and kidneys of experimental animals.

Cilj studije: Utvrditi izražaj gangliozida GM3 i njegovih glikosfingolipidnih preteča u bubregu i mišiću na štakorskim modelima šećerne bolesti tip 1 i tip 2. Metode: Model šećerne bolesti tip 1 (T1DM) induciran je intraperitonejskom injekcijom streptozotocina (STZ) u dozi od 55 mg/kg, a model šećerne bolesti tip 2 (T2DM) je induciran kombinacijom manje doze STZ-a (35 mg/kg) i masne hrane (udio masti 58%). Štakori su žrtvovani dva tjedna nakon induciranja šećerne bolesti, a zatim je analiziran izražaj gangliozida GM3 i njegovih sfingolipidnih preteča u tkivu bubrega i mišića metodama tankoslojne kromatografije visokog razlučivanja (HPTLC) i imunofluorescentnom mikroskopijom. PCR reakcijom u stvarnom vremenu određivan je izražaj gena za GM3 sintaze u tkivu bubrega skupine T1DM. Rezultati: U mišićima skupine T2DM statistički je značajno povećan sadržaj GM3 u u odnosu na kontrolnu skupinu. Sadržaj GM3 statistički je značajno povećan u tubulima bubrega štakora T1DM i T2DM u usporedbi s pripadajućim kontrolnim skupinama. Sadržaj GM3 je statistički povećan u glomerulima T1DM štakora. PCR metodom nađena je smanjena ekspresija gena za GM3 sintazu u bubrezima štakora T1DM. Zaključak: Povećani izražaj gangliozida GM3 u mišiću štakorskog modela šećerne bolesti tip 2 inducirane streptozotocinom i masnom prehranom potvrđuje dosadašnja istraživanja o posredovanju gangliozida GM3 u patogenezi šećerne bolesti tip 2. Povećani sadržaj GM3 u tubulima u oba modela šećerne bolesti može upućivati na ulogu gangliozida GM3 u patogenezi dijabetičke tubulopatije. Štakorski modeli šećerne bolesti tip 2 induciran streptozocinom i masnom hranom mogao bi se koristiti za istraživanja farmakoloških utjecaja na inzulinsku rezistenciju umjesto dosad korištenih modela., Aim of the study: was to determine the expression of the ganglioside GM3 and its sphingolipid precursors in kidneys and muscles in rat models of type 1 and 2 diabetes. Methods: the model of type 1 diabetes (T1DM) was induced with an intraperitoneal injection of streptozotocin (STZ) at a dose of 55 mg/kg, the model of type 2 diabetes (T2DM) was induced with a combination of a lower dose STZ (35 mg/kg) and a high-fat diet (58% fat). Rats were sacrificed two weeks after diabetes induction and then the expression of the ganglioside GM3 and its sphingolipid precursor in kidneys and muscles was analyzed by high performance thin layer chromatography (HPTLC) and immunofluorescence microscopy. The expression of the gene for GM3 synthase in kidney for the T1DM group was determined using real-time PCR. Results: In muscles of the T2DM group expression of GM3 was significantly increased compared to the control group. The expression of GM3 was significantly increased in tubules of T1DM and T2DM groups in comparison to their controls. The expression of GM3 was significantly increased in glomerules of T1DM rats. Using real time PCR method we found a decreased expression of GM3 synthase in kidneys of T1DM rats compared to controls. Conclusion: Increased expression of GM3 ganglioside in muscles of rat model for type 2 diabetes induced by streptozotocin and high-fat diet confirms recentlyobtained results showing that ganglioside GM3 plays one of key roles in pathogenesis of type 2 diabetes. Increased expression of GM3 in tubules of both diabetes models suggest that there is a significant role of ganglioside GM3 in pathogenesis of diabetic tubulopathy. The rat model for diabetes type 2 induced by streptozocine and a high-fat diet could be a new widely used model for researching pharmacological influences on insulin resistence instead of the models that are currently used.