Search

Theocentrism in catechesis for persons with intellectual disability Theological vision of the Divine Revelation, as well as, God’s Word are of significant importance for catechesis for persons with intellectual disability. After the Second Vatican Council the intellectualistic concept of the Revelation based on the model of authoritative transmission of truth, within ecclesial awareness, was abandoned. Today the models of existential, personal, Christological and historical vision are widely approved of. The Church has never questioned the fact, that the disabled persons constitute full members of the congregation, however, the matter concerning the participation of persons with intellectual disability within the Church has been only partially mentioned as far as the contents of the Church teachings are concerned. Nevertheless, the catechesis in Poland was never confined to what it has already achieved in the past. In fact, catechesis in Poland is being systematically developed by means of broadening its notion as well as its pedagogical fundamentals, through choosing the proper language together with new methods used for creating its contemporary modern concept. Catechesis, while searching for new methods, attempts to conquer, on one hand obsolete habits and routines, which contribute to the appearance of indifference and other type of obstacles, and on the other, reckless improvisation, which leads to confusion within the souls of catechised children and their parents, and, consequently, results in making different types of mistakes. The Church, as it used to do during previous epochs of its history, still continuous to search for new ways and so it attempts at introducing modern rules to the catechetical process, being guided by wisdom, courage and loyalty to the Gospel. Catechesis for persons with intellectual disability consists in accompanying those persons while they are entering their way of Christian life. Catechist, following the primary rule of loyalty to God and to man, may choose to apply proper methods originating from special pedagogy, however, he should always keep in mind, that using the achievements in the didactics will not release him from considering the pedagogy of God. Modern catechesis for persons with intellectual disability in Poland should focus on an attempt to integrate the impact it has on persons with school, parish community and - most of all - with the family. It is worth emphasizing, though, that “integrated” should not mean “placed within” school, for instance, but rather combined by means of mutual relations, which would reflect love, allowing for recognising the pupils of Jesus Christ. It is worth remembering, that God is not an abstract phenomenon, He is Alive, and we make relations with Him. In this case our reasoning ability constitutes rather a relative issue. Person with intellectual disability should not be perceived as unwise and deprived of any ability of abstract thinking. We should appreciate such an extent of those abilities, as this person is actually capable of. This is the evangelical ministry for disabled persons, which aims at encouraging them not to lose their gifts, but rather to multiply them, as every man, intellectually disabled as well, received those gifts straight from God.

Celem artykułu jest dokonanie analizy niedawnego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie dopuszczalności aborcji embriopatologicznej (K1/20) z perspektywy tez głoszonych przez przedstawicieli studiów nad niepełnosprawnością. Projekt ten wydaje się wart realizacji przynajmniej z trzech powodów. Po pierwsze, koncepcje proponowane przez przedstawicieli studiów nad niepełnosprawnością stanowią bardzo ważny wątek współczesnej debaty akademickiej. Po drugie, na gruncie studiów nad niepełnosprawnością wypracowano oryginalne i istotne stanowisko w sprawie aborcji embriopatologicznej. Po trzecie, poglądy przedstawicieli tego nurtu pozostawały dotychczas na marginesie polskiej dyskusji dotyczącej aborcji. Konkluzja przeprowadzonej analizy głosi, że mimo, iż wyrok w sprawie K1/20 może na pierwszy rzut oka jawić się jako zgodny z poglądami przedstawicieli studiów nad niepełnosprawnością, dokładniejsze rozważenie tej kwestii prowadzi do wniosku, że wyrok ten jest dyskryminujący względem osób z niepełnosprawnościami. The aim of the paper is to analyze the recent judgment of the Constitutional Tribunal in the case concerning disability selective abortion (K1/20) from the perspective of disability studies. The project seems to be worth pursuing three reasons (at least). Firstly, conceptions developed by disability studies constitute an important trend in contemporary academic research. Secondly, this approach offers a unique and important view on the issue of disability selective abortion. Thirdly, in Polish discussions on abortion rights, the ideas proposed by disability studies scholars have not been considered fully. The conclusion of the analysis in the paper is that although the judgment in the case K1/20, at first sight, may seem compatible with the ideas advocated by disability studies scholars, the closer look reveals that the judgment is discriminatory towards people with disabilities.

The purpose of this paper is to diagnose the problem of financial exclusion among people with disabilities. The subject of this study is to present the activities of the banking sector aimed at equalizing the chances of access to banking services and critically analyzing them. The situation of people with disabilities and the essence of financial exclusion are presented in the regulations and activities of the Polish Bank Association. The source of literature was the basis for the analysis and the results of own research, which allowed to indicate further directions of research. The structure of paper is subordinate to the research goal. Celem artykułu jest diagnoza problemu wykluczenia finansowego wśród osób z niepełnosprawnością. Przedmiotem niniejszego opracowania jest przedstawienie działań sektora bankowego mającego na celu wyrównywanie szans dostępu do usług bankowych oraz krytyczna ich analiza. Na kanwie regulacji prawnych i działań Związku Banków Polskich przedstawiona została sytuacja osób z niepełnosprawnością oraz zwrócono uwagę na istotę wykluczenia finansowego. Podstawą do analizy były dostępne źródła literatury oraz wyniki badań własnych, które pozwoliły wskazać dalsze kierunki badań. Struktura artykułu jest podporządkowana celowi badawczemu.

The paper aims at presenting a look at ways, and forms of using the project method in teaching people with disabilities. I will analyze the usefulness of the project method in different areas of education of people with disabilities. The study also briefly comments on the most significant features that describe educational projects. Subsequently, it will go on to benefits of using the project method in education. The paper focuses primarily on how the project as an element of teaching affects the development of students with disabilities. In the further part of the work, it will also consider forms of project in education. The last part of the paper mentions several important results of research which pertain to the possibility of using project method technologies in education.

The purpose of that study undertaken considerations is to show the diversity of the phenomenon of disability and make it the center of thinking about education. The educational experiences, opinions and needs of people with disabilities can become the basis of reconstruction or reconceptualization of education. Access to education for people with disabilities is still problematic; this is one of the most restrictive social barriers. The author argues that a disabled person educated in a particular type of school receives the education available, not one that would satisfy her expectations and aspirations. In the learning process they will be perfect prepared to the role of people with disabilities. Disability becomes a basic category of social identity formation and leads to spoiled identity., Celem podjętych rozważań jest ukazanie fenomenu różnorodności zjawiska niepełnosprawności i uczynienia z niego centrum myślenia o edukacji. Doświadczenia edukacyjne osób z niepełnosprawnością, ich opinie, potrzeby mogą stanowić podstawę rekonstrukcji czy też rekonceptualizacji kształcenia. Utrudnienia w dostępie do edukacji osób z niepełnosprawnością to jedna z najbardziej ograniczających barier społecznych. Kształcąc się w określonym typie szkoły, osoba z niepełnosprawnością zdobywa dostępne wykształcenie, a nie takie, które spełniałoby jej oczekiwania i aspiracje. Autorka dowodzi, że to, do czego taka osoba zostanie doskonale przygotowana w trakcie procesu kształcenia, to rola osoby z niepełnosprawnością. Niepełnosprawność staje się centralną kategorią organizującą jej życie, staje się również podstawową kategorią wpływająca na kształtowanie tożsamości społecznej i prowadzi do wytworzenia zranionej tożsamości.

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publication Ochrona praw i wolności, a także należytego bezpieczeństwa osób z niepełnosprawnością to ważne wyzwanie dla edukacji praw człowieka w społeczeństwach i państwach współczesnej Europy. Oznacza zmianę perspektywy – zamiast wyłączności tradycyjnej pieczy administracyjnej w formie pomocy lub opieki społecznej, wciąż ważnej i potrzebnej, wybieramy perspektywę osoby z niepełnosprawnością, z poszanowaniem jej godności, potencjału i woli realizacji własnych praw, takich jak prawo do pracy, edukacji czy prawo wyborcze. Specyficzna sytuacja osób z niepełnosprawnością sprawia, że często na pierwszy plan (w sposób zrozumiały przesłaniając subiektywnie wszystko inne) wysuwa się prawo do leczenia, uzyskania środków pomocniczych czy terapii, jednakże rośnie świadomość nierównego traktowania w innych dziedzinach – od edukacji po prawa polityczne i bezpieczeństwo, które stanowi współcześnie jedną z najważniejszych potrzeb ludzi, szczególnie tych borykających się z różnymi formami niepełnosprawności. Wzrostowi tej indywidualnej świadomości nie towarzyszą wystarczająco szybkie zmiany w działaniach państw. Celem opracowania jest ukazanie roli i znaczenia kwestii prawno-instytucjonalnych jako ważnego uwarunkowania bezpieczeństwa osób niepełnosprawnych. Artykuł zawiera prezentację międzynarodowych regulacji prawnych dotyczących praw osób niepełnosprawnych, poprzedzoną omówieniem pojęć dotyczących praw człowieka oraz zarysem historycznym międzynarodowych aktów zawierających gwarancje tych praw. Pomimo że na przestrzeni wieków powstało wiele dokumentów normatywnych regulujących kwestie związane z funkcjonowaniem tej grupy w społeczeństwie, osoby niepełnosprawne ciągle mogą mieć poczucie dyskryminacji i wykluczenia z wielu obszarów działalności ludzkiej. Współczesność wymaga, by kwestie związane z pełnym, a przez to aktywnym ich uczestnictwem w głównym nurcie życia społecznego znalazły swoje odzwierciedlenie w przepisach prawnych. Autorka formułuje tezę, że stworzenie instrumentów normatywnych pozwoli osobom niepełnosprawnym dochodzić własnych praw oraz wymagać ich respektowania przez innych. Niezwykle ważnym przedsięwzięciem jest także powoływanie instytucji stojących na straży przestrzegania przez organy państwowe, podmioty pozarządowe i społeczeństwo tych uregulowań oraz służących pomocą i wsparciem osobom niepełnosprawnym. The purpose of this paper is twofold. First, it aims to present the current challenges and opportunities facing by the European antidiscrimination policy, and second it aims to move beyond the myth and stereotypes to take a closer look at ‘rights parity’ for disable people. It seeks to off er an overview of the problems of educational discrimination and disadvantage faced by disabled people, and the current legislative and policy measures for addressing these at international and EU levels. It examines some of the gaps, and barriers to eff ective implementation of measures in the fi eld of education and training, highlights areas where further eff orts is needed and makes some recommendations for actions at European, national and educational institutional levels. The author formulates thesis saying that the large number and diversity of legal acts concerning disabled people raises social awareness in this area, at the same time causing, however, an informational chaos in which it is hard to point to the instruments of effi cient execution of such rights. Therefore, it is vital for their real respect that the obedience to those laws is monitored both by especially nominated public subjects and non-governmental organizations. Although, in recent years, there has been a considerable change approach to close the protection gap and ensure that persons with disabilities enjoy the same standards of equality rights and dignity as everyone else, the most compelling human rights issues of our day – built environments and accessibility of persons with disabilities, still requires constant attention. Persons with disabilities face discrimination and barriers that restrict them from participating in society on an equal basis with others every day. They are denied their rights to be included in the general school system, to be employed, to live independently in the community, to move freely, to vote, to enjoy social protection, to access justice, and to choose medical treatment.

W poszukiwaniu mechanizmów przeciwdziałania wykluczeniu osób niepełnosprawnych Świat, w którym funkcjonują osoby niepełnosprawne, jest bardzo złożony, trudny, pełen licznych problemów dnia codziennego. Wbświecie tym niepełnosprawny człowiek funkcjonuje w obrębie nakładających się na siebie grup i kręgów społecznych o określonej świadomości i specyfice mentalnej. W tych warunkach zachodzi codzienna wymiana komunikacji, informacji, wrażeń i emocji. Grupy te w sposób mniej lub bardziej pośredni decydują o postrzeganiu siebie w kontaktach kulturowo-społecznych z innymi ludźmi (w społeczności – rodzinnej, rówieśniczej, lokalnej, a także – kulturze, nieobojętnej na system społeczno-polityczny). Przynależność ta umożliwiać powinna wykorzystywanie zasobów własnych i środowiska przez osoby niepełnosprawne, a także aktywne przekraczanie przez nie własnych granic (i ograniczeń związanych z niepełnosprawnością), by mogły się rozwijać i uniknąć marginalizacji swoich możliwości. Opracowanie to ma na celu ukazanie mechanizmów, które mogą człowieka (zwłaszcza człowieka niepełnosprawnego) przed tym procesem wykluczenia chronić. In search for mechanisms counteracting exclusion of the disabled The world of disabled people seems more complex, difficult, and full of everyday problems. In this world, a disabled person functions within some overlapping groups and social spheres of specific awareness and mentality. What takes place in these conditions is the daily exchange of communication, information, impressions and emotions. In a more or less indirect way, the groups determine the way in which they are perceived in socio-cultural contacts with other people (in the family, peer, local community, as well as in the culture sensitive to the socio-political system). This affiliation should allow the disabled to use both their own resources and the environmental ones. It should also enable active exceeding of disabled people’s own limits (and limitations resulting from disability) so that they could develop and avoid marginalization of their opportunities. This study aims at presenting mechanisms which can protect a person (especially a disabled one) from such exclusion., Brzezińska A. I. (red.) (2000): Społeczna psychologia rozwoju. „Scholar”, Warszawa. Brzezińska A. (2008): Uwarunkowania aktywności zawodowej osób z ograniczeniami sprawności: kapitał osobisty i społeczny. „Nauka”, nr 2. Iwański J., Owczarek D. (2010): Potrzeba bycia rozumianym. Komunikacja społeczna i funkcjonowanie w grupie osób z ograniczeniami sprawności. „Scholar”, Warszawa. Kofta M. (red) (1993): Psychologia aktywności: zaangażowanie i bezradność. „Nakom”, Poznań. Maciarz A. (1999): Cel i istota społecznej integracji. W: A. Maciarz (red.): Z teorii i badań społecznej integracji. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków. Schaffer H. R. (2006): Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. Suchodolska J. (2009): Młodzi niepełnosprawni – w obliczu antycypowanej przyszłości. W: Z. Gajdzica (red.): Człowiek z niepełnosprawnością w przestrzeni społecznej. Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Kraków. Tillman K. J. (2005): Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie. Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa. Trempała J. (2000): Modele rozwoju psychicznego. Czas i zmiana. Wydawnictwo AB, Bydgoszcz. Wysocka E. (2007): Człowiek a środowisko życia. Podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy. „Żak”, Warszawa.