Search

In het eerste jaar sinds de start van de COVID-19-crisis hebben scholen in het primair onderwijs tweemaal langdurig de deuren moeten sluiten: in de tweede helft van het schooljaar 2019/2020 en in de eerste helft van het schooljaar 2020/2021. In het tweede COVID-jaar werd de kerstvakantie in schooljaar 2021/2022 een week vervroegd. Daarnaast werden scholen geconfronteerd met lesuitval door afwezigheid van zowel leerlingen als leerkrachten.

In het eerste jaar sinds de start van de COVID-19 crisis hebben scholen in het primair onderwijs tweemaal langdurig de deuren moeten sluiten: in de tweede helft van het schooljaar 2019/2020 en in de eerste helft van het schooljaar 2020/2021. In het tweede COVID-jaar werd de kerstvakantie in schooljaar 2021/2022 een week vervroegd. Daarnaast werden scholen geconfronteerd met lesuitval door afwezigheid van zowel leerlingen als leerkrachten. Leerlingen hebben daarom ook in dit tweede COVID-jaar minder mogelijkheden gehad om fysiek les te krijgen en moesten navigeren in een onzekere situatie. Welke consequenties heeft dit voor de leergroei van leerlingen in het tweede COVID-jaar, en hoe verhoudt deze (vertraging in de) leergroei zich tot het eerste COVID-jaar?

In deze studie onderzoeken we of er tijdens de COVID-19-pandemie, en de hieruit voort-komende schoolsluitingen en onderwijs op afstand, een verandering heeft plaatsgevon-den in de niet-cognitieve vaardigheden van leerlingen in het voortgezet onderwijs en of dit verschilt tussen de aangeboden onderwijsty-pen in Nederland. Hiervoor maken we gebruik van data van de OnderwijsMonitor Limburg, en vergelijken we metingen in 2018 en maart 2020 (beide pre-COVID) met metingen direct na de eerste schoolsluiting (juni/juli 2020) en aan de start van het nieuwe schooljaar (sep-tember 2020). Met deze studie leveren we een bijdrage aan de schaarse literatuur over de relatie tussen de COVID-19-pandemie en niet-cognitieve vaardigheden van leerlingen. In de regressieanalyses met fixed-effects op schoolniveau, zien we voor vmbo-leerlingen (N=3025) weinig verschillen. De enige ver-schillen zijn een lagere gerapporteerde pres-tatiegerichtheid en vindingrijkheid en hoger doorzettingsvermogen tijdens de pandemie. Voor havo/vwo-leerlingen (N=4027) zien we di-rect na de eerste schoolsluiting, waarin men dacht dat het ergste achter de rug was, een opleving in de meeste niet-cognitieve vaardig-heden. Enkele maanden later, toen duidelijker werd dat het nog wel even zou duren, bleek het beeld beduidend negatiever. Havo/vwo-leerlingen rapporteren dan lager op school-motivatie, schoolhouding, schoolvertrouwen en sociale relaties met klasgenoten en leraren.

In het afgelopen anderhalf jaar hebben scholen in het primair onderwijs twee keer de deuren moeten sluiten: in de tweede helft van het schooljaar 2019/2020 (half maart t/m half mei) en in de eerste helft van het schooljaar 2020/2021 (half december tot begin februari). Eerder heeft het NCO al gerapporteerd over de effecten van de eerste schoolsluiting voor reguliere basisscholen (zie Factsheet 1) en de effecten van de tweede schoolsluiting (zie Factsheet 5). Toen concludeerden we dat de gevolgen van een heel jaar waarin leerlingen minder mogelijkheden hadden om fysiek les te krijgen groot waren. De leergroei was bij alle drie de onderzochte domeinen vertraagd, vooral bij begrijpend lezen. Inmiddels zijn de resultaten bekend van de eindtoetsen (E-toetsen) die in mei/juni van het schooljaar 2020/2021 zijn afgenomen. Daarmee kunnen we de gevolgen in kaart brengen van anderhalf jaar waarin leerlingen minder mogelijkheden hebben gehad om fysiek les te krijgen. Heeft de vertraging die we na de eerste en tweede schoolsluiting hebben geconstateerd zich voortgezet of zijn scholen en leerlingen erin geslaagd om de vertraging (deels) in te halen?

Deze technische toelichting hoort bij de derde reeks factsheets die het NCO heeft uitgebracht in oktober 2021 over de leergroei in het primair onderwijs (PO) naar aanleiding van de COVID-19-crisis. In deze factsheets is gekeken naar de invloed van anderhalf jaar COVID-19-crisis (met twee perioden van schoolsluitingen naar aanleiding van de COVID-19-crisis) op de groei in vaardigheidsscores van leerlingen op drie domeinen: begrijpend lezen, spelling en rekenen-wiskunde.

In het afgelopen anderhalf jaar hebben scholen in het primair onderwijs twee keer de deuren moeten sluiten: in de tweede helft van het schooljaar 2019/2020 (half maart t/m half mei) en in de eerste helft van het schooljaar 2020/2021 (half december tot begin februari). Eerder heeft het NCO al gerapporteerd over de effecten van de eerste en de tweede schoolsluiting voor reguliere basisscholen op het moment van de middentoetsen (M-toets) van maart 2021 (zie Factsheets 3 en 7). Toen concludeerden we dat de gevolgen groot waren, maar ook dat scholen daarbij sterk verschillen. De vertraging in de leergroei was het sterkst bij scholen met relatief veel leerlingen uit lagere sociaaleconomische milieus, bij scholen die relatief klein zijn en bij scholen die eerder al een lagere leergroei lieten zien. Inmiddels zijn de resultaten bekend van de eindtoetsen (E-toets) die in mei/juni van het schooljaar 2020/2021 zijn afgenomen. Daarmee kunnen we de gevolgen in kaart brengen van anderhalf jaar waarin leerlingen minder mogelijkheden hebben gehad om fysiek les te krijgen. Zijn er nog steeds (grote) verschillen tussen scholen?

In een recente brief aan het onderwijsveld stelt het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) dat alle scholen in het basis- en voortgezet onderwijs een zomerprogramma moeten aanbieden aan hun leerlingen. Scholen kunnen dit zelfstandig of in onderlinge samenwerking verzorgen, maar er kunnen ook externe partners worden ingezet. In dit advies zetten we op een rij wat bekend is uit onderzoek naar de effectiviteit van zomerscholen en welke lessen hieruit getrokken kunnen worden. Dit advies is bedoeld voor schoolbesturen, schoolleiders en docenten die een zomerschool willen organiseren. Wat is tot nu toe bekend over de werking van zomerscholen?

Gedurende de tweede helft van het schooljaar 2019/20 is er een (gedeeltelijke) schoolsluiting geweest in het primair onderwijs vanwege de COVID-19-crisis. Wat is het gevolg geweest voor de leergroei bij leerlingen in het reguliere basisonderwijs? In dit factsheet belichten we enkele van de landelijke gevonden verschillen tussen scholen.

Gedurende de tweede helft van het schooljaar 2019/20 is er een (gedeeltelijke) schoolsluiting geweest in het primair onderwijs vanwege de COVID-19-crisis. Wat is hiervan het gevolg geweest voor de leergroei bij leerlingen in het reguliere basisonderwijs? In dit factsheet kijken we naar de landelijke gevolgen van de schoolsluiting voor verschillende groepen leerlingen.

Gedurende de tweede helft van het schooljaar 2019/20 is er een (gedeeltelijke) schoolsluiting geweest in het primair onderwijs vanwege de COVID-19-crisis. Dit heeft flinke gevolgen gehad voor de leergroei voor leerlingen in het reguliere basisonderwijs. Eerder1 lieten we zien dat de vertraging in leergroei bij leerlingen met een lage sociaaleconomische status (SES) ongeveer anderhalf keer zo hoog is als bij leerlingen met een hoge SES. Ook lieten we zien dat de vertraging in leergroei voor laagpresterende leerlingen ongeveer twee keer zo groot is als voor hoogpresterende leerlingen. In dit factsheet kijken we of de gevolgen van de schoolsluiting voor deze twee groepen leerlingen versterkt worden als ze ook op een school zitten met relatief veel lage-SES-leerlingen of relatief veel laagpresteerders. Voor de overzichtelijkheid kijken we daarbij uitsluitend naar de leergroei in de Cito-vaardigheidsscores bij rekenen-wiskunde

Hoe is de informatie in de factsheets opgebouwd? Hoe groot is de steekproef? Welke berekeningen en welke keuzes zijn gemaakt? Welke schattingsmethoden zijn gebruikt en welke robuustheidsanalyses zijn toegepast? En wanneer zijn bepaalde gegevens niet gebruikt? Dit vindt u allemaal uitgelegd in de technische toelichting