Search

Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) honela definitzen du jaioberria (JB): 28 egun baino gutxiago dituen haurra. Denbora horretan ematen diren aldaketek eta gertakariek haurren zaurgarritasuna areagotu dezakete, eta, beraz, prebentzio-neurri zehatzak hartzea beharrezkoak dira. Nahiz eta azken urteotan haur JBen ospitale-egonaldiaren iraupena gutxituz joan den, denbora horretan, JBek, hainbat prozedura inbaditzaile bizi ohi dituzte. JBen minaren balorazioa eta protokoloen estandarizazioak urriak dira eta horrek, minaren maneiuaren gabezia handia ekartzen du. Helburuak: helburu nagusia ospitaleratutako JBetan mina maneiatzeko erizainak duen rola ezagutzea da. Metodologia: Berrikuspen bibliografiko honetan PIO egituraz baliatuz, osasun zientzietako deskriptore, hitz gakoak eta eragile boolearrak erabiliz, datu-baseetan bilaketa ezberdinak egin dira. Emaitzak: JBek gehien sufritzen duten mina iatrogeniakoa da. Min hori ebaluatzeko gehien erabiltzen den metodoa eskalak dira, eta 5 eskalek bakarrik erakutsi dute ebaluatzaileen arteko konkordantzia-maila egokia. Mina pairatzen duten JBek, epe laburrean, katabolismo-egoera bat bizitzen dutela ikusi da. Epe luzera aldiz, gehiago ikertu beharko litzatekeela ikusi da. Minari aurre egiteko metodo ez-farmakologiko erabilienak hauek dira: azala-azalaren kontrako metodoa, amagandiko edoskitzea, xurgapen ez-nutritiboa, sakarosaren erabilera eta arreta galarazteko teknikak, hala nola musikoterapia eta masaje-terapia. Neurri farmakologikoak min moderatu-larriko kasuetan erabiltzen dira. Eztabaida: autore ezberdinen iritziak emaitza gehienetan bat datoz. Gainera, oraindik gehiago ikertu behar den arloa dela ere aipatzen dute. Ondorioak: lan honen bidez, ospitaleratuta dauden JBen mina egoki maneiatzeko erizaintza-zainketen garrantzia handia dela ondorioztatu da.

Hemofilia nahasmendu hemorragiko hereditarioa da, non odolak ez du behar bezala koagulatzen. Odolak koagulazio-faktoreak deritzen proteinak ditu, odoljarioa geldiarazten laguntzen dutenak. Hemofilia duten pertsonek VIII faktorearen edo IX faktorearen maila baxuak dituzte. Eta ondorioz, odoljarioa eragozten duen koagulua motelago eratzen da eta lesioek edo zauriek gehiago odolusten dira. Hemofiliak egunerokotasunean duen garrantzia ikusita, eramaileak gaixotasun honetaz jabetzea ezinbestekoa da, batez ere, etorkizunean ama izan nahi badute, famili plangintza egoki bat gauzatzeko. Helburua: ASHEGUI elkartearekin elkarlanean, hemofiliaren eramaileengana zuzendutako ikus-entzunezko proiektu bat egitea hemofiliaren transmisioa prebenitzeko. Metodologia: Lanaren bilaketa egiteko nagusiki 2 informazio iturri erabili dira: web orriak eta datu-baseak. Bilaketen datei dagokienez, 2022ko azaroaren 12tik abenduaren 20ra egin da. Osasun-zientzietako (DeCS, MeSH, eta hitz gakoak) eta terminologia librearen bitartez proiektuaren bilaketa bibliografikoa burutu zen datu base ezberdinak erabiliz. Pubmed-, Dialnet-, BVS- eta Cuiden-en artikuluak bilatu dira. Gainera, web-orri ezberdinak erabili dira informazioa osatzeko. Proiektuaren garapena: Proiektua prestakuntza-aldi batean, aldi praktiko batean eta difusio aldi batean egin da. Prestakuntza-aldian, proiektuaren egilea ASHEGUI elkartearen jardueretan parte hartu zen eta hemofiliari buruz eta haren eramaileei buruz ikasi zen. Proiekturako beharrezkoa zen informazioa lortu eta prozesatu ondoren, aldi praktikoa hasi zen, eta, bertan, programa informatikoak erabili ziren bideoa sortzeko eta diseinatzeko. Azkenik, difusio aldian, ASHEGUI elkarteko kontua sare sozialetan sortu eta bideoak igo ziren. Ez hori bakarrik, ASHEGUI-ren web-orrian bideoak zintzilikatu ziren. Gogoetazko jarduna: ASHEGUI bezalako elkarte batekin lan egin izana oso esperientzia aberasgarria izan da, bai maila pertsonalean bai akademikoan. Egindako bideoak gizartear

Buruko nahasmendu ohikoenak antsietatea eta nahasmendu depresiboak dira. Antsietatea mehatsurik edo arriskurik gabeko egoeretan edo modu iraunkorrean aktibatu eta eguneroko bizitza nabarmen oztopatzera iristen denean, osasun arazo bihurtzen da eta antsietate-nahasmendu izena ematen zaio. Erizaintzako ikasleek, gainerako graduetako ikasleek baino antsietate gehiago pairatzen dutela ikusteaz gain, praktika klinikoetan ikasgelan baino antsietate maila altuagoak izaten dituztela ere ikertu da. Helburu orokorra. Praktika klinikoekin erlazionatutako erizaintzako graduko ikasleen antsietateri aurre egiteko erabil daitezkeen jarduerak zehaztea. Metodologia. Helburuen garapenerako berrikuspen bibliografikoa egin da. Horretarako, PIO egitura jarraituta, osasun-zientzietako datu-base ezberdinetan bilaketa egin da: Pubmed, BVS, Dialnet eta Cuiden. Bilaketa zehazteko iragazkiak eta barneratze- eta kanporatze-irizpideak aplikatu dira, guztira 25 artikulu eskuratuz lana garatzeko. Emaitzak. Antsietateari aurre egiteko jarduerak aztertzen dira. Ikasleek, nahiz irakasleek antsietateari aurre egiteko erabil ditzaketen jarduerak aipatzeaz gain, fakultate zein irakasleek aplika ditzaketen esku-hartze programak dira berrikuspen honetan antsietateari aurre egiteko gehien landutako estrategiak. Guztira 8 esku-hartze programa mota aipatzen dira. Eztabaida. Landutako programetako batzuk gaur egun erizaintzako fakultateetan aplikatzen direla aipagarria da. Esku-hartze programa mota batzuk artikulu oso gutxitan ikertu dira edo artikulu bakarrean landu dira. Beraz, etorkizuneko ikerketa-gai garrantzitsuak izan daitezke antsietatea murrizteko estrategien eraginkortasuna frogatzea eta batez ere, ikerlanetan esku-hartze ezberdinak alderatzea. Ondorioak. Antsietateari aurre egiteko esku-hartzeak garatzeko eta erabiltzeko premia handia dago. Esku-hartze ezberdinak landu diren arren, haien artean alderatu beharko lirateke estrategia eraginkorrenak zein diren ikertzeko.

Osasunerako Mundu Erakundeak (OME) dioenez, eguneroko bizitzako estresak, batez ere haurdunaldiaren eta erditzearen ingurukoak, eragina izan dezake ama askoren pentsamoldean eta portaeran, era honetan zaila suertatuz haurrak zaintzeko zeregin ugariei aurre egitea. Pentsamenduaren, portaeraren eta aurre egitearen arazo horiek batzuetan erditze-osteko depresio (EOD) gisa diagnostikatzen dira. Honen etiologia faktore anitzekoa da, baina harreman estua du faktore psikosozialekin. Tratamenduari dagokionez bi aukera daude terapia edo medikazioa. Baina garrantzitsuena, goiz detektatzea da, nahasmendu honen ondorio ugariek, detekziorako zailtasunek eta amek deprimituta daudenean laguntza bilatzeko duten erreparoek, aurreko etapetan jardutearen eta prebenitzen saiatzearen garrantzia azpimarratzen baitute. Gainera, Espainian ez da ia honen inguruko prebentzio-programarik garatu. Horregatik eta beste hainbat arrazoiengatik sortzen da osasun programa hau. Helburua: Zarautzeko Osasun Zentroan haurdunaldiko 2. hiruhilekotik umea jaio eta 12. hilabetera arteko gurasoentzat erditze osteko depresioaren inguruko hezkuntza gauzatzea, prebenitzea eta goiz detektatzea. Metodologia: bilaketa bibliografikoaren iturri nagusiak datu baseak izan dira: Pubmed, Dialnet, Scielo, Cuiden eta Biblioteca Virtual en Salud (BVS). Horrez gain, hainbat webgune eta EHUko liburutegi elektronikoa erabili dira. Plangintza: osasun programa hau diseinatzeko, lehenengo diana taldea, helburu pedagogikoak eta metodologia pedagogikoak zehaztu dira. Saioei dagokienez, programa 4 saiotan banatzea erabaki da, 3 saio erditze aurretik eta bat erditu ostean. Helburuak bete diren egiaztatzeko, ebaluazio tresnak sortu dira. Gogoeta eta ekarpen pertsonala: erditze osteko depresioa gero eta ohikoagoa den nahasmendua da, hala ere, hau prebenitzen duten edo tratatzen duten asoziazio edo programa gutxi daude. Horregatik, emakumeek erditze osteko depresioaren sintomak dituztenean ez dakite nahasmendu hau jasaten ari direla et

Munduko biztanleria osoaren % 18 gazteak dira, horietatik 10-14 urteko nerabeen % 1,1ek eta 15 eta 19 urte bitartekoen % 2,8k depresioa pairatzen du. Depresio handiagoa duten pertsonek bere buruaz beste egiteko arriskua biztanleria orokorra baino 20 aldiz handiagoa da. Arrisku- eta babes-faktoreen elkarreraginak pertsona batek portaera suizida bat garatzeko edo babesteko duen zaurgarritasuna zehazten du. (EUSKERAZ)

Eskabiosia gaixotasun dermatologiko parasitario kutsakorra da. Infekzio honek ez du genero, arraza, adin edo faktore-sozioekonomikorik baztertzen eta gure gizartean intzidentzia gora egiten ari dela ikusi da, osasun publikoaren arazoa mundu mailan dagoela kontsideratuz. Pilaketa-egoerak arrisku-faktore garrantzitsuenak dira eta larruazalari eragiteaz gain, infekzio bakterianoak eta beste konplikazio batzuk eragin ditzake. Erizainen osasun-hezkuntza ezinbestekoa da porrot terapeutikoa saihesteko, izan ere, tratamendu egoki betez % 100 sendatze-portzentaia du. Helburua: Irun Zentroko lehen mailako arretako erizainei zuzendutako eskabiosiaren inguruko osasun-hezkuntza programa bat diseinatzea. Metodologia: PIO galderari erantzun ostean, deskriptoreak (DeCS eta MeSH) eta hitz gakoak definitu dira. Bilaketa bibliografikoa datu-base desberdinetan gauzatu da: Pubmed, Dialnet, BVS eta MEDES. Hortaz aparte, Google Academico-an artikulu batzuk eskuratu dira. Emaitzak murrizteko eta artikuluak aukeratzeko, iragazkiak eta barneratze eta kanporatze-irizpideak aplikatu dira. Gainera, web-orrietan informazioa ere bildu da. Bestalde, proiektuaren egitura antolatzeko, “Métodos educativos en salud” eta “Manual de Educación para la salud” erabili dira. Hortaz gain, bi bilera eduki dira: ESI Donostialdeako Medikuntza Prebentiboko Zerbitzuko mediku zein erizainarekin eta Irungo Osasun Zentroko gainbegiratzailearekin Plangintza: Hasteko, talde dianak lortu beharreko helburu orokor zein zehatzak planteatu dira. Saio bakarra emango da, 2 ataletan ezberdindua: teorikoa eta praktikoa. 4 gai-multzo egongo dira eta horiek garatzeko hainbat jarduera prestatu dira. Programa, erizainak eskainiko du osasun-zentroko bilera-gelan. Ebaluazioari dagokionez, saioaren amaieran egingo da. Partaideek emaitzak, prozesua eta egitura eta baliabideak ebaluatuko dituzte, hezitzaileak, aldiz, prozesua eta egitura eta baliabideak soilik. Ekarpen pertsonala: Ezjakintasuna agertu den gai batean erizaintzari ezagut

Elikadura-nahasmenduak pertsonen nutrizioan, hazkuntzan eta garapenean ondorio kaltegarriak eragiten dituzten gaixotasun mental larriak dira. Nahaste hauek pazienteen arlo fisiko, psikiko eta sozialak erasaten dituzte. Azken urteetan, elikadura jokabidearen nahasmenduen kasuak igo eta mundu mailako arazo bat bilakatu dira, intzidentzia-tasa handiena 12-18 urte bitartean kokatuz. Helburua: Nerabezaroan elikadura nahasmendurik paira ez dezaten, 9 eta 12 urte arteko haurrei, hots, lehen hezkuntzako (LH) 5. eta 6. mailetako haurrei, bideratutako prebentziozko Osasun-Hezkuntza Programa bat diseinatzea da. Metodologia: Proiektua garatzeko, bilaketa bibliografiko bat burutu da zenbait metabilatzaile, datu base, liburu eta web-orritan. Bilaketa hau programaren PIO galderari erantzunez, eta barneratze eta kanporatze irizpideak jarraituta egin da. Hura garatu ahal izateko, zenbait DeCS, MeSH, hitz-gako eta terminologia libre erabili dira. Plangintza: Xede-taldeak dituen jarrera, ezagutzak, gaitasunak eta itxaropenak balioztatutako 5 galdetegiren bitartez identifikatuko dira, landu beharreko gai-multzo bakoitzeko bat (arlo fisikoa, elikadura-ohituren garrantzia, arlo psikologikoa, arlo soziala eta aurre egiteko baliabideak). Horretaz gain, elikadura-nahasmenduen nondik-norakoak azaltzen dituen ikasgai bat ere izango da. Gai bakoitza helburu pedagogiko nagusi batean oinarrituta dago eta, haietako bakoitza saio desberdin batean landuko da, guztira sei saio izango direlarik. Metodologia pedagogikoari dagokionez, programa hau partaideen parte hartze aktiboan oinarritzen da, haurra prozesu osoaren erdigunea izanik. Ebaluazioa hiru zatitan banatuko da: proiektuaren prozeduren, emaitzen eta egitura eta baliabideen ebaluaketan, hain zuzen ere. Ekarpen pertsonala: Nerabeei zuzendutako interbentzio asko badaude ere, nerabezaro aurreko haurrentzat bideratutako prebentziozko osasun-hezkuntza proiektu gutxi daude, eta nahasmenduen kasu gorakadak halakoen beharra argi uzten dute. Honetan, e

Hilekoa, hileko zikloari hasiera ematen dion gertakaria da, haurdunaldirik ematen ez denean, endometrioa askatuz. Osasun menstruala, hileko zikloarekin lotutako ongizate fisiko, mental eta sozial egoerari deritzo. Pobrezia menstruala berriz, hilekoa modu osasuntsuan kudeatzeko baliabide nahikorik ez izatea da, eta honek hainbat eragin psikosozial ditu. Dismenorreak, eragina dauka osasun menstrualean, baina normalizatua dago. Hilekoarekin erlazionatutako infekzioak ere ohikoak dira. Horretaz gain, heziketa faltak, tabuak eta estigmak dakartzate. Heziketan hutsune honek, pertsona hauen bizi kalitatean negatiboki eragiten du, errendimendu akademikoan ere eraginez. Koste ekonomikoari dagokionez, hilekoa duten pertsona askok zailtasunak izaten dituzte hilekoa modu osasuntsuan kudeatzeko. Osasun egoera honi aurre egiteko, hainbat estrategia jarri dira martxan. Hau horrela, heziketa programa hau, genero guztietako 10-11 urte bitarteko ikasleei bideratu zaie.

Sarrera: Disfagia, gaur egun gutxiesten den sindrome bat da. Izan ere, munduko heriotza eragile nagusienetako baten artean aurkitzen da, adinekoen artean prebalentzia handiena delako. Erabiltzaileen artean, eragin biopsikosozial, ekonomiko eta emozionala eragiten du, baita zaintzaile zein osasun profesionalen artean ere. Argi dago, detekzio goiztiarra eginez gero, kostu baxuko esku-hartze indibidualizatuak gauzatu daitezkeela, konplikazioak ekiditeko. Helburua: Disfagia maneiuaren inguruko Osasun Hezkuntza programa diseinatzea Errenteriako adinduen Jesusen Bihotza egoitzako langileei zuzendua. Metodologia: Osasun Hezkuntza programa osatzeko, PIO galderari erantzunez, eta barneratze eta kanporatze irizpideak jarraituta, datu-baseetan bilaketa bibliografikoa burutu da. Horrez gain, web-orri, gida eta liburu ezberdinetan bilatu da. Plangintza: Errenteriako Jesusen Bihotza adinekoen egoitzan burutuko da, eta osasun langileei zuzendua dago. Xede-taldearen ezagutza, jarrera, gaitasun eta itxaropenak identifikatu ostean, 4 saioetan banatuko da programa, 12 gai jorratuz. Asteartero bi saio egongo dira, xede-taldearen lan orduak kontuan hartuz, bat goizean eta beste bat arratsaldean. Saioak, erizainek aurrera eramango dituzte, sukaldari eta logopeda bat gonbidatu bezala edukiz. Xede-taldea modu jarraituan zein amaieran ebaluatuko da tresna ezberdinen bitartez. Bukatzeko, programa bete eta helburuak lortu diren ziurtatzeko, sortutako hainbat ebaluazio tresna erabiliko dira. Ekarpen pertsonala: Disfagiaren maneiurako gida ofizialak falta dira, nahiz eta informazio ugari aurki daitekeen. Arreta egokia eskaintzeko, praktika klinikoko gidak garatzea eta balioztatzea eskatzen da. Honen beharra dago, erabiltzaileei zuzenki eragiten diolako. Garrantzitsua da egoitzan sartu bezain laster balorazio geriatriko integrala egitea, detekzio goiztiarra gauzatzeko. Osasun langileek paper garrantzitsua dute hezitzaile moduan, diziplina anitzeko taldeak parte harturik, 24 orduz erabiltzaileeki

Azken urteetan, erditze esperientzia positiboa bilatzeko bidean, arreta handia jarri da erditzean mina arintzearen garrantzian. Ura metodo ez-farmakologiko bezala gero eta gehiago erabiltzen da. Lortu nahi diren helburuen artean mina arintzea eta erditzean emakumearen autonomia eta ongizatea areagotzeko analgesia epiduralaren ordezko neurriak aurkitzen dira. Hala ere, dilatazio-prozesuan eraginkortasuna eta segurtasuna frogatuta daudela dirudien arren, kezka agertzen da kanporatze-fasearen erabilerarako. Helburua: lanaren helburu nagusia da, erditze-prozesuan dagoen emakumea uretan murgiltzeak minaren maneiuan duen eraginkortasuna aztertzea eta ezagutzea. Metodologia: lan hau berrikuspen bibliografiko bat da. PIO egitura zehaztu ondoren, bilaketa bibliografikoa egiteko deskriptoreak aukeratu dira, eta bilaketa datu-base nahiz web-orrialdeetan eta emagintzan oinarriturik dagoen aldizkarian egin da. Irakurketa kritikoari esker, artikuluen ebaluazioa gauzatu da CASPe (Critical Appraisal Skills Programme Español) txantiloien bidez eta Haynes piramideaz baliatuz dokumentuen ebidentzia maila ziurtatu da. Emaitzak: uretan erditzeak erditze-prozesuaren aurrerabidea errazten du. Gainera, flotagarritasun-efektua dela eta mugikortasuna errazten da, horrek minaren pertzepzioa hobetu eta erditze-lanaren aurrerapena arindu dezake. Horrez gain, dilatazio-aldian bereziki, ur beroaren erabilerak analgesiaren erabilera murrizten du. Erditze-prozesuan zehar opioideen erabilera eta narkotikoen beharra murrizten da uraren erabilerarekin. Eztabaida: nahiz eta emaitza gehienak adierazten duten erditze-prozesuan uretan murgiltzeak mina gutxitzen duela, badira ikerketak minaren murrizketarik gertatu ez dela aztertu dutenak. Gainera ospitaleetan analgesiakoen erabilera gutxitzen dela frogatu bada ere, komunitatean oinarritutako uretako erditzeek nahitaez izango lituzkete analgesikoen modalitate horiek eskuratzeko erronkak. Ondorioak: uretan murgilduta tenperatura doitzeko ahalmenak eta mugit

Osasun mentaleko zerbitzuetan neurri murriztaileen erabilera oso prebalentea da eta gure gizartean haien erabileraren inguruan eztabaida kliniko eta etiko zabala dago. Osasun Mundu Erakundeak praktika hauek hainbat giza-eskubide urratzen dituela adierazi du eta Nazio Batuen Erakundeak praktika murriztaileak tratu txar eta tortura gisa identifikatu ditu. Are gehiago, eusteen erabilerak pazientearengan nahiz osasun-ekipoarengan ondorio fisiko, psikologiko eta sozialak eragiten ditu. Helburua: Azterlan honen helburu nagusia ospitaleratuak dauden eta gaitz mentala duten pazienteetan eusteen erabilera eta haien aurrean dauden alternatibak errebisatzea da. Metodologia: Descriptores en Ciencias de la salud eta Medical Subject Headings hitz-giltzarriak, gako-hitzak eta terminologia librea aukeratu dira eta Patient, Intervention, Outcome egituran oinarrituz, literaturaren berrikuspen bat egin da. Horretarako, bilaketa-estrategiak erabiliz Pubmed, Biblioteca Virtual de la Salud eta Web Of Science datu-baseetan eta meta-bilatzaileetan artikuluak bilatu dira. Horrez gain, informazio osagarri gisa eusteen erabilera murrizteko hainbat protokolo eta gida erabili dira. Emaitzak: Osasun-taldeak eta pazienteek eusteen erabilera esperientzia traumatiko eta inbaditzaile gisa deskribatu dute eta hauek eragiten dituzten ondorioen jakitun dira. Eusteen erabileraren aurrean proposatutako alternatiben artean harreman terapeutikoa, pazienteak aktibitate ezberdinetan parte hartzea, haren gaixotasun prozesuaren parte-hartzaile aktiboa izatea eta inguru seguru bat ziurtatzea izan dira. Oro har, eusteen erabilera murrizteko programak azaldu dira. Bestalde, alternatiben inplementazioan erizaintzak rol garrantzitsua du. Eztabaida: Osasun-profesionalek eta pazienteek proposatutako alternatiba gehienek bat egin duten arren, haien eraginkortasuna aztertzeke dago. Horrez gain, haien inplementazioan hainbat oztopo eta hobetzeko atal aurkitu dira. Halaber, eusteen erabilera murrizteko programak eusteen

Heriotza perinatala familietan zein osasun-profesionalengan emozio desberdinak eta dolu-prozesua pizten duen ezusteko gertakaria da. Nahiz eta azken urteetan heriotza-tasa txikiagotu, urtero 2,7 milioi jaioberri eta 2,6 milioi jaio aurreko hiltzen dira. Jaio aurreko heriotza gehienak eta jaioberrien heriotzen erdiak ez dira erregistroan inskribatzen eta ez da jaiotza-ziurtagiririk ematen, eta horrek gurasoek dolu osasuntsua egitea eragozten du. Dolua hasteko moduak esperientzia hori integratzeko bidea markatu eta baldintzatuko du, eta, beraz, tratu egoki eta enpatiko batek eta intimitate-giro batek dolu osasungarri bat sortzen lagunduko du. Helburua. Berrikuspen narratibo honen helburua heriotza perinatalari aurre egiteko eta gurasoen dolua eramangarriagoa egiteko interbentzio efektiboak identifikatzea da. Metodologia. Helburua aurrera eraman ahal izateko gaiaren inguruan idatzitako literatura zientifikoaren errebisio narratiboa egin da, PIO estruktura erabiliz. Bilaketa datu-baseetan egiteaz gain, hainbat web-gune ere erabili dira. Irakurketa kritikoa erabilita artikuluen aukeraketa egin da eta Haynes piramidean oinarrituz, dokumentuen ebidentzia-maila ziurtatu da. Emaitzak. Dolu perinatalean gurasoei eman beharreko erizaintza-zainketa onuragarriak aztertu dira heriotzaren diagnostikoa ematen den unetik gurasoak ospitaletik joaten diren arte; horien artean, komunikazio argi eta enpatikoa erabiltzea, azpiegitura zaintzea, oroitzapenak sortzen laguntzea, informazioa ematea, erabakietan bultzatzea, erditzea prestatzea eta talde-terapia gomendatzea. Eztabaida. Nahiz eta azken urteetan gai honen inguruan lan asko egin, informazio falta somatzen da orokorrean. Heriotza oraindik gai “tabu” gisa aurkitzen da gure gizartean; beraz, gaiarekiko dagoen ezjakintasun honek ikertzea zailtzen du. Ondorioak. Protokolo bateratuaren beharra azpimarratzen da, eta baita erizainen formazio beharra ere. Hortaz gain, gurasoei ospitaletik kanpo ematen zaien laguntza eta jarraipena eskasa d

Zilbor-hesteko odolaren (ZHO) lehen transplantea 1988an egin zen Parisen; hau arrakastatsua izan zen eta geroztik, transplante ugari gauzatu dira. Gaur egun, mundu osoko bankuetan 800.000 ZHO unitate baino gehiago daude eskuragarri. ZHO gaixotasun ezberdinen tratamendurako erabiltzen da eta etorkizunean honen erabilera zabaltzea aurreikusten da. Helburuak. Lanaren helburu nagusia ZHOaren donazio prozesua ezagutzea da. Metodologia. Pazientea/arazoa, interbentzioa eta emaitza (PIO) egitura jarraituz, gaiaren inguruko literaturaren errebisio narratiboa burutu da. Horretarako, datu base ezberdinetako bilaketa bibliografikoaz gain, web-orrialde, liburu eta protokolo batzuetara jo da. Ondoren, Haynesen piramidearekin ebidentzia maila ziurtatu da. Emaitzak. ZHO eman aurretik, pazientea ondo informatu behar da eta irizpide batzuk bete behar dira. Gainera, baimen informatua eta estrakzio orria bete beharko dira. ZHO ateratzeari dagokionez, teknika ezberdinak ikusi dira eta hori egiten duen profesionalak gaitua egon beharko du. ZHOz gain, zilbor-heste zati bat eta amaren odol analitikak atera eta ondo kodifikatuta bankura bidali behar dira. ZHOren donazio prozesu eraginkorrerako ezinbestekoa izango da trazabilitatea eta kontserbazioa ondo gauzatzea. ZHO jasotzeko banku pribatu, publiko zein mistoak daude, hauen arteko desberdintasun handienak kostua eta ZHOren eskuragarritasuna direlarik. Eztabaida. ZHO ematerakoan zilbor-hestearen klanpatze goiztiarrak zeresan ugari eman du. Banku pribatu eta publikoen arteko iritzi ezberdintasuna ere eztabaidagai dira gaur egun, banku pribatuek ZHOaren eta umearen % 100eko bateragarritasuna bultzatzen baitute, Organización Nacional de Tranasplantesek (ONT), Elkarte Zientifiko ezberdinek eta Europako Kontseiluak donazio publikoa defendatzen duten bitartean. ZHO ematearen alderdi etikoak ere eztabaida iturri izan dira. Ondorioak. Gizartearen desinformazioa sumatu da; guraso izango direnena zein osasun profesionalena. Osasun profesionalak proz

La Anemia Falciforme Congénita es una enfermedad genética autosómica recesiva. Esta anemia hemolítica crónica tiene una alta prevalencia en África Subsahariana, pero debido a la migración se ha distribuido por el mundo aumentando su incidencia y considerándola así un problema de salud pública. En el País Vasco también se prevé un aumento de casos de la enfermedad. Por ello, existe la necesidad de educación sanitaria, explicando las consecuencias, el tratamiento y los cuidados de hábitos saludables diarios a seguir. Objetivos: Diseñar un programa de Educación para la Salud (EpS) orientado a padres, madres, tutores legales o cuidadores del niño/a con la Enfermedad de Células Falciformes (ECF) de 0 a 5 años en el País Vasco. Metodología: Se ha realizado una búsqueda bibliográfica en diferentes bases de datos (PubMed, BVS, BEDCA) con el uso de descriptores DeCS y MeSH. También se ha buscado información en guías, webs y libros, y se ha contactado con una enfermera de Atención Primaria de Pediatría. Planificación: Se realizarán 7 sesiones con el contenido educativo adaptado a la ECF. En cada sesión se trabajarán diferentes objetivos pedagógicos, haciendo uso de estrategias metodológicas. Se plantearán los recursos necesarios (organizativos, material, humanos) para cada sesión . Evaluación: Para valorar la eficacia del programa, se tendrán en cuenta las sesiones y los objetivos pedagógicos establecidos. La evaluación la harán tanto los agentes de salud como los participantes. Se analizarán la estructura, el proceso y los resultados, por medio de las estrategias metodológicas y de la observación continua. Aportación y opinión personal: se amplificarán los conocimientos de educación de ECF, lo que servirá de formación tanto para profesionales sanitarios como para las familias y se hará frente a la estigmatización.

Transexualitate hitza geroz eta gehiago entzuten den arren, oraindik ezjakintasun handia dago. Zer esanik ez nerabeen artean. Kontua da, jaioberriaren generoa ezagutzeko genitalei begiratzen zaiela, baina, genero-identitatearen ezartzea, komunikazio berbalaren bitartez izan beharko litzake. Ondorioz, jaiotzean ezarritako generoarekin bat ez datozen, eta gizarte heteronormatiboak normaltasunetik at daudela kontsideratzen dituen nerabeek transfobia hitzez ezagutzen den jazarpena jasaten dute. Horrela, haien garapen psikosozialean zailtasunak izateaz gainera, beren buruarekiko autopertzepzio eta maitasunean ere desabantailak dituzte. Horregatik jaio da proiektu hau, adin goiztiarretik transexualitatearen esistentzia ezagutu, ekintza transfoboak identifikatu eta harreman osasuntsuak eraikitzeko baliabideak eskaintzeko. HELBURUA: Transexualitatearen normalizazio goiztiarraren garapenerako, 11-12 urte bitarteko nerabeei bideratuko osasun-hezkuntza baten diseinua burutzea. METODOLOGIA: Proiektuaren justifikazioa garatu zein helburu pedagogikoak identifikatu ondoren, edukiak garatzeko, bilaketa bibliografiko datu-base desberdinak erabiliz burutu da. Baita, beste zenbait web-orri, liburu, gida eta aldizkari bidez ere. PLANGINTZA: Gaiaren inguruan ezagutzarik ez duten nerabeak transexualitatean trebatzeko, bost saiotan banatu den osasun-hezkuntza programa bat antolatuko da. Edukiak bost gai-arlo desberdinetan banatuko dira, bakoitza saio batean landuz. Helburu espezifikoak betetzeko, jarduera desberdinak burutuko dira, beti ere xede-taldearen parte-hartze aktiboarekin. Osasun-agente desberdinek hartuko dute parte, saio eta xede-taldeari egokitutako baliabideak erabiliko direlarik. Helburuak bete diren baloratzeko, ebaluazio-tresnak ere sortuko dira. EKARPEN PERTSONALA: Gizarte heteronormatiboak, genitaletan oinarrituta bakoitzari esleitu dion generoarekin bat ez egotea eta identifikatzea, ez da lan erraza. Zer esanik ez, sentitutakoa komunikatu eta ondorengo transfobia bizi e

2019. urtean, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza (DBH) izan zen Espainiako porrot akademiko handiena zuen hezkuntza-maila. Eskola-errendimenduak (EE) duen garrantzia ikusita, ezinbestekoa da honetan eragina duten faktoreak identifikatzea. Horien artean, elikadura- eta ariketa fisiko-ohiturak nabarmentzen dira, eta hauen inguruan sortzen diren kezkengatik ikerketa askok ikasleen elikadura- eta ariketa fisiko-ohiturak aztertu dituzte. Helburua: Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako ikasleen elikadura- eta ariketa fisiko-ohiturek eskola-errendimenduan duten eragina aztertzea. Metodologia: Berrikuspen bibliografikoa burutu da 2022ko azaroaren 14tik 2022ko abenduaren 28ra. Patient, Intervention, Outcome (PIO) egiturari jarraituz Descriptores en Ciencias de la Salud (DeCS) eta Medical Subject Headings (MeSH) deskriptoreak Biblioteca Virtual de la Salud (BVS) meta-bilatzailean eta Pubmed, Cuiden, Dialnet eta Cochrane datu-baseetan konbinatu dira, helburuari erantzuteko 23 artikulu lortuz. Gainera, Osasun Ministeritzatik lortutako artikulu bat eta Osakidetzako eta Osasun Munduko Erakundeko (OME) web-orrialdeak erabili dira. Emaitzak: Nerabeen bizi-ohituren aldaketa handien ondorioz elikadura- eta ariketa fisiko-ohiturei buruzko kezka nabarmenak azaldu dira. Aipatutako bi faktoreak ikasleen eskola-errendimenduan eragina dutela baieztatzeko, ikerketa ezberdinek elikagaien kontsumoan, gorputz-masa indizean (GMI), gosarian eta ariketa fisikoan jarri dute ikuspuntua. Horregatik, osasun-profesionalen elikadura- eta ariketa fisiko-ohiturekin erlazionatutako interbentzio ezberdinak ezinbestekoak izan daitezke ikasleen osasuna sustatzeko eta hauen eskola-errendimendua areagotzeko. Eztabaida: Aztertutako ikerketen atal ezberdinek zenbait emaitzen adostasuna erakusten duten arren, egileen arteko iritzi bateraturik ez dago. Ondorioak: Ikasle gehienek ez dituzte eguneroko elikadura- eta ariketa fisiko-ohituren gomendioak jarraitzen. Edari azukredunen kontsumoa eta gehiegizko gorputz-masa ind, In 2019, Compulsory Secondary Education was the level of education with the highest academic failure in Spain. Given the importance of school performance, it is essential to identify the factors that influence it. Among them, eatingand physical exercise-habits stand out, and many studies have analyzed the eating- and physical exercise-habits of today's students. Objective: To analyze the impact of the eating- and physical exercise-habits of Compulsory Secondary Education students on school performance. Methodology: A bibliographic review was carried out from November 14, 2022 to December 28, 2022. Following the Patient, Intervention, Outcome structure, DeCS and MeSH descriptors were combined in the BVS meta-search engine and Pubmed, Cuiden, Dialnet and Cochrane databases, obtaining 23 articles. In addition, an article obtained from the Ministry of Health and the Osakidetza and the World Health Organization web pages were used. Results: As a result of the major changes in the life habits of teenagers, significant concerns have been expressed about the eating- and physical exercise-habits. To confirm that the two mentioned factors have an effect on the school performance, different studies have focused on students' food consumption, body mass index, breakfast and physical exercise. Various interventions related to eating- and physical exercise-habits by health professionals can be essential to promote the health of students and to increase their school performance. Discussion: Although the different sections of the studies analyzed show the agreement of certain results, there is no unified opinion among the authors. Conclusions: Most students do not follow the recommendations of daily nutrition and physical exercise habits. While the consumption of sugary drinks and body mass index excess is associated with lower school performance, there is no absolute consensus that the consumption of vegetables and fruits is related to higher school performance. Eating breakfast is

Eskizofrenia gaixotasun mentala da, pentsamenduan, portaeran, emozioetan eta errealitatea ikusteko moduan du eragina. Oro har, eskizofrenia, gaixotasun mentalen artean, psikositzat hartzen da. Hau jasaten dutenek errealitatearen eta pentsamenduak eta gaixotasunak eragindako pertzepzioen artean bereizteko zailtasunak izan ditzakete. Gaixotasun honen ezaugarri nagusia tratamenduarekiko atxikidurarik eza da. Honek suposatzen dituen kostu sozial, osasun eta ekonomiko larriak eta ospitaletik kanpoko eremuan ikusten den hutsune handia dela eta, Eskizofrenia diagnostikoa duten pertsonei zuzendutako Osasun Hezkuntza Programa egitea ezinbestekoa dela ikusi da. Helburuak: Gradu Amaierako Lanaren helburu nagusia, Eskizofrenia diagnostikoa duten pertsonentzat tratamenduarekiko duten atxikimendua hobetzeko Osasun Hezkuntza Programa bat diseinatzea da. Helburu nagusia lortzeko asmoz, helburu zehatzak planteatu dira. Metodologia: Proiektuaren helburu nagusiari erantzuteko, hainbat datu iturri erabili dira. Batetik, bilaketa bibliografikoa burutu da osasun arloko datu-base ezberdinak kontsultatuz: Pubmed, Dialnet, Medes eta Cuiden. Horiez gain, Biblioteca Virtual en Salud (BVS) metabilatzailea ere erabili da. Gainera, Medikuntza eta Erizaintza fakultateko liburutegian topatutako bi liburu kontsultatu dira. Bestalde, munduko, Euskadi eta Espainiako webgune ofizialetan, aldizkarietan eta elkarteetan informazio gehigarria bilatu da. Garapena: Eskizofrenia duten pertsonei zuzenduriko Osasun Hezkuntza Programak, pairatzen duten gaixotasuna ezagutzea, honen onespena lantzea eta tratamenduarekiko duten atxikipena hobetzea du helburu. Horretarako bederatzi saiotako programa garatu da, non helburua lortzeko hainbat jarduera metodologiko diseinatu diren. 2 erizainek gidatuko dituzte. Programa, Amarako Osasun Zentroan gauzatuko da eta lau aste iraungo du. Ebaluazioa: Osasun Hezkuntza Programaren ebaluazioa egiteaz 2 erizainak arduratuko dira eta programaren prozesu osoan zehar gauzatuko da. H

Erditu ondorengo depresioa erdiondoan sortzen diren osasun arazo garrantzitsuenen artean kokatzen da, bere prebalentzia altua eta emakume eta haurrarengan sortzen dituen ondorio negatibo eta larriak direla-eta. Horregatik, gaitz honen lehen mailako prebentzioa egitea garrantzitsua da; eta honetan, erizainek funtsezko eginkizuna daukate. Gaur egungo prebentzio-terapia gehienak ez farmakologikoak dira, baina, hauen eraginkortasuna ez dago argi. Helburuak: lanaren helburu nagusia emakumeen erditu ondorengo depresioa saihesteko erizaintza-zainketa eraginkorrak identifikatzea da. Metodologia: berrikuspen narratibo honetan, lehenik, ikerketa-galderatik abiatuta PIO/PICO egitura formulatu da. Ondoren, hitz gakoak eta beraiekin lotutako deskriptoreak aurkitu dira. Gero, PIO/PICO egiturako atal ezberdinak operadore boolearrekin konbinatu dira, bilaketa estrategia sortuz, eta hau datu-base ezberdinetan txertatu da. Halaber, bilaketan ateratako emaitzei iragazkiak eta barneratze- eta baztertze-irizpideak aplikatu zaizkie. Bukatzeko, hautatutako artikulu guztiei irakurketa kritikoa egin zaie eta Haynes-en piramidea erabiliz ebidentzia-maila zehaztu da. Emaitzak: erditu ondorengo depresioa saihesteko erizaintza-zainketak hiru multzotan sailkatu dira, eta ondoren, hauen eraginkortasuna aztertu da. Batetik, interbentzio psikosozialak daude: bizi-estiloan oinarrituriko guraso izateko prestakuntzaren heziketa, depresioari buruzko heziketa, “mindfulness”-ean oinarrituriko heziketa, erdiondoko erizain eta emaginen etxeetako bisita intentsiboak eta interbentzio telemedikoak. Bestetik, interbentzio psikologikoak daude: psikoterapia interpertsonala, terapia kognitibo-konduktuala, pertsonarengan fokuratzean oinarrituriko psikoterapia eta konponbideetan zentraturiko aholkularitza. Eta bukatzeko, beste mota batzuetako interbentzioak daude: ariketa fisikoa, edoskitzea eta erditzean derrigortze informala saihestea. Eztabaida: interbentzio ezberdinen inguruan iritzi eta emaitza kontrajarri ask

La Reproducción Humana Asistida (RHA) donde el trabajo multidisciplinar es fundamental, la enfermera es un elemento clave para prestar una atención integral adaptada a las necesidades de las pacientes. Objetivos. Analizar qué técnicas de reproducción asistida existen para mejorar el pronóstico reproductivo de mujeres infértiles y conocer cuál es la labor de enfermería durante el proceso. Metodología. Se trata de una revisión bibliográfica realizada mediante una búsqueda en diferentes bases de datos de ciencias de la salud, bajo unos criterios de inclusión y exclusión dirigida a los objetivos planteados se obtuvieron 26 artículos. Además, se utilizaron documentos de páginas de Internet y 2 libros. Resultados. El estudio básico de esterilidad se realiza tras un año de imposibilidad de gestar. El estilo de vida y la edad avanzada de la mujer tienen repercusión en la fertilidad además, aumenta el riesgo de aborto y de alteraciones cromosomicas. La vitrificación de ovocitos, permite mitigar los efectos de la edad. Discusión. La educación impartida por enfermería mejoraría los resultados reproductivos ya que existe una falta de concienciación sobre los efectos del estilo de vida y la edad en la fertilidad y la RHA. Al realizar prácticas en esta especialidad observé la importancia de la enfermería y la necesidad de dar a conocer la RHA. Conclusiones. La infertilidad es un problema complejo y con muchos factores interrelacionados. La vitrificación ovocitaria permite el retraso de la maternidad por motivos sociales como médicos, disminuyendo el efecto negativo de la edad en la obtención de la gestación. En la actualidad, existe una desinformación con respecto a la fecundidad por lo que la labor de enfermería en la educación de la población es vital para mejorar las tasas de embarazo tanto naturales como mediante la RHA.

Ikerketek adierazten dutenez, erizainen arteko oldarkortasuna erizaintzako lan sektore guztiek jorratu beharko luketen mundu mailako arazoa da. Izan ere, erizainen osasun fisiko zein psikologikoan eragiteaz gain, pazienteengan eta erakundearengan ere negatiboki eragiten du. Fenomeno hau oso hedatuta dago gure lanbidean eta literaturan eztabaida-gai izan da bi hamarkada baino gehiagoan. Hala eta guztiz ere, terminologia ugaria izateak, zaildu egiten du datu errealistak biltzea eta fenomenoa behar den bezala aztertzea eta ulertzea. Helburua: Lan honen helburu orokorra da lantokiko erizainen arteko oldarkortasun fenomenoa aztertzea. Horretarako, motak, faktore piztaileak, erasotzaile motak, prebalentzia, biktimen jarrera, eragiten dituen ondorioak eta esku-hartze estrategiak barne hartuz. Metodologia: Helburuen garapenerako errebisio narratiboa erabili da, eta SPIDER egitura jarraituta datu-base desberdinetan (Pubmed, BVS eta Web of Sicence) bilaketa bibliografikoa aurrera eraman da. Horrez gain, informazio zabalagoaren bila, hainbat web-orri ere kontsultatu dira. Barneratze eta kanporatze irizpideak aplikatu ondoren, 33 artikulu eta 2 web-orrirekin egin da lan. Emaitzak: Bilaketa bibliografikoan ikusi da oldarkortasunak ondorio larriak eragiten dituela erizain, paziente zein erakundearengan. Horrez gain, fenomeno hau bultzatzen duten faktore piztaile ezberdinak ere aztertu dira. Bestalde, arazo hau abordatzeko esku-hartze desberdinak ere ikusi dira. Eztabaida: Oldarkortasuna erasotzaile-biktima-erakundearen arteko hartu-emanaren ondorioz sortzen da. Fenomeno hau definitzeko terminologia bateratu gabea izateak oztopatu egiten du honen ikerketa. Hala ere, badakigu erizainek beste lanbide batzuek baina probabilitatea handiagoa dutela oldarkortasuna jasateko. Ondorioak: Oldarkortasun egoeren kontzientzia areagotzeko eta berau ekiditeko estrategiak garatzea ahalbidetzeko lehen urrats bezala, emaitzek lan-kulturan aldaketa baten beharra iradokitzen dute. Prebentzioa ezinbes

Bapeatzaile hitza duela urte gutxi ezagutarazi zen gizartean, aurretik zigarreta elektroniko gisa ezaguna zena. Bapeatzaileak tabakoa uzteko metodo osasuntsu bezala merkaturatu ziren, geroztik, kaltegabe moduan saldu dira. Marketin-estrategiek inoiz erre ez duten nerabeak erakartzea lortu zuten, erretzaileak ez ziren nerabeak adikzio berrian murgilduz. 2019ko udaren amaieran, Ameriketako Estatu Batuetan bapeatzaileei lotutako sintomatologiaren agerraldia gertatu zen, kalterik handiena gazteen artean izanik. Orduztik, bapeatzaileei loturiko ikerketek esponentzialki gora egin zuten. Horregatik, nerabeei zuzenduriko bapeatzearen prebentzioan oinarritutako Osasun-Hezkuntza Proiektu bat egitea proposatzen da. Helburua: Peñaflorida Institutuko 4.mailako 15-16 urteko nerabeen artean bapeatzaileen kontsumoa prebenitzeko eta arazo honen larritasunaren inguruan kontzientziatzeko Osasun-Hezkuntza Proiektu bat diseinatzea. Metodologia: Osasun-Hezkuntza Proiektua garatzeko, MeSH eta DeCS deskriptoreak erabili dira bilaketa bibliografiko zehatzak gauzatuz hainbat datu-base desberdinetan, era berean, iragazkiak aplikatuz eta irizpideak kontuan izanik. Plangintza: Diana-taldeak bapeatzaileen kontsumoaren inguruko ezagutzak, jarrerak eta gaitasunak bereganatu beharko ditu Osasun-Hezkuntza Proiektuan zehar. Horretarako, sei saioetan jarduera desberdinak beteko dira, zeinetan proposatutako helburu pedagogiko zehatzak beteko diren. Modu berean, diana-taldeak eta hezitzaileek proiektuaren emaitzak, prozesua eta baliabideak ebaluatuko dituzte. Ekarpen pertsonala: Eginiko bilaketetan, bapeatzearen prebentzioari zuzenduta dauden programa zehatzik ez da aurkitu. Tabakoari aurre egitekoen inguruan aldiz, ikerketa ugari. Bestalde, gizarteak bapeatzaileen kontsumoaren inguruan duen jakintasuna eskasa dela ondorioztatu da, eta, kontuan hartuta nerabeek esperientzia berriak probatzeko joera dutela, ondorioak jasateko arrisku handiagoa dute. Hitz gakoak: bapeatzaile, zigarreta elektroniko, nerabe

Sarrera: Osasunaren Munduko Erakundearen (OME) arabera adineko pertsonen desnutrizioa arazo garrantzitsua da. Ospitalean adineko pertsonek desnutrizio prebalentzia handiena dute, ospitaleko egonaldia luzatu eta konplikazioak areagotzen dituena. Nutrizio-egoeraren ebaluazio osoa egitea, arrisku-faktoreak identifikatzea eta nutrizio-behar indibidualak zehaztea da beharrezkoa. Nutrizio-baheketa goiztiarra eginez gero, zehaztasunez diagnostikatuz eta etengabeko esku-hartzearen bitartez desnutrizioa prebenitu eta tratatu daiteke. Prozesuan erizainak funtsezko papera du. Helburuak: ospitaleratutako adinekoaren desnutrizioa prebenitzeko eta horri aurre egiteko kontuan hartu beharreko erizaintza esku-hartze ezberdinak aztertzea. Metodologia: berrikuspen bibliografikoa egiteko Pubmed, Osasunaren Liburutegi Birtuala (BVS), Dialnet eta Cochrane bezalako datu-baseak erabili dira, baita web orriak, aldizkari elektronikoak eta liburu elektronikoak ere. 1024 artikuluz osatutako bilaketa egin ostean, iragazkiak eta barneratze- eta kanporatze-irizpideak erabili dira bilaketa gaiarekin lotutako artikuluetara mugatzeko, guztira 22 artikulu eskuratuz. Emaitzak: adineko pertsonek desnutrizioa izateko arrisku handiagoa izatea eragiten duten determinatzaile eta arrisku-faktoreak ezagutzen dira. Egoera prebenitzeko eta maneiatzeko, detekzio goiztiarreko eta ebaluazioko tresnak erabili behar dira, eta horretarako, gaur egun urriak diren ezagutzak eta prestakuntza behar da. Erizainak prozesu osoan laguntzen dio pazienteari, honen ardatz garrantzitsua bilakatuz. Azkenik, erizaintzako-zainketak pertsona bakoitzaren beharren arabera bermatzen dira. Eztabaida: autore batzuen ustez, adina, komorbilitatea eta polifarmazia dira desnutrizio-arrisku handiagoa izateko faktore garrantzitsuenak, baina beste ikertzaile batzuek faktore sozialen garrantzia nabarmentzen dute. Ez dago ebaluazio nutrizional estandarizaturik, eta ez da adostasunik lortu, lana oztopatuz. Oro har, uste da disziplina anitzeko lan

Bularreko haurraren bat-bateko heriotzaren sindromea (SMSL gaztelerako siglak) urtebete baino gutxiagoko haur baten bat-bateko heriotzari deritzo, itxuraz loaldian gertatzen dena, eta ez du azalpenik izaten hil ondorengo ikerketa xehe baten ondoren. Gaur egun SMSLa justifikatzeko arrisku hirukoitzaren hipotesia da onartuena. Intzidentzia nahiz eta denborarekin jaitsi egin den, osasun profesionalen rola ezinbestekoa da SMSLa prebenitzeko. Helburuak. Errebisio bibliografiko honen helburu orokorra izan da, erizainak jaioberrien gurasoei zein zainketa eman diezaiekeen aztertzea, bat-bateko heriotza ahal den heinean prebenitzeko. Horretarako, hiru helburu zehatz planteatu dira, arrisku-faktoreak identifikatu, prebentzio-faktoreak zehaztu eta erizainak gurasoei eman beharreko gomendioak aztertu. Metodologia. Errebisio bibliografiko bat egin da. Horretarako PubMed, Biblioteca Virtual de la Salud (BVS), SciELO, MedEs eta Dialnet datu-baseak kontsultatu dira. Horrez gain, informazio zabalagoa lortzeko hainbat web orrialde ere erabili dira. Emaitzak. Bularreko haurraren bat-bateko heriotza izateko arriskuei dagokienez, hiru faktoreetan sailkatzen dira: amaren-faktoreak, haurraren-faktoreak eta ingurumen-faktoreak. SMSLa prebenitzeko logela partekatzearen, txupetearen, amagandiko edoskitzearen, tenperatura egokiaren eta txertoen erabilera egokia egin behar da. Gurasoei eman beharreko erizain zainketei dagokienez, gomendioak Asociación Española de Pediatria-k (AEP gaztelerako siglak) proposatutakoak erabiltzen dira gaur egun. Eztabaida. Amaren tabakismoak eta bularreko haurren bat-bateko heriotzaren (MSL gaztelerako siglak) artean erlazio nabarmena dago. Emakume haurdunen eta bularra ematen ari diren amen artean tabako-kontsumoa prebenitzea garrantzitsua da, patologia honek bizitzako lehen urtean duen eragina murrizteko. Haurdunaldian drogak eta alkohola kontsumitzeak ere MSLren arriskua handitzen dute. MSLren prebentzioa lotuta dago bularreko haurraren lo-jarrera eta lo-inguru

La enfermería aborda temas prioritarios en la salud de la población, por ello, diferentes organizaciones hacen un llamado para que participe en el ámbito político. A pesar del impacto que puede tener, existe una baja participación en dicho ámbito, lo cual, está determinado por diferentes factores sociales y estructurales. Objetivo: Analizar el desarrollo de la Enfermería en el ámbito político. Metodología: Se ha realizado una revisión de la literatura, mediante la pregunta de investigación ¿Cuál es el desarrollo de Enfermería en el ámbito político?, para ello se definieron palabras claves utilizadas en la base de datos, también se utilizaron filtros y criterios de inclusión y exclusión para acotar la temática. Resultados: Se encontraron una serie de conocimientos y habilidades básicas que debe poseer la enfermera para participar en la arena política, que se relacionan con la profesión y temas políticos. Esto permite a la enfermera influenciar en ámbitos sociales como comunidades, hospitales y el campo científico, a través de acciones sobre Determinantes Sociales de Salud (DSS), economía y sostenibilidad ambiental. Por otro lado, la enfermera, participa a lo largo del proceso político, aunque existe una implicación diferente en cada fase. Discusión: La disciplina ha mostrado un gran desarrollo en temas políticos de salud, no obstante, existe un desconocimiento sobre cómo actuar y participar en cuestiones políticas ya sea por barreras sistemáticas e individuales. Lo cual desemboca en diferentes niveles de participación en los ámbitos sociales y en el proceso político. Conclusiones: Enfermería puede desarrollarse de forma amplia en el ámbito político y puede tener un impacto en la salud. Para ello, son necesarias acciones que doten a enfermería de herramientas que le permitan actuar con confianza en el entorno político. Además, se debe crear conciencia sobre la capacidad en la arena política y promover el reconocimiento por parte de la sociedad en este ámbito.

Erabiltzaileen %11-80 artean kirurgiaren aurretik antsietatea dute. Antsietatea duten pazienteek sintoma fisikoak eta psikologikoak pairatzen dituzte, anestesiaren indukzio zailagoa dute eta kirurgia ondorengo konplikazio gehiago dituzte. Antsietateak hautazko prozeduren dinamika aldatzeko potentziala du eta gaizki maneiatzen denean, erabiltzaileak interbentzioa atzeratzea edo bertan bera uztea erabaki dezake. Erizainak gertutasun eta konfiantza handia transmititzen duten profesionalak dira eta antsietatearen maneiuan garrantzia izango dute. Helburuak: berrikuspen bibliografiko honen bidez kirurgia programatua egingo zaien pazienteen kirurgiaren aurreko antsietatearen maneiurako estrategien ezaugarriak eta eraginkortasuna aztertu dira. Metodologia: bilaketak 2022ko azaroaren eta abenduaren artean egin dira. PubMed, BVS eta Cochrane datu-baseak erabili dira eta guztira 34 artikulu barneratu dira. Emaitzak: heziketa antsietatea murrizteko eraginkorra den interbentzioa da. Heziketaren gehigarri moduan bideoak, eskuorriak, ebakuntza-gela bisitatzea edo errealitate birtualaren erabilera aztertu duten ikerketak barneratu dira (gehienetan antsietatea murrizten da). Uneko antsietateari aurre egiteko, erlaxazio bidezko irudi gidatuak, elkarrizketa motibazionalak, bero bidezko erlaxazioa edo bestelako terapia alternatiboen erabilera aztertu duten ikerketak aurkitu dira eta badirudi antsietatea murrizteko eraginkorrak direla. Amaitzeko, segurtasun terapeutiko gehiago duten ordezko farmakoen erabilerari buruzko artikuluak barneratu dira (Melatonina, Gabapentina eta Pregabalina). Eztabaida: interbentzio ez farmakologikoak erizainen zeregin garrantzitsuenetakoak dira erabiltzaileen antsietatea murrizteko. Denbora faltari aurre egiteko heziketa eraginkorragoa eman behar da. Terapia alternatiboak antsietateari aurre egiteko eraginkorrak eta eskuragarriak diren interbentzioak dira. Beste testuinguruetan interbentzioen eraginkortasuna frogatzeko ikerketa gehiago beharrezkoak dira. On

Las agresiones a los profesionales sanitarios son una problemática creciente a nivel internacional. Este tipo de violencia afecta mayoritariamente a las enfermeras, y se ve agravada en los servicios de urgencia. Las intervenciones empleadas resultan ineficaces. El análisis de los factores de riesgo permite diseñar las acciones encaminadas a la prevención de la violencia, incluyendo las relacionadas con la comunicación. Objetivos: conocer las intervenciones basadas en la comunicación para prevenir las agresiones hacia los profesionales en los servicios de urgencias, así como identificar los factores de riesgo de dichas agresiones. Metodología: revisión bibliográfica en PubMed, BVS, Dialnet y Cuiden. Resultados: se muestran los diferentes factores de riesgo que dan lugar a las agresiones, agrupables en cuatro áreas. Se identificaron las intervenciones de comunicación que previenen a los profesionales de sufrir un incidente, posibilitando las habilidades necesarias para el manejo de las situaciones asistenciales. Discusión: la etiología de las agresiones muestra un origen multidimensional, a la vez que se puede observar la compleja relación entre los diferentes factores de riesgo. Se deben aplicar medidas preventivas a diferentes niveles, comprendidas en programas de prevención de diseño multifacético. Los profesionales necesitan capacitación específica para el manejo de las diferentes situaciones asistenciales. Las habilidades de comunicación evitan o modifican el riesgo de sufrir una agresión, por lo que es muy recomendable incluir este tipo de formación conductual en los programas preventivos. Conclusión: las intervenciones de comunicación que previenen las agresiones en el servicio de urgencias, se basan en el modelo de desescalada verbal de la violencia, así como en la formación de los profesionales en esta competencia. Los factores de riesgo que dan lugar a este tipo de violencia, son los factores relacionados con los profesionales, los relacionados con el pacien

La proporción de personas mayores de 60 años en todo el mundo se duplicará entre 2015 y 2050, pasando del 12% al 22%, lo que generará una mayor demanda de servicios en centros gerontológicos. Una de las principales causas de morbimortalidad en los adultos mayores, son las caídas, considerándose unos de los síndromes geriátricos más importantes. El desarrollo de programas de ejercicio físico podrían ser beneficios en la prevención de las caídas. Objetivo: El objetivo general de este trabajo es analizar el efecto de programas de ejercicio físico en relación a la reducción de caídas en personas mayores que residen en centros gerontológicos. Metodología: Para el desarrollo de los objetivos planteados, se elaboró una revisión bibliográfica, elaborando una cadena de búsqueda a través de la inclusión de la estructura PIO en diferentes bases de datos (o metabuscador) (Pubmed, Biblioteca Virtual de la Salud, Cuiden y Biblioteca Cochrane.). Resultados: Los programas de ejercicio físico en el colectivo de adultos mayores institucionalizados como estrategia para la reducción de caídas ha logrado reducir las caías significativamente, aunque no en todos los planes de ejercicio físico son efectivos para tal fin. Discusión: Son varios los puntos que validan la utilidad de un programa de ejercicio físico para obtener beneficios en la tasa de caídas, como son el tipo de programa y la duración del mismo. Conclusiones: Las intervenciones de ejercicio físico en ancianos institucionalizados evidencian que el ejercicio físico puede reducir las caídas, además de minimizar el riesgo de estas y mejorar el rendimiento físico, otorgando una mayor calidad de vida en ese segmento de la población.

A pesar de los avances recientes en materia legislativa y de derechos de las personas trans, el sistema sanitario actual continúa basándose en un código de género binomial hombre-mujer que no permite que las personas trans se sientan identificadas y puedan ser atendidas conforme a sus necesidades específicas, lo que implica una vulneración de sus derechos como personas y favorece que se den situaciones de discriminación y estigmatización en la atención sanitaria. Objetivos: Describir las barreras percibidas por las personas transgénero en la atención sanitaria con la finalidad de mejorar la calidad de los cuidados de enfermería. Metodología: Se ha realizado una revisión bibliográfica, mediante la formulación de la pregunta PIO. Se definieron una serie de palabras clave y descriptores para la búsqueda en las bases de datos, utilizando filtros y criterios de inclusión y exclusión para acotar la temática. Resultados y Discusión: Las personas trans presentan necesidades específicas de salud y se enfrentan a situaciones de disparidad e inequidad en el sistema sanitario actual que no da respuesta a esas necesidades. Se identificaron las barreras que perciben las personas trans en la atención sanitaria y el papel que juega enfermería en los cuidados de estas personas. Conclusiones: El papel de enfermería es esencial en la reducción y eliminación de las diferentes barreras que perciben las personas trans en la atención sanitaria. Existe una falta de conocimientos y preparación por parte de los profesionales sanitarios que requiere de una revisión y adaptación de las políticas sanitarias y de los planes de estudio actuales.

Actualmente, el asma, la diabetes tipo 1 y las alergias son unas de las enfermedades crónicas más prevalentes entre la población infantil y joven, siendo la crisis asmática, la hipo/hiperglucemia y la anafilaxia, las urgencias más comunes. Por la falta de formación, los múltiples factores de riesgo y las graves consecuencias de no atender las urgencias a tiempo, su manejo supone un gran reto. La Enfermería, agente de salud en las escuelas, resulta apta para llevar a cabo Programas de Educación para la Salud (EpS). Objetivo del trabajo Fin de Grado: el principal objetivo de este TFG es planificar un Programa de EpS sobre la detección de signos y síntomas y manejo de la crisis asmática, hipo/hiperglucemia y anafilaxia en los colegios. Metodología: para la realización de la introducción de este TFG se realizó una revisión bibliográfica, de la cual se obtuvieron un total de 11 textos, y, además, se consultaron 10 sitios web oficiales. También se consultaron un libro, un manual, una tesis, una guía física y varios protocolos relacionados con el tema a tratar en este TFG. Planificación: se han formulado los objetivos pedagógicos para que el grupo diana se forme en el manejo de las urgencias, para lo cual se plantean 12 temas, en tres sesiones de 2 h, en las que se combinan diferentes técnicas activas y participativas Evaluación: se realizará una evaluación del proceso mediante un cuestionario de 3 preguntas, se evaluará la estructura del programa a través de un cuestionario de 10 preguntas y, para la evaluación de los resultados, se realizarán tres encuestas dirigidas al grupo diana. Aportación personal: tengo gran interés por intervenir de forma activa en el manejo de las urgencias derivadas de las enfermedades crónicas. Considero la función docente de la enfermería y el entorno escolar dos herramientas clave para su abordaje. Este TFG resulta un primer paso en mi trayectoria para acercar el bienestar y la salud a las nuevas generaciones. Palabras clave: Programa de Educ

Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) arabera, anemia mundu osoko osasun publikoko arazo larria da, bereziki haur txikiei eta haurdun dauden emakumeei eragiten diena, heriotza-arrisku handiagoa baitute, bai eta haurtzaroan ere. Munduko hamar arazo larrienetako bat anemia da eta mikronutrienteen urritasun edo gabeziaren forma ohikoena da. Lan honetan, saharar emakume errefuxiatuengan anemiari aurre egiteko osasun-hezkuntza programa aurkezten da. Helburuak: Saharar errefuxiatuen kanpamentuetan dagoen Smara kanpamentuko 15- 49 urte bitarteko emakume sahararretan anemiari aurre egiteko Osasun-Hezkuntza Programa (OHEZP) bat diseinatzea. Metodologia: osasun-hezkuntza programa hau gauzatzeko gaiaren inguruko informazioaren bilaketa bibliografikoa burutu da. Lortutako informazioa ebidentzia zientifikoan oinarrituta egoteko helburuarekin, datu-base elektronikoak, erakunde desberdinen web-orriak eta osasun-hezkuntza programak diseinatzeko manuala erabili dira. Plangintza: programa honen helburu pedagogikoa saharar errefuxiatuen kanpamentuko 15-49 urte bitarteko emakumeek anemiari aurre egiteko ezagutzak, jarrerak eta gaitasunak bereganatzea izanik, bost asteko iraupena duen proiektua diseinatu da. Plangintzan diana-taldearen ezaugarriak eta kaptazioa, helburu pedagogikoen formulazioa, jardueren programa eta saioen antolakuntza landu dira. Ebaluazioa: osasun-hezkuntza programa amaitzean hasieratik finkatu diren helburuak bete direla ziurtatzeko, ebaluazio bat egingo da. Ebaluazioan programaren egitura eta prozedura eta lortutako emaitzak ebaluatuko dira. Ekarpen pertsonala: anemia mundu mailan dagoen osasun arazoa da, eta saharar errefuxiatuen kanpamentuetan asko gailentzen da. Horregatik, hori prebenitzeko osasun-hezkuntza programa honetan emakume sahararrengan anemiarekiko kontzientzia landu nahi da. Programa honi esker, emakume sahararrek anemiari aurre egiteko estrategiak ezagutuko dituzte eta dituzten baliabideak kontuan hartuz horiek praktikan nola jarri irakatsiko zaie bi

Aireztapen Mekanikoarekin erlazionaturiko Pneumonia (AMP) Zainketa Intentsiboetako Unitatean (ZIU) garatzen den infekzio nosokomial ohikoenetarikoa da. Intzidentzia igoera horrek eragin zuzena du ZIUko egonaldian, Aireztapen Mekanikoaren (AM) iraupenean, antibiotikoen kontsumoan eta hilkortasunean. Glotis-azpiko Jariakinen Drainatzeak (GJD) faktore hauetan guztietan duen eraginagatik protokolo desberdinetan gomendatzen den arren, teknika hau ez dago oso zabaldua. Helburua. ZIUko paziente helduetan Aireztapen Mekanikoarekin erlazionaturiko Pneumonian (AMP) GJD teknikaren eraginkortasuna aztertzea. Metodologia. PubMed eta Cochrane datu-baseetan bilaketa egin ondoren, Ausazko Saiakuntza Kontrolatuak (ASK) eta ASKez osatutako meta-analisiak barneratu dira. OSTEBA izeneko tresna bat erabili da ASK-ak ebaluatzeko. Emaitzak. Barneratutako ikerketetan GJD teknikarekin AMP intzidentzian emaitza onuragarriak lortu badira ere, beste hainbat arlotan emaitza kontrajarriak ala negatiboak lortu dira. AM iraupenean, ZIU egonaldian, hilkortasun-tasan ez dira emaitza positiboak lortu. Aldiz, antibiotikoen kontsumoan murrizketa bat ikusi da GJD teknikarekin. Azkenik, xurgatze-metodoa ez da mukosaren kaltearekin erlazionatua ikusi eta AMP intzidentzian ez dago desberdintasun nabarmenik. Eztabaida. Berrikuspenean barneratutako artikulu guztiak orokorrean AMP intzidentziaren aldeko emaitzak lortzen ditu GJD teknikaren erabilerarekin, batez ere AMP goiztiarreko kasuetan eta patogeno zehatz batzuen kasuetan. Antibiotikoen kontsumoan, GJD erabilerarekin emaitza onuragarriak lortu badira ere, eztabaida handia dago beste azterlan batzuekin alderatzean. Beste alorretan ez da iritsi ondorio zehatz batera. Ondorioak. AMP intzidentziarako emaitza onuragarriak lortu dira, baita antibiotikoen kontsumorako ere, baina ez AM iraupenerako, ZIUko egonaldirako, hilkortasun-tasarako eta xurgatze-metodoaren eraginkortasun-diferentziarako. Etorkizunean, lagin handiagoa beharko da. Gainera, GJD pakete preben

Sarrera: pazienteen osasun-arretaren jarraipena ziurtatzeko, erizaintzako langileak etengabe bizi dira 7 eta 12 ordu bitarteko txandakako lan-baldintzekin. Autore gehienek adierazten dute txandakako lanak maila desberdinetan eragiten duela langileen osasun fisiko eta psikikoan, gertatzen den erritmo biologikoen desorekak, eragina izanik bai profesionalaren bai pazientearen segurtasunean. Kalitatezko arreta ematea erronka garrantzitsua da oraindik ere eta arretaren kalitate desegokiak saihets daitekeen hilkortasunean, giza sufrimenduan eta galera ekonomiko garrantzitsuetan eragiten du. Helburua: lan honen helburu orokorra da ospitaleetako pazienteen arretaren kalitatea aztertzea erizainen lan-txanden ordutegien arabera. Metodologia: helburuen garapenerako errebisio bibliografikoa erabili da eta PIO egitura jarraitu da datu-base desberdinetan (Pubmed, BVS, Web of Science, Scopus eta Dialnet). Aukeratutako artikuluak, 2015-2022 urte tartekoak izan dira. Literaturaren berrikusketa bibliografiko honen emaitzak osatzeko 17 artikulu erabili dira. Emaitzak: medikazio-akatsak egiteko aukerak handiagoak dira gaueko txandan lan egiten duten erizainen artean. Erorikoa gertaera kaltegarri bihurtzeko arriskua areagotu egiten da gaueko lan-txandan eta erorikoak beranduago hautematearekin erlazionatzen da ere. Lanordu luzeak eta txanda hedatuak eskuen higienearen kalitatean eragiten dute eta aldi berean, egin gabeko erizaintza zainketen areagotzearekin lotzen dira. Pazientearen aldetik hautematen den gogobetetzea gaixoa artatzen den txandaren araberakoa da. Ondorioak: erizainen lan-txanden ordutegiak ospitaleetako pazienteen arretaren kalitatea baldintzatzen duen faktorea da. Gaiaren inguruan dagoen ebidentzia zabaldu beharko litzateke, erizaintzako lan-txanda kontuan hartu gabe ospitaleetako pazienteen arretaren kalitate egokia bermatzeko. Hitz gakoak: lan-txanda, arretaren kalitatea, pazienteen segurtasuna

Zainketa Intentsiboetako Unitateko ingurumenak eta gailu inbasiboen agerpenak paziente kritikoan ondoeza eragiten duten sintomak agerrarazten ditu, zeinak bereziki, farmakoen bidez arintzen diren. Egungo gidalerroek farmakoen lana konplementatzen duten terapia ez-farmakologikoaren erabilpena gomendatzen dute; hala nola, musika bidezko interbentzioak. Zaintza intentsiboan musikaren erabilpena egun urria izan arren, antzinatik osasunarekin lotu den praktika da eta egungo ebidentziak iradokitzen du musika-interbentzioek onurak eragin ditzaketela pertsonaren dimentsio ezberdinetan. Helburua: musika bidezko interbentzioek Zainketa Intentsiboetako Unitatean ospitaleratuta dauden paziente helduen ongizatean duten eragina aztertzea. Metodologia: literaturaren errebisioa egin da. Bilaketa bibliografikoa Pubmed, Biblioteca Virtual de la Salud, Web of science, Scopus eta Trip Medical database datu-baseetan gauzatu da. Horretarako, Patient Intervention Outcome egitura erabili da eta barneratze- eta kanporatze-irizpideak zehaztu dira. Informazio gehiago lortzeko, zenbait erakunderen web-orriak kontsultatu dira. Emaitzak: gehien deskribaturiko musika-interbentzioak musika entzutea eta musikoterapia izan dira. Horrez gain, musika klasikoaren, musika erlaxagarriaren eta pazientearen lehentasunen araberako musikaren erabilpena gailendu da. Interbentzioak aplikatzeko denboran eta maiztasunean aldakortasuna ikusi da. Musikaren onurak deskribatu dira pazienteetan, alderdi desberdinetan. Erizainari dagokionez, musika-interbentzioetan rol desberdinak betetzen dituen profesional gisa deskribatu da. Eztabaida: zenbait eztabaidagai sortu dira Zainketa Intentsiboetako Unitatean musika-interbentzioak aplikatzearen inguruan. Alde batetik, musika-interbentzioak definitzerakoan, kontzeptuen adostasun falta ikusi da eta interbentzioen zein musika-moten baliagarritasunaren inguruan iritzi desberdintasuna eztabaidagarria da. Baita erizaintza-jardueraren eta oztopoen arteko bateragarritasuna zein li

2 motako diabetesa odoleko glukosa mailak altuegi izatea eragiten duen gaixotasun metabolikoa da. Osasun publikorako arazo larria da, populazioaren kopuru handi bati eta organo nagusi askori eragiten baitie. Elikadura 2 motako Diabetes Mellitusa prebenitzeko eta kudeatzeko ezinbesteko tratamendu ez-farmakologikoa dela kontuan hartuz, erizainak dieta osasuntsuen inguruko informazioa eskaini diezaieke pazienteei. Horrela, osasun-hezkuntza egokiaren bidez gaixotasunaren prebentzioan rol garrantzitsua bete dezake. Helburua: lan honen helburu nagusia 2 motako Diabetes Mellitusa pairatzen duten pazienteen gluzemia kontrolatzeko dieta ezberdinen (begetarianoa, mediterraneoa, zetogenikoa eta beganoa) eraginkortasuna aztertzen duten artikuluen errebisio sistematiko bat egitea da. Halaber, errebisio sistematiko horretan lortutako emaitzetan oinarrituz, erizainok aplika dezakegun elikadura gida baten oinarriak proposatu nahi dira. Metodologia: PIO egitura jarraituz PubMed, BVS, Scopus eta Cochrane datu-baseetan bilaketa-sistematikoa egin da. Bilaketa hori 2022ko abenduaren 10an egin da eta 2013tik 2022ra bitartean argitaratutako argitalpenak barne hartu dira. Emaitzak: bai dieta begetarianoak eta bai dieta mediterraneoak hemoglobina glikosilatuan eragin positiboa dute. Beraz, biak aukera egokiak dira 2 motako Diabetes Mellitusaren prebentziorako eta odoleko glukosa mailak balore egokietan mantentzeko. Dieta zetogenikoari eta beganoari dagokienez, hemoglobina glikosilatuan onurak dakartzatela dirudi, baina emaitzak ez dira hain argiak. Eztabaida: dieta begetarianoa eta mediterraneoa zereal, fruta eta barazkietan oinarritzen dira. Elikagai horiek antioxidatzaile iturri garrantzitsuak dira eta antioxidatzaileek intsulinaren jarioa estimulatzen dute baita intsulinarekiko erresistentzia gutxitu ere. Modu berean, zuntzetan aberatsak izatean, onuragarriak dira glukosaren metabolismorako. Dieta beganoaren eraginkortasuna ere zuntzetan aberatsa izateari lotzen zaio funtsean. Dieta zeto, Introduction: Type 2 diabetes is a metabolic disease that causes blood glucose levels to be too high. It is a serious public health problem, as it affects a large portion of the population and many of their major organs. Considering that diet is an essential non-pharmacological treatment for the prevention and management of type 2 diabetes, nurses can provide patients with information about healthy diets. Thus, through appropriate health education, they can play an important role in disease prevention. Objectives: The main objective of this study is to conduct a systematic review of articles that analyze the effectiveness of various diets, including vegetarian, mediterranean, ketogenic, and vegan diets, for controlling glycemia in individuals with type 2 diabetes mellitus. Based on the results of this systematic review, we intend to recommend the foundation for a dietary guide that can be utilized by these nurses. Methodology: A systematic search was conducted following the PIO structure. This search was carried out on December 10, 2022, in PubMed, BVS, Scopus, and Cochrane databases, and included publications that were published between 2013 and 2022. Results: The vegetarian and mediterranean diets have a positive effect on glycosylated hemoglobin, making them good options for preventing type 2 diabetes mellitus and maintaining proper blood glucose levels. The ketogenic and vegan diets appear to provide benefits in glycosylated hemoglobin, but the results are not as clear. Discussion: The vegetarian and mediterranean diets are based on grains, fruits, and vegetables. These foods are an important source of antioxidants that stimulate insulin flow and decrease insulin resistance. Moreover, being rich in fibers, they are beneficial for glucose metabolism. The effectiveness of the vegan diet is also fundamentally associated with being fiber-rich. In the case of the ketogenic diet, the reduction of carbohydrates appears to imply a decrease in the absorption of glucose i

Introducción. El aumento de la esperanza de vida supone un cambio en la distribución de la población conocido como envejecimiento poblacional. El envejecimiento tiene como consecuencia el aumento de riesgo de padecer enfermedades. Entre las afecciones más comunes de la vejez se encuentra la demencia, especialmente la enfermedad de Alzheimer, que provoca deterioro progresivo de las funciones cognitivas. El abordaje de las demencias es una prioridad de salud pública y un problema social y sanitario de primer orden. El déficit en la atención sanitaria y la falta de políticas ha impulsado la creación de asociaciones que prestan apoyo a las familias y a las personas afectadas por estas patologías. Desde la Asociación de familiares, amigos y personas con Alzheimer u otras demencias de Guipúzcoa, nos piden ayuda para cubrir una necesidad real y de carácter urgente. Como futuras enfermeras tenemos la responsabilidad de ofrecer el mejor cuidado a todos los afectados, es por ello que realizamos este trabajo de difusión para impulsar y dar a conocer al personal sanitario, este tipo de asociaciones. Objetivos. Conocer la asociación, fortalecer nuestro conocimiento sobre las demencias y cubrir la necesidad detectada en la zona de Debabarrena. Además de orientar a las alumnas que tomen el relevo. Actividades y resultados. Se realizaron diferentes actividades en colaboración con la asociación. También realizamos nuestra labor de difusión, organizando una sesión informativa para todos los centros de salud de Debabarrena. Práctica reflexiva. Mi experiencia en AFAGI me ha llevado a reflexionar sobre diferentes aspectos de la enfermedad de Alzheimer y las demencias, en general. Entre ellos destaco, los estereotipos y el estigma social que las acompaña, además, del impacto en la familia, especialmente en el cuidador principal. Palabras clave. Enfermedad de Alzheimer; Demencia; Asociaciones; Impacto social.

En los últimos años, la migración forzosa se ha convertido en un fenómeno social complejo y, a finales de 2021, el número mundial de refugiados ascendía a 27,1 millones. Este movimiento migratorio, además de repercutir en la salud física de los refugiados, repercute en su bienestar mental y social. A pesar de los esfuerzos por introducir políticas y estrategias sanitarias de inclusión hacia los refugiados, aún existen desigualdades que contribuyen en que tengan peores resultados en salud que el resto de la población. Como consecuencia, desde Enfermería, nace la necesidad de conocer las necesidades específicas de salud de este grupo vulnerable y proporcionar unos cuidados coherentes con su cultura. Objetivos: Describir el papel de Enfermería en la atención a refugiados con el fin de proporcionar cuidados culturalmente sensibles y competentes. Metodología: Se ha realizado una revisión mediante una búsqueda bibliográfica en las bases de datos Dialnet, PubMed, Biblioteca Virtual en Salud (BVS), CUIDEN y Cochrane Library. Para ello, se han definido filtros y criterios de inclusión y exclusión seleccionando publicaciones en inglés y español entre 2015 y 2023. Resultados: Se organizan en tres categorías: los problemas de salud de los refugiados, las barreras que interfieren en la atención de este colectivo y las intervenciones de Enfermería para proporcionar cuidados culturalmente sensibles y competentes. Discusión: Las enfermeras se enfrentan al desafío de una realidad cada vez más multicultural, que requiere un cuidado holístico y sensible a las necesidades de la población refugiada. Todo un reto por la falta de sensibilidad y conocimientos de las diferentes culturas y maneras de vivir. Conclusión: Enfermería desempeña un papel importante en el proceso de atención para el que es necesario una formación en la dimensión cultural.

La Enfermedad del Alzheimer es un reto para la sociedad actual cuyas necesidades no están totalmente cubiertas con los recursos públicos, y son las Asociaciones de Familiares las que se encargan de cubrirlas. En Gipuzkoa es AFAGI, la Asociación de Familiares, Amigos y Personas con Alzheimer u otras demencias de Gipuzkoa, la que presta estos servicios. Teniendo en cuenta el efecto positivo que tienen estas Asociaciones en las personas con Alzheimer y su entorno, es necesario impulsar y dar a conocer dichas asociaciones y se considera que sería idóneo realizarlo desde la Atención Primaria, sobre todo desde las consultas de Enfermería. Objetivos: Dar a conocer AFAGI en los centros de Atención Primaria de la comarca de Debabarrena para fomentar AFAGI en esta comarca. Actividades y resultados: Para cumplir los objetivos propuestos se ha recogido información para conocer la Enfermedad del Alzheimer, se ha participado en diversas actividades de AFAGI, se ha creado material de divulgación sobre AFAGI, se ha dado a conocer AFAGI como un recurso necesario e importante y se ha planificado una continuidad para el próximo curso. Análisis de actividades y resultados: Si bien ha sido necesario replantear los objetivos a medida que el proyecto avanzaba, así como modificar el cronograma de actividades propuesto, tanto los objetivos específicos como el objetivo principal han sido cumplidos satisfactoriamente, aun existiendo distintos grados de existo en la ejecución de los mismas. Práctica reflexiva personal: Este proyecto ha supuesto una oportunidad de crecimiento profesional y personal, gracias al cual se ha podido aprender más a fondo sobre la Enfermedad del Alzheimer, y conocer los recursos ofrecidos en Gipuzkoa para este colectivo al tiempo que se aporta a la sociedad.

Ikusmen-funtzioa ez burutzeak edo murrizteak minusbaliotasun larria dakar, eta horrek zailtasun handiak eragin ditzake pertsonen ikasteko gaitasunean eta harreman sozialean. Ikusmen-garapen normal baterako, beharrezkoa da garunak irudi fokalizatuak eta argiak jasotzea, baina erretinako irudia begietako batean distortsionatuta badago, garuneko irudi kortikala desberdina izango da, eta, beraz, garunak irudi ez hain argia ezabatuko du, begi horretan anbliopia sortuz. Anbliopia haurtzaroan ikusmen txarraren kausa ohikoena da, eta detekzio goiztiarra funtsezkoa da; izan ere, anbliopia oharkabean pasatzen bada edo bizitzako lehen sei urteak igaro ondoren tratatzen ez badute, anbliope den begiko ikusmena ezin berrezartzea gerta liteke. Osasun publikoko arazo garrantzitsua da, izan ere, anbliopiaren prebalentzia urteak igaro ahala, geroz eta altuagoa da. Beraz, beharrezkoa da honen detekzio goiztiarra betetzea, eta erizaintzak funtzio garrantzitsua du hemen, detekzioan asko lagun baitezake. Helburua: Gipuzkoako erizainak osasun heziketaren bidez haurretan anbliopia antzemateko eta zuzentzeko gai izatea. Metodologia: proiektuan zehar erabili den informazioa eskuratzeko, bilaketa bibliografiko sistematizatua burutu da datu-base ezberdinetan, PIO egitura eta osasun- zientzietako deskribatzaileak, MeSH, DeSH eta hitz-gakoak erabiliz. Plangintza: programa honetan helburu pedagogiko eta programatutako jarduera batzuk planteatu dira, hezkuntza-edukiekin, estrategia metodologikoekin eta antolamendu, material eta giza baliabideekin, helburuak lortu nahian. Gainera, programaren egiturari, prozesuari eta emaitzei dagozkien ebaluazio-tresnak ere planifikatu dira. Ekarpen pertsonala: ezjakintasuna eta prestakuntzarik eza dira anbliopiaren intzidentziak gora egiteko arrazoi nagusienetariko bat. Horregatik, osasun programak eskaintzea egokia da intzidentzia txikiago batera iristeko. Gainera, modalitate hau lantzeak pedagogiaren eta hezkuntzaren munduan murgiltzeko aukera ona izan da niret

Ocean i3 hezkuntza berrikuntzako, kultur anitzeko eta diziplinarteko unibertsitate proiektu bat da, lurraldearekin lotua eta ozeanoen jasangarritasunaren aldekoa. Proiektua mugaz gaindiko kostaldean plastikoek ozeanoen kutsadurari erantzuteko asmoz jaio zen arren, aurtengo edizioan bi erronka berri gehitu dira: komunitate zirkularrak sortzea eta itsas energia berriztagarriak bultzatzea. Hauek garrantzia handia ari dira hartzen; izan ere, gaur egun kontsumitzen dugun energia gehiena sortzeko erabiltzen diren erregai fosilak erretzean, osasunerako kaltegarriak diren berotegi-efektuko gasak askatzen dira atmosferara. Gure osasunaren eta ingurumenaren arteko lotura argi utziz, bai eta erizainek harreman hori ulertzeko garrantzia komunitatearen osasuna sustatzeko eta gaixotasunak prebenitzeko. Helburuak: 2023ko urtarriletik apirilera Ocean i3 gogoetazko ikaskuntzazko erizaintzako proiektu berritzailean parte hartzea da lanaren helburu nagusia. Jarduerak eta emaitzak: bi lan-gune ezberdin izan ditugu: hilero ospatutako online edo aurrez aurreko mintegiak eta Euskampus Digital plataforma. Batetik, hilabetero, banaka egin beharreko proiektuko betebeharrak igo ditugu plataforma digitalera zeharkako gaitasunak eskuratzeko. Bestetik, Arku Atlantikoan itsas energia berriztagarriak bultzatzeko helburuarekin, hauek osasunean izan dezaketen ondorioak bilatzea bilaketa bibliografiko bat eginez. Ondoren, uretako kirol-ekitaldi batean informazioa zabaltzea. Gogoeta praktika: hasieran nire buruari ozeanoen jasangarritasunari zuzendutako proiektu baten barruan erizaintzaren ikuspegitik ekarpenik egin ahal izango nuen etengabe galdetzen nion arren, ikusi dut giza osasuna ingurumen-osasunarekin zein lotuta dagoen eta zenbat lan dagoen egiteke bien iraunkortasunaren alde. Beraz, esperientzia oso aberasgarria izan zait. Datorren ikasturteari begira, proiektua hau ikasleen artean hobeto ezagutaraztea gomendatzen dut, erizaintzako diziplinatik hain arrotza dirudien arren, jakingarria delakoa

Sarrera: 1. motako diabetes mellitusa gaixotasun kronikoa da, eta kasuak eta prebalentzia ikusita, areagotzen ari da. Nerabezaroan ematen diren aldaketaz gain, gaixotasun hau gaizki kontrolatzeak dakarren konplikazio akutu eta kronikoak gehitu behar zaizkio. Hori dela eta, Osasun Heziketa Programa bat garatzea erabaki da, nerabeen bizi-kalitatea eta ongizatea hobetzeko, erizaintzaren laguntzarekin. Helburua: 1.motako diabetes mellitusa duten nerabeei bideratutako osasun-heziketa programa bat diseinatzea. Metodologia: atal honetan 2 azpiatal deskribatu dira. Batetik, datu-iturriak zeintzuk izan diren adierazi da, hau da, bilaketaren metodologia eta bestetik, programan parte hartuko duten talde dianaren kaptazioa. Plangintza: programa honen helburu pedagogikoa 1. motako diabetes mellitusa pairatzen duten nerabeek bizi-kalitatea hobetzeko eta ongizatea lortzeko behar dituzten jarrerak, ezagutzak eta gaitasunak bereganatzea da. Helburu orokor honetarako, helburu zehatzak formulatu dira. Bost gai ezberdinez osaturiko unitate didaktiko bat proposatu da, bost saioetan metodología eta teknika aktibo desberdinak erabiliz. Programarako aurreikusten diren baliabideak (osasun-agenteak, denborak, lekuak, materialak) ere planteatu dira. Ebaluazioa: osasun heziketa programa ebaluatzeko hainbat tresna diseinatu dira. Horretarako, tresna desberdinak aplikatuz, emaitzen, prozesuaren eta egitura eta errekurtsoen ebaluazioa egingo da informazio kualitatiboa eta kuantitatiboa lortzeko. Ekarpen pertsonala: 1. motako diabetes mellitusa pairatzen duten nerabeen ongizatea eta bizi-kalitatea sustatzeko beharrezkoak ikusten dira osasun heziketa programak eratzea eta martxan jartzea.

Introducción: El parto humanizado es aquel en el que se da una atención individual e integral donde prima una atención de la mujer desde un punto de vista holístico para la consecución de un parto natural e íntimo. Objetivo: el objetivo general es identificar el beneficio del parto humanizado para la mujer y el recién nacido. Metodología: Para la elaboración de este trabajo, se realizó una búsqueda bibliográfica sobre los beneficios de un parto humanizado para la mujer y el recién nacido en diversas bases de datos. Resultados: El parto humanizado beneficia a la mujer y al neonato. El rol de la matrona es imprescindible ya que garantiza un cuidado holístico que refuerza el papel de la mujer en el proceso del parto. La elaboración de un plan de parto y la recepción de una información adecuada y de calidad son fundamentales para conseguir un parto humanizado que consiga reducir la tasa de intervenciones médicas, disminuir la morbimortalidad materno-infantil y conseguir una mejor puntuación de Apgar en los primeros minutos de vida del neonato. Discusión: Hay un consenso en señalar que el parto humanizado aporta ventajas a la madre y al neonato reduciendo la morbimortalidad, proporcionando una atención humanista que respete la autonomía del paciente dando protagonismo a la mujer en un hecho fisiológico y natural tan importante en su vida. Conclusión: Los beneficios de un parto humanizado son numerosos, entre los que se podrían destacar: el garantizar un menor intervencionismo, aumentar el empoderamiento y satisfacción de la mujer, reducir la utilización de técnicas invasivas para facilitar una mejor recuperación física del parto, disminuir las tasas de morbimortalidad perinatal y aumentar la tasa de lactancia materna.

Introducción: las caídas constituyen un importante problema de Salud Pública, en consecuencia, suponen tanto para las personas como para el sistema sanitario un alto coste a diferentes niveles. En Euskadi se estima que las consecuencias derivadas de las caídas suponen que 13.500 personas sean atendidas en los servicios de urgencia, 4.500 ingresen en el hospital y fatalmente 150 fallezcan debido a las lesiones sufridas. La evidencia disponible permite estimar que el 20% de las caídas en pacientes hospitalizados son prevenibles. Por tanto, para favorecer el abordaje de este problema, la Organización Sanitaria Integrada Donostialdea participa como Centro Comprometido con la Excelencia en Cuidados desde el año 2015, proporcionando cuidados basados en la evidencia más eficaces y eficientes, de mayor calidad y más seguros para el paciente utilizando como soporte la metodología Best Practices Spotlight Organizations, fomentando el trabajo en equipo y la mejora en la realización de planes de cuidados, proceso en el que he podido participar como estudiante de enfermería. Objetivo: participar en un proyecto innovador de enfermería, promocionar y difundir buenas prácticas basadas en la evidencia en la Organización Sanitaria Integrada Donostialdea. Actividades y resultados: se han realizado un total de 39 actividades que se han clasificado en tres grupos; actividades relacionadas con la gestión 19, concernientes a la evaluación 6 y actividades referentes al proceso de difusión 14. Reflexión personal: la participación en este proyecto me ha brindado la oportunidad de ver desde una experiencia propia otra perspectiva de la labor de enfermería, colaborando en múltiples tareas, favoreciendo el trabajo en equipo y aprendiendo habilidades para el desarrollo de mi futura labor profesional.

Sarrera: Bularreko minbizia, emakumeetan ematen den minbizien artean ohikoena da, munduan zehar dauden emakumeen heriotza-tasa handienaren arrazoia izanik. 2020an 2,2 milioi kasu baino gehiago eman ziren munduan zehar, Espainian, besteak beste 34.088 kasu berri diagnostikatu ziren. Mastektomia tratamenduaren parte izateak, kirurgia ondoren emakumearen bizi-kalitatean eragin nabarmena du, honen beherakada ekarriz. Helburua: Lan honen helburu orokorra da mastektomia burututako bularreko minbizia duten emakumeen bizi-kalitatean, ariketa fisikoa barne hartzen duten erizaintza-zainketek duten eragina aztertzea. Metodología: Ezarritako helburu desberdinak garatzeko, errebisio narratiboa erabili da, dagokion PIO egitura aplikatuz datu-base bakoitzean (Pubmed, BVS, Dialnet eta Cochrane). Informazio gehiago lortu ahal izateko, hainbat web-orri kontsultatu dira. Emaitzak: Emakume hauen bizi-kalitateari dagokionez, ariketa fisikoa estrategia bezala erabiltzeak emaitza esanguratsuak lortu ditu, hala nola, arlo fisiko nahiz afektiboaren beherakadan. Ariketa fisiko mota desberdinak daude. Horrez gain, ariketa fisikoa barne hartzen dituzten zainketetan, erizainaren papera garrantzia handikoa da. Eztabaida: Hainbat dira mastektomia burututako emakumeen bizi-kalitatean ariketa fisikoa barne hartzen dituzten erizaintza-zainketen inguruan sortu diren eztabaidak. Onuren mantenurako, ariketa fisikoarekiko atxikipena bermatzea garrantzitsua litzateke paziente hauetan. Ondorioak: Bizi-kalitatearen beherakada ekiditeko, ariketa fisikoa lantzen jarraitzea gomendatzen da, arlo fisikoa indartzeaz gainera, arlo psikologiko eta soziala salbu mantentzeaz arduratzen da. Onura hauek etorkizunean mantendu ahal izateko, erizainaren laguntzarekin batera, garrantzitsua izango da pazienteak tratamenduarekiko atxikipena eta egokitutako entrenamendua betetzea.

Sarrera: Obulutegi Polikistikoaren Sindromea (OPS) nahasmendu endokrino eta metaboliko ohikoena da adin emankorrean dauden emakumeetan. OPSaren ezaugarriak obulazioko disfuntzioak, hiperandrogenismoa eta obulutegi polikistikoen morfologiaren presentzia dira. Gainera, II. motako diabetes mellitusa (DM2), intsulinarekiko erresistentzia (IR) eta obesitatea bezalako kondizioekin eta ondorio psikologikoekin lotzen da. Bizi-estiloaren aldatzeak (BEA) OPSan duen eragina eta bertan erizainaren esku-hartzea zein den ikertu nahi da. Helburuak: lan honen helburu nagusiak OPSaren sintomak eta komorbilitateak ezabatzeko bizi-estiloan eman beharreko aldaketak zehaztea, BEAren eraginkortasuna neurtzea eta alor horretan erizainaren esku-hartzea zein den ikertzea dira. Metodologia: errebisio bibliografikoa burutu da PIO egituratik abiatuta. Horretarako, datu-base hauek erabili dira: Pubmed, Biblioteca Virtual en Salud eta Scielo. Guztira, 31 lan erabili dira. Emaitzak: bizi-estiloan egin beharreko aldaketei dagokienez, pisua galtzeko elikadura osasuntsuaren printzipio orokorrak eta %30eko defizit kalorikoa gomendatzen da; indize gluzemiko baxuko dietek ere onurak dituzte OPSan. Astean gutxienez, 150 minutu ariketa fisiko gomendatzen dira, ariketa aerobikoa eta erresistentzia-ariketak konbinatuz. Gainera, jarrerak eta ohiturak aldatzeko laguntza psikologikoaren ondorioz emaitza hobeak lortzen dira. Bestalde, BEA eraginkorra da OPSaren sintomak eta komorbilitateak hobetzeko. Azkenik, osasun profesionalek OPSdun emakumeentzako bizi-estiloaren inguruko hezkuntza eta laguntza eskaini beharko luketela ikusi da. Eztabaida: orokorrean egile gehienak bizi-estiloan egin beharreko aldaketen eta BEAren eraginaren inguruan ados agertu diren arren, hutsunea antzeman da erizainaren esku- hartzearen alorrean, horregatik etorkizunean alderdi hau jorratzeko gida kliniko berrien eta ikerketa gehiagoren beharra ikusi da. Ondorioak: BEAren osagai nagusiak elikadura, ariketa fisikoa eta laguntza psikolog

Introducción: En las últimas décadas el colectivo de lesbianas, gais, transexuales, transgénero, bisexuales, intersexuales y con orientación sexual y/o identidad de género diversa (LGTBI+), ha logrado importantes mejoras a nivel legislativo y sociosanitario. Sin embargo, existe evidencia de que las sociedades siguen presentando estigmatización y discriminación contra las personas de este colectivo. Actualmente, el sistema sanitario sólo contempla la atención desde un punto de vista binario de género, por lo que las personas LGTBI+ no “encajan”, quedando al margen sus necesidades únicas y complejas. Todo ello genera desigualdades, contribuyendo a que tengan peores resultados en salud. Objetivos: Identificar las intervenciones de enfermería para mejorar la calidad de atención sanitaria a personas del colectivo LGTBI+. Metodología: Se realizó una revisión narrativa a partir de una búsqueda bibliográfica en las bases de datos Biblioteca Virtual de Salud (BVS), Pubmed, Cochrane, Medline y Dialnet. Resultados: Destacan tres grupos de intervenciones de enfermería según su finalidad: intervenciones para la prevención de las infecciones de transmisión sexual (ITS), para mejorar la salud mental del colectivo LGTBI+ e intervenciones enfocadas a la formación de los profesionales de la salud. Discusión: La población LGTBI+ sigue siendo un grupo vulnerable y marginado en la atención sanitaria. Esta revisión muestra que se sienten excluidos de los servicios de salud debido a la falta de conocimiento y capacitación de los profesionales sanitarios, actitudes heteronormativas, experiencias de prejuicio y estigmatización o falta de respeto y sensibilidad. Conclusión: Las intervenciones de enfermería que se identificaron, están encaminadas a la prevención de las ITS, a la mejora de la salud mental del colectivo LGTBI+ y a la formación de profesionales de la salud.

Introducción: El cuidado humanizado es esencial en las Unidades de Cuidados Intensivos (UCI) donde el paciente es especialmente vulnerable. El 30-50% de los ingresados sufre el síndrome post-UCI. Varios factores han provocado que la atención ofrecida deje al paciente de lado. Objetivo: Conocer el efecto de la implementación de cuidados humanizados en el bienestar del adulto ingresado en la UCI, identificar las intervenciones para fomentar el cuidado humanizado, definir su influencia en las variables de bienestar y conocer las variables que los pacientes perciben más relevantes. Metodología: Se ha realizado una revisión bibliográfica en las bases de datos PubMed, Cuiden, Biblioteca Virtual de la Salud y Ovid, y en las revistas “Enfermería Intensiva” y “Critical Care Medicine”. Resultados: Se han analizado 16 artículos. La duración de estancia (DEM) disminuyó con la mayoría de intervenciones; La mortalidad bajó en casi todos los casos; El delirio disminuyó con intervenciones de mejora del sueño, visitas flexibles y programas multicompetentes; La depresión y ansiedad disminuyó con apoyo psicológico y diarios mayormente; El trastorno de estrés postraumático (TEPT) bajó con psicoeducación y reducción de molestias; La comunicación aumentó la motivación del paciente. Discusión: Existe variabilidad en cuanto a metodología y foco de estudio de los estudios. Aunque se conozcan los beneficios de la presencia familiar, la política de visitas sigue siendo restrictiva. Los estudios que abordaban varias intervenciones mostraron mejores resultados. Conclusión: Los resultados sugieren que los cuidados humanizados conllevan mejorías en el bienestar del paciente. La intervención más aplicada fue la presencia familiar. El manejo del sueño, un paquete ABCDEF, cama universal y el apoyo familiar parecen disminuir la DEM. Este último aminoraba el delirio y la ansiedad. La mejora del sueño supuso mejoría en el delirio. La reducción de molestias, psicoeducación y diarios sugieren beneficios

Sarrera: Suizidioa osasun publikoko lehentasunezko arazotzat aitortzen da. Izan ere, munduko heriotza eragile nagusienetako bat da eta, tasak gorantz doaz mundu osoan. Emakumezkoek saiakera gehiago burutzen badituzte ere, gizon gehiago dira buruaz beste egitea lortzen dutenak. Espainian, nerabeen kasuan, heriotza guztien bigarren arrazoia da eta heriotza ez naturaleko lehena. Buruaz beste egiten duten pertsonen hurbilekoengan zein sozietatean inpaktu psikosozial, emozional eta ekonomiko izugarria eragiten du. Jakinekoa da suizidioa aurreikusi daitekela, eta prebenigarria dela kostu gutxiko interbentzioen bitartez. Helburua: EAEko 16-18 urte bitarteko nerabeekin suizidioa prebenitzeko Osasun- Hezkuntza Proiektua diseinatzea. Metodologia: Proietua garatzeko, bilaketa bibliografiko sistematizatua burutu da datu base zein metabilatzaile ezberdinetan. Horretarako, DeCs, MeSH eta hitz-gako ezberdinak erabili dira. Horrez gain, webgune, gida eta liburu ezberdinetan bildu da informazioa. Plangintza: Xede-taldearen ezagutza, jarrera, gaitasun eta itxaropenak identifikatu ostean, honek, 3 arlotan banatutako 25 helburu pedagogiko lortu beharko ditu. Helburuak lortzeko teknika ezberdinak burutuko dira hainbat jardueratan, 11 saiotan zehar. Xede taldea modu jarraituan zein amaieran ebaluatuko da tresna ezberdinen bitartez. Programaren prozesua, egitura eta baliabideak ere ebaluatuko dira amaieran. Ekarpen pertsonala: Gazteen suizidioaren prebentziorako programa zehatzak falta dira. Garrantzitsua da suizidioa prebenitzeko politikek maila ezberdinetan jardutea (ikasle, irakasle zein eskola-ingurunean zentratuak). Beste zenbait arlotan egin den bezala, agintariek erantzukizunak hartu eta politikak aldatu behar dituzte. Oso garrantzitsua da osasun sisteman ez ezik, hezkuntza sisteman ere politika hauek inplementatzea.

Sarrera: Bakardadeak intzidentzia handiena 65 urtetik gorakoetan du. Egungo gizartea zahartzen doa eta gero eta gehiago dira zahar-egoitzetan dauden adinekoak. Gaur egun, oraindik, zailtasunak daude bakardadea sistematikoki antzeman eta prebenitzeko. Horregatik, beharrezkoak dira bakardadea arindu edo prebenitzeko, zahar-egoitza batean erizainek burutu ditzaketen esku-hartzeak zehaztea. Helburuak: Errebisio bibliografikoa burutzeko, helburu nagusi bat eta bi helburu zehatz finkatu dira. Helburu nagusia, zahar-egoitzetako erizainek, bakardadea prebenitu edo murrizteko asmotan, eskaini beharreko erizaintza-zainketak zehaztea da, pazientearen ongizatea hobetzeko. Helburu zehatzak, berriz, bakardadea azaleratzeko erizainak erabil ditzakeen tresna batzuk azaltzea, bakardadea definitzea, motak adieraztea eta arrisku faktore zein ondorioak identifikatzea dira. Metodologia: Lehenik, ikerketa-galdera egin da eta PIO egitura burutu da DeCS eta MeSH descriptoreak zehaztuta. Gerora, hainbat datu-basetan (Pubmed, Trip Data Base, Cochrane, Dialnet eta Cuiden Plus), metabiltzaile batean (BVS) eta bi erakundetako web-orritan bilaketak eginez, berrikuspen sistematikoa osatu da. Guztira, 40 artikulu eta bi erakundetako web-orri (INE eta NANDA-I) erabili dira. Emaitzak: Bakardadea egoera subjetiboa da, mota ezberdinetakoa izan daitekeena eta ondorio larriak eragin ditzakeena. Zahar-egoitzetan, erizainak egoiliarrekin zuzeneko tratua duenez, hau detektatu eta prebenitzeko figura garrantzitsua da. Bakardadea detektatzeko, hainbat eskala erabil daitezke, hala nola, UCLA, dJGLS, ESTE II… Bestalde, prebentziorako hainbat esku-hartze garatzea bakardadeari aurrre egiteko eraginkorrak direla ikusi da; sozializazioa errazteko esku-hartzeak, hainbat terapia psikologiko, animaliekin loturiko esku-hartzeak, adiskidetasun berriak sortzeko eskuhartzeak eta jarduera soziokulturalak burutzea, besteak beste. Eztabaida: Aztertutako ikerlanetan oinarrituz, hainbat adostasun eta desadostasun topatu dira.

Introducción: La artritis reumatoide es una enfermedad autoinmune de distribución universal, con una prevalencia mundial de entre el 0,2 y el 1,2%. Los sintomas principales son la tumefacción de las articulaciones afectadas. No obstante, esta afección va unida a unos sintomas generales inespecíficos como la fatiga, malestar general o rigidez matutina que disminuyen la calidad y la esperanza de vida. Actualmente, la etiología de esta enfermedad se desconoce, aunque la interacción entre la exposición continuada a algunos factores no genéticos y factores genéticos pueden ayudar en el desarrollo de la artritis reumatoide. Objetivos: El objetivo principal de esta revisión es conocer el impacto de la consulta de enfermería en la calidad de vida de pacientes con artritis reumatoide. Los objetivos específicos se centran en identificar el impacto de la enfermedad, conocer las necesidades de los pacientes con artritis reumatoide e identificar las intervenciones de la enfermera en pacientes con artritis reumatoide. Metodología: Se trata de una revisión narrativa realizada mediante diversas bases de datos bajo unos criterios de inclusión y exclusión. La búsqueda fue realizada entre noviembre y diciembre de 2021, basada en una estrategia de búsqueda específica, dirigida a los objetivos planteados. Resultados: Se encontraron resultados que muestran el impacto físico y psicoemocional que produce la enfermedad como trastornos en la calidad del sueño, en la conectividad social y en el estado de ánimo. Se han hallado resultados que muestran que las necesidades educacionales proporcionadas en la consulta de enfermería ayudan a afrontar la situación a los pacientes. Conclusiones: La consulta de enfermería mejora los resultados clínicos y la calidad de vida de los pacientes, ayuda a disminuir el riesgo de comorbilidades, aporta información necesaria al paciente, empoderándole y ayudándole a ser más autoeficaz.

Sarrera: Adineko pertsonen desgaitasunaren eta mendekotasunaren erantzule nagusietako bat dementzia da, horien artean alzheimerra nagusitzen delarik. Zentzu horretan, AFAGI elkarteak (Gipuzkoako Senitartekoen, Lagunen eta Alzheimerra edo beste dementziaren bat duten pertsonen elkarteak) alzheimer gaixotasuna edo beste dementzia batzuk dituzten pertsonen eta haien senideen bizi-kalitatea hobetzea du helburu. Helburua: Gizarteari zein elkarteari zerbait eskainiz, elkartea ezagutu eta bertako arazo bat ebaztea izan da helburua. Jarduerak eta emaitzak: Jarduera ezberdinak eraman dira aurrera: alzheimer gaixotasunari buruzko informazioa jaso da; AFAGI ezagutu da; elkarteak zuen ikusgai arazoa ebazteko, AFAGI ezagutarazteko bideo bat egin da; eta hurrengo urteko ikasleak proiektu honetara bideratzeko beste bideo bat prestatu da. Gogoetazko jarduna: Ekintza bakoitzak eragin duen gogoetazko jarduna egin da, gizartean falta den konpromezu soziala adieraziz eta AFAGI bezalako elkarteek egiten duten jardunaren garrantziaz jabetuz. Ondorioak: Proiektu honek ekarpen pertsonalak zein profesionalak suposatu ditu. Pertsonalki, kontzientzia soziala hartu da; eta profesionalki, etorkizunerako baliabideak eskuratu dira. Aurrera eraman den bideoa, gizarteari eta elkarteari eginiko ekarpen bat dela esan daiteke.